Αυγούστα Λόβενχιελμ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Χριστίνα Αυγούστα Λόβενχιελμ
Χριστίνα Αυγούστα Λόβενχιελμ, γεννηθείσα ως φον Φέρσεν
Κύρια επί των τιμών
Γέννηση10 Μαρτίου 1754 (1754-03-10)
Στοκχόλμη, Σουηδία
Θάνατος8 Απριλίου 1846 (92 ετών)
Στοκχόλμη, Σουηδία
ΣύζυγοςΦρειδερίκο Αδόλφο Λόβενχιελμ (1743-1810)
ΕπίγονοιΓουσταύος Λόβενχιελμ (1771–1856)
Κάρολος Λόβενχιελμ (1772-1861)(Παιδί που έκανε με τον Δούκα Κάρολο
Καρλόττα Λουΐζα Λόβενχιελμ (1774-1783)
Φρειδερίκος Αύγουστος Λόβενχιελμ (1776-1776)
ΠατέραςΡέινχολντ φον Φέρσεν
ΜητέραΚαρλόττας Σπάρε
ΕθνικότηταΣουηδική
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Η Χριστίνα Αυγούστα Λόβενχιελμ, γεννηθείσα ως φον Φέρσεν (Σουηδικά: Christina Augusta Löwenhielm née von Fersen) (10 Μαρτίου 1754 - 8 Απριλίου 1846), ήταν Σουηδή κόμισσα και αυλική. Είναι γνωστή για την ερωτική της σχέση με τον Δούκα Κάρολο και μεταγενέστερο Βασιλιά Κάρολο ΙΓ’ της Σουηδίας. Είναι επίσης διάσημη ως μία από τις «Tρεις Xάριτες» της εποχής της Βασιλείας των Γουσταύων. Οι τρεις κυρίες επί των τιμών (η Αυγούστα φον Φέρσεν, η Ούλα φον Χόπκεν και η Λουίζα Μέϊγερφελτ) έμειναν στην ιστορία μέσα από το ποίημα «Gracernas döpelse» (Το βάπτισμα των Χαρίτων) του Ιωάννη Ερρίκου Κέλγκρεν, αλλά και από τις βιογραφίες της εποχής. [1]

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα πρώτα χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Αυγούστα φον Φέρσεν ήταν μια από τις έξι κόρες του Κόμη Κάρολου Ρέινχολντ φον Φέρσεν, ο οποίος ήταν βασιλικός δασοφύλακας, και της κυρίας επί των τιμών, Καρλόττας Σπάρε. Ήταν επίσης ανιψιά του Άξελ φον Φέρσεν του Πρεσβύτερου, ο οποίος ηγούνταν του κόμματος «Hat», και ξαδέλφη του φημισμένου Σουηδού πολίτικου, Κόμη Άξελ φον Φέρσεν του Νεότερου. Ο πατέρας της χαρακτηρίστηκε ως «ένας από τους πιο κομψούς και πνευματικούς κυρίους της εποχής του» και η μητέρα της «υμνήθηκε για την ομορφιά της» στη Γαλλική βασιλική αυλή των Βερσαλλιών, όταν συνόδευσε τη θεία και τον θείο της στο γάμο τους στη Γαλλία, δηλαδή την Ούλα Σπάρε και τον Σουηδό πρεσβευτή της Γαλλίας Κάρολο Γουσταύο Τέσσιν.

Και οι δύο γονείς της πέρασαν τη ζωή τους στην υπηρεσία του Σουηδικού Βασιλείου. Παρόμοια, και η Αυγούστα, καθώς και οι αδελφές της, υπηρέτησαν ως «hovfröken» (κυρίες των τιμών) πριν από το γάμο της. Τον Δεκέμβριο του 1770, παντρεύτηκε τον Φρειδερίκο Αδόλφο Λόβενχιελμ (1743-1810). Μετά το γάμο τους, το ζευγάρι εγκαταστάθηκε για λίγο στην εξοχική κατοικία του συζύγου της και απέκτησαν έναν γιο.

