Αντιλόπη σάιγκα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Επόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
Gts-tg (συζήτηση | συνεισφορές)
75.780 επεξεργασίες
Δημιουργία λήμματος
(Καμία διαφορά)

Έκδοση από την 20:43, 24 Ιουλίου 2015

Αντιλόπη Σάιγκα
Χαρακτηριστική όψη της Σάιγκα αντιλοπης
Χαρακτηριστική όψη της Σάιγκα αντιλοπης
Κατάσταση διατήρησης
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα (Animalia)
Συνομοταξία: Χορδωτά Chordata
Ομοταξία: Θηλαστικά (Mammalia)
Τάξη: Αρτιοδάκτυλα (Artiodactyla)
Οικογένεια: Βοοειδή (Bovidae)
Υποοικογένεια: Αντιλοπίνες (Antilopinae)
Γένος: Σάιγκα (Saiga)
Είδος: Σάιγκα ταταρική (Saiga tatarica)
Διώνυμο
Σάιγκα ταταρική (Saiga tatarica)
(Κάρολος Λινναίος, 1766)

Ιστορική (λευκό) και τρέχουσα γεωγραφική εξάπλωση των υποειδών Saiga tatarica tatarica (πράσινο) και Saiga tatarica mongolica (κόκκινο).

Η αντιλόπη σάιγκα ή σάιγκα η ταταρική (ΔΦΑ: /ˈsaɪɡə/, ΔΟ: Saiga tatarica) είναι ένα είδος αντιλόπης το οποίο απειλείται με αφανισμό, και το οποίο αρχικά ζούσε σε μια πολύ μεγάλη έκταση της ευρασιατικής στέπας από τους πρόποδες των Καρπάθιων όρων και του Καυκάσου, έως την Μογγολία και την περιοχή Τζουνγκαρία της Κίνας. Κατά την Πλειστόκαινο εποχή ζούσαν επίσης στην έκταση της Βερίγγειας γέφυρας, τη γη που συνέδεε την βορειοανατολική Ασία με τη Βόρεια Αμερική. Στην αρχαία ελληνική γραμματεία ο Στράβωνας ονόμασε το ζώο Κόλος και ανέφερε πως ήταν ένα απο τα χαρακτηριστικά ζώα της Σκυθίας.[2]

Σήμερα οι πλυθησμοί τους βρίσκονται κυρίως στη βορειοδυτική Ρωσία στις στέπες πριν τη Κασπία θάλασσα, και στις περιοχές Ουράλια, Ουστιούρτ (Үстірт), και Μπετμπάκ-Νταλά (Бетпақдала) στο Καζακστάν. Ένα μέρος του πλυθησμού της περιοχής Ουστιούρτ μεταναστεύει προς τα νότια κατά την περίοδο του χειμώνα προς το Ουζμπεκιστάν και μερικές φορές και το Τουρκμενιστάν, έχοντας πλέον εκλείψει τελείως στην Κίνα και την νοτιοδυτική Μογγολία, ενώ στη βορειοδυτική Μογγολία υπάρχει ένα συγγενικό υποείδος (Saiga tartarica mongolica)[3] το οποίο ωστόσο έχει προταθεί σε κάποιες μελέτες πως πρόκειται όχι απλά για υποείδος αλλά για διαφορετικό είδος αντιλόπης (Saiga borealis).[4]

Περιγραφή

Το ύψος του ζώου κυμαίνεται στα 60 με 80 εκατοστά έως τον ώμο, και το βάρος του μεταξύ 36 και 63 κιλών. Τα αρσενικά διαθέτουν κέρατα και μεγαλύτερο σωματότυπο από τα θυληκά. Η διάρκεια ζωής τους υπολογίζεται στα 6 έως 10 έτη.

Το κύριο χαρακτηριστικό που κάνει το ζώο να ξεχωρίζει από τα υπόλοιπες οικογένειες και είδη αντιλόπης, είναι η ασυνήθιστη και υπερμεγέθης δομή της μύτης του η οποία μοιάζει με προβοσκίδα. Κατά τις μεταναστεύσεις των θερμών καλοκαιρινών μηνών η σάιγκα χρησιμοποιεί τη μύτη της για να ισορροπήσει τη θερμοκρασία του σώματος της, ενώ κατά τους χειμερινούς μήνες θερμαίνει τον αέρα πριν μεταφερθεί στους πνεύμονες της.

