Η Μονή Σπηλιάς ή Ιερὰ Σταυροπηγιακὴ Κοινοβιακὴ Μονὴ Κοιμήσεως Θεοτόκου Σπηλιᾶς βρίσκεται στη Θεσσαλία και την Περιφερειακή Ενότητα Καρδίτσας σε απόσταση περίπου 23 χλμ. ΝΔ. από το Ανθηρό και 70 χλμ. Δ.-ΝΔ. από την Καρδίτσα. Είναι κτισμένη στην εξοχή ενός βράχου, στις νοτιοδυτικές πλαγιές του όρους Μάραθος σε υψόμετρο 1.000 μέτρων.[2][3]
Η Μονή Σπηλιάς αποτελείται από δύο μικρές εκκλησίες. Ο μικρότερος και παλαιότερος ναός (του 1064) είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου και τοιχογραφήθηκε στις αρχές του 17ου αιώνα ενώ ο μεγαλύτερος ναός είναι της Ζωοδόχου Πηγής (του 1736) και αποτελεί το καθολικό του μοναστηριού. Ο πρώτος είναι σταυροειδούς ρυθμού με υπερυψωμένη στέγη και ο δεύτερος τρίκλιτη βασιλική με περίτεχνο ξυλόγλυπτο και επιχρυσωμένο τέμπλο του 1779.[2][4] Από το 1967 έχει χαρακτηριστεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο.[5] Η εικόνα της Παναγίας της Σπηλαιώτισσας του μοναστηριού είναι έργο του Ευαγγελιστή Λουκά.
Την περίοδο της Τουρκοκρατίας η Μονή συμμετείχε στους αγώνες του 1821 με τον Γεώργιο Καραϊσκάκη να κάνει συχνά πολεμικές συσκέψεις και συμβούλια, αφού η θέση της είχε ιδιαίτερη στρατηγική σημασία. Επίσης, υπήρξε έδρα της η Επαναστατικής Κυβέρνησης στα 1867.[3]
Ως οικισμός αναφέρεται για πρώτη φορά το 1940 να προσαρτάται στην κοινότητα Κουμπουριανών.[6] Οι απογραφές πληθυσμού μετά τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο: