Παλάτι των Λουτρών

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 52°12′54.432″N 21°2′8.952″E / 52.21512000°N 21.03582000°E / 52.21512000; 21.03582000

Παλάτι των Λουτρών
Χάρτης
Είδοςανάκτορο
Αρχιτεκτονικήνεοκλασική αρχιτεκτονική
Γεωγραφικές συντεταγμένες52°12′54″N 21°2′9″E
Διοικητική υπαγωγήΣρουντμιέστσιε (Βαρσοβία)
ΧώραΠολωνία
Έναρξη κατασκευής1689
ΑρχιτέκτοναςΝτομένικο Μερλίνι και Τίλμαν φαν Χάμερεν
ΧρηματοδότηςΣτανίσουαφ Χεράκλιους Λουμπομίρσκι
Προστασίααμετακίνητο μνημείο (από 1965) και δημοτικό μητρώο μνημείων (από 2012)
Ιστότοπος
Επίσημος ιστότοπος
Commons page Πολυμέσα

Το Παλάτι των Λουτρών (πολωνικά: Pałac Łazienkowski), ή Παλάτι στο Νησί (Pałac Na Wyspie), είναι ένα κλασικιστικό παλάτι στο Πάρκο Γουαζιένκι της Βαρσοβίας, το μεγαλύτερο πάρκο της πόλης, που καταλαμβάνει πάνω από 76 εκτάρια (760 στρέμματα) του κέντρου της πόλης.

Από το 1674, το ακίνητο και το κοντινό Κάστρο του Ουγιάζντουφ ανήκαν στον Κόμη Στανίσουαφ Χεράκλιους Λουμπομίρσκι, ο οποίος ανέθεσε την κατασκευή ενός μπαρόκ λουτρού (Łazienka), παρόμοιου με μια σειρά άλλων σε ευρωπαϊκές ιστορικές τοποθεσίες, συμπεριλαμβανομένης της πόλης Μπαθ της Αγγλίας. Το κτίριο, κτισμένο σε τετράγωνη κάτοψη, ήταν πλούσια διακοσμημένο με γύψινα, αγάλματα και πίνακες ζωγραφικής. Μερικές από τις πρωτότυπες διακοσμήσεις και αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες σώζονται.

Το 1766 ο Βασιλιάς Στανίσουαφ Αύγουστος Πονιατόφσκι αγόρασε το κτήμα και μετέτρεψε το υπόστεγο κολύμβησης σε μια κλασικιστική θερινή κατοικία, με αγγλικό κήπο.

Κατά τη διάρκεια των τελικών σταδίων του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οι Γερμανοί που υποχωρούσαν, κατέστρεψαν το εσωτερικό του παλατιού και άνοιξαν τρύπες στη δομή, με σκοπό την καταστροφή του. Ωστόσο, το σχέδιο δεν υλοποιήθηκε ποτέ.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το υπόστεγο λουτρού του Λουμπομίρσκι.
Η κύρια (νότια) πρόσοψη.

Το κτίριο ξεκίνησε ως λουτρό για τον Στανίσουαφ Χεράκλιους Λουμπομίρσκι, ιδιοκτήτη του παρακείμενου Κάστρου του Ουγιάζντουφ. Μετά το 1678, το συγκρότημα των ανακτόρων του Λουμπομίρσκι στο Ουγιάζντουφ εμπλουτίστηκε με τέσσερα υπόστεγα πάρκων: Αρκαδία, Ερημητήριο, Φρασκάτι και το μεγαλύτερο από αυτά το Λουτρό. Το μαρμάρινο κτίριο κατασκευάστηκε πριν από το 1683 σύμφωνα με το σχέδιο του Τίλμαν φαν Χάμερεν. Τελείωσε το 1689 και προοριζόταν να χρησιμεύσει ως λουτρό, κατοικήσιμο κιόσκι και σπήλαιο κήπου. Οι εσωτερικοί χώροι της νεόδμητης κατασκευής ήταν διακοσμημένοι με άφθονα γυψομάρμαρα, σχεδιασμένα επίσης από τον Χάμερεν. Μεταξύ των διακοσμήσεων, υπήρχαν θεότητες του νερού (όπως ο Νηρέας), που περιέβαλλαν το κύριο διακοσμητικό στοιχείο του υπόστεγου: την κρήνη. Άλλοι θάλαμοι είχαν πλούσια διακοσμημένες οροφές και υπαίθρια, ενώ οι τοίχοι καλύφθηκαν με πλακίδια Ντελφτ. Οι προσόψεις και οι εσωτερικοί χώροι ήταν διακοσμημένοι με γλυπτά, ανάγλυφα, λατινικές επιγραφές: Musa Dryas, Nymphaeque boves et Pastor Apollo / Hic maneant, fugiat diva Minerva domus (Μούσα, δρυάδα και νύμφες, ταύρους και ο Απόλλων ο ποιμένας άφησε τη Μινέρβα να μείνει εδώ, περιφρονούν αυτό το σπίτι) στην πύλη της νότιας πρόσοψης και το οικόσημο Λουμπομίρσκι - Szreniawa.

