Πλατανόρρευμα Κοζάνης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 40°12′5″N 22°1′37″E / 40.20139°N 22.02694°E / 40.20139; 22.02694

Πλατανόρρευμα Κοζάνης
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Πλατανόρρευμα Κοζάνης
40°12′5″N 22°1′37″E
ΧώραΕλλάδα
Διοικητική υπαγωγήΔήμος Σερβίων - Βελβεντού
Πληθυσμός864 (2021)
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Το Πλατανόρρευμα ή Πλατανόρεμα είναι ημιορεινό χωριό του δήμου Σερβίων που βρίσκεται στους πρόποδες των Πιερίων και πολύ κοντά στην τεχνητή λίμνη Πολυφύτου, στο Νομό Κοζάνης στην ελληνική περιφέρεια της Μακεδονίας .

Ονομάστηκε Πλατανόρεμα λόγω της ύπαρξης πλατάνων και ρεμάτων που περιβάλλουν το χωριό. Είναι ένα από τα μεγαλύτερα σε πληθυσμό χωριά του Δήμου Σερβίων και απέχει 3 χιλιόμετρα από την έδρα του δήμου, 6 χιλιόμετρα από την Υψηλή γέφυρα Σερβίων (εναλλακτικά γέφυρα λίμνης Πολυφύτου) και 31 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα του νομού, Κοζάνη. Βρίσκεται σε υψόμετρο 490 μέτρων. Ο ταχυδρομικός κώδικας είναι 50500 και ο τηλεφωνικός κωδικός είναι +30 24640.[1] Στην απογραφή του 2011, ο πληθυσμός του ήταν 1.004 κάτοικοι.[2]

Δημιουργήθηκε το 1946 από την συνένωση τριών χωριών. Από το Ορτάκι(όι) που βρισκόταν στην ίδια θέση του δημοτικού διαμερίσματος, το Παλαιογράτσανο και το Μοσχοχώρι που ήταν ορεινά χωριά των Πιερίων.[3]

Στο Πλατανόρεμα υπάρχει μονοπάτι πεζοπορίας μήκους 12 χιλιομέτρων το οποίο διασχίζει τη χαράδρα του Τρανού Λάκκου, ένα φυσικό τοπίο με ρέματα και καταρράκτες, και οδηγεί στα Πιέρια Όρη περνώντας από τις θέσεις Παλιάμπελα, Φάρλα, Παπαλέκας, Αγριοφωλιά.[4] Η πρόσβαση στο μονοπάτι γίνεται από 2 σημεία, από τον Ιερό Ναό Γενεσίου της Θεοτόκου [1] και από το Παλιομονάστηρο [2] το οποίο βρίσκεται πλησίον των πρώτων καταρρακτών. [3]

Μονοπάτι πεζοπορίας Πλατανορέματος - Τρανός λάκκος
Φυσικός καταρράκτης στον Τρανο λάκκο Πλατανορέματος

Έθιμα και Παραδόσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καπεταναραίοι Πλατανορέματος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το παραδοσιακό έθιμο των καπαταναραίων στο Πλατανόρεμα
Παραδοσιακά πρωτοχρωνιάτικα κάλαντα από τους καπεταναραίους

Έθιμο εγγεγραμμένο στην πολιτιστική κληρονομιά της UNESCΟ που διαδραματίζεται στο χωριό κάθε πρωτοχρονιά μετά την εκκλησία. Το συγκεκριμένο έθιμο έχει τις ρίζες του στα χρόνια της Τουρκοκρατίας.

Απόκριες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Για περίπου τρεις δεκαετίες, κάθε βράδυ σε μια γειτονιά ανάβει ένας φανός και όλοι οι κάτοικοι αλλά και πολλοί επισκέπτες γλεντάνε πίνοντας άφθονο κρασί.

Παραδοσιακός Φανός Τροχάλια - Απόκριες

Οι φανοί κατά σειρά ανάμματος είναι: Κρανιά, Παλιόμυλος, Πυροβολείο, Τροχάλια, Κιόσι

Στους φανούς κυριαρχεί το Διονυσιακό στοιχείο της αρχαιότητας ενώ ακούγονται και διάφορα σκωπτικά τραγούδια. Οι εκδηλώσεις κλείνουν την Κυριακή το μεσημέρι με την συμμετοχή στην αποκριάτικη παρέλαση αρμάτων από κάθε φανό. Την επόμενη μέρα, την καθαρά Δευτέρα, ο Μορφωτικός σύλλογος προσφέρει πλούσια νηστίσμα εδέσματα και παραδοσιακή φασολάδα σε όλους τους κατοίκους και επισκέπτες στη θέση <<Παλιομονάστηρο>>. [5]

Πανηγύρι Αγίας Παρασκευής Μοσχοχωρίου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εκκλησία Αγίας Παρασκευής Μοσχοχωρίου - Πλατανορέματος

