Ραδιοϊστός της Βαρσοβίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 52°22′3.59″N 19°48′8.60″E / 52.3676639°N 19.8023889°E / 52.3676639; 19.8023889

Ραδιοϊστός της Βαρσοβίας
Maszt radiowy w Konstantynowie
Χάρτης
Είδοςπύργος, Ιστός αναμετάδοσης και guyed mast
Γεωγραφικές συντεταγμένες52°22′4″N 19°48′9″E
Διοικητική υπαγωγήΓκμίνα Γκόμπιν και Κονσταντίνουφ
ΤοποθεσίαΚονσταντίνουφ
ΧώραΠολωνία και Λαϊκή Δημοκρατία της Πολωνίας
Έναρξη κατασκευής18  Μαΐου 1974
Κατεδάφιση8  Αυγούστου 1991
Χρήσηραδιοφωνία
Ύψος646,38 μέτρα
ΑρχιτέκτοναςMostostal
Ιστότοπος
Επίσημος ιστότοπος
Commons page Πολυμέσα
δεδομένα (π)
Ο Ραδιοϊστός της Βαρσοβίας (κέντρο) από απόσταση
Ο Ραδιοϊστός της Βαρσοβίας σε σύγκριση με κάποιες άλλες ψηλές κατασκευές

Ο Ραδιοϊστός της Βαρσοβίας (πολωνικά: Maszt radiowy β Konstantynowie) ήταν ραδιοφωνική κεραία που βρισκόταν στο χωριό Κονσταντίνουφ, κοντά στο Γκόμπιν, στο Βοεβοδάτο Μασοβίας στην Πολωνία, και η πιο ψηλή δομή παγκοσμίως, με ύψος 646,38 μέτρα, από το 1974 μέχρι την κατάρρευσή του στις 8 Αυγούστου 1991.[1] Σχεδιάστηκε από τον Γιαν Πόλακ και ήταν ένας από τους τελευταίους ραδιοϊστούς που κατασκευάστηκαν υπό την κομμουνιστική κυριαρχία, ο οποίος σχεδιάστηκε για το ύψος και την ικανότητα να μεταδίδει την «προπαγάνδα των επιτυχιών» σε απομακρυσμένες περιοχές όπως η Ανταρκτική.[2][3] Είναι το δεύτερο ψηλότερο κτίσμα που κατασκευάστηκε ποτέ, το οποίο ξεπεράστηκε ως το ψηλότερο από τον ουρανοξύστη Μπουρτζ Χαλίφα στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, που ολοκληρώθηκε το 2009.[1]

Η κατασκευή του ξεκίνησε τον Ιούλιο του 1970, ολοκληρώθηκε στις 18 Μαΐου 1974 και ο πομπός του τέθηκε σε κανονική λειτουργία στις 22 Ιουλίου εκείνης της χρονιάς.[4] Τα εγκαίνια του ραδιοϊστού έγιναν δεκτά με εκτενή πανηγυρισμό και ειδησεογραφική κάλυψη από το Πολωνικό Κινηματογραφικό Χρονικό (Polska Kronika Filmowa).[3][5] Ο πύργος χρησιμοποιήθηκε από τη Ραδιοτηλεόραση της Βαρσοβίας (Centrum Radiowo-Telewizyjne) για ραδιοφωνικές εκπομπές ακραίων κυμάτων σε ραδιοσυχνότητα AM-LW (ακραίο κύμα) 227 χερτζ πριν από την 1η Φεβρουαρίου 1988 και 225 χερτζ μετά από αυτή την ημερομηνία.[6] Η βάση του ήταν 115,2 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Επειδή μια διαφορά δυναμικού 120 kV υπήρχε μεταξύ του ιστού και του εδάφους, ήταν βασισμένο σε μονωτικό ύψους 2 μέτρων. Λειτουργούσε ως διπολική κεραία, επομένως το ύψος του επιλέχθηκε για να λειτουργεί ως κεραία μισού μήκους κύματος στη συχνότητα εκπομπής του. Τα σήματα από των 2 Βατ πομπό μπορούσαν να ληφθούν ουσιαστικά σε ολόκληρη την υδρόγειο. Το βάρος του Ραδιοϊστού της Βαρσοβίας ήταν θέμα συζήτησης. Οι πολωνικές πηγές ισχυρίστηκαν πως ήταν 420 τόνοι.[1]

