Σιδηροδρομική γραμμή Ζέμερινγκ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μνημείο Παγκόσμιας
Κληρονομιάς της UNESCO
Σιδηροδρομική γραμμή Ζέμερινγκ
Επίσημο όνομα στον κατάλογο μνημείων Π.Κ.
Χάρτης
Χώρα μέλοςΑυστρία Αυστρία
ΤύποςΠολιτιστικό
Κριτήρια(ii) (iv)
Ταυτότητα785
ΠεριοχήΆλπεις, Αυστρία
ΣυντεταγμένεςN47 38 E15 49
Ιστορικό εγγραφής
Εγγραφή1998 (22η συνεδρίαση)
Σε κίνδυνοΌχι
Σιδηροδρομική γραμμή Ζέμερινγκ is located in Αυστρία
Σιδηροδρομική γραμμή Ζέμερινγκ
Θέση στον χάρτη της Αυστρίας

Η Σιδηροδρομική γραμμή Ζέμερινγκ ή Σέμερινγκ (Γερμανικά: Semmeringbahn) είναι μέρος της νότιας αυστριακής σιδηροδρομικής γραμμής, συνδέει την πόλη Γκλόγκνιτς (Gloggnitz) και, μέσω του περάσματος Σέμερινγκ που δίνει το όνομά του σε ολόκληρη τη διαδρομή, φτάνει στην πόλη Μούρτσουσλαγκ (Mürzzuschlag). Ήταν ο πρώτος ορεινός σιδηρόδρομος στην Ευρώπη που κατασκευάστηκε με το κανονικό Εύρος σιδηροδρομικής γραμμής , νικώντας τις τεράστιες δυσκολίες της αλπικής περιοχής την οποία διασχίζει. Κατασκευάστηκε μεταξύ 1848 και 1854 και εξακολουθεί να χρησιμοποιείται από τους αυστριακούς σιδηροδρόμους. Το 1998, ο σιδηρόδρομος Σέμερινγκ εντάχθηκε στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Χάρτης της σιδηροδρομικής γραμμής Σέμερινγκ

Μια σιδηροδρομική γραμμή μέσα από το πέρασμα του Σέμερινγκ ήταν επιθυμία του Αρχιδούκα της Αυστρίας Ιωάννη[σημ. 1], γιου του αυτοκράτορα Λεοπόλδου Β', στον οποίο αρχικά αφιερώθηκε ολόκληρη η σιδηροδρομική γραμμή που θα συνέδεε τη Βιέννη με την Τεργέστη (το επίνειο της Αυστριακής αυτοκρατορίας). Το 1844 υπήρχαν ήδη οι σιδηροδρομικές γραμμές από τη Βιέννη στο Γκλόγκνιτς και από το Μούρτσουσλαγκ στο Γκρατς και τώρα ήταν απαραίτητο να δημιουργηθεί μια σύνδεση μεταξύ αυτών των δύο γραμμών που θα διέσχιζε εξαιρετικά δύσβατες ορεινές περιοχές.[1] Ο σχεδιαστής του σιδηροδρόμου Σέμερινγκ, Καρλ φον Γκέγκα [σημ. 2] χρησιμοποίησε τις πιο σύγχρονες τεχνολογίες για την κατασκευή ατμομηχανών που έγιναν οι πρώτες που μπόρεσαν να ξεπεράσουν σημαντικές διαφορές στο υψόμετρο και να εκτελέσουν στενές στροφές.

Περίπου 20.000 εργάτες απασχολήθηκαν για έξι χρόνια, μεταξύ 1848 και 1854, περίπου 1.000 από τους οποίους έχασαν τη ζωή τους σε δυστυχήματα, αλλά κυρίως από τον τύφο και τη χολέρα.[1] Το αποτέλεσμα, τόσο από οργανωτική όσο και από τεχνική άποψη, χαιρετίστηκε ως μεγάλη επιτυχία και ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα στον τομέα της μηχανικής των σιδηροδρόμων. Ο σιδηρόδρομος Σέμερινγκ, από την κατασκευή του, θεωρήθηκε ως έργο «αρχιτεκτονικής τοπίου», εννοώντας έτσι την επιτυχημένη εναρμόνιση τεχνολογίας και φύσης. Οι κατασκευές στήριξης είναι σε μεγάλο βαθμό πέτρινες, ενώ για τις καμάρες των οδογέφυρων και τις όψεις των σηράγγων χρησιμοποιήθηκαν τούβλα. Τα 57 διώροφα σπίτια που χτίστηκαν για τους φύλακες της γραμμής, δηλαδή ένα ανά 700 μέτρα περίπου, είναι ένα πολύ χαρακτηριστικό γνώρισμα της γραμμής Σέμερινγκ.[3] Στις 17 Ιουλίου 1854, η γραμμή άνοιξε πανηγυρικά και παραδόθηκε στη γενική επιβατική κίνηση.[1] Γιορτάστηκε από τον Καρλ φον Γκέγκα με ένα βιβλίο με τίτλο Atlas Pittoresque du chemin de fer du Semmering, précedé d'un aperçu historique et statistique sur les chemins de fer en exploitation en Autriche.[4] Ο σιδηρόδρομος πρόσφερε μια μοναδική ταξιδιωτική εμπειρία και άνοιξε το φυσικό τοπίο του αλπικού περάσματος Σέμερινγκ στον τουρισμό, γι' αυτό πολλά σπίτια και ξενοδοχεία χτίστηκαν μέσα σε λίγα μόνο χρόνια.[5] Στις αρχές του 20ου αιώνα, η περιοχή γνώρισε επίσης μεγάλη ανάπτυξη ως προορισμός για τους λάτρεις των χειμερινών σπορ. Παρ’ όλα αυτά το φυσικό και πολιτιστικό τοπίο διατηρήθηκε ανέπαφο για τις επόμενες δεκαετίες κι έτσι, το 1998, η σιδηροδρομική γραμμή Σέμερινγκ έγινε η πρώτη σιδηροδρομική γραμμή παγκοσμίως που συμπεριλήφθηκε από την UNESCO στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς.[6]

