Προβολή πηγαίου κώδικα για τη σελίδα Στήλη του Παλέρμο

[[Αρχείο:Pietra di Palermo (geroglifici) 1.jpg|μικρογραφία|250px|δεξιά|Η Στήλη του Παλέρμο, το απόσπασμα με τα Αιγυπτιακά ''Βασιλικά Χρονικά'' στο Παλέρμο, Ιταλία.]]
Η '''Στήλη του Παλέρμο''' ή '''Λίθος του Παλέρμο''' είναι ένα από επτά θραύσματα που έχουν διασωθεί από μια [[στήλη]] του [[Παλαιό βασίλειο (αρχαία Αίγυπτος)|Παλαιού Βασιλείου]] της [[Αρχαία Αίγυπτος|αρχαίας Αιγύπτου]]. Η στήλη περιείχε τον κατάλογο των βασιλέων της Αιγύπτου από την [[Πρώτη δυναστεία Φαραώ της Αιγύπτου|Πρώτη Δυναστεία]] (περ. 3150–2890 π.Χ.) μέχρι την αρχή της [[Πέμπτη δυναστεία Φαραώ|Πέμπτης Δυναστείας]] (περ. 2392–2283 π.Χ.) και είχε σημειωμένα σημαντικά γεγονότα σε κάθε χρονιά της βασιλείας αυτών των βασιλέων. Κατά πάσα πιθανότητα κατασκευάστηκε κατά την Πέμπτη Δυναστεία<ref name=Dodson>Dodson, Aidan (2004) ''The Complete Royal Families of Ancient Egypt'', p.62. Thames & Hudson, {{ISBN|0-500-05128-3}}.</ref>. Η Στήλη του Παλέρμο φυλάσσεται στο Περιφερειακό Αρχαιολογικό Μουσείο Αντόνιο Σαλίνας στο [[Παλέρμο]], από όπου έχει πάρει και το όνομά της.

Ο όρος "Στήλη του Παλέρμο" (Palermo Stone) κάποιες φορές αναφέρεται σε όλα τα επτά θραύσματα των Βασιλικών Χρονικών, περιλαμβανομένων και εκείνων που φυλάσσονται στο [[Μουσείο Αιγυπτιακών Αρχαιοτήτων Καΐρου|Μουσείο του Καΐρου]] και εκείνο του Λονδίνου. Τα θραύσματα επίσης κάποιες φορές περιγράφονται συνολικά στα αγγλικά ως "Χρονικά της Στήλης του Καΐρου" (Cairo Annals Stone)<ref>Dodson</ref>, αν και ο όρος "Στήλη του Καΐρου" (ή Λίθος του Καΐρου, Cairo Stone) χρησιμοποιείται επίσης για τα θραύσματα των Βασιλικών Χρονικών που βρίσκονται σήμερα στο Κάιρο. Στα ελληνικά η Στήλη του Παλέρμο αναφέρεται επίσης και ως (η) Λίθος του Παλέρμο.

Η Στήλη του Παλέρμο και τα άλλα θραύσματα διαφυλάσσουν αυτό που ίσως είναι το παλιότερο γραπτό κείμενο που έχει σωθεί από την αρχαία Αίγυπτο, και αποτελεί βασικότατη πηγή για την Αιγυπτιακή ιστορία του Παλαιού Βασιλείου<ref name=Hsu>Hsu, Hsu, Shih-Wei (2010) ''The Palermo Stone: the Earliest Royal Inscription from Ancient Egypt'', Altoriental. Forsch., Akademie Verlag, 37 (2010) 1, 68–89.</ref>.

== Περιγραφή ==
Η Στήλη των Βασιλικών Χρονικών, της οποίας η Στήλη του Παλέρμο αποτελούσε μέρος, μπορεί αρχικά να είχε διάσταση περίπου 60 εκατοστά ύψος και 2.1 μέτρα μήκος. Τα θραύσματα αποτελούνται από σκληρή μαύρη συμπαγή πέτρα, μάλλον μία μορφή [[Βαλσάτης|βαλσάτη]].

Η Στήλη του Παλέρμο είναι ένα θραύσμα ακανόνιστου σχήματος που μοιάζει με ασπίδα, με διαστάσεις (οι μεγαλύτερες) 43,5 ύψος, 25 πλάτος και 6,5 εκατοστά πάχος.

