Εξέγερση του Χατζί Προντάνοβα

Ο Χατζή Προντάν, ηγέτης της εξέγερσης

Η Εξέγερση του Χατζί Προντάνοβα (σερβικά: Хаџи Проданова буна) ήταν μια Σερβική εξέγερση που έγινε το 1814. Αρχηγός της ήταν ο Χατζή Προντάν Γκλιγκορίεβιτς που εξεγέρθηκε κατά των Οθωμανικών μέτρων και βίας μετά την καταστολή της πρώτης Σερβικής εξέγερσης. Τελείωσε με νίκη των Οθωμανών με την συμβολή του Μίλος Ομπρένοβιτς.

Η εξέγερση ξέσπασε ξαφνικά και χωρίς καμία προετοιμασία στο Ναχαγιέ Ποζέτσκα σε απάντηση σε μια σειράς κατασταλτικών μέτρων και φόρων που επιβάλλονται από τους Τούρκους. Η άμεση αιτία ήταν μια σύγκρουση στο μοναστήρι Τρνάβα μεταξύ Σέρβων και Τούρκων, οι αρχηγοί των Σέρβων ήταν ο ηγούμενος Παΐσιος και ο Μιχαήλο, αδελφός του Χατζή όπου συνελήφθησαν. Τότε ο Χατζή Προντάν ξεκίνησε εξέγερση που επεκτάθηκε και στο Κραγκούγιεβατς και στο Ναχαγιέ Γιαγκόντινα.

Προτάθηκε στον Μίλος Ομπρένοβιτς η ηγεσία αλλά αρνήθηκε λόγω έλλειψης προετοιμασίας. Ωστόσο ο Μίλος πρόσφερε στον βεζίρη Σουλεϊμάν Πασά την βοήθειά του για να καταστείλει την εξέγερση, με την υπόσχεση ότι θα συγχωρεθούν όσοι επαναστάτες πιαστούν αιχμάλωτοι και θα αφεθούν ελεύθεροι. Ο Μίλος κατέστειλε την εξέγερση αντιμετωπίζοντας μεγάλη αντίσταση στο Κραγκούγεβατς. Μετά από μια νίκη σε μάχη οι εξεγερμένοι δεν κατάφεραν άλλη νίκη, όσοι μπόρεσαν και ο Χατζής κατέφυγαν στην Αυστρία.

Μετά τη καταστολή της εξέγερση ο Βεζύρης δεν τήρησε την υπόσχεση στον Ομπρένοβιτς, έδωσε εντολή και μεταφέρθηκαν οι 300 που υψηλοί αιχμάλωτοι στο Βελιγράδι όπου εκτελέστηκαν, άλλοι με αποκεφαλισμό κι άλλοι με παλούκωμα.

Πηγές

• Хаџи-Проданова буна 1814-1989
• Хаџи Проданова буна Αρχειοθετήθηκε 2012-03-25 στο Wayback Machine.
• Κωνσταντίνος Βακαλόπουλος, Πως είδαν οι Ευρωπαίοι πρόξενοι της Θεσσαλονίκης την κατάσταση στην Μακεδονία τον περασμένο αιώνα, Μακεδονικές εκδόσεις