Πλοία των φιλοσόφων
Πλοία των φιλοσόφων (Ρωσικά: философский пароход) ονομάστηκαν τα πλοία που χρησιμοποίησαν οι Σοβιετικές αρχές κατά την επιχείρηση με την οποία απέλασαν Ρώσους αντιφρονούντες ακαδημαϊκούς και διανοούμενους από τη Σοβιετική Ρωσία το 1922.[1]
Ιστορικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1922, λίγο πριν από τη δημιουργία της Ένωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών, στα πλαίσια απέλασης Ρώσων αντιφρονούντων, ο Λένιν αποφάσισε να απελάσει μέλη της ρωσικής διανόησης που ήταν αντίθετα στην εξουσία.
Ο Λέον Τρότσκι ανέφερε σχετικά «Δεν υπήρχε πρόσχημα για να εκτελέσουμε αυτούς τους ανθρώπους, αλλά δεν ήταν πλέον δυνατό να τους ανεχθούμε ...»[2]
Η επιχείρηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η ιδέα της απέλασης των ιδεολογικών εχθρών της Οκτωβριανής Επανάστασης ανήκε στον Λένιν. Τον Μάιο του 1922, ο Λένιν έστειλε επιστολή στον Φέλιξ Ντζερζίνσκι, τον αρχηγό της σοβιετικής μυστικής αστυνομίας Τσεκά, με την οποία τον εξουσιοδότησε να καταρτίσει λίστα αντιφρονούντων Ρώσων διανοουμένων, ακαδημαϊκών και λογίων και να προετοιμάσει την απέλαση τους. Είχε τροποποιήσει τον ποινικό κώδικα για να επιτρέψει τη διοικητική απέλαση και ζήτησε την προετοιμασία φακέλων εναντίον των εν λόγω διανοουμένων.[3]Η λίστα που καταρτίστηκε περιελάμβανε 230 περίπου άτομα, 30 εκ των οποίων φοιτητές.
Αντικαθεστωτικοί διανοούμενοι συνελήφθησαν από την Γκε-Πε-Ου τη νύχτα 16 προς 17 Αυγούστου 1922. Καταδικάστηκαν και τους παραχωρήθηκε η επιλογή μεταξύ εκτέλεσης και απέλασης. Έπρεπε να πληρώσουν τα ναύλα για το ταξίδι τους και δεν επιτρεπόταν να πάρουν μαζί τους τιμαλφή ή βιβλία.[4]
Τα δύο πλοία μετέφεραν τους διανοούμενους από την Αγία Πετρούπολη (τότε Πέτρογκραντ πριν μετονομαστεί ξανά σε λίγους μήνες σε Λένινγκραντ) στο Στσέτσιν της Πολωνίας. Το πρώτο πλοίο, το γερμανικό επιβατικό ατμόπλοιο «Όμπερμπουργκερμάιστερ Χάκεν» (που πήρε το όνομά του από έναν δήμαρχο του Στσέτσιν), απέπλευσε από την Αγία Πετρούπολη στις 29 Σεπτεμβρίου 1922 και έφτασε στο Στσέτσιν την 1η Οκτωβρίου 1922 με 35 απελαθέντες και τις οικογένειές τους. Το δεύτερο σκάφος, το ατμόπλοιο «Πρωσία», αναχώρησε στις 6 Νοεμβρίου με επιβαίνοντες 44 άτομα με τις οικογένειές τους.
Για τον Άντον Νικόλσκι, μετά την Ασημένια Εποχή του ρωσικού πολιτισμού, τα «πλοία των φιλοσόφων» κατέχουν μια ξεχωριστή θέση στη ρωσική ιστορία. Είναι μια συμβολική στιγμή από την οποία ο ρωσικός πολιτισμός χωρίζεται σε δύο: σοβιετικός πολιτισμός και πολιτισμός μεταναστών. [2]
Ανάμεσα στους επιβάτες των δύο πλοίων βρίσκονταν οι Νικολάι Μπερντιάεφ, Ιβάν Ιλίν, Σεργκέι Μπουλγκάκοφ, Μπορίς Μπρούτσκους, Ιλία Μπακάλ, Συμεών Φρανκ, Πιτιρίμ Σορόκιν, Ιβάν Λαπσίν, Νικολάι Λόσκι, Prince Serge Troubetzkoy, Λεβ Καρσάβιν, Αλεξάντερ Κιζεβέτερ και πολλοί άλλοι.
Αργότερα το 1922 άλλοι διανοούμενοι μεταφέρθηκαν με τρένο στη Ρίγα της Λετονίας ή με πλοίο από την Οδησσό στην Κωνσταντινούπολη. [5]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ . «newsbeast.gr/weekend/arthro/Τα «πλοία των φιλοσόφων» με τα οποία εξόρισαν οι Σοβιετικοί τους διανοουμένους τους».
- ↑ 2,0 2,1 Anton Nikolski, Un bateau de penseurs, La Voix de la Russie, 9 novembre 2012.
- ↑ . «avalonofthearts.gr/Το "ατμόπλοιο των φιλοσόφων": Η απέλαση των Ρώσων διανοούμενων από τον Λένιν».
- ↑ . «fr.rbth.com/histoire/79529-vapeur-philosophique-lenine-intellectuels-russes».
- ↑ . «atlasobscura.com/articles/philosophers-ships-soviet-intellectual-ussr-russia».