Μονή Τιμίου Προδρόμου Αττάλης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 35°24′10.01″N 24°46′19.99″E / 35.4027806°N 24.7722194°E / 35.4027806; 24.7722194

Μονή Τιμίου Προδρόμου Ατάλης
Χάρτης
Είδοςμοναστήρι
Γεωγραφικές συντεταγμένες35°24′10″N 24°46′20″E
Διοικητική υπαγωγήΔήμος Μυλοποτάμου
ΧώραΕλλάδα
Προστασίαδιατηρητέο κτήριο στην Ελλάδα
Commons page Πολυμέσα

Η μονή Τιμίου Προδρόμου Αττάλης ή Μπαλή είναι ορθόδοξο μοναστήρι το οποίο βρίσκεται στο δήμο Μυλοποτάμου, Κρήτη. Είναι αφιερωμένη στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο. Βρίσκεται κοντά στο Μπαλί Ρεθύμνης, 33 χιλιόμετρα από το Ρέθυμνο. Το σημερινό κτιριακό συγκρότημα χρονολογείται από τους ύστερους Ενετικούς χρόνους (16ος-17ος αιώνας), αλλά η πρώτη φάση του ναού της μονής είναι προγενέστερη.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η παλαιότερη αναφορά στη μονή γίνεται σε νοταριανό έγγραφο το 1628. Σύμφωνα με αυτό το έγγραφο στη μονή υπήρχε αδελφότητα όταν άρχισε η ανοικοδόμησή της. Στον κεντρικό πυλώνα της μονής έχει εγγραφεί το AXΛE (1635), ενώ σε παράθυρο υπάρχει η χρονολογία 1638. Η μονή φαίνεται να υπέστη ζημιές κατά τον ενετοκρητικό πόλεμο του 1646-48, αλλά αποκαταστάθηκε, όπως δείχνει η χρονολογία 1692 πάνω από την πύλη που οδηγεί από τα κελιά στο ναό. Η μονή άρχισε να ακμάζει ξανά στα μέσα του 18ού αιώνα, για παράδειγμα χτίστηκε κρήνη το 1761 και αφιερώθηκα ιερά σκευή και βιβλία και το 1791 κατασκευάστηκε μια δεύτερη κρήνη.[1]

Η μονή υπέστη καταστροφές κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1821, όπως φαίνεται από το νέο ξυλόγλυπτο τέμπλο του ναού του 1839. Η μονή υπέστη ακόμη μεγαλύτερες καταστροφές από επαναλαμβανόμενες επιδρομές κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1866 και λεηλατήθηκε. Η μονή δεν κατάφερε να ανασυγκροτηθεί στη συνέχεια και το 1900 κρίθηκε διαλυτέα και διαλύθηκε το 1935, ενώ ερήμωσε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το 1983 τοποθετήθηκε νέος ηγούμενος ο Άνθιμος Συριανός, ο οποίος άρχισε άμεσα την ανακαίνιση της μονής.[1]

Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η μονή είναι κτισμένη στις πλαγιές λόφου. Η διάταξη των κτιρίων διαφέρει από αυτή άλλη μοναστηριών, καθώς ο ναός δεν βρίσκεται στο κέντρο του περιβόλου του μοναστηριού, άλλα έξω από αυτόν και βορειοανατολικά του. Η μονή έχει στενόμακρη εσωτερική αυλή και γύρω από αυτή βρίσκονται τα κελιά. Στο νότιο τμήμα της αυλής βρίσκεται η τραπεζαρία και το ηγουμένιο. Η τραπεζαρία είναι επιμήκης και έχει είσοδο στη δυτική πλευρά, καθώς και παράθυρο. Οι τοίχοι ήταν αγιογραφημένοι και σώζονται ακόμη σπαράγματα σε κακή κατάσταση, όπως ο Ευαγγελισμός και η Φιλοξενία του Αβραάμ. Στη δυτική πλευρά της μόνης βρίσκεται το ελαιοτριβείο και αποθηκευτικοί χώροι.[2]

Ο ναός της μονής (καθολικό) είναι δίκλιτος, με το ένα αφιερωμένο στη γέννηση του Τιμίου Προδρόμου και το άλλο στην Αποτομή του. Αρχικά αποτελούταν μόνο το βορειοανατολικό τμήμα, το οποίο είναι τοιχογραφημένο, στη συνέχεια όπως ο ναός έγινε δίκλιτος, μάλλον τον 16ο αιώνα, και έπειτα τα δύο κλίτη επεκτάθηκαν με ψηλότερες καμάρες. Από τότε χρονολογείται η κύρια πύλη του ναού. Τα δύο κλίτη επικοινωνούν με τόξα. Η νότια πλευρά του ναού είναι καλυμμένη με ισόδομη τοιχοποιία από ντόπιο ασβεστόλιθο. Η πύλη του ναού έχει τοξωτό θύρωμα και ορθογώνιο πλαίσια με τριγωνικό αέτωμα. Εκατέρωθεν της πύλης υπάρχουν ορθογώνια παράθυρα με τριγωνικό αέτωμα.[2]

Εικόνες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 «Ιερά Mονή Tιμίου Προδρόμου Aτάλης – Mπαλή». imra.gr. Ιερά Μητρόπολις Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2021. 
  2. 2,0 2,1 «Μονή Τιμίου Προδρόμου Αττάλης». odysseus.culture.gr. Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2021.