Μάχη των Θερμοπυλών (191 π.Χ.)
| Μάχη των Θερμοπυλών | |||
|---|---|---|---|
| Συριακός πόλεμος | |||
 άποψη | |||
| Χρονολογία | 24 Απριλίου 191 π.Χ. | ||
| Τόπος | Θερμοπύλες | ||
| Έκβαση | νίκη των Ρωμαίων | ||
| Αντιμαχόμενοι | |||
| Ηγετικά πρόσωπα | |||
| |||
| Δυνάμεις | |||
| |||
| Απολογισμός | |||
| |||
Η Δεύτερη Μάχη των Θερμοπυλών το 191 π.Χ Π.Χ. ήταν η πρώτη μεγάλη μάχη πεδίου του Ρωμαιο-Συριακού Πολέμου . Ο ρωμαϊκός στρατός υπό τον ύπατο Μάνιο Ακίλιο Γκλάμπριο θριάμβευσε επί των συμμαχικών στρατευμάτων του Σελευκίδη βασιλιά Αντίοχου Γ '. και την Αιτωλική Ομοσπονδία .
Προοίμιο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Αντίοχος είχε αποβιβαστεί στην Ελλάδα το φθινόπωρο του 192 π.Χ., έθεσε υπό τον έλεγχό του ένα μεγάλο μέρος της κεντρικής Ελλάδας με τη βοήθεια των Αιτωλών. Μια ρωμαϊκή-μακεδονική αντεπίθεση την άνοιξη του 191 π.Χ. αντέστρεψε τις επιτυχίες αυτές σε μεγάλο βαθμό και έδιωξε τις στρατιές των Σελευκιδών από τις κατακτημένες πόλεις. Τότε ο Ρωμαίος αρχιστράτηγος Μάνιος Ακίλιος Γκλάμπριο προχώρησε με περίπου 30.000 άνδρες εναντίον της βάσης του Αντιόχου στη Χαλκίδα .
Μεγάλα τμήματα των Αιτωλικών στρατευμάτων είχαν μείνει πίσω για να φυλάξουν τις περιοχές τους, έτσι ώστε να διαθέσουν μόνο 4.000 άνδρες στη διάθεση του Αντιόχου. Ο ίδιος ο βασιλιάς των Σελευκιδών είχε μόνο 10.000 ακόμη υπό την εντολή του. Λόγω αυτής της σαφούς αριθμητικής κατωτερότητας, ο Αντίοχος απέφυγε μια μάχη ανοιχτού πεδίου και είχε οχυρώσει τις Θερμοπύλες.σε ένα στενό σημείο μεταξύ Οίτης και του Κόλπου των Μαλίων, εκεί, όπου το 480 π.Χ. οι Σπαρτιάτες στην Μάχη των Θερμοπυλών είχαν αντιταχθεί στους Πέρσες εισβολείς.
Οι Σελευκίδες οχύρωσαν τα στενά με τάφρους και επάλξεις. Οι Αιτωλοί χωρίστηκαν: 2.000 έμειναν στην πόλη της Ηρακλείας στο δυτικό άκρο των Θερμοπυλών για να εμποδίσουν εκεί την προέλαση των Ρωμαίων. Οι άλλοι κατέλαβαν τα τρία σημαντικότερα ορεινά περάσματα της Οiτης σε ίσα μέρη: τον Καλλίδρομο, την Ροδουντία και το Τίχιο.
Πορεία της μάχης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο ύπατος Γκλάμπριο επιτέθηκε κατά μέτωπο στις οχυρώσεις του Αντιόχου. Αλλά δεν διέσπασε τη γραμμή των Σελακιδών φαλαγγιτών, οι οποίοι υποστηρίχθηκαν επιπλέον από μαχητές με εμβέλεια. Ταυτόχρονα, στο πίσω μέρος των Ρωμαίων, το στρατόπεδό τους κατακτήθηκε από τους Αιτωλούς από την Ηράκλεια, το οποίο όμως δεν είχε καμία συνέπεια.
Οι πλευρικοί ελιγμοί του Γκλάμπριους αποδείχθηκαν καθοριστικοί στη μάχη: είχε στείλει δύο αποσπάσματα των 2.000 ανδρών το καθένα για να κατακτήσουν τα περάσματα του βουνού. Ο Χιλίαρχος Lucius Valerius Flaccus απέτυχε στην προσπάθεια να πάρει τη Ροδουντία και το Τίχιο. Ωστόσο, ο Κάτωνας κέρδισε τη μάχη στον Καλλίδρομο εναντίον των Αιτωλών.
Ο Κάτων επιτέθηκε στον στρατό των Σελευκιδών στην πλευρά του βουνού, οπότε άρχισε μια άτακτη υποχώρηση. Το μεγαλύτερο μέρος του στρατού αιχμαλωτίστηκε από τους Ρωμαίους ή σκοτώθηκε. Ο ίδιος ο Αντίοχος διέφυγε με περίπου 500 άνδρες του ιππικού του στη Χαλκίδα, από όπου απέπλευσε στη Μικρά Ασία.
Επιπτώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η νίκη των Ρωμαίων στις Θερμοπύλες αποφάσισε την πρώτη φάση του Ρωμαιο-Συριακού Πολέμου, δηλαδή τον αγώνα για επικράτηση στην Ελλάδα, υπέρ τους. Ο Αντίοχος αναγκάστηκε να εγκαταλείψει όλες τις βάσεις στην Ελλάδα, καθώς αυτές δεν μπορούσαν πλέον να αμυνθούν. Οι Αιτωλοί, που προηγουμένως ήταν οι μόνοι σημαντικοί σύμμαχοι των Σελευκιδών, βρίσκονταν υπό πίεση από αυτό το σημείο και μετά, καθώς τα στρατεύματά τους είχαν αποκοπεί από τις μονάδες των Σελευκιδών.
Με τη νίκη τους, οι Ρωμαίοι είχαν επίσης χρόνο να φέρουν περαιτέρω ενισχύσεις για την επίθεση στα εδάφη του Αντιόχου στη Μικρά Ασία. Τέλη 190 π.Χ Τελικά νίκησαν τον Σελευκίδη βασιλιά στη Μάχη της Μαγνησίας, με την οποία η Ρώμη κέρδισε ηγεμονία σε ολόκληρη την περιοχή της Μεσογείου.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πρωτογενείς πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Titus Livius : Ab urbe condita libri, βιβλίο 36, 15–19, στο: Hans-Jürgen Hiller (επιμ. ): Ρωμαϊκή ιστορία: Λατινική και Γερμανική. T. Livius, Μόναχο 1982.
- Αππιανός της Αλεξάνδρειας : Συριάκα 17–20, στο: Kai Brodersen (επιμ. ): Appian's Outline of the Seleucid History, Μόναχο 1989.
Δευτερογενείς πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- The Roman War of Antiochos the Great. Brill. 2002. ISBN 90-04-12840-9.
- Theodor Mommsen : Ρωμαϊκή ιστορία. Συνοπτική έκδοση . Gutenberg Book Book Guild, Frankfurt am Main 1954, σελ. 385–389.