Ο ιστός σχεδιάστηκε για εθνική υπερηφάνεια, κυρίως λόγω του ύψους του ιστού, που τον έκανε την ψηλότερη κατασκευή στον κόσμο, ξεπερνώντας τον Ιστό KVLY-TV στο Μπλάντσαρντ της Βόρειας Ντακότα. Σχεδιάστηκε επίσης για να μεταδίδει την «προπαγάνδα των επιτυχιών». Ωστόσο, μια ακούσια επίδραση του ύψους του ιστού ήταν ότι οι «επισήμως ανύπαρκτοι Πολωνοί της Ανατολής» μπορούσαν να συντονιστούν σε πολωνικές ραδιοφωνικές εκπομπές, συμπεριλαμβανομένων εκείνων σε απομακρυσμένα μέρη όπως η Ανταρκτική.[3] Ο ιστός ήταν τόσο ισχυρός που τα κύματα του Πολωνικού Ραδιοφωνικού Προγράμματος 1 έφταναν σε περιοχές μακριά από την ηπειρωτική Πολωνία, όπως ο Καναδάς και οι Ηνωμένες Πολιτείες.[2]

Κατασκευή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ενότητα αυτή είναι κενή, ανεπαρκώς ανεπτυγμένη ή ανολοκλήρωτη. Η βοήθειά σας είναι καλοδεχούμενη!

Η τοποθεσία του ραδιοϊστού, η οποία οριστικοποιήθηκε να είναι στην περιοχή του Γκόμπιν, επιλέχθηκε λόγω της υψηλής αγωγιμότητας του εδάφους και της ανάγκης για μια θέση στο κέντρο της Πολωνίας.[7] Χρησιμοποιήθηκε μεγάλος όγκος έρευνας για να αποφασιστεί πού θα κατασκευαστεί ο ραδιοϊστός, η οποία περιελάμβανε παράγοντες όπως η αντοχή του εδάφους, η ιδιοκτησία γης και η ποιότητα των υποδομών (ειδικά των δρόμων). Η κατασκευή ξεκίνησε το 1969.[8]

Χάρτης της εγκατάστασης και της τοποθεσίας

Προδιαγραφές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γενικά χαρακτηριστικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Βάρος: Πολωνικές πηγές ισχυρίζονται 420 τόνους[1]
  • Ύψος: 646,38 μέτρα[1]
  • Συντεταγμένες: 52 22 3,74 N 19 48 8,73 E[9]
  • Συχνότητα: 227 kHz (πριν από τον Φεβρουάριο 1988), 225 kHz (μετά τον Φεβρουάριο του 1988)[10]
  • Τύπος: Χαλύβδινο δικτυωτός ιστός
  • Σχεδιαστής: Γιαν Πόλακ[4]

Πομπός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Μοντέλο και Κατασκευαστής: Brown, Boveri & Cie, Brown Boveri SL 61 B3[11][12]
  • Ισχύς: 1.000 kW (1 MW)[1][12]
  • Συνολική ισχύς: 2.000 kW (2 MW)[1][12]

Κτήριο πομπού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Όγκος: 17.000 μ3[13]
  • Απόσταση από ιστό: 600 μέτρα[13]
  • Τρόπος μεταφοράς σήματος: Εναέρια γραμμή μετάδοσης ραδιοσυχνοτήτων[13]

Ανελκυστήρας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πύργος αναμετάδοσης ραδιοφώνου που χρησιμοποιείται για σύνδεση ραδιοφωνικής αναμετάδοσης με στούντιο στη Βαρσοβία
Άποψη του ιστού από ένα από τα χαλύβδινα καλώδια

Προσωπικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Διευθυντής του ραδιοφωνικού σταθμού από το 1974 έως το 1980 ήταν ο Ζίγκμουντ Ντουτσμαλέφσκι. Ο διάδοχός του, Βίτολντ Τσόβγκαν (1947-2017), υπηρέτησε ως διευθυντής από το 1983 έως το 1986.[16][17]

Ο ιστός είχε συνολικά 30 μηχανικούς και τεχνικούς. Είχε επίσης 15 άτομα διοικητικό προσωπικό. Επειδή ένα μεγάλο μέρος του προσωπικού προσλήφθηκε από όλη την Πολωνία, μια νέα πολυκατοικία χτίστηκε 30 χιλιόμετρα μακριά, στο Σοχάτσεφ, για να φιλοξενήσει το προσωπικό. Πιο εξειδικευμένο προσωπικό φιλοξενούνταν στους ξενώνες του κτιρίου μετάδοσης. Η εγκατάσταση είχε επίσης ένα πλήρωμα φρουρών, που προσλήφθηκαν απευθείας από το Υπουργείο Εσωτερικών, κυρίως από τον ντόπιο πληθυσμό του χωριού Κονσταντίνουφ.[14][18]

Κατάρρευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 8 Αυγούστου 1991 στις 4 μ.μ, ο ιστός κατέρρευσε. Απεικονίζεται εδώ τον Ιανουάριο του 1992.

Στις 16:00 UTC στις 8 Αυγούστου 1991 μια καταστροφική αποτυχία οδήγησε στην κατάρρευση του ιστού. Κατά τη διάρκεια μιας από τις ανακαινίσεις που αφορούσαν την αντικατάσταση φθαρμένων συρμάτων, ήταν απαραίτητο να αντικατασταθεί ένα από τα κύρια καλώδια με δύο προσωρινά. Όταν οι εργάτες τα άλλαζαν μεταξύ τους, μια ριπή ανέμου έπιασε τον προσωρινά αδέσμευτο πύργο, στρίβοντας τον και τραβώντας τα άλλα σύρματα. Ο ιστός πρώτα λύγισε και μετά έσπασε στο μισό περίπου ύψος του. Το κτίριο αναμετάδοσης και το κτίριο πομπού (συμπεριλαμβανομένων των συσκευών πομπού σε αυτό) δεν υπέστησαν ζημιές.[19] Η γραμμή μεταφοράς έμεινε επίσης ανεπηρέαστη, αλλά αποσυναρμολογήθηκε λίγο μετά την κατάρρευση του πύργου και μόνο οι κολώνες στήριξης παρέμειναν στη θέση τους. Επίσης, ένας κινητός γερανός, που ανήκε στην Mostostal Zabrze, καταστράφηκε όταν ο πύργος κατέρρευσε. Λόγω της απουσίας καταγραφής εργασιών από τον εργοδηγό, ήταν δύσκολο να προσδιοριστούν τα ακριβή γεγονότα που οδήγησαν στην καταστροφή.[20] Ο συντονιστής κατασκευής και ο επικεφαλής του τμήματος της εταιρείας που κατασκεύασε και συντήρησε τον ιστό κρίθηκαν υπεύθυνοι για την κατάρρευση, και αμφότεροι καταδικάστηκαν σε 2,5 χρόνια φυλάκιση, ενώ η ποινή του διευθυντή κατασκευής μειώθηκε τελικά σε 6 μήνες.[1][21][22]

Από την κατάρρευση του Ραδιοϊστού της Βαρσοβίας, η ψηλότερη κατασκευή στην Πολωνία είναι ο ιστός ραδιοτηλεόρασης Όλστιν-Πιετσέβο, με ύψος 360 μέτρων, περίπου 280 μέτρα κοντύτερος σε σύγκριση με το Ραδιοϊστό της Βαρσοβίας, ο οποίο είχε ύψος περισσότερο από 640 μέτρα.[1][23]