Ο Βασιλιάς Στανίσουαφ Αύγουστος Πονιατόφσκι αποφάσισε να το μετατρέψει σε ιδιωτικούς κοιτώνες, έτσι το κτίριο ανακαινίστηκε από τον Ντομένικο Μερλίνι μεταξύ 1764 και 1795. Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οι Γερμανοί άνοιξαν τρύπες στους τοίχους για εκρηκτικά, αλλά ποτέ δεν κατάφεραν να ανατινάξουν το ανάκτορο.[1] Στη συνέχεια το παλάτι χρησίμευσε ως στρατώνας.

Αρχιτεκτονική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έκθεση ζωγραφικής.

Το παλάτι είναι χτισμένο σε ένα τεχνητό νησί που χωρίζει τη λίμνη σε δύο μέρη, μια μικρότερη βόρεια λίμνη και μια μεγαλύτερη νότια. Το ανάκτορο συνδέεται με το γύρω πάρκο με δύο γέφυρες με ιωνικές κιονοστοιχίες. Οι προσόψεις ενώνονται με ένα θριγκό που φέρεται από γιγάντιες κορινθιακές παραστάδες που ενώνουν τους δύο ορόφους του και στέφονται από κιγκλίδωμα που φέρουν αγάλματα μυθολογικών μορφών. Η βόρεια πρόσοψη μετριάζεται από μια κεντρική στοά με αέτωμα. Στο νότιο μέτωπο, μια βαθιά κεντρική εσοχή βρίσκεται πίσω από ένα παραβάν κορινθιακών κιόνων.

Εσωτερικοί χώροι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δωμάτιον Σόλομον (1892),
του Λουντόμιρ Ντιμιτρόβιτς (1844-1923)

Στο ισόγειο του παλατιού βρίσκεται το δωμάτιο Βάκχος, διακοσμημένο με ολλανδικά μπλε πλακάκια του 17ου αιώνα και έναν πίνακα του Γιάκομπ Γιόρντενς, που απεικονίζει τον Σειλήνο και τις Μαινάδες.[2] Ο πίνακας οροφής του 1778, Βάκχος, Δήμητρα, Αφροδίτη και Έρως του Γιαν Μπογκούμιου Πλες, κάηκε από τις γερμανικές δυνάμεις το 1944.[3] Η Ροτόντα, σχεδιασμένη από τον Ντομένικο Μερλίνι, καταλαμβάνει το κεντρικό τμήμα του παλατιού. Διακοσμημένο με κίτρινο και λευκό μάρμαρο, με φιγούρες των Πολωνών βασιλιάδων, είναι ένα από τα σημαντικότερα δείγματα νεοκλασικής διακόσμησης μέσα στο παλάτι. Οδηγεί στο λουτρό και την αίθουσα χορού.

Στην άλλη πλευρά της Ροτόντας βρίσκεται η κάτω Πινακοθήκη, η οποία περιέχει έργα των Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς και Ρέμπραντ,[4] και το παρεκκλήσι. Επίσης στο ισόγειο βρίσκεται η Τραπεζαρία στην οποία τελούνταν τα περίφημα Δείπνα της Πέμπτης, στα οποία ο βασιλιάς Στανίσουαφ Αύγουστος προσκάλεσε κορυφαίους Τέκτονες και άλλους προύχοντες του Πολωνικού Διαφωτισμού. Τα έπιπλα και οι πίνακές του είναι σε κλασικιστικό στιλ.

