Μετάβαση στο περιεχόμενο

Εμπρησμός της τράπεζας Marfin

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Το υποκατάστημα της τράπεζας Marfin μετά τον εμπρησμό.

Ο εμπρησμός υποκαταστήματος της τράπεζας Μαρφίν-Εγνατία στην Αθήνα, αναφερόμενος συχνά και ως η τραγωδία της Μαρφίν, έγινε στις 5 Μαΐου 2010 κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων κατά των οικονομικών μέτρων για την υπογραφή της δανειακής σύμβασης. Ομάδα αγνώστων ατόμων, τα οποία θεωρείται ότι ήταν αναρχικοί,[1][2][3] έριξε βόμβες μολότοφ στην τράπεζα την ώρα που βρίσκονταν μέσα σε αυτήν περίπου 25-30 εργαζόμενοι. Οι περισσότεροι κατόρθωσαν να διαφύγουν, πέντε άτομα διέσωσε η πυροσβεστική και τρία άτομα πέθαναν από ασφυξία λόγω των τοξικών αναθυμιάσεων και του πυκνού καπνού. Η ταυτότητα των αυτουργών της επίθεσης δεν έχει επιβεβαιωθεί μέχρι σήμερα. Το 2013 στελέχη της τράπεζας καταδικάστηκαν για φόνο εξ αμελείας τριών υπαλλήλων, τις σωματικές βλάβες άλλων 21 υπαλλήλων και για πολλαπλές παραλείψεις στα μέτρα πυρασφάλειας και στην εκπαίδευση του προσωπικού.

Ιστορικό

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η 5η Μαΐου 2010 είχε κηρυχθεί ημέρα γενικής απεργίας και πορείας προς τη Βουλή από την ΓΣΕΕ, το ΑΔΕΔΥ και το ΠΑΜΕ. Λίγες μέρες νωρίτερα η κυβέρνηση Παπανδρέου είχε ανακοινώσει αυστηρά μέτρα οικονομικής λιτότητας στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης που είχε ξεσπάσει στις αρχές του 2010. Η πορεία της Αθήνας ήταν μία από τις μεγαλύτερες που έχει καταγραφεί στην Ελλάδα στην πρόσφατη ιστορία της, με τον αριθμό των διαδηλωτών να εκτιμάται μεταξύ 200.000[4] και 250.000[5]. Υπουργός Προστασίας του Πολίτη εκείνη τη περίοδο ήταν ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης.

Στο υποκατάστημα της τράπεζας Marfin, μία υπάλληλος δήλωσε πως τη κρίσιμη μέρα μπαίνοντας στο κτίριο για να εργαστεί είδε γραμμένο ένα σύνθημα δεξιά στην τζαμαρία που έλεγε «φωτιά στους υπαλλήλους»,[6] ενώ διαδηλωτές με καλυμμένα χαρακτηριστικά είχαν συγκεντρωθεί από νωρίς. Ενώ η κύρια πορεία των διαδηλωτών ανέβαινε την οδό Σταδίου κατευθυνόμενη προς τη πλατεία Συντάγματος, περίπου στις 2 παρά πέντε μ.μ. η ομάδα κουκουλοφόρων επιτέθηκε στο κτίριο της Μαρφίν που βρισκόταν στον αριθμό 23. Αυτόπτης μάρτυρας ανέφερε ότι τρία άτομα με κουκούλες έσπασαν με 3-4 χτυπήματα τα τζάμια και πέταξαν μέσα μία μολότωφ και αμέσως μετά ένα μπουκάλι με βενζίνη. Είναι συνήθης πρακτική οι τζαμαρίες των τραπεζών να ενισχύονται με νοβοπάν για να καθυστερείται το σπάσιμο, ωστόσο εκείνη τη μέρα αυτό δεν είχε γίνει. Από τους συγκεντρωμένους εκείνη τη στιγμή υπήρχε διαφορετική αντιμετώπιση, μερικοί τους ενθάρρυναν, ενώ άλλοι τους παρότρυναν να σταματήσουν. Σύντομα βαρύς καπνός τύλιξε όλο το υποκατάστημα. Οι περισσότεροι υπάλληλοι στοιβάχτηκαν στον μικρό φωταγωγό που επικοινωνούσε μέσω πλέγματος με την ταράτσα, το οποίο πλέγμα ένας εξ αυτών κατάφερε και έσπασε. Στη συνέχεια αναρριχήθηκαν από τον φωταγωγό στη στέγη, απ' όπου πήδηξαν σε διπλανό κτίριο σπάζοντας τη τζαμαρία του με καδρόνι.[7] Ακόμα και όταν το ισόγειο καιγόταν και κάποιοι υπάλληλοι για να σωθούν είχαν βγει στο μπαλκόνι του πρώτου ορόφου, ακούγονταν συνθήματα όπως «να καείτε ρε π...»[8] και «κάψτε τους πλούσιους»,[9] ενώ αυτόπτης μάρτυρας κατέθεσε πως το συγκεντρωμένο πλήθος τους πετούσε πέτρες.[10] Από την άλλη, μετανάστες που είχαν αφήσει το μπλοκ τους προσπαθούσαν να σπάσουν την πόρτα για απεγκλωβισμό, και το πλήθος διευκόλυνε τη διέλευση της Πυροσβεστικής.[6]

