Μοναστήρι του Πιταρετί
Συντεταγμένες: 41°28′44″N 44°19′11″E / 41.47889°N 44.31972°E
| Μοναστήρι του Πιταρετί | |
|---|---|
| ფიტარეთის მონასტერი | |
 Το μοναστήρι του Πιταρετί | |
 | |
| Είδος | μοναστήρι |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 41°28′44″N 44°19′11″E |
| Θρήσκευμα | Γεωργιανή Ορθόδοξη Εκκλησία |
| Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Τετριτσκάρο |
| Τοποθεσία | Κβέμο Κάρτλι |
| Χώρα | Γεωργία[1] |
| Έναρξη κατασκευής | 13ος αιώνας |
| Προστασία | Πολιτισμικά Μνημεία Εθνικής Σημασίας της Γεωργίας |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα (π) | |
Το Μοναστήρι του Πιταρετί ( γεωργιανά: ფიტარეთის მონასტერი) είναι μεσαιωνικό Ορθόδοξο Χριστιανικό μοναστήρι στη Γεωργία, περίπου 26 χλμ. νοτιοδυτικά της πόλης Τετριτσκάρο, στο μχάρε Κβέμο Κάρτλι, νοτιοδυτικά της πρωτεύουσας Τιφλίδας.[2][3]Το συγκρότημα κτιρίων του μοναστηριού περιλαμβάνει την εκκλησία της Θεοτόκου, ένα καμπαναριό, το ερειπωμένο τείχος και αρκετά μικρότερα βοηθητικά κτίρια. Η κύρια εκκλησία φαίνεται ότι χτίστηκε επί βασιλείας του Γεωργίου Δ' στις αρχές του 13ου αιώνα.
Επί του παρόντος το μοναστήρι λειτουργεί και υπάγεται στην επισκοπή του Μαγκλίσι και Τσάλκα.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η εκκλησία του μοναστηριού χτίστηκε το 1213-1222 επί βασιλείας του Γεωργίου Δ'. Το μοναστήρι χρονολογείται του 13ου αιώνα. Μια επιγραφή του 14ου αιώνα αναφέρει έναν κτήτωρ - τον οικονόμο του Βασιλιά Γεωργίου Ε', τον Καβτάρ Κατσιμπάτζε, ο οποίος ήταν πρόγονος των Μπαρατασβίλι.[4]
Το μοναστήρι ήταν ιδιοκτησία και χώρος ταφής της ευγενούς οικογένειας των Κατσιμπάτζε- Μπαρατασβίλι και, από το 1536, των απογόνων τους - των Ορμπελισβίλι. Μια άλλη επιγραφή σε έναν πέτρινο τύμβο αναφέρει ότι ο Καπλάν Ορμπελισβίλι ανακαίνισε το μοναστήρι το 1671.
Από τις αρχές του το μοναστήρι θεωρείτο ως ένα πνευματικό και λογοτεχνικό κέντρο, ιδιαίτερα κατά τον 17ο-18ο αιώνα.[3] Κατά την περίοδο 1696-1730 το μοναστήρι είχε έναν διακεκριμένο αρχηγό, τον Ιώβ, ο οποίος είχε την υποστήριξη του Βασιλιά του Κάρτλι, Βαχτάνγκ ΣΤ'. Ο Ιώβ κατασκεύασε ένα κελάρι στην άκρη του μοναστηριού.
Η βιβλιοθήκη της μονής ήταν περίφημη, με ευαγγέλια και χειρόγραφα. Σε αυτά συμπεριλαμβάνεται μία συλλογή από αρχαίους ύμνους που ήταν σημαντική στη μελέτη των αρχαίων Γεωργιανών συστημάτων γραφής και σημειολογίας.
Το μοναστήρι του Πιταρετί ευημέρησε μέχρι το 1752 που αναγκάστηκε να κλείσει κατόπιν λεηλασίας από το Νταγκεστάν. Τότε εκκενώθηκε και έμεινε άδειο για πολύ καιρό.
Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Εκκλησία της Θεοτόκου: είναι μία Γεωργιανή θολωτή εκκλησία, σταυροειδής βυζαντινού ρυθμού με ένα πλευρικό αίθριο, που έχει κοινά χαρακτηριστικά με των μοναστηριών της Μπετάνια, του Κβαταχέβι και του Τιμοτεσουμπάνι.
Το σχήμα της είναι σχεδόν τετράγωνο. Έχει μία είσοδο στα νότια. Στα ανατολικά χωρίζεται στα τρία: στην Αγία Τράπεζα, το βήμα και μία τραπεζαρία. Ο θόλος βρίσκεται στο κέντρο και στηρίζεται στις γωνίες της Αγίας Τράπεζας και σε δύο κολόνες στα δυτικά. Στο κυλινδρικό τύμπανο του θόλου υπάρχουν 12 διακοσμημένα, στενά και ψηλά παράθυρα.[3]
Οι προσόψεις είναι διακοσμημένες, με έμφαση στις κόγχες και στους φεγγίτες. Ολόκληρο το εσωτερικό ήταν κάποτε τοιχογραφημένο, αλλά μόνο σημαντικά θραύσματα των τοιχογραφιών έχουν διασωθεί.
Καμπαναριό: είναι τριώροφο. Στον πρώτο όροφο υπάρχει η είσοδος για το μοναστήρι και στον δεύτερο όροφο υπάρχουν 2 παράθυρα.
Κελάρι: είναι ένα μεγάλο κτίριο που χρονολογείται του 1696.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ (Αγγλικά) GeoNames. 2005. Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2015.
- ↑ (in Georgian) Zakaraia, P. (1990), ქართული ხუროთმოძღვრება XI-XVIII სს. ("Georgian Architecture of the 11th-18th centuries"). Tbilisi: pp. 96–113.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 «ფიტარეთი». www.dzeglebi.ge. Ανακτήθηκε στις 31 Ιουλίου 2019.
- ↑ გ. მჭედლიძე, ფიტარეთის მონასტერი, თბ. 2009 წ.