Στις 26 Ιουλίου εορτάζει το Εξωκκλήσι της Αγίας Παρασκευής Μοσχοχωρίου με τους κατοίκους του Πλατανορέματος να θυσιάζουν μια αγελάδα για χάρη της εορτής της αγίας Παρασκευής. Αυτό το έθιμο, σήμερα λαμβάνει χώρα την παραμονή πριν τον εσπερινό. Κατά τη διάρκεια της νύχτας μαγειρεύεται το βοδινό και την επομένη μετά τη θεία λειτουργεία προσφέρεται στους προσκυνητές. Όταν οι Γερμανοί, πυρπόλησαν το χωριό το Δεκέμβριο του 1943, προσπάθησαν τέσσερις φορές ανεπιτυχώς να κάψουν τον ναό της Αγίας Παρασκευής με φλογοβόλα όπλα κάτι που μαρτυρούν και τα σημάδια που είναι εμφανή σε διάφορα σημεία του ναού και σήμερα. Οι κάτοικοι απέδωσαν το γεγονός στην παρουσία της ίδιας της Αγίας Παρασκευής εντός του ναού. Σύμφωνα με την παράδοση, η Αγία Παρασκευή την ημέρα της εορτής της έστελνε ένα ελάφι το οποίο θυσιαζόταν με συγκεκριμένο τελετουργικό, όμως μια χρονιά οι κάτοικοι του χωριού αθέτησαν τους κανονισμούς και έτσι έπαψε να αποστέλλεται το ελάφι. Έκτοτε για μια περίοδο επήλθαν πολλά δεινά και αρρώστιες στο χωριό. Οι κάτοικοι για να ανακόψουν αυτή τη νοσηρή περίοδο έταξαν μια αγελάδα στο Βακούφι, όπως λέγεται, και σταδιακά άρχισε να επέρχεται νηνεμία. Εδώ και πολλούς αιώνες το έθιμο ανήμερα της Αγίας Παρασκευής διατηρείται και μεταλαμπαδεύεται από γενιά σε γενιά. [6]

Η Αγία Παρασκευή και το καμπαναριό με θεά τη λίμνη Πολυφύτου.
Ιερός Ναός Αγίας Παρασκευής Πλατανορέματος (Κεντρικός)

Σύλλογοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σήμερα στο Πλατανόρεμα δραστηριοποιούνται πολλοί σύλλογοι, όπως ο Αθλητικός σύλλογος «Ερμής» με έτος ιδρύσεως το 1977 και αδιάλειπτη δράση στο ποδοσφαιρικό τμήμα, ο ορειβατικός σύλλογος «H Κρυά» με έτος ιδρύσεως το 2012, έχοντας τακτικές ορειβατικές & συλλογικές δραστηριότητες και αποκορύφωμα την ανάληψη της 38ης συνάντησης ορειβατικών συλλόγων Βορείου Ελλάδος, τον Ιούνιο του 2023. Επίσης, ο σύλλογος γυναικών «Ολυμπία», ο Μορφωτικός σύλλογος και τα Κ.Α.Π.Η. Πλατανορέματος.[7]

Φωτογραφίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Άποψη του Πλατανορέματος και των Πιερίων
Πετρόκτιστο (αναπαλαιωμένο) Δημοτικό Σχολείο Πλατανορέματος
Εξωκκλήσι - Μεταμόρφωση του Σωτήρος
Εξωκκλήσι Αγίου Αθανασίου Μοσχοχωρίου - Πλατανορέματος
Πέτρινη σηματοδότηση του μονοπατιού στην είσοδο του χωριού
Καταρράκτης στο μονοπάτι πεζοπορίας - Πλατανόρεμα
Μπουχάρια στα όρια Πλατανορέματος - Παλαιογράτσανου


Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «PLATANOREMA (SRV), Small town, SERVIA». gtp.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουλίου 2008. 
  2. «Απογραφή Πληθυσμού - Κατοικιών 2011. ΜΟΝΙΜΟΣ Πληθυσμός». Hellenic Statistical Authority. 
  3. «Πλατανόρρευμα». Ανακτήθηκε στις 4 Ιουνίου 2023. 
  4. «Πλατανόρρευμα». Ανακτήθηκε στις 4 Ιουνίου 2023. 
  5. Λαγογιάννης, Γ. Το ΠΛΑΤΑΝΟΡΕΥΜΑ στο χθες και στο σήμερα. Πλατανόρευμα: Δυτικομακεδονικά Ιστορικολαογραφικά. ISBN 9786180004236. 
  6. Λαγογιάννης, Γ. ΤΟ ΠΛΑΤΑΝΟΡΕΥΜΑ στο χθες και στο σήμερα. Πλατανόρευμα: Δυτικομακεδονικά Ιστορικολαογραφικά. σελ. . ISBN 9786180004236. 
  7. «Πλατανόρρευμα». Ανακτήθηκε στις 4 Ιουνίου 2023.