Πραξικόπημα στον Νίγηρα (2023)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Πραξικόπημα στον Νίγηρα 2023
Χρονολογία26 - 28 Ιουλίου 2023
ΤόποςΝίγηρας
ΈκβασηΑνατροπή της κυβερνήσεως Μπαζούμ
Εγκαθίδρυση στρατιωτικής δικτατορίας
Κλείσιμο συνόρων και εναέριου χώρου
Αντιμαχόμενοι
Εθνικό Συμβούλιο για τη Διασφάλιση της Πατρίδας
Ιερά Ένωση για τη Διασφάλιση της Κυριαρχίας και της Αξιοπρέπειας του Λαού (Με τη βοήθεια της Ρωσίας)
Ηγετικά πρόσωπα

Στις 26 Ιουλίου 2023 εκδηλώθηκε πραξικόπημα στον Νίγηρα, στο οποίο η προεδρική φρουρά του Νίγηρα συνέλαβε τον πρόεδρο Μοχάμεντ Μπαζούμ και ο διοικητής της προεδρικής φρουράς στρατηγός Αμπντουραμάν Τιανί αυτοανακηρύχθηκε αρχηγός.[1][2][3] Οι δυνάμεις της προεδρικής φρουράς έκλεισαν τα σύνορα της χώρας, ανέστειλαν τους κρατικούς θεσμούς και κήρυξαν απαγόρευση κυκλοφορίας.

Αυτό ήταν το πέμπτο στρατιωτικό πραξικόπημα από τότε που η χώρα απέκτησε την ανεξαρτησία της από τη Γαλλία το 1960 και το πρώτο από το 2010.[4]

Ανάλυση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Νίγηρας είχε προηγουμένως υποστεί τέσσερα στρατιωτικά πραξικοπήματα από την ανεξαρτησία από τη Γαλλία το 1960, με το πιο πρόσφατο να σημειώθηκε το 2010. Εν τω μεταξύ, υπήρξαν επίσης αρκετές απόπειρες πραξικοπήματος, η πιο πρόσφατη από τις οποίες ήταν το 2021 όταν στρατιωτικοί αντιφρονούντες προσπάθησαν να καταλάβουν το προεδρικό μέγαρο δύο ημέρες πριν από την ορκωμοσία του εκλεγμένου προέδρου Μοχάμεντ Μπαζούμ. Ήταν ο πρώτος δημοκρατικά εκλεγμένος πρόεδρος της χώρας που ανέλαβε τα καθήκοντά του από έναν ομοίως εκλεγμένο προκάτοχό του. Το πραξικόπημα ήρθε επίσης στον απόηχο των πρόσφατων πραξικοπημάτων σε γείτονες χώρες, όπως Γουινέα, το Μάλι και το Σουδάν το 2021, και δύο στη Μπουρκίνα Φάσο τον Ιανουάριο και τον Σεπτέμβριο του 2022, γεγονός που οδήγησε την περιοχή να χαρακτηριστεί «ζώνη πραξικοπήματος».[5]

Ο Νίγηρας είναι μέλος της ECOWAS, η οποία έχει ήδη αναστείλει τη συμμετοχή της Γουινέας, του Μάλι και της Μπουρκίνα Φάσο λόγω επιτυχημένων πραξικοπημάτων τα τελευταία χρόνια. Ο Bola Tinubu, Πρόεδρος της Νιγηρίας, διορίστηκε Πρόεδρος της ECOWAS στις 9 Ιουλίου 2023 και είχε ήδη προειδοποιήσει σε δηλώσεις της την ίδια μέρα ότι "Δεν θα επιτρέψουμε πραξικόπημα μετά από πραξικόπημα στην υποπεριοχή της Δυτικής Αφρικής. Θα το λάβουμε σοβαρά υπόψη με την Αφρικανική Ένωση, Ευρώπη, Αμερική και Βρετανία».[6]

Οι αναλυτές προειδοποίησαν ότι το αυξανόμενο κόστος ζωής και οι αντιλήψεις περί κυβερνητικής ανικανότητας και διαφθοράς μπορεί να έχουν οδηγήσει την εξέγερση. Η χώρα συχνά κατατάσσεται στον πάτο του Δείκτη Ανθρώπινης Ανάπτυξης του ΟΗΕ και έχει επίσης υποφέρει από ισλαμιστικές εξεγέρσεις υπό την ηγεσία της Αλ Κάιντα, του ISIS και της Μπόκο Χαράμ, παρά το γεγονός ότι ο στρατός λαμβάνει εκπαίδευση και υλικοτεχνική υποστήριξη από τις Ηνωμένες Πολιτείες, Γαλλία και Τουρκία, που έχουν βάσεις στη χώρα.

