Οι ιστορίες του Καντέρμπερι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Οι ιστορίες του Καντέρμπερι
Απεικόνιση του Τζέφρυ Τσώσερ ως προσκυνητή στο περιθώριο χειρογράφου των Ιστοριών του Καντέρμπερι (15ος αιώνας)
ΣυγγραφέαςΤζόφρι Σώσερ
ΤίτλοςThe Canterbury Tales
ΓλώσσαΜέση αγγλική γλώσσα
Ημερομηνία δημοσίευσης1387
Μορφήδιήγημα
ποίημα
ΤόποςΚεντ
LC ClassOL531767W[1]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Οι ιστορίες του Καντέρμπερι (αγγλικά: The Canterbury Tales‎‎) είναι συλλογή 24 ιστοριών γραμμένων στα μέσα αγγλικά από τον Τζέφρυ Τσώσερ κατά την περίοδο μεταξύ 1387 και 1400. Δύο εξ αυτών είναι σε μορφή πεζού κειμένου, ενώ οι υπόλοιπες σε μελοποιημένη μορφή.[2]

Οι ιστορίες, που δεν είναι όλες πρωτότυπες, ενσωματώνονται σε μια ιστορία-πλαίσιο που αναφέρεται σε μια ομάδα προσκυνητών καθ' οδόν από το Λονδίνο προς το Καντέρμπερι, όπου θέλουν να επισκεφτούν τον τάφο του Τόμας Μπέκετ στον Καθεδρικό ναό του Καντέρμπερι. Ο ξενοδόχος Χάρι προτείνει στους προσκυνητές να διηγηθούν ιστορίες και υπόσχεται ένα γεύμα ως έπαθλο. Οι ιστορίες των προσκυνητών είναι πολύ διαφορετικές ως προς το θέμα, συχνά σχετίζονται με το θέμα του έρωτα και της απιστίας, μερικές απεικονίζουν σατιρικά τις καταχρήσεις της Καθολικής Εκκλησίας.[3]

Ο Τσώσερ θεωρείται ότι δεν ολοκλήρωσε το πλήρες σχέδιο για το βιβλίο του: στον Γενικό Πρόλογο αναφέρεται ότι πρόθεση του συγγραφέα είναι καθένας από τους 30 προσκυνητές να διηγηθεί τέσσερις ιστορίες, δύο καθ' οδόν προς τον προορισμό τους και δύο στο δρόμο της επιστροφής (συνολικά περίπου 120 ιστορίες).[4]

Η μεγάλη συνεισφορά του έργου στην αγγλική λογοτεχνία είναι η χρήση της δημοτικής γλώσσας, της Μέσης Αγγλικής. Θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα έργα της αγγλικής λογοτεχνίας και περιλαμβάνεται στα 100 καλύτερα βιβλία όλων των εποχών.

Ξυλογραφία από τη δεύτερη έκδοση του Ουίλιαμ Κάξτον που τυπώθηκε το 1483

Χειρόγραφα - εκδόσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ακόμη και τα παλαιότερα σωζόμενα χειρόγραφα του έργου δεν είναι πρωτότυπα του Τσώσερ. Το πιο παλιό είναι πιθανώς το χειρόγραφο Hengwrt, που γράφτηκε από γραφέα λίγο μετά τον θάνατο του συγγραφέα το 1400 και φυλάσσεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ουαλίας. Ένα άλλο είναι το χειρόγραφο Ellesmere, ένα εικονογραφημένο χειρόγραφο των αρχών του 15ου αιώνα, τη σειρά των ιστοριών του οποίου πολλοί μεταγενέστεροι εκδότες ακολούθησαν εδώ και αιώνες. Η πρώτη έκδοση του έργου σε έντυπη μορφή ήταν η έκδοση του 1476 του Ουίλιαμ Κάξτον, ο οποίος εισήγαγε την τυπογραφία στην Αγγλία. Μόνο 10 αντίγραφα αυτής της έκδοσης είναι γνωστό ότι υπάρχουν, ένα από τα οποία βρίσκεται στη Βρετανική Βιβλιοθήκη.[5]

Παρουσίαση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ιστορία του ιππότη, εικονογραφημένο χειρόγραφο

Το έργο είναι μια συλλογή από 22 αφηγηματικά ποιήματα και 2 πεζά διηγήματα, ενωμένα σε ένα κοινό πλαίσιο: τις ιστορίες αφηγούνται για να περάσει η ώρα ευχάριστα προσκυνητές-οδοιπόροι, άνδρες και γυναίκες, συγκεντρωμένοι σε μια ομάδα επειδή ήταν επικίνδυνο να ταξιδέψουν μόνοι τους. Έχουν συναντηθεί στο πανδοχείο Τάμπαρντ στο Σάουθγουορκ, χωριό νότια του Τάμεση σήμερα συνοικία του Λονδίνου, και ταξιδεύουν έφιπποι για να προσκυνήσουν τα λείψανα του Αγίου Τόμας Μπέκετ στον Καθεδρικό ναό του Καντέρμπερι. Ο Χάρι Μπέιλι, ιδιοκτήτης του πανδοχείου Τάμπαρντ που συμμετέχει στο προσκύνημα και αναλαμβάνει το έργο του συντονιστή των αφηγήσεων, προτείνει στους προσκυνητές να διηγηθούν ιστορίες και υπόσχεται ένα δωρεάν γεύμα ως έπαθλο στον καλύτερο αφηγητή όταν επιστρέψουν. Οι περισσότεροι προσκυνητές παρουσιάζονται ζωντανά στον πρόλογο του συγγραφέα.

