Ηλεκτροπληξία
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Ηλεκτροπληξία ονομάζεται η βαριά εκείνη κάκωση ζώντος οργανισμού που προέρχεται από την επαφή με το ηλεκτρικό ρεύμα και συνήθως προκαλείται από ανθρώπινης παραγωγής ηλεκτρικό ρεύμα. Μια στατιστικώς σπανιότερη μορφή προκαλείται από τον φυσικό ηλεκτρισμό, αν συμβεί ο ζωντανός οργανισμός να χτυπηθεί από πτώση κεραυνού, και τότε ονομάζεται κεραυνοπληξία.
Βλάβες που προκαλεί η ηλεκτροπληξία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το ρεύμα μικρής έντασης προκαλεί προβλήματα στην καρδιά, όπως μαρμαρυγή των καρδιακών κόλπων και των κοιλιών. Το ρεύμα μεγάλης έντασης δρα απ' ευθείας στο αναπνευστικό κέντρο και προκαλεί σύσπαση των αναπνευστικών μυών. Η επαφή με ρεύμα υψηλής τάσης (π.χ. καλώδια ηλεκτροδότησης) συνήθως επιφέρει αμέσως το θάνατο ή, σε τυχόν επιβίωση, προκαλούνται βαριά εγκαύματα.
Επιπλέον, η διέλευση του ηλεκτρικού ρεύματος από το ανθρώπινο σώμα μπορεί να προκαλέσει βαριά εγκαύματα στα σημεία εισόδου και εξόδου του ρεύματος.
Αντιθέτως, τα θύματα κεραυνοπληξίας σπάνια εμφανίζουν εξωτερικά εγκαύματα, με εξαίρεση τα σημεία εισόδου και εξόδου (στο έδαφος) του ρεύματος, διότι παρά την εξαιρετικά υψηλή τάση, η χρονική διάρκεια είναι ελάχιστη, καθώς το ρεύμα κυριολεκτικά «περνάει σαν αστραπή» και φεύγει στο έδαφος. Το 10% των πτώσεων κεραυνών σε ανθρώπους έχουν θανατηφόρα κατάληξη,[1] ενώ οι επιζώντες μπορεί να εμφανίσουν μακροχρόνιους τραυματισμούς ή αναπηρίες.[2]
Αντιμετώπιση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις οικίες υπάρχει χαμηλής (110 βολτ για την Αμερική) και υψηλής τάσης (220 βολτ για την Ευρώπη) ρεύμα. Οι ηλεκτροπληξίες από χαμηλής τάσης ρεύμα προκαλούν συνήθως μυική τετανία και το φαινόμενο της αρπαγής (του αντικειμένου το οποίο χρησιμοποιείται ως αγωγός). Σε βιομηχανίες υπάρχει ακόμη πιο υψηλής τάσης ρεύμα (440 βολτ). Σε καλώδια μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειες η τάση μπορεί να φτάσει τα 4.000 βολτ και τα δυστυχήματα είναι συνήθως άμεσα θανατηφόρα. Αυτός που θα σπεύσει για βοήθεια, θα πρέπει να προσέξει να κλείσει την πηγή του ρεύματος, να μην πατήσει σε νερά ή άλλα υγρά, να προσέξει να μην ακουμπήσει το θύμα αν κρατάει ακόμη τον αγωγό με τον οποίο κτυπήθηκε - αν το ρεύμα δεν έχει κλείσει. Δεν χρειάζεται να μετακινηθεί το θύμα αν δεν είναι σε άμεση επαφή με το ρεύμα.[3] Σε περίπτωση που το θύμα δεν αναπνέει ξεκινάμε ΚΑΡΠΑ.
Για τον κεραυνό, καθοριστική είναι η αποφυγή παραμονής σε εξωτερικό χώρο κατά τη διάρκεια των καταιγίδων και η αναζήτηση κατάλληλου καταφυγίου, μέσα σε κτίρια ή σε αυτοκίνητα με εξ ολοκλήρου μεταλλικό σασί. Ο λόγος είναι ότι αν ένα αυτοκίνητο ή αεροπλάνο χτυπηθεί από κεραυνό, δημιουργείται το φαινόμενο που είναι γνωστό ως Κλωβός Φαραντέι και προστατεύει τους επιβάτες. Ωστόσο, είναι απαραίτητο να τονιστεί ότι στα αυτοκίνητα καμπριολέ και σε όσα έχουν εξωτερικά πάνελ από πλαστικό δεν υφίσταται το φαινόμενο και, κατά συνέπεια, τα μοντέλα αυτά δεν προσφέρουν αντικεραυνική προστασία.