Αντικατάσταση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά την κατάρρευση, η πολωνική ραδιοτηλεοπτική εταιρεία χρησιμοποίησε τον παλιό Ραδιοπομπό του Ράσιν με τον 335 μέτρων ιστό κοντά στη Βαρσοβία, ο οποίος είχε χρησιμοποιηθεί από το 1978 για ημερήσιες εκπομπές ενός δεύτερου πολωνικού προγράμματος υπηρεσίας εκπομπής στην περιοχή μακρών κυμάτων στη συχνότητα AM-LW 198 kHz, για μεταδόσεις σε AM-LW 225 kHz με ισχύ 500 kW.[24] Δεν είναι δυνατή η μετάδοση από το Ράσιν σε AM-LW (μακρύ κύμα) 198 kHz/1515 μέτρα και 225 kHz/1333 μέτρα ταυτόχρονα, άρα οι εκπομπές στη δεύτερη συχνότητα μακρών κυμάτων AM-LW (μακρύ κύμα) 198 kHz έπρεπε να διακοπούν έως ότου είτε να κατασκευαστεί μια δεύτερη εγκατάσταση εκπομπής μακρών κυμάτων στην Πολωνία είτε ένας ειδικός διακόπτης συχνότητας, ο οποίος θα επέτρεπε τις εκπομπές και στις δύο συχνότητες, να εγκατασταθεί στον Ραδιοπομπό του Ράσιν. Η τελευταία, απλούστερη λύση θα είχε μειώσει την αποτελεσματικότητα και την αξιοπιστία και των δύο πομπών και ως εκ τούτου απορρίφθηκε.[25]

Λόγω της σημασίας των πολωνικών πομπών μεγάλων κυμάτων στους Πολωνούς στο εξωτερικό, ήδη από τον Απρίλιο του 1992 η πολωνική κυβέρνηση σχεδίαζε να ανοικοδομήσει τον ιστό στο Κονσταντίνουφ.[26] Τον Σεπτέμβριο του 1995, η πολωνική κυβέρνηση επρόκειτο να ανοικοδομήσει τον ιστό. Αν και η ανακαίνιση των παλαιών θεμελίων, που μπορούσαν να επαναχρησιμοποιηθούν, είχε ήδη ξεκινήσει, η ανοικοδόμηση του ιστού ακυρώθηκε λόγω διαμαρτυριών των κατοίκων της περιοχής, οι οποίοι ισχυρίστηκαν ότι η ακτινοβολία από τον ιστό ήταν επικίνδυνη για την υγεία.[27] Αν και η ακρίβεια αυτών των ισχυρισμών δεν έχει επαληθευτεί, αναζητήθηκε μια νέα τοποθεσία για τον πομπό. Αρκετές άλλες τοποθεσίες εξετάστηκαν, αλλά λόγω της συνεχιζόμενης αντίστασης των κοντινών κατοίκων (υποστηριζόμενοι από το συνδικάτο Αλληλεγγύη), το προγραμματισμένο ύψος ιστού και η εμβέλεια του πομπού μειώθηκαν σημαντικά και επιλέχθηκε μια παλιά στρατιωτική τοποθεσία ακριβώς νοτιοανατολικά του Σόλετς Κουγιάφσκι.[28] Υπήρξαν και πάλι διαμαρτυρίες σε αυτήν την τοποθεσία, αλλά οι εντάσεις μειώθηκαν όταν το Πολωνικό Ραδιόφωνο δώρισε 3,5 εκατομμύρια ζλότι για την ανάπτυξη της τοπικής κοινότητας.[29] Τα έτη 1998-99, δημιουργήθηκε μια νέα εγκατάσταση μετάδοσης μακρών κυμάτων, με πομπό ισχύς εξόδου 1200 kW για τη συχνότητα AM-LW (μακρύ κύμα) 225 kHz. Η εγκατάσταση αυτή, η οποία εγκαινιάστηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 1999, χρησιμοποιεί έναν 330 μέτρων και έναν 289 μέτρων γειωμένο ιστό κορυφής ως κεραίες.[25]

