Ιοδάμα
| Ιοδάμα | |
|---|---|
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Οικογένεια | |
| Σύντροφος | Δίας |
| Τέκνα | Θήβη |
| Γονείς | Ίτωνος |
Κατά την ελληνική μυθολογία η Ιοδάμα ήταν ιέρεια της Ιτωνίας Αθηνάς στην αρχαία Κορώνεια Βοιωτίας.
Σύμφωνα με τον μύθο η Ιοδάμεια ήταν θυγατέρα του Θεσσαλού ήρωα Ιτώνου, εγγονή του Αμφικτύονα και δισεγγονή του Δευκαλίωνα και της Πύρρας. Κάποια νύχτα η Ιοδάμα είδε την κεφαλή της Μέδουσας στην ασπίδα της Αθηνάς ή να φέρεται στο στήθος εκείνης και αμέσως απολιθώθηκε. Κατ΄ άλλο μύθο είδε την Αθηνά νύκτα έχοντας το πρόσωπο της Μέδουσας και ομοίως απολιθώθηκε. Από τότε οι κάτοικοι που ανήγειραν προς τιμή της βωμό διόριζαν ιερόδουλο υπεύθυνη για την διατήρηση μόνιμης φωτιάς («άσβεστης φλόγας») στον βωμό της Ιοδάμας επαναλαμβάνοντας τρεις φορές: «Η Ιοδάμα ζει και ζητεί πυρ».
Αυτό ίσχυε τουλάχιστον μέχρι την εποχή του Παυσανία, ο οποίος και διέσωσε την παράδοση αυτή (Θ΄ 34, 2).
Την Ιοδάμα την ερωτεύθηκε ο Δίας και απέκτησε μαζί της μία κόρη, τη Θήβη, την οποία αργότερα πάντρεψε με τον Ώγυγο[1].
Μία παραλλαγή του μύθου που αναφέρει ο Ι. Τζέτζης (και αποδίδει στον Σιμωνίδη το γενεαλόγο και τον Απολλώνιο), λέει ότι η Αθηνά και η Ιοδάμα ήταν αδελφές και η Αθηνά πολεμώντας την Ιοδάμα τη σκότωσε[2]. Ο μύθος αυτός δίνεται και από το Μέγα Ετυμολογικόν, όπου αναφέρεται ότι σύμφωνα με τον γενεαλόγο Σιμωνίδη, ο Ίτωνας είχε δυο κόρες, την Αθηνά και την Ιοδάμα, οι οποίες ενεπλάκησαν σε μάχη και η Αθηνά (Ιτωνία, κόρη του Ίτωνα δηλαδή) σκότωσε την Ιοδάμα [3]
Πηγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- "Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια" τομ.ΙΓ΄, σελ.74.
- Emmy Patsi-Garin: «Επίτομο λεξικό Ελληνικής Μυθολογίας», εκδ. οίκος Χάρη Πάτση, Αθήνα 1969
Αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Scholia Vetera in Pindari Carmina, Vol. III: Scholia in Nemeonicas Et Isthmionicas, Epimetrum, Indices, Pindar, Walter de Gruyter, εκδ. B. G. Teubner (Stuttgart und Leipzig) 1998, σελ. 272
- ↑ Σχόλια εις Λυκόφρονα, Ισαακίου και Ιωάννου του Τζέτζου, σελ. 555, σχόλιο 355
«Όθεν αυτήν εθεοποίησαν οι Έλληνες, καθάπερ και την πολεμικωτάτην Αθηνάν, Ιτωνίου μεν υπάρχουσαν θυγατέρα, Ιοδάμου δε αδελφήν, ήν Ιοδάμαν αντιπολεμούσαν Αθηνά ανείκεν, ως φησί Σιμωνίδης ο γενεαλόγος, και ο Απολλώνιος» - ↑
Μέγα Ετυμολογικόν, σελ. 239 (γράμμα Ι, στήλη 480, γραμμή 48)
«Ιτωνίς και Ιτωνία η Αθηνά είρηται παρά τοις Θεσσαλοίς, από τινός πόλεως Ίτωνος. Φησί δε ο γενεαλόγος Σιμωνίδης Ιτώνου θυγατέρας γένεσθαι δυο, Αθηνάν και Ιοδάμαν ας εξηλωκυίας την οπλομαχικήν εις έριν την εις αλλήλας χωρήσαι, αναιρεθήναι τε την Ιοδάμαν υπό της Αθηνάς.»
μετάφραση:
«Ιτωνίς και Ιτωνία Αθηνά ονομάζεται από τους Θεσσαλούς, από την πόλη του Ίτωνος. Λέγει δε ο γενεαλόγος Σιμωνίδης, ότι από τον Ίτωνα, έγιναν δυο θυγατέρες, η Αθηνά και η Ιοδάμα, οι οποίες ανταγωνίστηκαν, και σε έριδα με όπλα προχώρησαν, σκοτώθηκε δε η Ιοδάμα από την Αθηνά.»