Περιβάλλον και συμπεριφορά

Στο φυσικό της περιβάλλον η σάιγκα σχηματίζει πολυάριθμες αγέλες οι οποίες διαβιούν στα ημίξηρα κλίματα, στέπες, λιβάδια και πιθανώς και δασικές περιοχές με αραιή βλάστηση, καταναλώνοντας διάφορα είδη φυτών μερικά από τα οποία είναι δηλητηριώδη για άλλα ζώα. Μπορούν να καλύψουν μεγάλες αποστάσεις και να διασχίσουν τους ποταμούς κολυμπώντας, αλλά αποφεύγουν τις απόκρημνες περιοχές.

Η αναπαραγωγική τους περίοδος ξεκινά τον Νοέμβριο, όταν και τα αρσενικά συναγωνίζονται μεταξύ τους για την απόκτηση του θυληκού συντρόφου τους, και κατά την άνοιξη οι μητέρες φέρνουν στον κόσμο τα νεογνά τους.[5]

Ιστορική γεωγραφική κατανομή

Κατά την πιο πρόσφατη εποχή των παγετώνων, έως και περίπου 12.000 χρόνια πριν, οι πλυθησμοί της σάιγκας εκτείνοταν από τις Βρετανικές νήσους έως την Κεντρική Ασία, και από εκεί ως τη Βερίγγεια γέφυρα και την Αλάσκα και την περιοχή Γιούκον και βορειοδυτικά εδάφη του Καναδά.

Πλευρική όψη του ζώου στο φυσικό του περιβάλλον

Κατά την κλασική αρχαιότητα (περίπου 8ος με 4ος αιώνα π.Χ.) θεωρούνταν ως ένα από τα χαρακτηριστικά ζώα της Σκυθίας βάσει της περιγραφής του γεωγράφου του 1ου αιώνα π.Χ., του Στράβωνα, και την περιγραφή που δίνει για το ζώο το οποίο το ονομάζει Κόλος.[2] Αναφέρει πως ήταν κάτι σαν διασταύρωση μεταξύ ελαφιού και κριαριού, ήταν ταχύτερο και από τα δύο, και είχε λευκό τρίχωμα. Επίσης αναφέρει πως έπινε μέσω της προβοσκίδας του, ενώ ήταν ικανό να ζήσει σε άνυδρες περιοχές.

Στις αρχές του 18ου αιώνα, ζούσε ακόμα στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας, τους πρόποδες των Καρπάθιων όρων, και τη βόρεια πλευρά του Καυκάσου έως την Τζουνγκαρία της Κίνας και τη Μογγολία.

Κατά τη δεκαετία του 1920 ο πλυθησμός τους σημείωσε απότομη μείωση, αλλά επανέκαμψε. Έως το 1950, περίπου 2 εκατομμύρια από τα ζώα αυτά βρίσκονταν στις στέπες της Σοβιετικής Ένωσης. Με την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης στις αρχές της δεκαετίας του 1990 ο πλυθησμός τους αποδεκατίστηκε λόγω του μη ελεγχόμενου κυνηγιού και τη μεγάλη ζήτηση των κεράτων τους για την παραγωγή σκευασμάτων της Κινεζικής ιατρικής. Υπήρξε κάποιο χρονικό διάστημα όπου οργανισμοί προστασίας των ζώων όπως το Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση ενθάρρυνε το κυνήγι της σάιγκας ως εναλλακτική λύση σε σχέση με την εμπορική ζήτηση για αυτά των ρινόκερων.[6]

Κατά τα μέσα της δεύτερης δεκαετίας του 21ου αιώνα, οι πλυθησμοί τους μειώθηκαν κατά πολύ, έως και 95% κατά τα τελευταία 15 έτη που μεσολάβησαν,[7]και η σάιγκα κινδυνεύει άμεσα με εξαφάνιση σύμφωνα με τη Διεθνή Ένωση Προστασίας της Φύσης. Εκτιμάται πως περίπου 50.000 επιζούν σήμερα στην Καλμικία, κάποιες περιοχές του Καζακστάν και κάποιες απομονωμένες περιοχές της δυτικής Μογγολίας (S. t. mongolica, στα φυσικά καταφύγια της Σάργκα και Μανχάν).[8] Ένας μικρός πλυθησμός απομένει στη Ρωσία, στις περιοχές βορείως της Κασπίας θάλασσας και είναι πολύ κοντά στο να εξαφανιστεί.[9]

Προσπάθειες διατήρησης

Προστασία από λαθροκυνηγούς

Τα κέρατα της αντιλόπης σάιγκα χρησιμοποιούνται στην παραδοσιακή Κινέζικη ιατρική, και αποτιμώνται εμπορικά στα 150 δολάρια ΗΠΑ. Η υψηλή ζήτηση για τα κέρατα του εξαφάνισε το είδος στην Κίνα, παρά το ότι η σάιγκα είναι προστατευόμενο είδος.