Νεκροί ανασύρθηκαν η Αγγελική Παπαθανασοπούλου, 32 ετών (έγκυος 4 μηνών), ο Επαμεινώνδας Τσάκαλης, 36 ετών και η Παρασκευή Ζούλια, 35 ετών. Αυτοί εγκλωβίστηκαν από τις φλόγες στον 3ο όροφο του κτιρίου, με αποτέλεσμα να πεθάνουν από ασφυξία. Σύμφωνα με τον ιατροδικαστή Φίλιππο Κουτσάφτη «Ο καπνός και τα τοξικά αέρια από την καύση των πλαστικών και χαρτικών τους σκότωσαν σχεδόν αμέσως. Απώλεσαν τις αισθήσεις τους και λίγο μετά πέθαναν». Όταν βρέθηκαν είχαν τα στόματά τους ανοιχτά και τα πρόσωπά τους ήταν μαύρα από τον καπνό.[11] Φαίνεται πως είχαν προσπαθήσει να βγουν από το εσωτερικό του κτιρίου από την πόρτα της ταράτσας, η οποία όμως δεν άνοιγε.

Κάποιες ομάδες με καλυμμένα τα χαρακτηριστικά, από αυτές που κινούνταν παράλληλα προς την πορεία, είχαν προσπαθήσει να πραγματοποιήσουν εμπρηστική επίθεση σε βιβλιοπωλείο της αλυσίδας Ιανός που βρίσκεται ακριβώς απέναντι από την τράπεζα (Σταδίου 24) και σε μίνι-μάρκετ, αλλά αποτράπηκαν εν μέσω αντιδράσεων από άλλους αναρχικούς για τις ζωές των εργαζομένων.[12]

Αντιδράσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το γεγονός έγινε γρήγορα γνωστό στον πανελλήνιο και διεθνή χώρο και σχολιάστηκε με διάφορους τρόπους από πολιτικούς, ΜΜΕ και ανώνυμους στο διαδίκτυο.[13] Ο τότε πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου έκανε λόγο για «ωμή δολοφονική ενέργεια».[14] Το ΚΚΕ το χαρακτήρισε «έγκλημα με στόχο την τρομοκράτηση του λαού, τη συκοφάντηση του αγώνα για την ανατροπή των βάρβαρων μέτρων, της αντιλαϊκής πολιτικής».[15][16] Σε άρθρο της η Αφροδίτη Πολίτη στην εφημερίδα Ελευθεροτυπία αναφέρθηκε σε προβοκάτσια.[17] Η εφημερίδα Ριζοσπάστης ομοίως αναφέρθηκε σε καλά στημένη προβοκάτσια[18]. Δεκάδες αναρχικές συλλογικότητες καταδίκασαν το γεγονός μεταξύ άλλων ως αντικοινωνική βία,[19] ενώ μέλος της ΣΠΦ χαρακτήρισε το γεγονός ως παράπλευρη απώλεια.[20]

