Ψύλλοι στ' αφτιά (θεατρικό έργο)
 | |
| Συγγραφέας | Ζωρζ Φεντώ |
|---|---|
| Γλώσσα | Γαλλικά |
| Μορφή | θεατρικό έργο |
| δεδομένα () | |
Ψύλλοι στ' αφτιά (γαλλικός τίτλος: La Puce à l'oreille) είναι θεατρικό έργο του Ζωρζ Φεντώ που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Παρίσι το 1907, στο απόγειο της Μπελ Επόκ.[1]
Είναι μια τρίπρακτη φαρσοκωμωδία - βωντβίλ με θέμα τη συζυγική απιστία. Οι ανατροπές και οι παρεξηγήσεις πολλαπλασιάζονται λόγω της ομοιότητας δύο προσώπων: ένας αστός ασφαλιστής και ένας θυρωρός ύποπτου ξενοδοχείου μοιάζουν τόσο πολύ μεταξύ τους που όλοι τους μπερδεύουν, προς αμηχανία των δύο και έκρηξη των κωμικών σκηνών.
Για τις κωμωδίες του Φεντώ αναφέρεται ότι είναι γραμμένες με την ακρίβεια ρολογιού. Εδώ, αυτός ο μηχανισμός του γέλιου φτάνει στην τελειότητα.[2]
Το έργο έχει διασκευαστεί πολλές φορές για τον κινηματογράφο [3] και την τηλεόραση και ανεβαίνει στη θεατρική σκηνή μέχρι την εποχή μας.[4]
Υπόθεση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πρώτη πράξη
Το έργο διαδραματίζεται στις αρχές του 20ού αιώνα στο Παρίσι, στο σαλόνι των Σαντεμπίζ. Η κυρία Ραϊμόντ, σύζυγος του διευθυντή ασφαλιστικής εταιρείας Βικτόρ-Εμμανουέλ, μετά από χρόνια γαμήλιας ευτυχίας, υποπτεύεται ότι ο σύζυγός της την απατά. Οι αμφιβολίες (οι «ψύλλοι στ' αφτιά») της γεννήθηκαν λόγω μιας ορισμένης ψυχρότητας του συζύγου της απέναντί της που προέκυψε τον τελευταίο καιρό - αγνοεί ότι η συμπεριφορά του οφείλεται σε νευρική πάθηση - και από την άφιξη ενός δέματος με τιράντες, παρόμοιες με αυτές που φοράει συνήθως ο σύζυγός της, με αποστολέα ένα ύποπτο ξενοδοχείο που φιλοξενεί παράνομα ζευγάρια στα προάστια του Παρισιού. Η Ραϊμόντ εκμυστηρεύεται τις αμφιβολίες της στην παλιά της φίλη Λυσιέν και για να δοκιμάσει την πίστη του άντρα της, ζητά από τη φίλη της να γράψει ένα ανώνυμο ερωτικό γράμμα από μία υποτιθέμενη θαυμάστρια που θα απευθύνεται στον Βικτόρ-Εμμανουέλ και θα του προτείνει μια συνάντηση στο εν λόγω ξενοδοχείο. Η Ραϊμόντ σκοπεύει να αντιμετωπίσει τον σύζυγό της εκεί και αυτή και η Λυσιέν φεύγουν για τη συνάντηση.[5]
Από μια συνομιλία του Βικτόρ-Εμμανουέλ με τον φίλο του γιατρό Φινάς μαθαίνουμε ότι στην πραγματικότητα ο άντρας είναι πιστός σύζυγος, αλλά εδώ και ένα μήνα υποφέρει από ανικανότητα.
Όταν ο Βικτόρ-Εμμανουέλ λαμβάνει το γράμμα, δεν ενδιαφέρεται για μια τέτοια υπόθεση και πιστεύει ότι η πρόσκληση από τη μυστηριώδη γυναίκα αποκλείεται να είναι γι' αυτόν αλλά προορίζεται για τον καλύτερο φίλο του Ρομαίν Τουρνέλ, έναν όμορφο εργένη με φήμη καρδιοκατακτητή. Ο Βικτόρ-Εμμανουέλ, ο οποίος αγνοεί ότι ο Ρομαίν φλερτάρει τη γυναίκα του, τον πείθει να πάει στη συνάντηση.
Ο Καμίλ, ο νεαρός ανιψιός του Βικτόρ-Εμμανουέλ, είναι πανευτυχής που διορθώθηκε ένα σοβαρό ελάττωμα στην ομιλία του (δεν μπορεί να προφέρει σύμφωνα) με μια νέα ασημένια συσκευή για τον ουρανίσκο που του έφερε ο γιατρός Φινάς. Ο Καμίλ έχει μια κρυφή σχέση με την υπηρέτρια Αντουανέτ και πηγαίνουν κι αυτοί στο ξενοδοχείο ακολουθούμενοι από τον Ετιέν, τον ζηλιάρη σύζυγο της Αντουανέτ που τους υποψιάζεται. Ο γιατρός Φινάς αποφασίζει να πάει κι αυτός στο ξενοδοχείο έχοντας δικό του απογευματινό ραντεβού.