Τον Νοέμβριο του 2010 το Καζακστάν επανέφερε σε ισχύ την απαγόρευση του κυνηγιού της σάιγκα αντιλόπης, επεκτείνοντας τη ως το 2021 προσπαθώντας να επιτρέψει στους πλυθησμούς να ανακάμψουν.[10]

Τον Ιούνιο του 2014, οι Κινεζικές αρχές στα σύνορα με το Καζακστάν, κατέσχεσαν 66 κιβώτια τα οποία περιείχαν 2.351 κέρατα σάιγκα αντιλόπης, αξίας 11 εκατομμυρίων δολαρίων.[11]

Κατά την ίδια εποχή το 2015, ο πρόεδρος της διεθνούς οργάνωσης προστασίας της Σάιγκας, ανέφερε πως η αντιμετώπιση των λαθροκυνηγών πρέπει να αποτελέσει ζήτημα ύψιστης προτεραιότητας για τις κυβερνήσεις της Ρωσίας και του Καζακστάν.[5]

Επιδημίες και φυσικά αίτια

Κατά τον Μάιο του 2015, υπήρξε ένας ασυνήθιστα μεγάλος αριθμός των ζώων τα οποία πέθαναν από μια μυστηριώδη επιζωοτική ασθένεια η οποία πιθανώς να ήταν παστερέλλωση.[5][12][13][14] Η θνησιμότητα θεωρήθηκε πως ήταν 100% στους πλυθησμούς που μολύνθηκαν, με ένα εκτιμώμενο 40% (περίπου 120.000, το 1/3 του παγκόσμιου πλυθησμού)[15] να έχει πεθάνει έως τον Μάιο του 2015,[16]από ένα αρχικό σύνολο 250.000 στην ευρύτερη περιοχή.[17]Μια άλλη θεωρία σχετικά με την ασθένεια είναι πως πιθανώς ήταν οξύς προστομαχικός τυμπανισμός (ruminal tympany), όπου τα συμπτώματα όπως φούσκωμα, άφρισμα στο στόμα και διάρροια παρατηρήθηκαν στα νεκρά ζώα.[18]Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή, η ασθένεια επήλθε ως αποτέλεσμα κατανάλωσης φυτών όπως άλφαλφα, τριφυλλιού και υγρού γρασιδιού, φυτά τα οποία μπορούν να γίνουν φορείς μικροβίων.[18] Στα τέλη του Μαίου του 2015 τα Ηνωμένα Έθνη μέσω της αντίστοιχης υπηρεσίας του ανακοίνωσαν πως η επιδημία έληξε.[19]

Η θνησιμότητα στη συγκεκριμένη ταξινομική τάξη ζώων συχνά εξαρτάται και από επιπλοκές του τοκετού.[5]

Διεθνείς συμβάσεις

Οι διακρατικές συμφωνίες όπως η Σύμβαση για τα Μεταναστευτικά Είδη Άγριων Ζώων ή αλλιώς η Σύμβαση της Βόννης, και το Μνημόνιο Κατανόησης για τη Σάιγκα Αντιλόπη τέθηκαν σε ισχύ τον Σεπτέμβριο του 2006,[20]με στόχο την αποκατάσταση των πλυθησμών του είδους και την καταπολέμηση της θανάτωσης των ζώων μέσω της παράνομης εμπορικής εκμετάλλευσης.

Ζωολογικοί κήποι

Ο ζωολογικός κήπος της Μόσχας στη Ρωσία και το φυσικό καταφύγιο Ασκάνια Νόβα (Асканія-Нова) στην Ουκρανία διαθέτουν αντιλόπες σάιγκα,[21]ενώ οι ζωολογικοί κήποι της Κολωνίας στη Γερμανία και του Σαν Ντιέγκο στις ΗΠΑ είχαν κατά το παρελθόν.