Την ίδια μέρα της επίθεσης, η Ομοσπονδία Τραπεζοϋπαλληλικών Οργανώσεων Ελλάδος, κήρυξε 24ωρη απεργία για την επομένη (6 Μαΐου 2010), με αφορμή το συμβάν των τριών νεκρών της Marfin. Η ΟΤΟΕ σε ανακοίνωσή της, επέρριψε την ηθική ευθύνη για τον εμπρησμό στην «...ασκούμενη πολιτική, στην επιχειρησιακή στάση της αστυνομίας αλλά και στις διοικήσεις των τραπεζών που εμποδίζουν τη συμμετοχή των εργαζομένων στις κινητοποιήσεις, ενώ με την ανευθυνότητά τους δεν λαμβάνουν εγκαίρως όλα τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας...» [21] καταλογίζοντας στην διοίκηση της τράπεζα ευθύνες για ελλιπή πυροπροστασία και για την παρουσία προσωπικού στο υποκατάστημα ενώ εξελισσόταν η διαδήλωση και γνωρίζοντας ότι οι τράπεζες αποτελούν συχνά στόχο επίθεσης.[22][23] Η διοίκηση της τράπεζας με ανακοίνωση - απάντηση κατηγόρησε την ΟΤΟΕ πως «...αφιέρωσε τρεις μόνον γραμμές εναντίον των απάνθρωπων δολοφόνων και όλο το υπόλοιπο κείμενο εναντίον της κακιάς εργοδοσίας για δήθεν έλλειψη μέτρων ασφαλείας...», ενώ καταδίκασε και αυτή τα γεγονότα.[24] Όταν ο πρόεδρος της τράπεζας Marfin Ανδρέας Βγενόπουλος επισκέφτηκε το υποκατάστημα λίγες ώρες μετά τον εμπρησμό, δέχτηκε έντονες αποδοκιμασίες και ρίψη μπουκαλιών από το συγκεντρωμένο πλήθος.[25][26] Στη συνέχεια, εργαζόμενοι από την τράπεζα και ο σύζυγος της νεκρής Αγγελικής Παπαθανασοπούλου κινήθηκαν νομικά κατά της διοίκησης της τράπεζας.[27]

Η συμμετοχή του κόσμου μετά το "τεράστιο σοκ"[28] της τραγωδίας στις πορείες μειώθηκε αισθητά ενώ το αναρχικό κίνημα απώλεσε την "ιδεολογική νομιμοποίηση" για πολιτική βία που είχε μέχρι εκείνη την στιγμή. Μετά το γεγονός το αναρχικό κίνημα μετακινήθηκε πολιτικά περισσότερο στην ενασχόληση του με τις πολιτικές ταυτότητας αντί των πιο επαναστατικών διαδικασιών.[29] Παράλληλα, ο αναρχικός χώρος πέρασε περίοδο εσωστρέφειας, ενώ προκρίθηκαν τα πιο φιλειρηνικά στοιχεία εντός του κινήματος κάτι που συνέβαλε τελικά στη δημιουργία του "μη βίαιου" κίνηματος των πλατειών το 2011.[30]

Ποινικές διώξεις και καταδίκες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κεριά έξω από την Marfin, μετά τον θάνατο των 3 εργαζομένων.