Μετά τα εγκαίνια του πομπού στο Σόλετς Κουγιάφσκι, ο πομπός στο Ράσιν χρησιμοποιήθηκε ξανά για μετάδοση στη συχνότητα AM-LW (μακρύ κύμα) 198 kHz για το πρόγραμμα Ράδιο Κοινοβουλίου.[30]

Στο Γκόμπιν, υπάρχει επί του παρόντος ένας ιστός ραδιοζεύξης, ο οποίος δεν χρησιμοποιείται από το 1998. Μπροστά από την είσοδο του ιστού, υψώθηκε ένας σταυρός από κατοίκους της περιοχής που συνδέονται με την πλέον ανενεργή Ένωση για την Προστασία της Ανθρώπινης Ζωής στον Υψηλότερο Ιστό της Ευρώπης.[24]

Από το 2001-2012, τη διαχείριση της εγκατάστασης είχε το τμήμα Real Estate της TP Α.Ε. Λόγω της συγχώνευσης της TP και της Orange Polska το 2012, η διαχείριση της εγκατάστασης γίνεται πλέον από το Γραφείο Πωλήσεων Ακινήτων Orange Polska SA. Η εγκατάσταση προστατεύεται από μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση, καθώς αξίζει περίπου 3.650.000 ζλότι (περίπου 1 εκατομμύριο δολάρια).[31]

Τρέχουσα κατάσταση (1991–σήμερα)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εκτός από τον ιστό και τη γραμμή μετάδοσης ραδιοσυχνοτήτων που οδηγούνταν σε αυτόν, σχεδόν όλα τα εξαρτήματα της εγκατάστασης παραμένουν στη θέση τους, αχρησιμοποίητα και σε σταδιακή αχρήστευση. Μερικοί ντόπιοι έχουν επισκεφθεί τα ερείπια του ιστού σε επετείους, όπως την 20η επέτειο το 2011. [17]

Το 2018, ο ελβετικός πομπός ραδιοφώνου Brown, Boveri & Cie 2 τεμαχίων (Brown Boveri SL 61 B3) δωρήθηκε από την Orange Polska, έναν πολωνικό πάροχο τηλεπικοινωνιών, στην Ένωση Πολιτιστικού Πάρκου Διατλαντικού Ραδιοφωνικού Σταθμού Μπαμπίτσε. Στη συνέχεια μεταφέρθηκε στη Βαρσοβία για ανακαίνιση. Υπάρχουν σχέδια για επαναφορά του πομπού για ενεργή χρήση σε μουσείο.[12][11][32]

Στα τέλη Σεπτεμβρίου 2021, ο ηλεκτρονομικός πύργος παροπλίστηκε και κατεδαφίστηκε.

  • Θεμέλια του πρώην ιστού
    Θεμέλια του πρώην ιστού
  • Πρώην κτήριο αναμετάδοσης
    Πρώην κτήριο αναμετάδοσης
  • Πύργος που χρησιμοποιείται για τη σήμανση του βόρειου άκρου του πεδίου ανοίγματος των συρμάτων
    Πύργος που χρησιμοποιείται για τη σήμανση του βόρειου άκρου του πεδίου ανοίγματος των συρμάτων
  • Πύργος φρουράς στο νότιο άκρο
    Πύργος φρουράς στο νότιο άκρο
  • Ηλεκτρονομικός πύργος ραδιοφώνου
    Ηλεκτρονομικός πύργος ραδιοφώνου

Στη λαϊκή κουλτούρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ραδιοϊστός της Βαρσοβίας είχε προστεθεί στο Βιβλίο Γκίνες. Το ρεκόρ δόθηκε για το ύψος του ιστού, το οποίο αργότερα ξεπέρασε ο ουρανοξύστης Μπουρτζ Χαλίφα.[33]