Οι προσκυνητές-αφηγητές προέρχονται από τη μεσαία κυρίως τάξη της μεσαιωνικής αγγλικής κοινωνίας: ανάμεσά τους υπάρχει ένας ιππότης, ένας μοναχός, ένας ιερέας, ένας γιατρός, ένας ναυτικός, ένας έμπορος, ένας πλούσιος υφαντής, ένας μάγειρας, δύο καλόγριες, ο ίδιος ο συγγραφέας κ.λπ. Η δομή των Ιστοριών του Καντέρμπερι είναι εμπνευσμένη από άλλα σύγχρονα έργα, όπως το Δεκαήμερο του Βοκκάκιου, που θεωρείται μία από τις κύριες πηγές του Τσώσερ.

Μερικές από αυτές τις ιστορίες είναι χιουμοριστικές, άλλες σοβαρές, αλλά όλες είναι πολύ ακριβείς στην περιγραφή της ανθρώπινης φύσης. Τα θέματα των ιστοριών ποικίλλουν, αναφέρονται στον έρωτα, την προδοσία και την απληστία σε ιστορίες μοιχείας, οικογενειακές διαμάχες, λάγνες επιθυμίες και καυγάδες μεταξύ πονηρών ιερέων και αφελών μοναχών. Τα είδη ποικίλλουν επίσης, υπάρχουν ιπποτικά ειδύλλια, κηρύγματα και μύθοι. Η λογοτεχνική δεινότητα του συγγραφέα αποκαλύπτεται και στο γεγονός ότι τα διηγήματα αντικατοπτρίζουν τα ατομικά χαρακτηριστικά και τον τρόπο ομιλίας των αφηγητών και παρουσιάζουν τις συνθήκες και τα ήθη της κοινωνίας της εποχής αλλά και τις κοινωνικές και πολιτικές ανησυχίες στο Μεσαίωνα. Οι ιστορίες διαδέχονται η μία την άλλη, συχνά σαν απάντηση στην προηγούμενη. Ορισμένες ιστορίες είναι πρωτότυπες, άλλες είναι διασκευές.[6]

Οι ερευνητές επισημαίνουν τον ρόλο του έργου στη διαμόρφωση της αγγλικής λογοτεχνικής γλώσσας και στην αύξηση της πολιτιστικής της σημασίας με τη χρήση της δημοτικής γλώσσας, της Μέσης Αγγλικής, σε μια εποχή που οι κυρίαρχες λογοτεχνικές γλώσσες στην Αγγλία ήταν ακόμη τα παλαιά γαλλικά - που είχαν επιβληθεί μετά τη Νορμανδική κατάκτηση της Αγγλίας - και τα λατινικά, αν και ήδη αρκετοί από τους σύγχρονους του Τσώσερ - ο Τζον Γκάουερ, ο Ουίλλιαμ Λάνγκλαντ, ο Ποιητής του Περλ και ο Τζούλιαν του Νόριτς - έγραψαν επίσης λογοτεχνικά κείμενα στη μέση αγγλική γλώσσα.[7]

Οι ιστορίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Διασκευές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • 1972: Οι Θρύλοι του Καντέρμπουρι, κινηματογραφική ταινία σε σκηνοθεσία Πιερ Πάολο Παζολίνι, μια διασκευή οκτώ ιστοριών του έργου. Στον ρόλο του Τζέφρυ Τσώσερ ο Πιερ Πάολο Παζολίνι.[8]
  • 2003: το BBC παρουσίασε σύγχρονες αφηγήσεις επιλεγμένων ιστοριών σε σειρά έξι επεισοδίων.

Μετάφραση στα ελληνικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Οι ιστορίες του Καντέρμπερυ, μτφ: Δημοσθένης Κορδοπάτης, εκδ. Μελάνι, 2014 [9]
  • Οι ιστορίες του Καντέρμπερυ, μτφ: Γιώργος Χαλβατζόγλου, εκδ. Νησίδες, 2018 [10]
Τοιχογραφία του 1939 στο αναγνωστήριο της Βιβλιοθήκης του Κογκρέσου των Ηνωμένων Πολιτειών στην οποία εμφανίζονται μερικοί προσκυνητές του έργου.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]