Τεχνικά χαρακτηριστικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το συνολικό μήκος της γραμμής είναι 41 χιλιόμετρα και ξεπερνά μια υψομετρική διαφορά 460 μέτρων. Κατά μήκος της διαδρομής του υπάρχουν δεκαπέντε σήραγγες (εκ των οποίων μία μήκους 1.431 μέτρων), δεκαεπτά οδογέφυρες (μερικές από τις οποίες έχουν δύο ορόφους) και περισσότερες από 100 γέφυρες (πέτρινες ή σιδερένιες).[1] Το 60% της σιδηροδρομικής διαδρομής Σέμερινγκ αντιμετωπίζει υψομετρικές διαφορές με κλίσεις που κυμαίνονται μεταξύ 20 και 25 τοις χιλίοις. Σχεδόν για όλο το μήκος της η αμαξοστοιχία ταξιδεύει σε κλειστές στροφές με καμπύλες συχνά μικρότερες των 200 μέτρων. Οι τοίχοι αντιστήριξης που κατασκευάστηκαν κατά μήκος της διαδρομής, οι σταθμοί και τα κτίρια εξυπηρέτησης χτίστηκαν χρησιμοποιώντας τα απόβλητα που εξήχθησαν από τις εκσκαφές των σηράγγων.

Ένα σημαντικό πρόβλημα που είχε ο σιδηρόδρομος στην κατασκευή του ήταν το γεγονός ότι, με τα διαθέσιμα μέσα εκείνης της εποχής, ήταν αδύνατο να ληφθούν ακριβείς μετρήσεις για τα σχέδια και την υλοποίησή τους. Για να λυθεί αυτό το πρόβλημα, αναπτύχθηκαν νέες μέθοδοι και νέα όργανα μέτρησης. Για την λειτουργία του σιδηροδρόμου επιλέχτηκε ύστερα από πολλές μελέτες και πειραματικές δοκιμές η ατμομηχανή Engerth, ένας τύπος αρθρωτής ατμομηχανής που σχεδιάστηκε από τον Wilhelm Freiherr von Engerth[σημ. 3] ειδικά για τον σιδηρόδρομο Σέμερινγκ. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του Engerth ήταν ότι το καύσιμο υλικό και το νερό μεταφέρονταν σε ειδικά διαμορφωμένο βαγόνι, μια αρθρωτή εφοδιοφόρο, (κοινώς "καρβουνιέρα", αγγλ. tender) ως μέρος του κύριου πλαισίου της ατμομηχανής. Ως εκ τούτου, μέρος του βάρους της εφοδιοφόρου ακουμπούσε στους κινητήριους τροχούς, βελτιώνοντας την πρόσφυση, ενώ η άρθρωση επέτρεπε στην ατμομηχανή να κινηθεί στις στενές καμπύλες των ορεινών περασμάτων. Δεκαέξι ατμομηχανές παραδόθηκαν στον σιδηρόδρομο Σέμερινγκ μεταξύ Νοεμβρίου 1853 και Μαΐου 1854. Πετύχαιναν επιτάχυνση 19 χιλιόμετρων την ώρα σε ανηφόρες με κλίση 2,5%.

Η εμφάνιση ολόκληρης της γραμμής άλλαξε σημαντικά μεταξύ 1957 και 1959, όταν ανεγέρθηκαν οι ηλεκτρικοί στύλοι για τη μεταφορά ρεύματος, που απαιτούνται για τις ηλεκτρικές ατμομηχανές.[6] Ο σιδηρόδρομος Σέμερινγκ χρησιμοποιείται πλήρως 160 χρόνια μετά την κατασκευή του και επί του παρόντος, χρησιμοποιεί τις γνωστές ατμομηχανές ES64U2 της Siemens.

