Σουπιλουλιούμας Α΄

Σουπιλουλιούμας Α΄
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1375 π.Χ. (περίπου)
Θάνατος	1335 π.Χ. (περίπου) Χαττούσα
Αιτία θανάτου	πανώλη
Θρησκεία	Hittite mythology
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	μονάρχης μονάρχης
Οικογένεια
Σύζυγος	Μαλνιγκάλ Χέντι
Τέκνα	Αρνουβάντας Β΄ Τελεπίνου Πιγιασσίλι Ζαννάνζα Μουρσιλίς Β΄ Μουβάττι
Γονείς	Τανταλίγια Β΄ και Νταντουχέπα
Αδέλφια	Τανταλίγια Γ΄ Zita
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	βασιλιάς
Σχετικά πολυμέσα

Ο Σουπιλουλιούμας Α΄ υπήρξε ο μεγαλύτερος και σημαντικότερος Βασιλιάς των Χετταίων (1370 π.Χ.-1330 π.Χ.) ή (1344 π.Χ.-1322 π.Χ.) σύμφωνα με την Νέα Χρονολόγηση. Πραγματοποίησε τεράστιες νίκες ως μεγάλος πολεμιστής, αντιμετώπισε επιτυχώς την μεγάλη δύναμη της εποχής που ήταν η Αρχαία Αίγυπτος, κατέλαβε τα εδάφη της στην ανατολική Μεσόγειο και τον Ευφράτη. Ο Σουπιλουλιούμας Α΄ ήταν ο μικρότερος γιος του βασιλιά Τουδαλίγιας Β΄ και της συζύγου του Νταντουχέπα. Ξεκίνησε την στρατιωτική του σταδιοδρομία στο πλευρό του πατέρα του σαν σύμβουλος, τον βοήθησε να υποτάξει τους σημαντικότερους εχθρούς των Χετταίων που ήταν οι Χαγιάσα-Άζι στα Αρμενικά υψίπεδα και οι Κάσκα στον βορρά επεκτείνοντας σημαντικά την επικράτεια της αυτοκρατορίας των Χετταίων. Όταν πέθανε ο πατέρας του τον διαδέχθηκε ο μεγαλύτερος αδελφός του Τουδαλίγιας Γ΄, ο Σουπιλουλιούμας πολύ σύντομα τον ανέτρεψε και τον διαδέχθηκε. Πολλοί Χετταίοι ιερείς και ο βιογράφος του γιου του Μουρσίλις Β΄ τον επιπλήτουν για την πράξη αυτή, ότι αποτελούσε μελανό στίγμα για ολόκληρη την βασιλική δυναστεία.

Βασιλεία

Οι "Πράξεις του Σουπιλουλιούμας Α΄"

Εκμεταλλευόμενος τις ταραχές που ξέσπασαν στην Αίγυπτο λόγω της βασιλείας του Ακενατόν, κατέλαβε τη Συρία, εξαναγκάζοντας όλα τα υποτελή κράτη στην Αίγυπτο να επαναστατήσουν. Μετά από συνεχείς πολέμους που κράτησαν 20 χρόνια, εξουδετέρωσε οριστικά τον κίνδυνο των Κάσκα, επαναφέροντας το βασίλειο των Χετταίων στα στα παλιά του όρια στο βορρά. Η χήρα του νεαρού φαραώ Τουταγχαμών αναζήτησε την συμμαχία του Σουπιλουλιούμας με γάμο με έναν από τους γιους του, τον Ζαννάνζα, που πέθανε στον δρόμο για την Αίγυπτο. Στη συνέχεια η χήρα παντρεύτηκε ένα σφετεριστή. Ο Σουπιλουλιούμας, εξοργισμένος από την τροπή της υπόθεσης, βεβαιωμένος ότι οι Αιγύπτιοι συνωμότησαν εναντίον του, κατέλαβε όλα τα υποτελή κράτη της Αιγύπτου στη Χαναάν και στη βόρεια Συρία. Αξιοσημείωτη η νίκη του εναντίον των Μιτάννι, κυρίαρχων επί αιώνες στην Ασία, που τους μετέτρεψε σε υποτελές κρατίδιο. Από τη γραπτή συμφωνία του με τον βασιλιά του Μιτάννι, της οποίας έχει σωθεί το κείμενο, φαίνεται ότι οι Μιτάννι λάτρευαν τους ίδιους άριους θεούς με τους Χετταίους, προερχόμενους από την Ινδία (Ίντρα, Ράμα, Βαρούνα κτλπ).