Ο διάδοχος και ο προκάτοχος του Ραδιοϊστού της Βαρσοβίας, ο Ραδιοπομπός του Ράσιν, εμφανίστηκε σε πολλά γραμματόσημα που εκδόθηκαν από την πολωνική κυβέρνηση.[34][35][36]

Το Πολωνικό Κινηματογραφικό Χρονικό (Polska Kronika Filmowa), ένα πολωνικό κλιπ ειδήσεων που παιζόταν στον κινηματογράφο, συνήθως πριν από την ταινία, παρουσίαζε τον Ραδιοϊστό της Βαρσοβίας.[3][37]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 Kohlstedt, Kurt (April 18, 2016). «Unheard Of: The Catastrophic Collapse of the World's Tallest Tower - 99% Invisible» (στα αγγλικά). 99% Invisible. https://99percentinvisible.org/article/unheard-catastrophic-collapse-worlds-tallest-tower/. Ανακτήθηκε στις 2018-05-26. 
  2. ↑ 2,0 2,1 Kępa, Marek (2021). «The Sky is the Limit: Poland's Highest Mountains & Tallest Buildings». culture.pl (στα Αγγλικά). Adam Mickiewicz Institute; Polish Ministry of Culture, National Heritage and Sport. 
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Polish Film Chronicles nr 39 1991 on Warsaw Radio Mast w/English Subtitles, https://www.youtube.com/watch?v=AttLUC_bM9E, ανακτήθηκε στις 2021-04-12 
  4. ↑ 4,0 4,1 Andruszkiewicz, Wojciech (21 Ιανουαρίου 2006). «Maszt Radiowy w Konstantynowie (Gąbin, Polska) - najwyższa budowla na świecie». Budowle.pl (στα Polish). Wojciech Andruszkiewicz. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2021. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  5. ↑ Radiowe Centrum Nadawcze w Konstantynowie cz. 2/5, https://www.youtube.com/watch?v=P7HdcDCSTME, ανακτήθηκε στις 2021-04-12 
  6. ↑ Baranski, Piotr; Loboda, Marek; Wiszniowski, Jan; Morawski, Marek (2012-11-01). «Evaluation of multiple ground flash charge structure from electric field measurements using the local lightning detection network in the region of Warsaw» (στα αγγλικά). Atmospheric Research 117: 99–110. doi:10.1016/j.atmosres.2011.10.011. ISSN 0169-8095. Bibcode: 2012AtmRe.117...99B. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0169809511003383. 
  7. ↑ «Filomena Grodzicka on reconciling the long-term Gąbin». radiopolska.pl (στα Polish). CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  8. ↑ «Marian Siedlarek about the lift on the mast in Konstantynów». radiopolska.pl (στα Polish). CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  9. ↑ Warsaw Radio Mast, Google Maps,
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 «Konstantynow Radio Mast, Gabin - SkyscraperPage.com». skyscraperpage.com. Skyscraper Source Media. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2021. 
  11. ↑ 11,0 11,1 Now Gąbin | Equipment from the Radio Center in Konstantynów will get a new life. Will any exhibit go to Gąbin? - Now Gąbin,
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 Miś, T. A.; Orda-Sztark, S.; Ostafin, Ł; Płachta, P. (March 2019). «The Battle For Brown Boveri. Salvaging And Restoration Conception Of The SL 61 B3 Long-Wave Transmitter». 2019 13th European Conference on Antennas and Propagation (EuCAP) (IEEE): 1–5. https://ieeexplore.ieee.org/abstract/document/8739850?casa_token=UM7fotl-AsYAAAAA:MVToPn9QeupNVMkc0OrezFXYkM4RT5yISa7jjYh_BwTkg3Nh2LpdPnn1KkiX0fbWYeOQedZT. 
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 «Radiowe Centrum Nadawcze w Konstantynowie». www.rcnkonstantynow.pl (στα Polish). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2021. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 14,3 O, Łukasz. «Radiowe Centrum Nadawcze w Konstantynowie». www.rcnkonstantynow.pl (στα Polish). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2021. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  15. ↑ «Marian Siedlarek o windzie na maszcie w Konstantynowie / Maszt w Konstantynowie». RadioPolska (στα Polish). 2014. Ανακτήθηκε στις 14 Απριλίου 2021. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  16. ↑ «Radiowe Centrum Nadawcze w Konstantynowie». www.rcnkonstantynow.pl (στα Polish). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2021. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  17. ↑ 17,0 17,1 «Radiowe Centrum Nadawcze w Konstantynowie». www.rcnkonstantynow.pl (στα Polish). Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2021. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  18. ↑ «Radiowe Centrum Nadawcze w Konstantynowie». www.rcnkonstantynow.pl (στα Polish). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2021. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  19. ↑ «25 years ago today, the tallest structure on earth you've never heard of collapsed». newstalk.com. 2016. Ανακτήθηκε στις 7 Δεκεμβρίου 2020. 
  20. ↑ «Radiowe Centrum Nadawcze w Konstantynowie». www.rcnkonstantynow.pl (στα Polish). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2021. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  21. ↑ «Maszt radiowy w Konstantynowie». mlodytechnik.pl (στα Polish). AVT-Korporacja. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2021. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  22. ↑ Breczko, Bolesław (2017). «Maszt radiowy w Konstantynowie. Najwyższy obiekt na świecie stał w Polsce». tech.wp.pl (στα Polish). Group HR. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2021. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  23. ↑ «RadioPolska • Obiekt nadawczy | RTCN Olsztyn *Pieczewo*». radiopolska.pl (στα Polish). Radio Polska. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2021. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  24. ↑ 24,0 24,1 «Radiowe Centrum Nadawcze w Konstantynowie». www.rcnkonstantynow.pl (στα Polish). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2021. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  25. ↑ 25,0 25,1 «RadioPolska • Obiekt nadawczy | RTCN Warszawa *Raszyn*». radiopolska.pl (στα Polish). Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2021. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  26. ↑ PAP News Wire, April 7, 1992, NEWS, 106 words, RADIO MAST IN GABIN TO OPERATE AGAIN
  27. ↑ Djakovski, Peter, Abandoned Spaces, Warsaw Radio Mast: Tallest Man Made Structure until 2010
  28. ↑ Newstalk. «25 years ago today, the tallest structure on earth you've never heard of collapsed». Newstalk. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2021. 
  29. ↑ Stankiewicz, Adam. «Maszt radiowy w Konstantynowie - historia polskiego sukcesu». wspieramrozwoj.pl (στα Polish). Ανακτήθηκε στις 14 Απριλίου 2021. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  30. ↑ «RadioPolska • Obiekty nadawcze aktywne». radiopolska.pl (στα Polish). Radio Polska. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2021. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  31. ↑ Afrykański, Dariusz (2016). «Nieruchomości Orange Polska» (στα Polish). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιουνίου 2016. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2021. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  32. ↑ Żółtowska-Tomaszewska, Urszula (2018). «Co dalej z masztem z Konstantynowa?». PolskieRadio.pl (στα Polish). Ανακτήθηκε στις 14 Απριλίου 2021. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  33. ↑ Janela, Mike (3 Σεπτεμβρίου 2014). «8 Burj Khalifa records for Skyscraper Day». Guinness World Records (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2021. 
  34. ↑ «Poland A09 MLH-MNG 1949 1v Radio tower Raszyn». eBay (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2021. 
  35. ↑ «35 złotych 1949 - Radio station in Raszyn, Misc - Poland - Stamp - 11216». www.allnumis.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2021. 
  36. ↑ «Radiostacja Centralna w Gąbinie w filatelistyce - Forum RadioPolska». forum.radiopolska.pl (στα Polish). CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  37. ↑ «Historia o historii, czyli Polska Kronika Filmowa». PolskieRadio.pl. 2013. Ανακτήθηκε στις 26 Μαΐου 2021. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ραδιοϊστός_της_Βαρσοβίας&oldid=9721564"