Ως ύποπτος για τον εμπρησμό της Μαρφίν συνελήφθη ένα άτομο, το οποίο παραπέμφθηκε σε δίκη για τα εγκλήματα της «ανθρωποκτονίας εκ προθέσεως τελεσθείσας σε ήρεμη ψυχική κατάσταση, κατά συναυτουργία και κατά συρροή τετελεσμένης και εν αποπείρα, της εκρήξεως εκ της οποίας επήλθε θάνατος και κίνδυνος για ανθρώπους και ξένα πράγματα, της κατασκευής και κατοχής εκρηκτικής βόμβας και της απρόκλητης φθοράς ξένης περιουσίας διά εκρήξεως από πρόσωπο που είχε καλυμμένα τα χαρακτηριστικά του προσώπου του». Το βούλευμα αναφέρει ότι υπήρχαν και άλλα δύο άτομα αυτουργοί του εμπρησμού, τα οποία είναι άγνωστα. Ταυτόχρονα παραπέμφθηκε σε δίκη ένα ακόμα πρόσωπο για τον εμπρησμό στο βιβλιοπωλείο "Ιανός".[31][32]

Μετά από πολλές αναβολές, η δίκη ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο του 2016 χωρίς κάποιος από τους αυτουργούς του εμπρησμού να έχει καταδικαστεί. Ο κατηγορούμενος, ο οποίος αυτοχαρακτηρίζεται αναρχικός,[33] κρίθηκε ομόφωνα αθώος από το Μεικτό Ορκωτό Δικαστήριο Αθηνών «ελλείψει ικανών ενδείξεων ενοχής».[34] Αυτόπτες μάρτυρες κατέθεσαν στη δίκη ότι ο εμπρησμός έγινε από ομάδα που είχε δομή και ήταν συντεταγμένη. Πυροσβέστες κατέθεσαν ότι κάποιοι διαδηλωτές τους εμπόδιζαν να προσεγγίσουν ενώ άλλοι προσπαθούσαν να τους απομακρύνουν, [35] αλλά γενικά το μεγάλο πλήθος των διαδηλωτών τους διευκόλυνε να φτάσουν στο υποκατάστημα.

Σε άλλη δίκη που ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο του 2013 κρίθηκαν ένοχοι ο διευθύνων σύμβουλος της Marfin, ο υπεύθυνος ασφαλείας του κτιρίου και η διευθύντρια του καταστήματος για φόνο εξ αμελείας τριών υπαλλήλων, τις σωματικές βλάβες άλλων 21 υπαλλήλων και για πολλαπλές παραλείψεις στα μέτρα πυρασφάλειας και στην εκπαίδευση του προσωπικού. Συγκεκριμένα, στο πόρισμα που συνέταξε ο τεχνικός επιθεωρητής του Υπουργείου Εργασίας αναφέρεται πως η έξοδος κινδύνου ήταν κλειδωμένη και πως για να ανοίξει ήταν απαραίτητη η χρήση τηλεχειριστήριου, το οποίο βρισκόταν στην κατοχή της διευθύντριας.[36] Μία εργαζόμενη κατέθεσε πως είχε γίνει μία φορά επίδειξη χρήσης των πυροσβεστήρων, και μία άλλη πως είχαν διανεμηθεί στο προσωπικό ενημερωτικά φυλλάδια για θέματα πυροπροστασίας. Όλοι οι εργαζόμενοι κατέθεσαν πως δεν είχε γίνει ποτέ άσκηση εκκένωσης του κτιρίου. Επίσης το υποκατάστημα δεν διέθετε το απαιτούμενο από το νόμο πιστοποιητικό πυρασφάλειας. Επιπλέον, σύμφωνα με το κατηγορητήριο, όχι μόνο δεν είχε δοθεί εντολή στους υπαλλήλους να εγκαταλείψουν τις θέσεις τους πριν τον εμπρησμό, όταν ήδη υπήρχαν φόβοι για σοβαρά επεισόδια στην πορεία που διέσχιζε τη Σταδίου, αλλά αντίθετα τους είχε δοθεί η οδηγία να εργαστούν κανονικά.[37]