Παραπομπές

  1. ↑ (Αγγλικά) Mallon, D.P. (2008). "Saiga tatarica". IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2. International Union for Conservation of Nature. Retrieved 19 December 2012.
  2. ↑ 2,0 2,1 «Στράβων, Γεωγραφικά, 7.4.8». perseus.tufts.edu. 
  3. ↑ (Αγγλικά) «Saiga/mongolian Saiga (Saiga tatarica)». Evolutionarily Distinct and Globally Endangered. Zoological Society of London. Ανακτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2012. 
  4. ↑ (Αγγλικά) Grubb, P. (2005). "[www.bucknell.edu/msw3/browse.asp?id=14200663|Order Artiodactyla]". In Wilson, D.E.; Reeder, D.M. Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference (3rd ed.). Johns Hopkins University Press. p. 688. ISBN 978-0-8018-8221-0. OCLC 62265494.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 (Αγγλικά) Nicholls, Henry. «134,000 saiga antelope dead in two weeks. What is the probable cause?». Guardian. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουλίου 2015. 
  6. ↑ (Αγγλικά) Ellis, Richard (2004). No Turning Back: The Life and Death of Animal Species. New York: Harper Perennial. σελ. 210. ISBN 0-06-055804-0. Ανακτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2012. 
  7. ↑ (Αγγλικά) «Welcome to the Saiga Conservation Alliance». Saiga Conservation Alliance. Ανακτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2012. 
  8. ↑ (Αγγλικά) Mallon, David P.· Kingswood, Steven Charles (2001). Antelopes: Part 4 – North Africa, the Middle East, and Asia: Global Survey and Regional Action Plans. International Union for Conservation of Nature. σελ. 164. ISBN 2831705940. Ανακτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2012. 
  9. ↑ (Αγγλικά) «Emergency appeal: saigas of the pre-Caspian region of Russia under extreme threat». Saiga Conservation Alliance. 18 Μαρτίου 2010. Ανακτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2012. 
  10. ↑ (Αγγλικά) «Kazakhstan extends Saiga antelope hunting ban until 2021». Silk Road Intelligencer. 19 Ιανουαρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2012. 
  11. ↑ (Κινέζικα) 新疆霍尔果斯海关破获一起羚羊角走私案 天山网 2014-06-23
  12. ↑ (Αγγλικά) «Endangered saiga antelope mysteriously dying in vast numbers in Kazakhstan». The Independent. Associated Press. Ανακτήθηκε στις 29 Μαΐου 2015. 
  13. ↑ (Αγγλικά) «Mystery over mass antelope deaths in Kazakhstan». BBC News. 28 Μαΐου 2010. Ανακτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2012. 
  14. ↑ (Αγγλικά) «Saiga Antelope Death Toll In Kazakhstan Reaches 85,000». Radio Free Europe/Radio Liberty. 22 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2015. 
  15. ↑ (Αγγλικά) http://www.unep.org/newscentre/Default.aspx?DocumentID=26816&ArticleID=35061&l=en
  16. ↑ (Αγγλικά) «Mass deaths hit Kazakhstan's endangered Ice Age antelope species». reuters.com. Reuters. 27 Μαΐου 2015. 
  17. ↑ (Αγγλικά) Taylor, Adam. «Kazakhstan's econological mystery». Washington Post. Worldviews. Ανακτήθηκε στις 29 Μαΐου 2015. 
  18. ↑ 18,0 18,1 (Ρωσικά) «Свою версию гибели сайгаков выдвинул академик Нурушев» (στα Russian). Informburo.kz. 24 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2015. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  19. ↑ (Αγγλικά) Saiga mystery disease; May 29, 2015
  20. ↑ (Αγγλικά) «Memorandum of Understanding concerning Conservation, Restoration and Sustainable Use of the Saiga Antelope (Saiga spp)» (PDF). Convention on Migratory Species. 25 Σεπτεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2012. 
  21. ↑ (Αγγλικά) «Western saiga (Russian saiga)». Zootierliste. Ανακτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2012. 