Στη συνέχεια, ο Βικτόρ-Εμμανουέλ δείχνει το γράμμα στον πελάτη του Κάρλος δε Ιστάνγκουα, έναν παθιασμένο και βίαιο Ισπανό, ο οποίος αναγνωρίζει τη γραφή της γυναίκας του Λυσιέν και, εξαγριωμένος, αποφασίζει να τη σκοτώσει μαζί με τον υποτιθέμενο εραστή της, έτσι φεύγει τρέχοντας για το ξενοδοχείο. Ο Βικτόρ-Εμμανουέλ, ελπίζοντας να αποτρέψει την επαπειλούμενη δολοφονία, σπεύδει πίσω του.[2]
Δεύτερη πράξη
Η σκηνή διαδραματίζεται στον πρώτο όροφο του ξενοδοχείου. Οι διάφοροι χαρακτήρες φτάνουν στο ξενοδοχείο αναζητώντας τους στόχους τους: Ο γιατρός Φινάς για διασκέδαση, η κυρία Ραϊμόντ για τον Βικτόρ-Εμμανουέλ, ο Τουρνέλ για τη Ραϊμόντ, ο Καμίλ με την Αντουανέτα που την ακολουθεί ο σύζυγος Ετιέν. Ο Κάρλος για τη Λυσιέν και ο Βικτόρ-Εμμανουέλ για να τους προειδοποιήσει για τις δολοφονικές προθέσεις του Κάρλος. Αν προσθέσουμε σ' αυτούς το προσωπικό του ξενοδοχείου και τους διερχόμενους επισκέπτες, υπάρχει μεγάλη κίνηση και αρχίζουν οι παρεξηγήσεις.
Αυτό το ξενοδοχείο έχει την ιδιαιτερότητα να έχει δωμάτια με «κρεβάτια που εξαφανίζονται»: σε περίπτωση που φτάσει η αστυνομία, το μόνο που έχουν να κάνουν οι παράνομοι εραστές είναι να πατήσουν ένα κουμπί για να εξαφανιστεί το κρεβάτι τους πίσω από τον τοίχο και να αντικατασταθεί από άλλο κρεβάτι.
Ο Κάρλος, επιχειρώντας να σκοτώσει τη γυναίκα του, πυροβολεί ό,τι κινείται. Ο Βικτόρ-Εμμανουέλ βλέπει τη Ραϊμόντ να μιλάει με τον Τουρνέλ και πιστεύει ότι είναι άπιστη. Όλοι αρχίζουν να πιστεύουν ότι ο Βικτόρ-Εμμανουέλ έχει τρελαθεί όταν εμφανίζεται ο Πος, ο αλκοολικός θυρωρός του ξενοδοχείου που είναι ολόιδιος με τον Βικτόρ-Εμμανουέλ, ακολουθεί κρεσέντο κωμικών σκηνών. Ο Καμίλ χάνει τον ουρανίσκο του και ο Τουρνέλ προσπαθεί να αποπλανήσει τη Ραϊμόντ.[6]
Τρίτη πράξη
Η σκηνή διαδραματίζεται, όπως και η πρώτη πράξη, στο σαλόνι των Σαντεμπίζ. Η σύγχυση συνεχίζεται ακόμη και όταν όλοι ξαναβρίσκονται στο σπίτι του Βικτόρ-Εμμανουέλ. Τα πράγματα αρχίζουν να ξεκαθαρίζουν όταν ο Κάρλος ανακαλύπτει ένα προσχέδιο της επιστολής που έγραψε η Λυσιέν στο γραφείο της Ραϊμόντ, αυτή γραμμένη από τη Ραϊμόντ. Ο ιδιοκτήτης του ξενοδοχείου έρχεται για να επιστρέψει τη συσκευή του Καμίλ που άφησε πίσω του φεύγοντας και ξεκαθαρίζει τη σύγχυση της ομοιότητας μεταξύ του θυρωρού του και του Βικτόρ-Εμμανουέλ. Τελικά, η Ραϊμόντ ομολογεί στον Βικτόρ-Εμμανουέλ την αιτία των υποψιών της και εκείνος τη διαβεβαιώνει ότι θα βάλει τέλος στις αμφιβολίες της - απόψε.[7]
Μεταφράσεις στα ελληνικά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ψύλλοι στ' αυτιά, μετάφραση: Μίνως Βολανάκης, εκδόσεις Bibliothèque, 2016
- Ψύλλοι στ' αυτιά, μετάφραση: Γιάννης Θηβαίος, εκδόσεις Δωδώνη, 2021 [8]
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- MEGA ΘΕΑΤΡΟ - Ψύλλοι στ' αφτιά - Θεατρική παράσταση
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ . «compagnielesdidascalies.com/_files/La Puce à l'oreille.pdf» (PDF).
- ↑ 2,0 2,1 . «babelio.com/livres/Feydeau-La-puce-a-loreille».
- ↑ . «imdb.com/title/A Flea in Her Ear/1968».
- ↑ . «ntng.gr/default.aspx/ΒΑΣΙΛΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ/«ΨΥΛΛΟΙ ΣΤΑ ΑΥΤΙΑ» του Ζωρζ Φεντώ».
- ↑ . «comedie-francaise.fr/fr/evenements/la-puce-a-loreille».
- ↑ . «libretheatre.fr/la-puce-a-loreille-de-georges-feydeau/».
- ↑ . «schoolmouv.fr/fiches-de-lecture/la-puce-a-l-oreille-georges-feydeau/fiche-de-lecture».
- ↑ . «dodonipublications.gr/product/psylloi-st-aytia». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Οκτωβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 24 Οκτωβρίου 2022.