Δωμάτιο Λουτρού (1875), του Αλεξάντερ Γκριγκλέφσκι

Το Δωμάτιο Σολομώντας, ένας από τους μεγαλύτερους εσωτερικούς χώρους του ανακτόρου στο ισόγειο, ήταν διακοσμημένος με μια σειρά από πίνακες που απεικονίζουν την Ιστορία του Σολομώντα.[5] Περιελάμβανε έξι πίνακες: Το όνειρο του Σολομώντα ( πλαφόν ), Η βασίλισσα της Σάβα πριν από τον Σολομώντα, Η κρίση του Σολομώντα, Διαβούλευση με τον βασιλιά Χιράμ (ζωφόροι), Αφιέρωση του ναού και Θυσία του Σολομώντα (τείχη). Δημιουργήθηκαν για τον Στανίσουαφ Αύγουστο το 1791–93 από τον Μαρτσέλο Μπατσαρέλι και απεικόνισαν τον ίδιο τον μονάρχη ως τον βιβλικό βασιλιά.[5] Όλοι αυτοί οι πίνακες καταστράφηκαν σκόπιμα και ολοσχερώς από τους Γερμανούς το 1944 (κάηκαν σε φωτιά μπροστά από το παλάτι) κατά τη διάρκεια των προετοιμασιών για την ανατίναξη του κτιρίου.[5] Στον πρώτο όροφο βρίσκονται τα βασιλικά διαμερίσματα, η επάνω στοά, το δωμάτιο του μπαλκονιού, το έπιπλο του βασιλιά, οι θάλαμοι του βασιλικού κρεβατιού, το βεστιάριο και το δωμάτιο του αξιωματικού.

Κατά τα έτη 2012-2015, το παλάτι υποβλήθηκε σε περαιτέρω ανακαινίσεις, οι οποίες κάλυψαν την οροφή καθώς και όλα τα δωμάτια του παλατιού, συμπεριλαμβανομένου του Δωματίου Χωρού, στο οποίο αποκαλύφθηκαν οι τοιχογραφίες του 17ου αιώνα του Γιαν Μπογκούμιου Πλες. Το 2016, το παλάτι και το πάρκο δέχθηκαν περίπου 2,1 εκατομμύρια επισκέπτες.[6]

Εικόνες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Historia» (στα pl). Muzeum Łazienki Królewskie. http://www.lazienki.ueu.pl/content/view/64/155/lang,pl/. Ανακτήθηκε στις 2008-02-09. 
  2. Αναγνωρίστηκε ως έργο του ίδιου του ζωγράφου από τον Ρότζερ ντ΄ Χαλστ (d'Hulst 1974, Τομ. 1, σελ. 240-241).
  3. «Pokój Bachusa» (στα πολωνικά). Muzeum Łazienki Królewskie. http://www.lazienki.ueu.pl/content/view/143/206/lang,pl/. Ανακτήθηκε στις 2008-02-09. 
  4. «Royal Baths Museum» (στα πολωνικά). culture.pl. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-07-25. https://web.archive.org/web/20120725131513/http://www.culture.pl/inne-instytucje/-/eo_event_asset_publisher/sh2A/content/lazienki-krolewskie-w-warszawie. Ανακτήθηκε στις 2008-02-09. 
  5. 5,0 5,1 5,2 «Sala Salomona - Palac na Wyspie». Muzeum Łazienki Królewskie (Royal Baths Museum) (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2010. 
  6. «EGMUS 2016». https://www.egmus.eu/nc/en/statistics/5_most_visited_museums/show_most_visited/year/2016/. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2019. 

Περαιτέρω ανάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Βουαντίσουαφ Ταταρκιέβιτς, Łazienki warszawskie (Λουτρά της Βαρσοβίας), [με φωτογραφίες] Έντμουντ Κουπιέτσκι, Βαρσοβία, Wydawnictwo Arkady, 1968. (Κείμενο στην πολωνική γλώσσα, με περιλήψεις στα αγγλικά, γαλλικά και ρωσικά.)
  • Βουαντίσουαφ Ταταρκιέβιτς, Łazienki królewskie ich osobliwości (Τα βασιλικά λουτρά και οι περιέργειές τους), [με φωτογραφίες από] Κσίστοφ Γιαμπουόνσκι, Βαρσοβία, Wydawnictwo Arkady, 1986,(ISBN 83-213-3162-9) . (Κείμενο στην πολωνική γλώσσα, με περιλήψεις στα αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά και ρωσικά.)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]