Κόριππος

Γόριππος
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	6ος αιώνας Βόρεια Αφρική
Εθνικότητα	Βέρβεροι
Χώρα πολιτογράφησης	Βυζαντινή Αυτοκρατορία
Θρησκεία	Χριστιανισμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	λατινική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	ποιητής συγγραφέας
Αξιοσημείωτο έργο	Iohannis In laudem Iustini Augusti minoris

Ο Φλάβιος Κρεσκόνιος Κόριππος, λατιν.: Flavius Cresconius Corippus (6ος αι.) ήταν ένας ύστερος Βερβερο-ρωμαίος επικός ποιητής, ο οποίος άκμασε υπό τους Αυτοκράτορες της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας Ιουστινιανό Α΄ και Ιουστίνο Β΄. Τα κυριότερα έργα του είναι το επικό ποίημα Ιωάννης και το πανηγυρικό Στον έπαινο του Ιουστίνου του Νεότερου (In laudem Iustini minoris). Ο Κόριππος ήταν πιθανώς ο τελευταίος σημαντικός Λατίνος συγγραφέας της Ύστερης Αρχαιότητας.

Βιογραφία

Ήταν γέννημα θρέμμα της Αφρικής, και σε ένα από τα χειρόγραφα ονομάζεται grammaticus (διδάσκαλος). Μερικές φορές έχει ταυτιστεί, αλλά για ανεπαρκείς λόγους, με τον Κρεσκόνιο Αφρικανό, έναν καθολικό επίσκοπο (του 7ος αι.), συγγραφέα μίας Συμφωνίας Κανόνων (Concordia Canonum) ή συλλογής των νόμων της εκκλησίας.

Τίποτε δεν είναι γνωστό για τον Κόριππο, πέρα από αυτό που περιέχεται στα δικά του ποιήματα. Φαίνεται ότι κατείχε το αξίωμα του τριβούνου ή του συμβολαιογράφου (scriniarius) υπό τον Αναστάσιο, αυτοκρατορικό ταμία και υπουργό του Ιουστινιανού Α', στο τέλος της βασιλείας του οποίου έφυγε από την Αφρική για την Κωνσταντινούπολη, προφανώς λόγω της απώλειας της περιουσίας του κατά τον Βανδαλικό πόλεμο και τις επακόλουθες εξεγέρσεις των Μαυριτανών.

Έργα

Ιωαννιάς

Υπήρξε συγγραφέας δύο ποιημάτων, μεγάλης σημασίας για την ιστορία των καιρών. Ένα από αυτά, η Iohannis ("Ιωαννιάς") ή De bellis Libycis ("Περί του Λιβυκού Πολέμου"), το παλαιότερο από τα δύο, δεν ανακαλύφθηκε μέχρι τις αρχές του 19ου αι. Ήταν αφιερωμένο στους ευγενείς της Καρχηδόνας και αναφέρεται στην ανατροπή των Μαυριτανών από τον Ιωάννη Τρωγλίτα, μάγιστρο του στρατού (magister militum) της Αφρικής σε μία σειρά από μάχες, που διήρκεσαν μέχρι το 548. Η Ιωαννιάς είναι σε οκτώ βιβλία (το τελευταίο είναι ημιτελές) και περιέχει περίπου 5000 εξάμετρους στίχους. Η αφήγηση ξεκινά με την αποστολή του Ιωάννη στο πολεμικό πεδίο από τον Ιουστινιανό Α΄ και τελειώνει με την αποφασιστική νίκη κοντά στην Καρχηδόνα (548).

Αν και ο Ιωάννης Κουσπινιανός στο Περί των Καισάρων και των Αυτοκρατόρων (De Caesaribus et Imperatoribus) ισχυρίστηκε ότι είδε ένα χειρόγραφο τού έργου στη βιβλιοθήκη της Βούδας (καταστράφηκε από τον Σουλεϊμάν Α' το 1527), μόλις το 1814 ανακαλύφθηκε στο Μιλάνο από τον καρδινάλιο Mατσουτσέλι, βιβλιοθηκάριο της Αμβροσιανής Βιβλιοθήκης, από τον κώδικα Trivultianus (στην Τριβουλτσιανή Βιβλιοθήκη, τη βιβλιοθήκη του μαρκησίου Τριβούλτσι), το μοναδικό χειρόγραφο του Johannis που σώζεται.

Το Johannis «δεν είναι μόνο μία πολύτιμη ιστορική πηγή, αλλά ένα έργο με αξιοσημείωτη ποιητική αξία». Παρέχει μία περιγραφή της γης και των ανθρώπων της Ύστερης Ρωμαϊκής Αφρικής, η οποία καταγράφει ευσυνείδητα τις εντυπώσεις ενός ευφυούς γηγενούς παρατηρητή. Πολλές από τις δηλώσεις του ως προς τα ήθη και τα έθιμα επιβεβαιώνονται τόσο από ανεξάρτητες αρχαίες αρχές (όπως ο Προκόπιος), όσο και από τις γνώσεις μας για τους σύγχρονους Βερβέρους.