Το 2012 ξεκίνησαν οι εργασίες κατασκευής της «Βασικής Σήραγγας Σέμερινγκ» (στα γερμανικά Semmering-Basistunnel), το μήκος της οποίας θα είναι 27,3 χιλιόμετρα. Στόχος είναι η παράκαμψη του περάσματος Σέμερινγκ, που βρίσκεται στα 985 μ., με μείωση του χρόνου ταξιδιού της γραμμής από τα σημερινά 45 λεπτά στα 15.

Οδογέφυρες και σήραγγες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο σιδηρόδρομος διασχίζει δεκαεπτά μεγάλες οδογέφυρες που έχουν συνολικό μήκος 1.477 μέτρα δηλαδή σχεδόν το ένα δέκατο ολόκληρης της γραμμής. Υπάρχουν επίσης 118 μικρότερα τοξωτά πέτρινα γεφύρια και 11 σιδερένια γεφύρια. Συμπτωματικά, οι δεκαπέντε σήραγγες, που υπάρχουν κατά τη διαδρομή, έχουν και αυτές μήκος 1.477 μέτρα.

Οδογέφυρα Kalte Rinne
  • Οδογέφυρες
    • 1.Schwarza 254 m.
    • 2.Payerbachgraben 66 m.
    • 3.Kübgraben 28 m.
    • 4.Höllgraben 73 m.
    • 5.Abfaltersbach 96 m.
    • 6.Wagnergraben 149 m.
    • 7.Gamperl 116 m.
    • 8.Rumplergraben 40 m.
    • 9.Krauselklause 98 m.
    • 10.Kalte Rinne 187 m.
    • 11.Unterer Adlitzgraben 133 m.
    • 12.Oberer Adlitzgraben 21 m.
    • 13.Kartnerkogel 48 m.
    • 14.Steinhauser 79 m.
    • 15.Holzergraben 95 m.
    • 16.Jauern 34 m.
    • 17.Fröschnitzbach 25 m.
Σήραγγα Pettenbach και οδογέφυρα Höllgraben
  • Σήραγγες:
    • 1.Pettenbach 185 m.
    • 2.Steinbauer 88m.
    • 3.Eichberg 89 m.
    • 4.Geyeregger 81 m.
    • 5.Rumpler 53 m.
    • 6.Klamm 191 m.
    • 7.Gamperl m.78 m.
    • 8.Weinzettelwand 688 m.
    • 9.Weinzettelfeld 239 m.
    • 10.Kleiner Krausel 14 m.
    • 11.Polleroswand 337 m.
    • 12.Weberkogel 407 m.
    • 13.Kartnerkogel 201 m.
    • 14.Alte Semmering 1433 m.
    • 15.Neuer Semmering 1511 m.

Νομισματολογία και Φιλοτελισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το χαρτονόμισμα των 20 σελινιών του 1968, που κυκλοφορούσε έως το 1989, απεικόνιζε στην μπροστινή όψη του τον σχεδιαστή του σιδηροδρόμου Σέμερινγκ, Καρλ φον Γκέγκα.

Το 2004 κυκλοφόρησε ένα αναμνηστικό νόμισμα των 25 ευρώ για τα 150 χρόνια του αλπικού σιδηροδρόμου Σέμερινγκ. Η εμπρόσθια όψη δείχνει δύο ατμομηχανές: μια ιστορική και μια σύγχρονη. Στην πίσω όψη του κέρματος εμφανίζεται μια ατμομηχανή να εξέρχεται από μια σήραγγα, διασχίζοντας μια οδογέφυρα. Την ίδια χρονιά, τα Αυστριακά ταχυδρομεία κυκλοφόρησαν επετειακό γραμματόσημο με μια ατμομηχανή Engerth. Το 2012 εκδόθηκε αναμνηστικό γραμματόσημο για την επέτειο των 210 χρόνων από την γέννηση του Καρλ φον Γκέγκα.

Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Ο Αρχιδούκας Ιωάννης έχει μείνει στην ιστορία ως ο μεγάλος εκμοντερνιστής του κρατιδίου της Στυρίας
  2. Αυστριακός μηχανικός, αλβανικής καταγωγής, γεννημένος στην Βενετία[2]
  3. Γερμανός μηχανικός, στα τέλη της δεκαετίας του 1850 ήταν ο Γενικός Διευθυντής των Αυτοκρατορικών Αυστριακών Κρατικών Σιδηροδρόμων

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 «Die erste Bahn über den Semmering». Semmeringbahn. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2023. 
  2. Paul Mechtler (1964). «Ghega, Karl Ritter von». Deutsche Biographie. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2023. 
  3. «Ρομαντικές διακοπές στην Ευρώπη με τρένο». Σ.Ε.Π. ΤΡΑΙΝΟΣΕ. 14 Μαΐου 2022. Ανακτήθηκε στις 5 Ιανουαρίου 2023. 
  4. Piero Del Negro. «GHEGA, Carlo». Dizionario Biografico Treccani. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2023. 
  5. «Semmering Railway, Revolutionary railway line and aesthetic work of art». Επίσημος ιστότοπος της Κάτω Αυστρίας. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2023. 
  6. 6,0 6,1 «Semmering Railway». Επίσημος ιστότοπος UNESCO. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2023. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]