Τα τρία στελέχη της τράπεζας καταδικάστηκαν σε ποινές φυλάκισης, οι δύο πρώτοι 22 ετών (θα εκτίσουν 10 χρόνια με αναστολή) και η διευθύντρια του καταστήματος πέντε ετών και ενός μήνα.[38][39] Εκ των υστέρων έγινε γνωστό ότι οι υπάλληλοι βρίσκονταν στη τράπεζα εκείνη τη μέρα παρόλο που είχε κηρυχτεί γενική απεργία από φόβο μην απολυθούν.[40] Επίσης έγιναν αγωγές θυμάτων και συγγενών τους κατά της τράπεζας. Ορίστηκε η καταβολή αποζημίωσης περίπου 1,1 εκατομμυρίου ευρώ στους συγγενείς ενός θύματος και 720.000 ευρώ στους υπαλλήλους που εγκλωβίστηκαν στο κτίριο.[41]

Το γεγονός στον μετέπειτα πολιτικό και δημόσιο λόγο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα επόμενα χρόνια το συμβάν του εμπρησμού της Marfin επανήλθε πολλές φορές στον πολιτικό και δημόσιο λόγο. Το 2013, ο τότε πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς ανέφερε την υπόθεση Marfin ως αντίστοιχη της δολοφονίας του Παύλου Φύσσα.[42] Κατά την εποχή εκδίκασης της υπόθεσης το 2016, ο Σταύρος Θεοδωράκης, πρόεδρος του κόμματος του Ποταμιού, σημείωνε τη γενική αδιαφορία για το έγκλημα, το οποίο χαρακτηρίζει «συλλογικό». Την ίδια εποχή, ο εκπρόσωπος τύπου του ΠΑΣΟΚ απέδωσε τον εμπρησμό στο «τυφλό μίσος και τον διχασμό» και δήλωσε ότι πρέπει να αποδοθεί δικαιοσύνη.[43] Ο βουλευτής Δημήτρης Κουκούτσης, τότε μέλος της Χρυσής Αυγής, αποκάλεσε τον Πέτρο Κωνσταντίνου, στέλεχος της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, «γνωστό εμπρηστή και δολοφόνο της ΜΑΡΦΙΝ και όχι μόνο». Για τον λόγο αυτόν κρίθηκε ένοχος συκοφαντικής δυσφήμισης και καταδικάστηκε σε 15 μήνες φυλάκιση με αναστολή.[44]

Με την εκλογή της Νέας Δημοκρατίας το 2019 ανακοινώθηκε η επανεξέταση της υπόθεσης της Μαρφίν ωστόσο έκτοτε δεν υπήρξε κάποια ουσιαστική εξέλιξη στο ζήτημα.

Μνημείο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 9 Μαΐου 2020 έγιναν τα αποκαλυπτήρια μαρμάρινης τιμητικής πλάκας παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου, του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, και της Φώφης Γεννηματά.[45] Στην Πλακέτα τα θύματα αναφέρονται ως «Θύματα του τυφλού μίσους που γεννά ο διχασμός». [46][47] Μερίδα του αντιπολιτευτικού τύπου και των πολιτικών κομμάτων έκανε λόγο για μικροκομματική στόχευση και υποκρισία της κυβέρνησης.[48][49]