Η ερωτική της σχέση με τον Δούκα Κάρολο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά τη διάρκεια της χειμερινής κοινωνικής περιόδου του 1771 στη Στοκχόλμη, η Χριστίνα Αυγούστα Λόβενχιελμ πολιορκήθηκε από τον Πρίγκιπα Κάρολο, ο οποίος είχε πρόσφατα επιστρέψει στη Σουηδία, αφού η οικογένεια του τον είχε σταλεί στο εξωτερικό για να τον απομακρύνει από την Μπρίτα Χορν. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο πρίγκιπας ερωτεύτηκε την Αυγούστα και εκείνη ανταποκρίθηκε. Η σχέση που ακολούθησε έχει περιγραφτεί ως «η πιο σοβαρή και τρυφερή στο ερωτικό χρονικό του Κάρολου».[2] Το ζευγάρι απέκτησε ένα γιο, τον Κάρολο Άξελ Λόβενχιελμ. Η σχέση ήταν αποδεκτή στον περίγυρο τους, αλλά η Χριστίνα Αυγούστα δεν ήταν η επίσημη βασιλική μαιτρέσα. Ο δεσμός τους αντιμετωπίστηκε μάλλον ως ίσος με τις άλλες εξωσυζυγικές ερωτικές σχέσεις που ήταν τότε συνηθισμένες στους κύκλους των ευγενών και της βασιλικής αυλής.

Το 1774, ο Βασιλιάς Γουσταύος Γ’ έπεισε τον αδερφό του Δούκα Κάρολο να συμφωνήσει σε έναν δυναμικό γάμο με την Χεδβίγη Ελισάβετ Καρλόττα του Χόλσταϊν-Γκόττορπ. Ο σκοπός αυτής της ένωσης ήταν να αποκτηθεί ο κληρονόμος του θρόνου, επειδή ο γάμος του Βασιλιά με τη Σοφία Μαγδαληνή της Δανίας ήταν ακόμα λευκός. Στις 6 Απριλίου 1774, ο σύζυγος της Αυγούστα Λόβενχιελμ, διορίστηκε ως Σουηδός απεσταλμένος στη Δρέσδη και αναχώρησε για τη Σαξονία. Η Αυγούστα παρέμεινε στη Σουηδία έως ότου διατάχθηκε ρητά από τον Μονάρχη να ακολουθήσει τον σύζυγο της πριν από το γάμο του Κάρολου. Εκείνη παρέμεινε στη Δρέσδη κατά τη διάρκεια του γάμου του Καρόλου τον Ιούλιο, και την άφιξη της γυναίκας του Καρλόττας στη Σουηδία, αλλά συνέχισε να επικοινωνεί με τον Κάρολο μέσω μυστικής αλληλογραφίας.

