Μοναστήρι της Μπετάνια

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 41°41′24″N 44°36′41″E / 41.69000°N 44.61139°E / 41.69000; 44.61139

Μοναστήρι της Μπετάνια
ბეთანიის მონასტერი
Ο Καθεδρικός ναός του Μοναστηριού της Μπετάνια
Χάρτης
Είδοςμοναστήρι
ΑρχιτεκτονικήΒυζαντινός ρυθμός
Γεωγραφικές συντεταγμένες41°41′24″N 44°36′41″E
ΘρήσκευμαΓεωργιανή Ορθόδοξη Εκκλησία
ΧώραΓεωργία
Έναρξη κατασκευής12ος αιώνας
ΠροστασίαΠολιτισμικά Μνημεία Εθνικής Σημασίας της Γεωργίας
Commons page Πολυμέσα
Το μοναστήρι της Μπετάνια
Η μικρή εκκλησία

Το Μοναστήρι της Μπετάνια της Γέννησης της Θεοτόκου ( γεωργιανά: ბეთანიის ყოვლადწმინდა ღვთისმშობლის შობის მონასტერი) είναι ένα μεσαιωνικό Γεωργιανό ορθόδοξο μοναστήρι στην ανατολική Γεωργία, 16 χλμ. νοτιοδυτικά της Τιφλίδας. Χρονολογείται του 12ου/13ου αιώνα.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Μπετάνια βρίσκεται στην απομονωμένη δασώδη κοιλάδα, στη δεξιά όχθη του ποταμού Βέρε. Το όνομα της μονής προέρχεται από τη Βηθανία της Παλαιστίνης, [1] που αναφέρεται στην Καινή Διαθήκη ως η κώμη, όπου ήταν το σπίτι της Μαρίας, της Μάρθας και του Λαζάρου, καθώς και του Σίμωνα του Λεπρού.[2]

Το μοναστήρι περιλαμβάνει δύο εκκλησίες. Η μικρή βασιλική του Αγίου Γεωργίου κατασκευάστηκε το 1196. Ο κύριος Καθεδρικός ναός είναι αφιερωμένος στη Θεοτόκο και χτίστηκε τον 12ο-13ο αιώνα.[2]

Αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες και σχεδιάγραμμα της μονής

Στις παραδόσεις το μοναστήρι αντιπροσώπευε την φεουδαρχική οικογένεια των Ορμπέλι. Στα τέλη του 12ου αιώνα, οι Ορμπέλι αποστερήθηκαν για ένα διάστημα τις ιδιοκτησίες τους από τους εστεμμένους βασιλιάδες. Κατά τη νεότερη περίοδο ο Γκρίγκολ Ορμπελιάνι ανακάλυψε τυχαία τη ξεχασμένη για αιώνες μονή, όταν είχε βγει για κυνήγι.[2]

Μία σειρά συγκρούσεων και ξένων εισβολών στην ιστορία της Γεωργίας, άφησαν το μοναστήρι άδειο και μισό-ερειπωμένο. Στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, το μοναστήρι αποκαταστάθηκε μέσα από τις προσπάθειες του Ιερομόναχου Σπυρίδωνα Κετιλάτζε, ο οποίος παραιτήθηκε ως ηγούμενος το 1922 και τον διαδέχτηκε ο Ιερομόναχος Ηλίας Παντσουλαία. Στο μοναστήρι εργάστηκαν επίσης οι άγιοι αρχιμανδρίτες Πατέρας Γεώργιος (Μχεΐτζε) και ο Πατέρας Ιωάννης (Μαϊσουράτζε).[3][4] Στο τέλος της ζωής τους ενταφιάστηκαν σε διπλανές θέσεις στην αυλή της μονής. Η Μπετάνια παρέμεινε το μόνο Γεωργιανό μοναστήρι που, έστω και ανεπίσημα, λειτουργούσε μέχρι το 1963, οπότε έκλεισε για 15 χρόνια. Το 1978, ο Πατριάρχης Γεωργίας Ηλίας Β΄ αποκατέστησε το μοναστήρι στη Μπετάνια. Κατά τη δεκαετία του 1990, το μοναστήρι ανακαινίστηκε και η τοπική μοναστική κοινότητα μεγάλωσε σε μέγεθος και επιρροή. [5]

Τοιχογραφίες του μοναστηριού

Αρχιτεκτονική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το μοναστήρι περιβαλλόταν από οχυρωματικό τείχος, αλλά από αυτό έχουν επιβιώσει μόνο ογκόλιθοι διάσπαρτοι στο παρακείμενο δάσος και ένας κατεστραμμένος πύργος.