Σχετική βιβλιογραφία

Ξενόγλωσση

  • Singh, N.J., Milner-Gulland, E.J. (2011) (2011). «Conserving a moving target: planning protection for a migratory species as its distribution changes». Journal of Applied Ecology, 48: 35–46. doi:10.1111/j.1365-2664.2010.01905.x. 
  • Singh, N.J., Grachev, Iu.A., Bekenov, A.B., Milner-Gulland, E.J. (2010) (2010). «Tracking greenery in Central Asia: The migration of the saiga antelope». Diversity and Distributions 16 (4): 663–675. doi:10.1111/j.1472-4642.2010.00671.x. 
  • Singh, N.J., Grachev, Iu.A., Bekenov, A.B., Milner-Gulland, E.J. (2010) (2010). «Saiga antelope calving site selection is increasingly driven by human disturbance». Biological Conservation 143 (7): 1770–1779. doi:10.1016/j.biocon.2010.04.026. 
  • Kuhl, A., Mysterud, A., Grachev, Iu.A., Bekenov, A.B., Ubushaev, B.S., Lushchekina, A.A., Milner-Gulland, E.J. (2009) (2009). «Monitoring population productivity in the saiga antelope». Animal Conservation 12 (4): 355–363. doi:10.1111/j.1469-1795.2009.00260.x. 
  • Kuhl, A., Balinova, N., Bykova, E., Esipov, A., Arylov, Iu.A., Lushchekina, A.A., Milner-Gulland, E.J. (2009) (2009). «The role of saiga poaching in rural communities: Linkages between attitudes, socio-economic circumstances and behaviour». Biological Conservation 142 (7): 1442–1449. doi:10.1016/j.biocon.2009.02.009. 
  • Kuhl, A., Mysterud, A., Erdnenov, G.I., Lushchekina, A.A., Grachev, Iu. A., Bekenov, A.B., Milner-Gulland, E.J. (2007) (2007). «The big spenders of the steppe: sex-specific maternal allocation and twinning in the saiga antelope». Proceedings of the Royal Society B 274 (1615): 1293–1299. doi:10.1098/rspb.2007.0038. PMID 17341456. .
  • Morgan, E.R., Medley, G.F., Torgerson, P.R., Shaikenov, B., and Milner-Gulland, E.J. (2007) (2007). «Parasite transmission in a migratory multiple host system». Ecological Modelling 200 (3–4): 511–520. doi:10.1016/j.ecolmodel.2006.09.002. 
  • Kholodova, M.V., Milner-Gulland, E.J., Easton, A.J., Amgalan, L., Arylov, Iu., Bekenov, A., Grachev, Iu.A., Lushchekina, A.A., Ryder, O. (2006) (2006). «Mitochondrial DNA variation and population structure of the Critically Endangered saiga antelope Saiga tatarica». Oryx 40: 103–107. doi:10.1017/S0030605306000135. 
  • Morgan, E.R., Lundervold, M., Medley, G.F., Shaikenov, B.S., Torgerson, P.R., Milner-Gulland, E.J. (2006) (2006). «Assessing risks of disease transmission between wildlife and livestock: the Saiga antelope as a case study». Biological Conservation 131 (2): 244–254. doi:10.1016/j.biocon.2006.04.012. 
  • Morgan, E.R., Shaikenov, B., Torgerson, P.R., Medley, G.F., Milner-Gulland, E.J. (2005) (2005). «Helminths of saiga antelopes in Kazakhstan: Implications for conservation and livestock production». Journal of Wildlife Diseases 41 (1): 149–162. doi:10.7589/0090-3558-41.1.149. PMID 15827221. 
  • Milner-Gulland, E.J., Bukreeva, O.M., Coulson, T.N., Lushchekina, A.A., Kholodova, M.V., Bekenov, A.B., Grachev, Iu.A. (2003) (2003). «Reproductive collapse in saiga antelope harems». Nature 422 (6928): 135. doi:10.1038/422135a. PMID 12634775. 
  • Robinson, S., Milner-Gulland, E.J. (2003) (2003). «Political change and factors limiting numbers of wild and domestic ungulates in Kazakhstan». Human Ecology 31: 87–110. doi:10.1023/A:1022834224257. 
  • Milner-Gulland, E.J., Kholodova, M.V., Bekenov, A.B., Bukreeva, O.M., Grachev, Iu.A., Amgalan, L., Lushchekina, A.A. (2001) (2001). «Dramatic declines in saiga antelope populations». Oryx 35 (4): 340–345. doi:10.1046/j.1365-3008.2001.00202.x. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αντιλόπη_σάιγκα&oldid=5360440"