Στην Αυγούστα Λόβενχιελμ δόθηκε η άδεια να επιστρέψει στη Σουηδία μετά την παράξενη υπόθεση της εγκυμοσύνης της Δούκισσας Καρλόττας. Στα τέλη Ιουλίου 1775, έγινε επίσημη διακήρυξη, η οποία δηλώνε ότι η Δούκισσα Χεδβίγη Ελισάβετ Καρλόττα ήταν έγκυος. Η Δούκισσα, η οποία αρχικά είχε αρνηθεί να μείνει έγκυος, σύντομα ισχυρίστηκε ότι ένιωσε το έμβρυο να κινείται μέσα της. Ωστόσο, δεν υπήρχαν ορατά σημάδια κύησης. Εντούτοις, στις 14 Σεπτεμβρίου, η Καρλόττα εξετάστηκε ξανά, και αυτή τη φορά, η εγκυμοσύνη ανακοινώθηκε ως εγγυημένη. Η ημερομηνία της αναμενόμενης γέννησης δόθηκε στις 24 Οκτωβρίου, και έγιναν όλες οι απαραίτητες προετοιμασίες για την επίσημη συνηθισμένη τελετουργία που συνηθιζόταν τότε σε μια βασιλική γέννηση. Ωστόσο, στις 24 Οκτωβρίου, όλες οι προετοιμασίες ακυρώθηκαν ξαφνικά, χωρίς να δοθεί καμία εξήγηση.[3] Δεν είναι γνωστό αν η όλη υπόθεση ήταν μια σκόπιμη απάτη, και αν ναι, δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα τον υπεύθυνο , αλλά ούτε και γιατί το έκανε. Από την άλλη μεριά, υπήρχε μια φήμη εκείνη την εποχή, ότι στην πραγματικότητα ο ίδιος ο Βασιλιάς είχε σκαρφιστεί την εγκυμοσύνη. Ο λόγος ήταν ότι είχε αποφασίσει να ολοκληρώσει τον δικό του γάμο και να παρέχει νόμιμο κληρονόμο για τον θρόνο, ώστε να μην αφήσει το καθήκον αυτό στον αδερφό του. Συνεπώς, ήθελε να κάνει τη δούκισσα Καρλόττα σεξουαλικά μη διαθέσιμη και να κατευθύνει το ενδιαφέρον του αδερφού του αλλού, για να αποφευχθούν οι νόμιμοι απόγονοι από τον δικό του γάμο. Ο Αδόλφος Λουδοβίκος Χάμιλτον περιγράφει αυτή τη φήμη ως εξής: «Ο Βασιλιάς φοβόταν κάθε επιρροή του δούκα Κάρολου στον θρόνο, ιδιαιτέρα ως πατέρας ενός κληρονόμου του θρόνου. Βρήκε ότι η αγάπη μεταξύ εκείνου και της νεαρής συζύγου του ήταν πολύ μεγάλη. Όμως η εν λόγω κατάσταση απόχης ανάμεσα στο ζευγάρι(λόγος της υποτιθέμενης εγκυμοσύνης), απομάκρυνε τον πρίγκιπα από την σύζυγο του, και τον έκανε να κοιτάζει άλλες γυναίκες. Αυτή την συνήθεια που από τότε που την ξεκίνησε, δεν την έχει εγκαταλείψει ο Κάρολος, βοήθησε τον Μονάρχη να φτάσει στον στόχο του, εφόσον είδε ότι η γελοιοποίηση δεν θα επηρέαζε κανέναν άλλο, πέρα από τους δυο συζύγους. Πράγματι, όλα αυτά ήταν πολύ επιτυχημένα».[4] Το καλοκαίρι του 1775, ο ίδιος ο Βασιλιάς ολοκλήρωσε το γάμο του με τη βοήθεια του Αδόλφου Φρειδερίκου Μούνκ, και ο Δούκας Κάρολος, ο οποίος είχε μια εφήμερη σχέση με την κόμισσα Χεδβίγη Αμαλία Λιέβενχαπτ, ζήτησε από τον Βασιλιά την άδεια να επιστρέψει στη Σουηδία η Αυγούστα Λόβενχιελμ.

Η Χριστίνα Αυγούστα, η οποία φημολογείται ότι είχε σχέση με τον Κάρολο της Κουρλάνδης, ενώ βρισκόταν στην Δρέσδη, επέστρεψε τελικά στη Σουηδία το φθινόπωρο του 1776 και επανήλθε επίσημα στο βασιλικό παλάτι, όπου συστήθηκε στη Δούκισσα Καρλόττα, στις 18 Νοεμβρίου 1776. Η σύζυγος του Κάρολου, περιγράφει το περιστατικό στο διάσημο ημερολόγιο της: «Αναμφίβολα είναι αξιαγάπητη, τα χαρακτηριστικά του προσώπου της είναι όμορφα, η εμφάνιση της ελκυστική και ενδεδυμένη για γιορτή χορού, είναι πραγματικά υπέροχη, αν και ίσως είναι λίγο στρουμπουλή. Θα έπρεπε να δεις πώς με κοίταξαν όλοι. Προσπάθησα λοιπόν να φαίνομαι αδιάφορη, αν και (στην πραγματικότητα) ήμουν πολύ περίεργη».[5] Ο Δούκας Κάρολος άρχισε να την φλερτάρει μόλις επέστρεψε, θέλοντας να συνεχίσει την υπόθεση τους. Αυτή η κατάσταση όμως, χώρισε την αυλή του παλατιού σε ομάδες που προσπάθησαν να ενθαρρύνουν ή να αποθαρρύνουν αυτή την σχέση. Όμως η Αυγούστα αρχικά αρνήθηκε. Αντ 'αυτού, έκανε μια σύντομη σχέση με τον βαρόνο Κάρολο Αδάμ Γάκσμεϊστερ. Αργότερα είχε επίσης ένα ειδύλλιο με τον Ρώσο πρίγκιπα Αλέξανδρο Κούρακιν, ο οποίος είχε σταλεί στη Σουηδία από την Μεγάλη Αικατερίνη για να φέρει τα επίσημα νέα του γάμου του Δούκα Κάρολου.[6] Τον Δεκέμβριο του 1776, ωστόσο, ήταν σαφές ότι η σχέση μεταξύ του Κάρολου και της Αυγούστα Λόβενχιελμ είχε ξαναρχίσει. Εντούτοις, ο δεσμός τους διακόπηκε το καλοκαίρι του 1777.[7] Τον τελείωσε η ίδια η Αυγούστα, επειδή σύμφωνα με πληροφορίες , είχε ερωτευτεί τον βαρόνο Χανς Χένρικ φον Έσσεν. [8] Ένα χρόνο αργότερα, ο φον Έσσεν είχε γίνει ο επίσημος εραστής της, ενώ ο Δούκας Κάρολος είχε συνάψει σχέση με την χορεύτρια Καρλόττα Σλότσμπεργκ.