Παράγοντες επικινδυνότητας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το νερό είναι καλός αγωγός του ηλεκτρικού ρεύματος[4] και γι' αυτό ο χειρισμός μιας ηλεκτρικής συσκευής με βρεγμένα χέρια ή η χρήση της στο μπάνιο ή κοντά σε συλλογή νερού αυξάνει το ενδεχόμενο ηλεκτροπληξίας. Ο κίνδυνος ηλεκτροπληξίας αυξάνεται όταν κάποιος (ιδίως τα παιδιά) περιεργάζεται ή τοποθετεί στις πρίζες σύρματα ή καρφίτσες ή όταν οι διακόπτες είναι κατεστραμμένοι ή τα καλώδια των ηλεκτρικών συσκευών φθαρμένα. Τα φωτιστικά δαπέδου και τα πορτατίφ θεωρείται ότι μπορεί να γίνουν αίτια ηλεκτροπληξίας, γι' αυτό προτιμάται ο φωτισμός (ειδικά στα παιδικά δωμάτια) να είναι κεντρικός.
Χρήση της ηλεκτροπληξίας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η ηλεκτροπληξία έχει χρησιμοποιηθεί ως μέθοδος εκτέλεσης για τους θανατοποινίτες, στις ΗΠΑ και τις Φιλιππίνες, με τη χρήση της ηλεκτρικής καρέκλας. Οι βασικοί λόγοι χρήσης της, κατά τον 19ο και 20ό αιώνα, ήταν ότι φαινόταν πιο ανθρωπιστικό μέσο εκτέλεσης ως προς άλλες μεθόδους (διότι το ρεύμα διαπερνούσε γρήγορα το σώμα που προηγουμένως είχε βραχεί) και ότι στη δεκαετία του 1880 (όταν πρωτοσχεδιάστηκε η ηλεκτρική καρέκλα) ο ηλεκτρισμός ήταν μια νέα πηγή ενέργειας που είχε φέρει επανάσταση.[εκκρεμεί παραπομπή] Επίσης η ηλεκτροπληξία έχει χρησιμοποιηθεί ως μέθοδος βασανισμού και σε κάποιες χώρες όπως στις ΗΠΑ έχει ευρεία χρήση ως όπλο ακινητοποίησης από την αστυνομία, το γνωστό ως όπλο Taser, που χρησιμοποιείται τυπικά μόνο για να εξουδετερώσει το θύμα μέσω ηλεκτρικού ρεύματος, αν και στην πράξη η χρήση του Taser κάποιες φορές έχει θανατηφόρα κατάληξη.
Θεραπευτική χρήση της ηλεκτροπληξίας γίνεται μέσο της απινίδωση κατά την διάρκεια της καρδιοπνευμονικής αναζωογόνησης.
Άλλη εφαρμογή της ηλεκτροπληξίας είναι η αποτροπή διέλευσης ζώων από φράχτες, μέσω ηλεκτροφόρων συρμάτων.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Jensen JD, Vincent AL (January 2019). "Lightning Injuries". StatPearls. PMID 28722949.
- ↑ Sanford, Arthur; Gamelli, Richard L. (2014), «Lightning and thermal injuries», Neurologic Aspects of Systemic Disease Part II, Handbook of Clinical Neurology, 120, Elsevier, σελ. 981–986, doi:, ISBN 978-0-7020-4087-0, PMID 24365365
- ↑ «FIRST AID MANUAL THE AMERICAN COLLEGE OF EMERGENCY PHYSICIANS (ACEP) σελίδα 32-33» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 15 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2019.
- ↑ Does Water Really Conduct Electricity?. Καθευατό το αποσταγμένο νερό το οποίο δεν περιέχει ξένα σώματα είναι κακός αγωγός, καλός αγωγός είναι το καθημερινής χρήσης νερό λόγω των σωματιδίων που περιέχει.
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Τσουμάκας Κωνσταντίνος, "Παιδικά ατυχήματα", Ιατρικές εκδόσεις Π.Χ. Πασχαλίδης, (c) 2006, ISBN 960-399-391-3.
- Fykynishi K, Takahashi H, Kitagishi Η et al, : Epidemiology of childhood burns in the critical care medical center of Kinki University in Osaka, Japan. Burns 2000, 26: 465-469.
- Reilly, J. Patrick (1998). Applied Bioelectricity: From Electrical Stimulation to Electropathology (2nd έκδοση). Springer. ISBN 978-0-387-98407-0. LCCN 97048860. OCLC 38067651.