Η επιγραφή στο μπροστά μέρος αποτελείται από έξι οριζόντιες λωρίδες (ή αλλιώς γραμμές) με [[Αιγυπτιακά ιερογλυφικά|ιερογλυφικά]] με το κείμενο να είναι από τα δεξιά στα αριστερά. Η πρώτη γραμμή καταγράφει τα ονόματα των [[Αιγυπτιακή προϊστορία και πρωτοϊστορία|προδυναστικών]] βασιλέων της [[Κάτω Αίγυπτος|Κάτω Αιγύπτου]] (που αναγνωρίζονται ως τέτοιοι από το [[Ντεσχρέτ|Κόκκινο Στέμμα]]). Η δεύτερη και οι επόμενες γραφμμές περιέχουν τα βασιλικά χρονικά των φαραώ των δυναστειών πρώτη με τέταρτη, δηλαδή τα σημαντικότερα γεγονότα της βασιλείας κάθε φαραώ, με χρονολογική σειρά. Η δεύτερη γραμμή αρχίζει με τις καταγραφές των τελευταίων χρόνων για έναν βασιλιά της [[Πρώτη δυναστεία Φαραώ της Αιγύπτου|Πρώτης Δυναστείας]], το όνομα του οποίου δεν έχει διατηρηθεί, αλλά που γενικά υποθέτουμε ότι είναι είτε ο [[Νάρμερ]] είτε ο [[Χορ-Αχά|Αχά]]<ref>Lloyd, Alan B. (1988), ''Commentary on Herodotus'' 99–132 p.8.</ref>. Το υπόλοιπο από τη δεύτερη γραμμή καταλαμβάνεται από τις πρώτες εννιά ετήσιες καταγραφές για το διάδοχο αυτού του βασιλιά, που και πάλι δεν ονομάζεται στο θραύσμα που έχουμε, αλλά που υποθέτουμε ότι είναι ο Αχά, ή ο διάδοχος αυτού, ο [[Ντζερ]]. Η υπόλοιπη της δεύτερης γραμμής συνεχίζει με τα χρονικά μέχρι τους βασιλιάδες της [[Τέταρτη δυναστεία Φαραώ|Τέταρτης Δυναστείας]].

Το κείμενο συνεχίζει στο πίσω μέρος, καταγράφοντας τα γεγονότα των βασιλειών των φαραώ μέχρι τον [[Νεφεριρκαρέ Κακάι]], τρίτο της [[Πέμπτη δυναστεία Φαραώ|Πέμπτης Δυναστείας]]<ref>O'Neill, John P. ''Egyptian Art in the Age of the Pyramids''. p.349. Yale University Press. The Metropolitan Museum of Art. 1999. {{ISBN|0-87099-907-9}}</ref>. Από τα σωζόμενα θραύσματα, είναι αβέβαιο αν τα Βασιλικά Χρονικά συνεχίζονταν πέρα από αυτό το σημείο. Όταν αναφέρεται το όνομα ενός βασιλιά αναφέρεται και το όνομα της μητέρας του.

Οι πληροφορίες που έχουν καταγραφεί στη Στήλη του Παλέρμο, περιλαμβάνουν μετρήσεις του ύψους της ετήσιας [[Πλημμύρα του Νείλου|πλημμύρας του Νείλου]] (βλέπε [[Νειλόμετρο]]), την Εποχή της Πλημμύρας, λεπτομέρειες για γιορτές (όπως η [[Γιορτή Σεντ|Γιορτές Σεντ]]), φορολογία, αγάλματα, κτήρια και πολέμους<ref>Shaw, Ian (2003) ''The Oxford History of Ancient Egypt'', p.5. Oxford University Press. {{ISBN|0-19-280458-8}}.</ref>.