Η ζωή στο παλάτι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Αυγούστα Λόβενχιελμ στο Ερασιτεχνικό Βασιλικό θέατρο του Γουσταύου Γ'. Πίνακας του Πεχρ Χίλεστρομ.

Από το 1777 έως το 1795, η Χριστίνα Αυγούστα υπηρέτησε ως «statsfru» (καμαριέρα) στη βασίλισσα Σοφία Μαγδαληνή.

Κατά τη διάρκεια της παραμονής της στο Παρίσι, η μητέρα της Αυγούστα είχε σπουδάσει χορό υπό την καθοδηγία της Μαρί Σαλλέ. Με τη σειρά της, εκείνη εκπαίδευσε τις κόρες της, και αυτές έγιναν γνωστές για τη χάρη και το ταλέντο τους στο χορό, στο Ερασιτεχνικό Βασιλικό Θέατρο του Γουσταύου Γ’. [9] Οι πιο ταλαντούχοι συμμετέχοντες του θεάτρου ήταν η Καρολίνα Λιόβενχαπτ, ο Κάρολος φον Φέρσεν, η Χεδβίγη Ουλρίκα Ντε λα Γκάρντι, ο Νιλς Μπαρκ, η Μαρία Αούρορα Ούγκλα, ο Όττο Ιάκωβος φον Μάντιφελ Ζογκέ, ο Μπρορ Σέντερστρομ και οι αδελφές Ούλα φον Χόπκεν και Αυγούστα φον Φέρσεν.[10]

Η Χριστίνα Αυγούστα έγινε γνωστή για την κομψότητα, το καλό γούστο και την γοητεία της. Η Δούκισσα Καρλόττα, η σύζυγος του Δούκα Κάρολου, σημείωσε στο ημερολόγιο της ότι η Αυγούστα δεν είχε κακή επίδραση στον άντρα της. Ήταν ένα καλό άτομο που, λόγω της δεκτικότητα της απέναντι στους άλλους, αντιμετωπίστηκε επίσης με τον ίδιο τρόπο. Η Καρλόττα σχολίασε επίσης ένα χιουμοριστικό περιστατικό: « Συνέβη τις προάλλες! Η Κόμισσα Αυγούστα Λόβενχιελμ άργησε δεκαπέντε λεπτά στο δείπνο και έφτασε αφού είχε ήδη ξεκινήσει. Δυστυχώς, ο βαρόνος φον Έσσεν έφτασε την ίδια ώρα. Όσοι από εμάς (στο παλάτι) γνωρίζουμε τη σχέση τους, το βρήκαμε διασκεδαστικό, και μερικοί δεν μπορούσαν να κρύψουν το χαμόγελο τους». Η Ούλα φον Χόπκεν παρατήρησε επίσης το περιστατικό και ανέφερε: «Σκεφτούν ότι αν κάτι τέτοιο συνέβαινε σε κάποια άλλη φτωχή ψυχή - δεν θα ακούγαμε ποτέ το τέλος της ιστορίας. Αλλά η αδερφή μου είναι πάντα δικαιολογημένη. Αυτή η αστοχία μπορεί να θεωρηθεί μόνο ως απόδειξη της ευγενικής της φύση, και της ειλικρίνεια της να αποκαλύψει τη σχέση της με τον (κατά την άποψη του κόσμου) πράο Έσσεν». Στη συνέχεια, η Δούκισσα Καρλόττα πρόσθεσε: «Μπορεί να μην και τόσο προσεκτική όσο είναι κάποιοι άλλοι. Αλλά ο ευγενικός και καλόκαρδος χαρακτήρα της, η φιλικότητα της και το γεγονός ότι δεν παρεμβαίνει στις υποθέσεις των άλλων ανθρώπων, την καθιστά λιγότερο εκτεθειμένη σε συκοφαντίες από ό, τι οι περισσότεροι».[11]