Η εκκλησία της Γέννησης της Θεοτόκου είναι βυζαντινού ρυθμού, σταυροειδής, θολωτή και πέτρινη, με μέγιστο ύψος 27 μ. [5] Ο θόλος στηρίζεται σε δύο κολόνες και στο ιερό. Η είσοδος βρίσκεται στα νότια. Στην ανατολική πρόσοψη υπάρχουν σκαλιστές διακοσμήσεις.[6]

Τοιχογραφίες της μονής

Τοιχογραφίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το εσωτερικό ήταν διακοσμημένο με όμορφες και ζωηρές τοιχογραφίες. Στην κόγχη του ιερού υπήρχε μια σκηνή της Μεγάλης Δέησης από την οποία έχει διασωθεί μόνο ο ένθρονος Χριστός. Οι τοίχοι των αψίδων πίσω από το ιερό είναι διακοσμημένοι με τοιχογραφίες των Προφητών που κρατούν παπύρους με Γεωργιανές επιγραφές. Στο βόρειο τοίχο είναι ζωγραφισμένος ένας κύκλος με τα Πάθη του Χριστού, στο νότιο τοίχο υπάρχουν σκηνές από την Παλαιά Διαθήκη και στο δυτικό από την Ημέρα της Κρίσης .

Βασιλικές προσωπογραφίες. Αριστερά προς δεξιά: ο Γεώργιος Δ', η Ταμάρ και ο Γεώργιος Γ'.

Στο βόρειο τοίχο της μονής απεικονίζονται οι Γεωργιανοί μονάρχες, αρχίζοντας χρονολογικά από το 1207. Περιλαμβάνονται οι προσωπογραφίες του Γεωργίου Γ' ( βασίλευσε το 1156-1184), της κόρης του βασίλισσας Ταμάρ (βασίλευσε το 1184 – 1213), και του γιου της, Γεωργίου Δ' (βασίλευσε το 1213 – 1223). Ο Ρώσος πρίγκιπας Γκριγκόρι Γκαγκάριν ανακάλυψε και καθάρισε την εικόνα της Ταμάρ το 1851, και δημοσίευσε τα σχέδια και τις εκθέσεις του το ίδιο έτος. Ο Γεώργιος Δ' απεικονίζεται ως ένας νεαρός άντρας χωρίς γένια, ντυμένος με ενδυμασία της Γεωργιανής αυλής, εστεμμένος και κρατώντας σπαθί.

Στις τοιχογραφίες περιλαμβάνονται η Προσευχή του Ιησού στον Κήπο της Γεσθημανής, τα θαύματα του Χριστού, ο χορός της Σαλώμης στη γιορτή του Ηρώδη, η Σταύρωση του Χριστού και σκηνές από τη Δευτέρα Παρουσία με αγγέλους, νεκρούς και ζώα.[5]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Tamila Mgaloblishvili & Iulon Gagoshidze, The Jewish Diaspora and Early Christianity in Georgia, in: Mgaloblishvili, Tamila (ed., 1998), Ancient Christianity In The Caucasus, p. 53. Routledge,
  2. 2,0 2,1 2,2 «ბეთანია». Georgian Travel Guide (στα Γεωργιανά). Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2019. 
  3. admin. «Ο Άγιος Γαβριήλ ο δια Χριστόν σαλός και ομολογητής, ο εκ Γεωργίας: Κοντά στον Αγιο γέροντά του – ΜΑΛΧΑΖΙ ΤΖΙΝΟΡΙΑ. | Ορθόδοξη Πορεία». Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2019. 
  4. «Άνοιγαν τις κλειδωμένες πύλες των εκκλησιών με το σημείο του σταυρού…». iconandlight (στα Αγγλικά). 15 Σεπτεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2019. 
  5. 5,0 5,1 5,2 (Γεωργιανά) ბეთანიის მონასტერი (Betania Monastery). Orthodoxy.ge. Accessed February 6, 2008.
  6. «Betania Monastery». www.georgianholidays.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2019.