Στις 7 Ιουλίου του ίδιου έτους άγνωστοι αποκόλλησαν το σήμα της ελληνικής δημοκρατίας από την πλάκα.[50] Στις 21 Σεπτεμβρίου 2020 άγνωστοι το έβαψαν με μαύρο μαρκαδόρο και κόκκινη μπογιά.[51] Τις 21 Ιουνίου του 2022 άγνωστοι έσπασαν κομμάτι της πλάκας, με αποτέλεσμα την αντικατάστασή της.[52]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Vasilaki, Rosa (Apr.-June, 2017). «We are an image from the future’: Reading back the Athens 2008 riots». Acta Scientiarum. doi:10.4025/actascieduc.v39i2.34851. «members of an anarchist group fired a petrol bomb to a Marfin bank branch leading to the death of three employees». 
  2. ↑ ‘FUCK MAY 68, FIGHT NOW!’ Athenian Anarchists & Anti-authoritarians: Militant Ethnography & Collective Identity Formation Nicholas Apoifis, Macquarie University February 2014 σελίδα 155
  3. ↑ Boukalas, Christos (στα αγγλικά). No One is Revolutionary Until the Revolution! A Long, Hard Reflection on Athenian Anarchy Through the Prism of a Burning Bank. / In: A. Vradis and D. Dalakoglou (eds) Revolt and Crisis in Greece. AK Press 2011. https://www.academia.edu/6495878/No_One_is_Revolutionary_Until_the_Revolution_A_Long_Hard_Reflection_on_Athenian_Anarchy_Through_the_Prism_of_a_Burning_Bank._In_A._Vradis_and_D._Dalakoglou_eds_Revolt_and_Crisis_in_Greece._AK_Press_2011. 
  4. ↑ Boukalas, Christos. No One is Revolutionary Until the Revolution! A Long, Hard Reflection on Athenian Anarchy Through the Prism of a Burning Bank. / In: A. Vradis and D. Dalakoglou (eds) Revolt and Crisis in Greece. AK Press 2011, σελ. 302. https://www.academia.edu/6495878/No_One_is_Revolutionary_Until_the_Revolution_A_Long_Hard_Reflection_on_Athenian_Anarchy_Through_the_Prism_of_a_Burning_Bank_In_A_Vradis_and_D_Dalakoglou_eds_Revolt_and_Crisis_in_Greece_AK_Press_2011. 
  5. ↑ Vogiatzoglou, Markos (2017). Della Porta, Donatella, επιμ. Turbulent Flow: Anti-Austerity Mobilization in Greece. Cham: Springer International Publishing. σελ. 106. ISBN 978-3-319-35080-6. 
  6. ↑ 6,0 6,1 Τραγωδία Marfin: Εννέα χρόνια μετά - Mαρτυρίες και ερωτήματα, The TOC, 05/05/2019.
  7. ↑ Τρεις ένοχοι για το έγκλημα στη Μαρφίν! Τα μοιραία λάθη και η απόφαση που δικαιώνει τους υπαλλήλους, Newsit.gr, 28/01/2018.
  8. ↑ Δίκη Marfin: Οργανωμένη επίθεση "δείχνουν" οι μαρτυρίες[νεκρός σύνδεσμος], iNews.gr, 27/10/16.
  9. ↑ Η τραγωδία της Marfin που συγκλόνισε το πανελλήνιο, iefimerida, 05/05/2016.
  10. ↑ Συγκλονίζουν οι καταθέσεις των υπαλλήλων της “Marfin” για τον φονικό εμπρησμό! “Είχαμε εντολή να δουλέψουμε”, Newsit.gr, 14/10/2016.
  11. ↑ Δίκη Marfin: Θυμάστε τους νεκρούς της 5ης Μαΐου;, CNN.gr, 02/11/2016.
  12. ↑ Boukalas, Christos (στα αγγλικά). No One is Revolutionary Until the Revolution! A Long, Hard Reflection on Athenian Anarchy Through the Prism of a Burning Bank. / In: A. Vradis and D. Dalakoglou (eds) Revolt and Crisis in Greece. AK Press 2011, σελ. 302-303. https://www.academia.edu/6495878/No_One_is_Revolutionary_Until_the_Revolution_A_Long_Hard_Reflection_on_Athenian_Anarchy_Through_the_Prism_of_a_Burning_Bank._In_A._Vradis_and_D._Dalakoglou_eds_Revolt_and_Crisis_in_Greece._AK_Press_2011. 