== Αρχαιολογική ιστορία ==
Η αρχική θέση της της στήλης είναι άγνωστη και κανένα από τα σωζόμενα θραύσματα δεν έχει βέβαια αρχαιολογική προέλευση. Ένα θραύσμα, που σήμερα είναι στο Κάιρο, λέγεται ότι βρέθηκε σε έναν αρχαιολογικό χώρο στη [[Μέμφις (Αίγυπτος)|Μέμφιδα]], ενώ τα άλλα τρία θραύσματα που βρίσκονται στο Κάιρο λέγεται ότι βρέθηκαν στην περιοχή της Μέσης Αιγύπτου. Για τη Στήλη του Παλέρμο δεν έχει προταθεί κανένας χώρος προέλευσης.
[[Αρχείο:The Royal Annals of Egypt.png|μικρογραφία|Τα Βασιλικά Χρονικά της Αιγύπτου, εικαζόμενη αναπαράσταση της αρχικής στήλης, με τα την θέση των επτά σωζόμενων θραυσμάτων. ''P'' είναι η Στήλη του Παλέρμο, τα νούμερα 1-5 είναι τα θραύσματα του Καΐρου, και το ''L'' είναι το θραύσμα που είναι στο Λονδίνο.]]
Η Στήλη του Παλέρμο αγοράστηκε από ένα Σικελό δικηγόρο, τον Φερντινάρντο Γκουϊντάνο το 1859 και βρίσκεται στο Παλέρμο από το 1866. Στις 19 Οκτωβρίου 1877, χαρίστηκε από την οικογένεια Γκουϊντάνο στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Παλέρμο, όπου παραμένει από τότε.

Από τα πέντε θραύσματα της αρχικής στήλης στο Μουσείο του Καΐρου, τέσσερα αποκτήθηκαν μεταξύ του 1895 και του 1914. Το άλλο αγοράστηκε από αγορά αρχαιοτήτων το 1963. Το θραύσμα στο Μουσείο Πέτρι του Λονδίνου, που αποτελούσε μέρος της συλλογής του [[Φλάιντερς Πέτρι]], και είχε αγοραστεί από αυτόν το 1914.

[[Αρχείο:PelermoStoneFragment-PetrieMuseum.png|μικρογραφία|δεξιά|Το θραύσμα των ''Βασιλικών Χρονικών'' στο Μουσείο Πέτρι, Λονδίνο, που περιέχει μέρος από την καταγραφή για τον Χασεχεμουΐ και στο κάτω μέρος με ένα ελάχιστο μέρος από την καταγραφή του [[Σνεφρού]].]]

Η σημασία της Στήλης του Παλέρμο δεν είχε αναγνωριστεί μέχρι που την πρόσεξε ένας Γάλλος αρχαιολόγος το 1895. Η πρώτη έκδοση και μετάφραση έγινε το 1902 από τον Heinrich Schäfer.

== Αβεβαιότητες ==
Υπάρχουν κάποιες αβεβαιότητες που αφορούν τη χρονολόγηση της Στήλης του Παλέρμο και των Βασιλικών Χρονικών που αυτή καταγράφει. Είναι άγνωστο αν η καταγραφές έγινε με τη μία, ή αν προστίθεντο καταγραφές με τον καιρό. Επίσης είναι άγνωστο αν χρονολογείται από την περίοδο που περιγραφεί (δηλαδή από όχι αργότερα από την Πέμπτη Δυναστεία). Έχει προταθεί ότι η στήλη έχει κατασκευαστεί πολύ πιο μετά, ίσως κατά την [[Εικοστή πέμπτη δυναστεία Φαραώ|Εικοστή πέμπτη Δυναστεία]] (747-656 π.Χ.). Φαίνεται από το περιεχόμενο ότι ακόμα κι αν η στήλη δεν έγινε την ή λίγο μετά από την περίοδο που περιγράφει, βασίζεται άμεσα σε προηγούμενο πρωτότυπο του Παλαιού Βασιλείου<ref>Wilkinson, Toby A. H. (2000), p.23ff.</ref>.

Επίσης είναι αβέβαιο αν όλα τα σωζόμενα θραύσματα είναι μέρος της ίδιας στήλης ή προέρχονται από διαφορετικά αντίγραφα. Είναι πιθανό ότι τουλάχιστον ένα από τα μικρότερα θραύσματα του Καΐρου (για κανένα από τα οποία δεν υπάρχει καθαρή προέλευση), δεν είναι γνήσιο<ref name=wilkinson54>Wilkinson, Toby A. H. (1999), p.54</ref>.

Το κείμενα γενικά είναι δύσκολο να αποκρυπτογραφηθεί λόγω και της κατάστασης της γραφής και λόγω της παλαιότητας. Αν το κείμενο είναι κατοπινό αντίγραφο αντί το πρωτότυπο της Πέμπτης Δυναστείας, υπάρχει η πιθανότητα λαθών εσκεμμένων ή μη στη διαδικασία της αντιγραφής<ref name=wilkinson54/>.