Το 2022 η χώρα έγινε το κέντρο των αντιτζιχαντιστικών επιχειρήσεων της Γαλλίας στην περιοχή Σαχέλ μετά την απέλασή της από το Μάλι και την Μπουρκίνα Φάσο, με τον Μπαζούμ να περιγράφεται ως ένας από τους λίγους εναπομείναντες φιλοδυτικούς ηγέτες στην περιοχή. Ο Νίγηρας έγινε βασικός σύμμαχος για τις δυτικές, ιδιαίτερα τις γαλλικές και αμερικανικές και τουρκικές δυνάμεις. Με πολλαπλά πραξικοπήματα και αυξανόμενα αντιγαλλικά αισθήματα στην περιοχή, ο Νίγηρας έγινε ο έσχατος εταίρος της Γαλλίας. Οι αξιωματικοί που είχαν εκπαιδευτεί σε Αμερικανούς αναφέρθηκε επίσης ότι εκπαίδευσαν πολλά μέλη της προεδρικής φρουράς.[7][8]

Ταυτόχρονα, μαζί με το αντιγαλλικό αίσθημα, άρχισε να αναπτύσσεται ένα ρεύμα σκέψης ευνοϊκό για την είσοδο της ρωσικής επιρροής και της μισθοφορικής εταιρείας της Βάγκνερ. Η Ρωσία, μέσω της Βάγκνερ, κερδίζει επιρροή έναντι της Γαλλίας στην περιοχή, μετά τα τελευταία πραξικοπήματα στο Μάλι και την Μπουρκίνα Φάσο.

Ο Κάμερον Χάντσον, ανώτερος συνεργάτης του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών, δήλωσε ότι το πραξικόπημα θα μπορούσε να επηρεάσει τον αγώνα του Νίγηρα ενάντια στην ισλαμιστική εξέγερση, προσθέτοντας ότι υπάρχουν ενδείξεις ότι ο νιγηριανός στρατός δεν ήταν ικανοποιημένος με το επίπεδο υποστήριξης που έλαβε για να πολεμήσει τους μαχητές. Ο Ulf Laessing, επικεφαλής του προγράμματος Sahel στο Ίδρυμα Konrad Adenauer, είπε ότι το πραξικόπημα ήταν ένας «εφιάλτης» για τη Δύση, η οποία βασιζόταν στον Μπαζούμ και τον Νίγηρα ως τη «νέα άγκυρα ασφαλείας» της στην περιοχή. Ο Flavien Baumgartner, αναλυτής για την Αφρική στην εταιρεία συμβούλων ασφάλειας και πολιτικών κινδύνων Dragonfly, είπε ότι η απομάκρυνση του Μπαζούμ θα μπορούσε να οδηγήσει στην επέκταση της Βάγκνερ στον Νίγηρα, δεδομένου ότι η χώρα είναι σημαντικός παραγωγός ουρανίου.

Στις 10 Αυγούστου 2023, η Οικονομική Κοινότητα των Κρατών της Δυτικής Αφρικής (ECOWAS) αποφάσισε να διατηρήσει την επιλογή της στρατιωτικής επέμβασης στον Νίγηρα. ανοίγοντας έτσι το δρόμο για την κινητοποίηση μιας δύναμης που θα πρέπει να αποτελείται κυρίως από στρατεύματα της Νιγηρίας και της Σενεγάλης.[1].

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Niger : ce que l'on sait de la tentative de coup d'Etat en cours contre le président Mohamed Bazoum» [Niger: what we know about the ongoing coup attempt against President Mohamed Bazoum]. Franceinfo (στα Γαλλικά). 26 Ιουλίου 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιουλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2023. 
  2. «Niger soldiers declare coup on national TV» (στα αγγλικά). BBC News. 26 July 2023. https://www.bbc.com/news/world-africa-66320895. Ανακτήθηκε στις 28 July 2023. 
  3. «Niger's president 'held by guards' in apparent coup attempt». www.aljazeera.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2023. 
  4. «Timeline: A history of coups in Niger». Al Jazeera (στα Αγγλικά). 27 Ιουλίου 2023. 
  5. «Niger's Bazoum 'held by guards' in apparent coup attempt». Al Jazeera (στα Αγγλικά). 26 Ιουλίου 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιουλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουλίου 2023. 
  6. Okafor, Chiamaka (10 Ιουλίου 2023). «We will not tolerate coups in West Africa - Tinubu». Premium Times Nigeria (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 30 Ιουλίου 2023. 
  7. «Niger becomes France's partner of last resort after Mali withdrawal». FRANCE 24. 18 February 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 July 2023. https://web.archive.org/web/20230726161918/https://www.france24.com/en/africa/20220218-niger-becomes-france-s-partner-of-last-resort-after-mali-withdrawal. Ανακτήθηκε στις 27 July 2023. 
  8. «Why African militaries now want to talk Turkey». 2022-05-03. https://www.timesaerospace.aero/features/defence/why-african-militaries-now-want-to-talk-turkey.