  13. ↑ Αφροδίτη Πολίτη, "Από το Ράιχσταγκ ως τη Marfin. Προβοκάτορας", Ελευθεροτυπία, 23 Μαΐου 2010.
  14. ↑ "Τραγωδία με τρεις νεκρούς στο κέντρο της Αθήνας", zougla.gr, 5 Μαΐου 2010.
  15. ↑ "Προβοκάτσια καταγγέλλει το ΚΚΕ", Ναυτεμπορική, 5 Μαΐου 2010.
  16. ↑ "Υπόθεση «Μαρφίν»: Ξεκίνησε η δίκη 6,5 χρόνια μετά...", Ριζοσπάστης, 20 Σεπτεμβρίου 2016.
  17. ↑ Αφροδίτη, Πολίτη (23 Μαΐου 2010). «Προβοκάτορας». Ελευθεροτυπία. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Φεβρουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2019. 
  18. ↑ «Τραγικός θάνατος για τρεις εργαζόμενους». Ριζοσπάστης. 6 Μαΐου 2010. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2019. 
  19. ↑ «Ξεκαθάρισμα για τον εμπρησμό». Ελευθεροτυπία. 16 Μαΐου 2010. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2019. 
  20. ↑ ««Παράπλευρη» απώλεια ο θάνατος των 3 εργαζομένων στην τράπεζα Μarfin». Τα Νέα. 20 Μαΐου 2010. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2019. 
  21. ↑ «5-Μαΐου-2010 Δελτίου Τύπου Ομοσπονδία Τραπεζοϋπαλληλικών Οργανώσεων Ελλάδος (ΟΤΟΕ): "Νεκροί τρεις τραπεζοϋπάλληλοι - η ΟΤΟΕ προκηρύσσει για αύριο 6 Μαΐου 24ωρη Πανελλαδική Απεργία."». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Μαΐου 2010. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2018. 
  22. ↑ «6-Μαΐου-2010 Ανακοίνωση Ομοσπονδία Τραπεζοϋπαλληλικών Οργανώσεων Ελλάδος (ΟΤΟΕ) για κινητοποίηση στις 6-Μαϊου-2010 με αφορμή τον θάνατο των 3 εργαζομένων της Marfin: "Να αποδοθούν ευθύνες. Συνάντηση με τον Χρυσοχοϊδη ζήτησε η ΟΤΟΕ"». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2018. 
  23. ↑ «6-Μαΐου-2010 Άρθρο στην εφημερίδα Καθημερινή: "Κατεβάζουν ρολά οι τράπεζες: Η ΟΤΟΕ προχωρεί σήμερα σε 24ωρη απεργία σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τους τρεις θανάτους"». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Σεπτεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2018. 
  24. ↑ «Απάντηση-αντίδραση της Marfin στην ΟΤΟΕ» Αρχειοθετήθηκε 2011-09-10 στο Wayback Machine., Καθημερινή (07-05-2010).
  25. ↑ «5-Μαΐου-2010 Άρθρο στην εφημερίδα Έθνος: "Συνεχίζεται η ένταση"». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Μαΐου 2010. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2018. 
  26. ↑ «5-Μαΐου-2010 βίντεο από το sport.gr: "Αποδοκιμασίες στον Βγενόπουλο"». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Μαΐου 2010. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2018. 
  27. ↑ «Eργαζόμενοι Marfin κατά της διοίκησης στη δίκη για τον εμπρησμό». thepressproject.gr. 2013-04-29. http://www.thepressproject.gr/article/42544/Ergazomenoi-Marfin-kata-tis-dioikisis-sti-diki-gia-ton-emprismo. Ανακτήθηκε στις 2013-04-29. 
  28. ↑ Vogiatzoglou, M. (2016). Turbulent Flow: Anti-Austerity Mobilization in Greece. Late Neoliberalism and Its Discontents in the Economic Crisis, 99–129. doi:10.1007/978-3-319-35080-6_4  σελίδα 107