Η Αυγούστα συμμετείχε έμμεσα σε μια σκανδαλώδη μονομαχία. Από το 1778 έως το 1788, είχε μια μόνιμη σχέση με τον βαρόνο Χανς Χένρικ φον Έσσεν. Όμως το 1788, ο φον Έσσεν, έκανε πρόταση γάμου στην πλούσια κληρονόμο Καρλόττα Ελεονώρα Ντε Γκερ (1771-1798) και εκείνη δέχτηκε. Η κίνηση του όμως αντιμετωπίστηκε με μεγάλη δυσαρέσκεια στο βασιλικό παλάτι λόγω της συμπάθειας που είχαν στην Αυγούστα φον Φέρσεν. Ο Αδόλφος Ρίμπινγκ είχε κάνει επίσης πρόταση γάμου στην Ντε Γκερ, αλλά τον είχε απορρίψει ο πατέρας της. Ο Ρίμπινγκ όμως θεωρούσε ότι είχε λόγους να πιστεύει ότι η Καρλόττα Ελεονώρα τον προτιμούσε και ότι ο Έσσεν το έκανε καθαρά για οικονομικούς λόγους. Επίσης δεν θεωρούσε τυχαίο που το παλάτι δεν τον συμπαθούσε. Έτσι ο Ρίμπινγκ προκάλεσε τον Έσσεν σε μονομαχία. Η μονομαχία πραγματοποιήθηκε στο βασιλικό ιππικό χώρο, παρουσία αρκετών αξιωματικών. Αυτή οδήγησε στην ήττα του φον Έσσεν, ο οποίος τραυματίστηκε ελαφρώς. Εντούτοις αυτή η μονομαχία θεωρήθηκε σκάνδαλο και έγκλημα εναντίον του Μονάρχη.[12] Αυτό έκανε τον Ρίμπινγκ να αισθάνεται μεγάλη εχθρότητα εναντίον του Βασιλιά, και αργότερα συμμετείχε στη δολοφονία του Γουσταύου Γ΄.

Τελευταία χρόνια και θάνατος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Χριστίνα Αυγούστα φον Φέρσεν σε μεγάλη ηλικία. Πίνακας της Αμαλίας Λίντεργκεν

Μετά το θυελλώδες Κοινοβούλιο του 1789, ο Βασιλιάς έφτασε σε σύγκρουση με τους ευγενείς, και συνέλαβε τον θείο της Αυγούστας, τον Άξελ φον Φέρσεν τον Πρεσβύτερο ως ηγέτη της αριστοκρατικής αντιπολίτευσης, η οποία εναντιωνόταν στην συνέχιση του Ρωσο-Σουηδικού Πόλεμο (1788– 90) και στην θέσπιση του Βασιλικού Νόμου για την Ένωση και την Ασφάλεια. Όμως σε  αντίθεση με πολλά άλλα μέλη της αριστοκρατίας, ο Άξελ δεν συμμετείχε ποτέ στην δημόσια διαμαρτυρία των γυναικών της αριστοκρατίας, με πρωτεργάτη την Ιωάννα φον Λάντινγκσαουσεν.

Το 1795, η μητέρα της Χριστίνας Αυγούστα, η κυρία επί των τιμών της βασίλισσα Σοφία Μαγδαληνής, ήταν κατάκοιτη στο κρεβάτι, και γι' αυτό απαλλάχτηκε από τα καθήκοντα της. Την ιδία στιγμή όμως και οι κόρες της Ούλα και Αυγούστα εγκατέλειψαν ταυτόχρονα τις θέσεις τους στο Παλάτι, σε ένδειξη αλληλεγγύης, αλλά κυρίως για να φροντίσουν την μητέρας τους. Η μητέρα τους πέθανε λίγο αργότερα τον ίδιο χρόνο. Το 1799, η Χριστίνα Αυγούστα σύστησε τη Λολότε Φρόρσμπεργκ στο Βασίλειο. Τα τελευταία χρόνια της τα πέρασε ανάμεσα στην θρησκεία και τη φιλανθρωπία, και απεβίωσε στις 8 Απριλίου του 1846.

