Σαρλ-Εζέν Ντελωναί

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Σαρλ-Εζέν Ντελωναί
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Charles-Eugène Delaunay (Γαλλικά)
Γέννηση9  Απριλίου 1816[1][2][3]
Lusigny-sur-Barse
Θάνατος5  Αυγούστου 1872[1][2][3]
Σερμπούρ-Οκτεβίλ
Αιτία θανάτουπνιγμός
ΥπηκοότηταΓαλλία
ΣπουδέςΠολυτεχνική Σχολή, Εθνική Ανώτατη Σχολή Μηχανικών Μεταλλειολόγων του Παρισιού, Πανεπιστήμιο του Παρισιού και Λύκειο Καρλομάγνος
ΒραβεύσειςΧρυσό Μετάλλιο της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας (1870), αλλοδαπό μέλος της Βασιλικής Εταιρείας του Λονδίνου (29  Απριλίου 1869), Αξιωματικός της Λεγεώνας της Τιμής και 72 ονόματα στον Πύργο του Άιφελ
Επιστημονική σταδιοδρομία
Αξίωμαπρόεδρος (1  Ιανουαρίου 1868, 31  Δεκεμβρίου 1868)
Ιδιότητααστρονόμος, μαθηματικός και μηχανικός
Διδακτορικός καθηγητήςΖαν-Μπατίστ Μπιό

Ο Σαρλ-Εζέν Ντελωναί (γαλλ. Charles-Eugène Delaunay‎‎, 9 Απριλίου 18165 Αυγούστου 1872) ήταν Γάλλος αστρονόμος και μαθηματικός. Οι μελέτες του πάνω στη σεληνιακή κίνηση υπήρξαν σημαντικές για την προώθηση τόσο της θεωρίας των πλανητικών κινήσεων, όσο και των μαθηματικών.[4]

Βιογραφικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ντελωναί γεννήθηκε στο Λυζινύ συρ Μπαρ (Lusigny-sur-Barse) της Γαλλίας[5] και σπούδασε στη Σορβόννη, όπου είχε καθηγητή τον Ζαν-Μπατίστ Μπιό. Ερεύνησε τη μηχανική της Σελήνης ως μία ειδική περίπτωση του προβλήματος των τριών σωμάτων. Χρησιμοποίησε την θεωρία διαταραχών για να βρει έναν τύπο με μία άπειρη σειρά για την θέση της Σελήνης. Η σεριά συνέκλινε πολύ αργά για να είναι πρακτικά χρήσιμη, αλλά είχε καταλυτική σημασία για την ανάπτυξη της συναρτησιακής ανάλυσης.[6][7]

Ο Ντελωναί έγινε διευθυντής του Αστεροσκοπείου των Παρισίων το 1870, αλλά πνίγηκε κατά τη διάρκεια μιας βαρκάδας, κοντά στο Χερβούργο της Γαλλίας, δύο μόλις χρόνια αργότερα.

Διακρίσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ονομάσθηκαν προς τιμή του[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εργογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Cours élémentaire de mécanique [Μάθημα βασικής μηχανικής] (1850)
  • Cours élémentaire d'astronomie [Μάθημα βασικής αστρονομίας] (1853)
  • Traité de mécanique rationnelle (1856)
  • La Théorie du mouvement de la lune (2 τόμοι) [Η θεωρία για την κίνηση της Σελήνης] (1860-1867)
  • Ralentissement de la rotation de la terre [Επιβράδυνση της περιστροφής της γης] (1866)
  • Rapport sur les progrès de l'astronomie [Έκθεση για την πρόοδο της αστρονομίας] (1867)


Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12566423r. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. 2,0 2,1 MacTutor History of Mathematics archive. Ανακτήθηκε στις 22  Αυγούστου 2017.
  3. 3,0 3,1 (Αγγλικά) SNAC. w60p8c5j. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. «Obituary: M. Charles E. Delaunay». MNRAS 33: 203–209. February 1873. doi:10.1093/mnras/33.4.190. Bibcode1873MNRAS..33..190.. http://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015065215124;view=1up;seq=227. 
  5. Hockey, Thomas (2009). The Biographical Encyclopedia of Astronomers. Springer Publishing. ISBN 978-0-387-31022-0. Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2012. 
  6. O'Connor & Edmund
  7. R. Pavelle; M. Rothstein; J. Fitch (December 1981). «Computer Algebra». Scientific American 245 (6): 102-113. https://archive.org/details/sim_scientific-american_1981-12_245_6/page/102. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]