Κατεύθυνση
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Γενικά ο όρος κατεύθυνση χαρακτηρίζει μια ακολουθούμενη γραμμή. Το σημείο προς το οποίο κινείται κάποιος. Επίσης το ρήμα κατευθύνω προσδιορίζει μια ακολουθητέα γραμμή, και κατ΄ επέκταση διεύθυνση. Έτσι "κατευθυντήρια γραμμή" ονομάζεται η όποια ακολουθητέα γραμμή ή εκείνη που δικνύει την ακολουθητέα κατεύθυνση.
Τόσο στα μαθηματικά, όσο και στη Φυσική, η κατεύθυνση είναι το μέγεθος που προσδιορίζει τον προσανατολισμό. Η έννοια είναι σύνθετη και εμπεριέχει τις έννοιες της διεύθυνσης και της φοράς.
Σε κοινές εκφράσεις λαμβάνει την σημασία της επιδίωξης κάποιου σκοπού. Επιπρόσθετα στη Γεωγραφία και στη Ναυτιλία ο όρος αυτός είναι ιδιαίτερα σημαντικός τόσο για τον προσανατολισμό όσο και για τις μετακινήσεις. Εξ αυτού κρίνεται και ιδιαίτερα απαραίτητος στις διοπτεύσεις.
- θέση σημείου σε σχέση προς έτερο σημείο.
Για παράδειγμα αν ένα πλοίο βρίσκεται στον Ισημερινό και κινείται προς τον Βόρειο Πόλο τότε η κατεύθυνσή του χαρακτηρίζεται Βόρεια (North direction). Το αντίθετο αν κινηθεί προς τον Νότιο Πόλο η κατεύθυνσή του χαρακτηρίζεται νότια (South direction). Αν το ίδιο πλοίο την ώρα που κινείται προς Βορρά στρέψει προς τα δεξιά η κατεύθυνσή του τότε χαρακτηρίζεται ανατολική (East direction) και αντίθετα αν στρέψει αριστερά δυτική (West direction).
Στη ναυτιλία η κατεύθυνση εκφράζεται σε μοίρες (και σε πρώτα και δεύτερα αυτής) ή και σε ανεμορρόμβους - καιρούς παλαιότερα (π.χ. κατά σιρόκο, κατά γαρμπή) λαμβανομένης ως αρχή μέτρησης, τη κατεύθυνση του Βορρά ή της πλώρης του πλοίου. Οι κατευθύνσεις του Βορρά είναι:
- Ο Αληθής Βορράς (true north): Είναι η κατεύθυνση του Βορείου γεωγραφικού Πόλου την οποία για κάθε τόπο δεικνύει ο μεσημβρινός του ίδιου του τόπου. Συνηθίζεται ο Αληθής Βορράς να συμβολίζεται ως Βλ.
- Ο Μαγνητικός Βορράς (magnetic north): Είναι η κατεύθυνση που δεικνύει η μαγνητική βελόνη της πυξίδας, που επηρεάζεται μόνο από το γήινο μαγνητισμό της Γης, δηλαδή δεν επιδέχεται εξωγενείς παράγοντες απόκλισής της, (π.χ. βρίσκεται στη ξηρά ή εντός κιβωτίου) και έχει δηλαδή κατεύθυνση τον Βόρειο μαγνητικό Πόλο. Συνηθίζεται ο Μαγνητικός Βορράς να συμβολίζεται ως Βμ.
- Ο Βορράς πυξίδας (compass north): Είναι η κατεύθυνση που δεικνύει η βελόνη της πυξίδας επηρεαζόμενη τόσο από το γήινο μαγνητικό πεδίο όσο και από το μαγνητικό πεδίο του πλοίου στο οποίο και βρίσκεται η πυξίδα και τέλος
- Η Κατεύθυνση πλώρης του πλοίου που αντιπροσωπεύεται από το διαμήκες αυτού κατά γραμμή πλώρης - πρύμνης.
Οι δυνατές θέσεις των τριών κατευθύνσεων του Βορρά που μπορεί να βρεθούν μεταξύ τους είναι:
- Ο μαγνητικός Βορράς να είναι δεξιότερα του αληθούς, και ο Βορράς πυξίδας ακόμη δεξιότερα δηλαδή στη σχέση Βλ - Βμ - Βπ
- Το αντίθετο των προηγουμένων θέσεων, δηλαδή: Βπ - Βμ - Βλ, και
- Ο αληθής Βορράς να βρίσκεται ενδιάμεσα του μαγνητικού και του Βορρά πυξίδας, δηλαδή: Βμ - Βλ - Βπ.
Οι παραπάνω θέσεις λαμβάνονται υπόψη στην εύρεση της σύγχρονης απόκλισης ή παραλλαγής ή παρεκτροπής της μαγνητικής πυξίδας.