Οι πράξεις του Σουπιλουλιούμα, που γράφηκαν αργότερα από τον γιο και διάδοχό του Μουρσιλίς Β΄, αποτελούν την καλύτερη πηγή για όλα τα μεγάλα ιστορικά γεγονότα της εποχής του. Στις επιστολές του στον φαραώ Ακενατών ο Σουπιλουλιούμας δηλώνει ότι επιθυμεί να συνεχίσουν οι καλές σχέσεις όπως με τον πατέρα του Αμένοφις Γ'. Στη Μικρά Ασία επεκτάθηκε δυτικά σε βάρος της Αρζάβας και των υπόλοιπων συμμάχων των Αχιγιάβα. Παντρεύτηκε τη Μουβάττι, κόρη του βασιλιά της Αρζάβα Μασκιλούβα, παίρνοντας προίκα τη Χαπάλλα. Πέθανε σε μεγάλη επιδημία πανούκλας και τον διαδέχθηκε ο μεγαλύτερος γιος του Αρνουβάντας Β΄. Η ολοκληρωτική κατάκτηση των Αρζάβα πραγματοποιήθηκε αργότερα, από τον γιο του Μουρσιλίς Β΄, επειδή ο ίδιος ο Σουπιλουλιούμας ήταν περισσότερο απασχολημένος με τις βαθύτερες περιοχές της Ασίας.

Οι Πράξεις του Σουπιλουλιούμας

Χιττίτικο άρμα από Αιγυπτιακό ανάγλυφο

Οι "Πράξεις του Σουπιλουλιούμας" συντάχθηκαν μετά τον θάνατο του από τον γιο του Μουρσίλις Β΄, αποτελούν την σημαντικότερη πηγή για τα γεγονότα της βασιλείας του. Μια σειρά επιστολών του Σουπιλουλιούμας γνωστή ως Επιστολές της Αμάρνα διατηρούνται στην Αμάρνα, αναφέρει τις καλές σχέσεις του Σουπιλουλιούμας Α΄ με τον Φαραώ Αμένοφις Γ', εκφράζει την επιθυμία να συνεχιστούν με τον γιο και διάδοχο του Ακενατόν :

Στα γεγονότα που σχετίζονται με τις νίκες του πατέρα μου Σουπιλουλιούμας Α΄, μετά τον θάνατο του Φαραώ Τουταγχαμών η χήρα του Νεφερτίτη ζήτησε έναν πρίγκιπα από τους γιους του για νέο σύζυγο και Φαραώ. Οι Αιγύπτιοι ήταν ανήσυχοι έντονα μετά την επίθεση στην Άμκα αμέσως μετά τον πρόωρο θάνατο του Τουταγχαμών, η χήρα βασίλισσα έστειλε μήνυμα στον πατέρα μου με την φράση "ο σύζυγος μου πέθανε, δεν έχω γιο, στείλει μου έναν από τους δικούς σου γιους για νέο σύζυγο και βασιλιά". Ο πατέρας μου συγκάλεσε το Μεγάλο Συμβούλιο και αποφάσισε να στείλει τον θαλαμηπόλο του Χάτου-Ζίλι στην Αίγυπτο για να κατασκοπεύσει τις προθέσεις της βασίλισσας. Στην διάρκεια της απουσίας του Χάτου-Ζίλι οι Χετταίοι κατέλαβαν το Καρχεμίς. Η Νεφερτίτη έστειλε νέα επιστολή στον πατέρα μου με την φράση "γιατί θέλεις να με εξαπατήσεις; Αν είχα γιο νομίζεις θα έστελνα επιστολή σε έναν ξένο ηγεμόνα με τρόπο τόσο ταπεινωτικό για εμένα και την χώρα μου; Στείλε μου έναν από τους γιους σου και θα τον κάνω εγώ σύζυγο μου και βασιλιά μας". Ο πατέρας μου επειδή είχε καλή καρδιά δέχτηκε την πρόσκληση.

Οικογένεια

O Σουπιλουλιούμας Α΄ είχε δύο συζύγους, η πρώτη είχε το όνομα Χέντι. Ένα κείμενο που σώθηκε την εποχή του γιους του Μουρσίλις Β΄ αναφέρει ότι την έστειλε εξορία στο βασίλειο των Αχιγιάβα, ο στόχος ήταν να παντρευτεί σε δεύτερο γάμο μια πλούσια πριγκίπισσα από την Βαβυλώνα την Μαλνιγκάλ που ήταν μητέρα των παιδιών του:

• Αρνουβάντας Β΄, διάδοχος του που πέθανε την ίδια χρονιά από την μεγάλη επιδημία.
• Τελιπίνου, διορίστηκε ιερέας στην Κιλικία.
• Πιγιασσίλι, κυβερνήτης μιας περιοχής δυτικά του Ευφράτη.
• Μουρσίλις Β΄, βασιλιάς των Χετταίων.
• Ζαννάνζα, ο πρίγκιπας που απεστάλη στην Αίγυπτο αλλά πέθανε στον δρόμο
• Μουβάττι, κόρη του Σουπιλουλιούμας Α΄.

Πηγές

• Bryce, Trevor. The Kingdom of the Hittites. Οξφόρδη: Oxford University Press, 2005.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Βασιλεία του Σουπιλουλιούμα Α΄

Προκάτοχος: Τουδαλίγιας Γ΄

Βασιλιάς των Χετταίων 1344 π.Χ.–1322 π.Χ.

Διάδοχος: Αρνουβάντας Β΄