Παιδιά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Γουσταύος Λόβενχιελμ (1771–1856)
  2. Κάρολος Λόβενχιελμ (1772-1861), (Παιδί που έκανε με τον Δούκα Κάρολο)
  3. Καρλόττα Λουΐζα Λόβενχιελμ (1774-1783)
  4. Φρειδερίκος Αύγουστος Λόβενχιελμ (1776-1776)

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ Carl Forsstrand: De tre gracerna, minnen och anteckningar från Gustaf III:s Stockholm. Hugo Gebers förlag (1912)
  2. ↑ Erdmann, Nils, Vid hovet och på adelsgodsen i 1700-talets Sverige: en tidskrönika, Wahlströms, Stockholm, 1926
  3. ↑ Erdmann, Nils, Vid hovet och på adelsgodsen i 1700-talets Sverige: en tidskrönika, Wahlströms, Stockholm, 1926 p. 129-35
  4. ↑ Erdmann, Nils, Vid hovet och på adelsgodsen i 1700-talets Sverige: en tidskrönika, Wahlströms, Stockholm, 1926 p. 136
  5. ↑ Carl Carlson Bonde (1902). Hedvig Elisabeth Charlottas dagbok I (1775–1782). Stockholm: Norstedt & Söners förlag
  6. ↑ Erdmann, Nils, Vid hovet och på adelsgodsen i 1700-talets Sverige: en tidskrönika, Wahlströms, Stockholm, 1926
  7. ↑ Erdmann, Nils, Vid hovet och på adelsgodsen i 1700-talets Sverige: en tidskrönika, Wahlströms, Stockholm, 1926
  8. ↑ Alma Söderhjelm (1945). Gustav III:s syskon. Stockholm: Albert Bonniers Förlag. 23033
  9. ↑ Gunilla Roempke (1994). Gunilla Roempke. ed. Vristens makt – dansös i mätressernas tidevarv (The power of the ankle - dancer in the epoch of the royal mistresses) Stockholm: Stockholm Fischer & company. (ISBN 91-7054-734-3)
  10. ↑ Göran Alm och Rebecka Millhagen: Drottningholms slott. Bd 2, Från Gustav III till Carl XVI Gustaf / [utgiven] i samarbete med Kungl. Hovstaterna och Statens fastighetsverk (2010)
  11. ↑ Carl Carlson Bonde (1902). Hedvig Elisabeth Charlottas dagbok I (1775–1782). Stockholm: Norstedt & Söners förlag
  12. ↑ Cecilia af Klercker (1903). Hedvig Elisabeth Charlottas dagbok II 1783-1788 (The diaries of Hedvig Elizabeth Charlotte II) (στα Σουηδικά). P.A. Norstedt & Söners förlag. σελ. 212. 

Αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • https://web.archive.org/web/20071109181125/http://historiska-personer.nu/min-s/pc399b874.html (Σουηδικά)
  • Ingvar Andersson: Gustavianskt (Η εποχή του Gustavian) (1979)
  • Ulf Sundberg (Σουηδικά): Kungliga släktband (Lund 2004)
  • Svensk biografiskt lexikon (Σουηδικά)
  • Personhistorisk tidskrift, (Första årgången 1898–99) (Σουηδικά)
  • Carl Forsstrand (στα σουηδικά): De tre gracerna, minnen och anteckningar från Gustaf III: s Stockholm ("Οι τρεις χάρες, αναμνήσεις και νότες από τη Στοκχόλμη του Gustav III") Hugo Gebers förlag (1912)
  • Carl Rimberg (Σουηδικά) : Svenska Folkets underbara öden VII. Gustav III: s och Gustav IV Adolfs tid 1756-1792
  • Wilhelmina Stålberg και PG Berg : Anteckningar om svenska qvinnor (Σημειώσεις για τις σουηδικές γυναίκες) (σουηδικά) 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αυγούστα_Λόβενχιελμ&oldid=9467163"