  29. ↑ Vasilaki, Rosa (Apr.-June, 2017). «We are an image from the future: Reading back the Athens 2008 riots». Acta Scientiarum. doi:10.4025/actascieduc.v39i2.34851. σελίδα 159
  30. ↑ Vogiatzoglou, M. (2016). Turbulent Flow: Anti-Austerity Mobilization in Greece. Late Neoliberalism and Its Discontents in the Economic Crisis, 99–129. doi:10.1007/978-3-319-35080-6_4 σελίδα 107
  31. ↑ Ποιοι και πώς έκαψαν τη Marfin, Real.gr 14/10/2013.
  32. ↑ Δύο παραπομπές για τον εμπρησμό στη Marfin και την επίθεση στο «Ιανός», To Βήμα 14/10/2013. Αρχειοθετήθηκε 2015-05-24 στο Wayback Machine.
  33. ↑ Υπόθεση Σίψα: Η τυχαία δίωξη ενός αναρχικού Αρχειοθετήθηκε 2016-11-08 στο Wayback Machine., News247.gr 01/11/2016.
  34. ↑ Δίκη Marfin: Θυμάστε τους νεκρούς της 5ης Μαΐου;, CNN.gr 02/11/2016.
  35. ↑ Πυροσβέστες στη Δίκη Marfin: Ομάδα διαδηλωτών μας εμπόδισε να πλησιάσουμε, Η Καθημερινή 14/10/2016.
  36. ↑ Οι παραλείψεις συνέβαλαν στην τραγωδία, Το Βήμα 24/9/2010.
  37. ↑ Συγκλονίζουν οι καταθέσεις των υπαλλήλων της “Marfin” για τον φονικό εμπρησμό! “Είχαμε εντολή να δουλέψουμε”, Νewsit.gr 14/10/2016.
  38. ↑ Καταδίκη σε τρία στελέχη της Marfin για την τραγωδία του 2010, Το Βήμα 22/07/2013.
  39. ↑ Marfin : Πέντε χρόνια μετά. Τα αναπάντητα ερωτήματα, Νewsit.gr 03/05/2015.
  40. ↑ The Greek spirit of resistance turns its guns on the IMF, The Guardian 09/05/2010.
  41. ↑ Βασίλης Γ. Λαμπρόπουλος, Η άγνωστη δικαστική μάχη για τον εμπρησμό της Marfin, Το Βήμα 23/09/2016.
  42. ↑ «Εγκληματική βία δεν είχαμε μόνο στο Πέραμα, αλλά και στον εμπρησμό της Marfin», newsbeast.gr, 11/10/2013.
  43. ↑ Να αποδοθεί Δικαιοσύνη για τον εμπρησμό της Marfin ζητούν τα κόμματα, in.gr, 19/09/2016.
  44. ↑ Ένοχος συκοφαντικής δυσφήμισης ο Κουκούτσης, TVXS.gr, 06/12/2017.
  45. ↑ «Μνημείο για τα θύματα της Marfin: Συγκίνηση της Σακελλαροπούλου στα αποκαλυπτήρια, «συγγνώμη» από Μπακογιάννη». www.lifo.gr. 9 Μαΐου 2020. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2022. 
  46. ↑ Marfin: Η τιμητική πλακέτα για τα θύματα της τραγωδίας, News247.gr 09/05/2020.
  47. ↑ «Θύματα του τυφλού μίσους που γεννά ο διχασμός» - Έγιναν τα αποκαλυπτήρια της πλακέτας για τα θύματα της Marfin, Το Ποντίκι, 09/05/2020.
  48. ↑ Σκηνικό εκμετάλλευσης της Marfin στήνει η κυβέρνηση, Η Αυγή, 09/06/2020.
  49. ↑ Η πρόκληση και η υποκρισία της κυβέρνησης για τα θύματα της Marfin δεν έχουν όρια, 902.gr, 08/05/2020.
  50. ↑ «Marfin: Βανδάλισαν το μνημείο των νεκρών της τράπεζας». ΕΘΝΟΣ. 7 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2022. 
  51. ↑ «Βανδάλισαν το μνημείο των θυμάτων της Marfin». in.gr. 21 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2022. 
  52. ↑ «Βανδάλισαν το μνημείο για τα θύματα της Marfin – Θα αντικατασταθεί άμεσα». www.kathimerini.gr. 22 Ιουνίου 2022. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2022. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Εμπρησμός_της_τράπεζας_Marfin&oldid=10793040"