== Σημαντικότητα ==
Η Στήλη του Παλέρμο και τα άλλα θραύσματα των Βασιλικών Χρονικών είναι σημαντικότατη πηγή για την ιστορία του Παλαιού Βασιλείου και, για παράδειγμα, διασώζει τα ονόματα των μελών των βασιλικών οικογενειών για τις πρώτες πέντε δυναστείες τα οποία δεν είναι αλλιώς καταγεγραμμένα αλλού.

Οι κατάλογοι του [[Νέο βασίλειο (αρχαία Αίγυπτος)|Νέου Βασιλείου]], όπως ο [[Κανόνας του Τορίνο]] και ο [[Κατάλογος Βασιλέων της Αβύδου|Κατάλογος Βασιλέων στον ναό της Αβύδου]] (βασιλεία του [[Σέτι Α΄]], 1294–1279 π.Χ.), αναγνωρίζουν τον [[Μήνης|Μήνη]] (πιθανός ο Νάρμερ) (περ. 3100 ή 3000 π.Χ.) ως των πρώτο βασιλιά της πρώτης δυναστείας και πιστώνοντας του έτσι την ενοποίηση της Αιγύπτου. Όμως, η πάνω καταγραφή των Βασιλικών Χρονικών αναφέρουν κάποιους προδυναστικούς ηγεμόνες της Άνω και Κάτω Αιγύπτου, που προφανώς αντιστοιχούν στην εποχή πριν την ενοποίηση. Η ταύτιση αυτών των βασιλέων με ιστορικά πρόσωπα παραμένει αμφιλεγόμενο ζήτημα.

Ο αρχαίος ιστορικός [[Μανέθων]] μπορεί να χρησιμοποίησε παρόμοιες πληροφορίες παρόμοιες με την ολόκληρη στήλη των Βασιλικών Χρονικών για να συντάξει το δικό του χρονολόγιο των πρώτων δυνασειών, που αποτελεί μέρος των ''Αιγυπτιακών'' του (ιστορία της Αιγύπτου), που γράφηκε τον 3ο αιώνα π.Χ., ο κατάλογος βασιλέων που είναι σχετίζεται πιο πολύ με τον κατάλογο του Μανέθωνα είναι ο Κανόνας του Τορίνο<ref>Tetley, C. (2014) ''[http://www.egyptchronology.com/vols-1--2.html ''The Reconstructed Chronology of the Egyptian Kings] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170211075421/http://www.egyptchronology.com/vols-1--2.html |date=2017-02-11 }}'', Vol I & II, Whangarei, New Zealand. {{ISBN|978-0-473-29338-3}}</ref>.

== Παραπομπές ==
<references />

== Πηγές ==
* Partial and dated English translation of the text in [[James Henry Breasted|J.H. Breasted]], (1906). ''Ancient Records of Egypt'', vol. I, sections 76–167. Chicago: University of Chicago Press.
* St. John, Michael (1999). ''The Palermo Stone: An Arithmetical View''. London: University Bookshop Publications.{{ISBN|0-9536-8650-7}}
* Wilkinson, Toby A. H. (2000). ''Royal Annals of Ancient Egypt''. New York: Columbia University Press. {{ISBN|0-7103-0667-9}}.
* Wilkinson, Toby A. H. (1999). ''Early Dynastic Egypt''. London: Routledge. {{ISBN|0-203-02438-9}}.

== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
{{Commons category|Palermo stone}}
* [https://web.archive.org/web/20090618010530/http://www.antiquityofman.com/palermo-stone.html Extract of a lecture given by T.A.H. Wilkinson, University College London 2000]<!-- [http://www.antiquityofman.com/palermo-stone.html Extract of a lecture given by T.A.H. Wilkinson, University College London 2000]. -->
* [http://www.digitalegypt.ucl.ac.uk//ideology/palermostone.html Image of London fragment and translation, Petrie Museum]
* [http://www.catchpenny.org/thoth/Palermo/index.htm Gallery of images of Palermo Stone and Cairo fragments (and more) by J.D. Degreef].
* [https://web.archive.org/web/20170211075421/http://www.egyptchronology.com/vols-1--2.html Christine Tetley's book].

<br />

[[Κατηγορία:Στήλες]]
[[Κατηγορία:Αρχαία Αίγυπτος]]