Στον έπαινο του Ιουστίνου του Νεότερου

Το άλλο ποίημα, In laudem Iustini minoris ("Στον έπαινο του νεότερου Ιουστίνου"), σε τέσσερα βιβλία, περιέχει το τέλος του Ιουστινιανού Α΄, τη στέψη τού διαδόχου του Ιουστίνου Β' (13 Νοεμβρίου 565) και τα πρώτα γεγονότα της βασιλείας του. Προηγείται ένας πρόλογος και ακολουθεί ένα σύντομο και γεμάτο πανηγυρισμό ποίημα για τον Αναστάσιο Α΄, τον προστάτη του ποιητή. Το έργο δημοσιεύτηκε στην Αμβέρσα το 1581 από τον Michael Ruyz Azagra, γραμματέα του αυτοκράτορα Ροδόλφου Β΄, από ένα χειρόγραφο του 9ου ή 10ου αι.

Ύφος και επιρροές

Ο Βιργίλιος, ο Λουκανός και ο Κλαυδιανός ήταν τα κύρια πρότυπα του ποιητή. Το in laudem Iustini minoris, το οποίο γράφτηκε όταν ήταν προχωρημένος στα χρόνια, αν και αμαυρώθηκε από μία «βυζαντινή» δουλοπρέπεια και μία χονδροειδή κολακεία ενός καθόλου άξιου αντικειμένου, ρίχνει πολύ φως στις τελετές της Ύστερης Ρωμαϊκής αυλής, όπως στην αφήγηση της ανάρρησης του Ιουστίνου Β΄ και η υποδοχή της πρεσβείας των Αβάρων.

Συνολικά, η γλώσσα και το μέτρο του Κόριππου, λαμβάνοντας υπόψη την ηλικία στην οποία έζησε και το γεγονός ότι δεν ήταν γηγενής Ιταλός, είναι εντυπωσιακά καθαρά. Το ότι ήταν χριστιανός καθίσταται πιθανό από αρνητικές ενδείξεις, όπως η απουσία όλων των συνηθισμένων μυθολογικών εξαρτημάτων ενός επικού ποιήματος, οι θετικές νύξεις σε κείμενα της Γραφής και ένα άκρως ορθόδοξο απόσπασμα (

In laudem Iustini minoris iv. 294 ff).

Εκδόσεις

• Averil Cameron : Flavius Cresconius Corippus: In laudem Iustini Augusti minoris (προς έπαινο του Ιουστίνου Β') . Λονδίνο 1976 (Μετάφραση και σχολιασμός).
• George W. Shea: The Iohannis or de Bellis Libycis of Flavius Cresconius Corippus (Studies in Classics 7) . Lewiston/NY 1998 (Μετάφραση).
• J. Diggle και FRD Goodyear (επιμ. ): Iohannidos Libri VIII . Cambridge. 1970 (Λατινικό Κείμενο).
• Bonn Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae, τόμος 28/34, 1836: P. Mazzucchelli: Iohannis (αρχ. 1820); Pierre-François Foggini, In laudem Iustini minoris (αρχ. 1777)

Βιβλιογραφικές αναφορές

•  This article incorporates text from a publication now in the public domain: .mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:#d33}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:#d33}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Corippus, Flavius Cresconius". Encyclopædia Britannica. Vol. 7 (11th ed.). Cambridge University Press. p. 155.
• Cameron, Averil (1975). «Corippus' poem on Justin II: a terminus of antique art?». Annali della Scuola Normale Superiore di Pisa. Classe di Lettere e Filosofia 5 (1): 129–165. ISSN 0392-095X. 
• W. Ehlers, "Epische Kunst in Coripps Johannis," Philologus, 124 (1980), 109–135.
• John Martindale, The Prosopography of the Later Roman Empire, IIIa. (Cambridge, 1992), p. 354f.
• Heinz Hofmann, "Corippus, Flavius Cresconius," in Der Neue Pauly, Vol. 3 (1997), pp. 165f.
• J.U. Andres, Das Göttliche in der "Johannis" des Corippus. Antike Götterwelt und christliche Gottesvorstellung im Widerstreit? (Trier, 1997).
• V. Zarini, Rhétorique, poetiqué, spiritualité: La technique épique de Corippe dans la Johannide (Turnhout, 2003).
• Ch.O. Tommasi, "Exegesis by Distorting Pagan Myths in Corippus’ Epic Poetry," in Poetry and Exegesis in Premodern Latin Christianity: The Encounter between Classical and Christian Strategies of Interpretation. Eds. Willemien Otten and Karla Pollmann (Leiden and Boston: Brill, 2007) (Supplements to Vigiliae Christianae, 87).
• Gärtner, Thomas, Untersuchungen zur Gestaltung und zum historischen Stoff der "Johannis" Coripps (Berlin: de Gruyter, 2008) (Untersuchungen zur antiken Literatur und Geschichte, 90).
• C. Schindler, Per carmina laudes. Untersuchungen zur spätantiken Verspanegyrik von Claudian bis Coripp (Berlin/New York, 2009).
• Peter Riedlberger (ed.), Philologischer, historischer und liturgischer Kommentar zum 8. Buch der Johannis des Goripp nebst kritischer Edition und Übersetzung (Groningen: Egbert Forsten, 2010).