Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ροδαμίνη Β

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η ροδαμίνη Β είναι χημική ένωση - που αποτελεί χρωστική ουσία (βαφή) - η οποία συχνά χρησιμοποιείται ως ιχνηθέτης σε διάλυμα νερού για τον προσδιορισμό του ρυθμού και της κατεύθυνσης ροής και μεταφοράς. Οι βαφές από ροδαμίνη Β φθορίζουν και έτσι μπορούν να ανιχνευθούν εύκολα και γρήγορα με φθορισμόμετρο.

Χρησιμοποιείται ευρέως στον κλάδο της βιολογίας ως φθοριούχος χρωστική, μερικές φορές σε συνδυασμό με την αυραμίνη Ο, ως χρώση αυραμίνης-ροδαμίνης για να ανιχνευτούν οξειδωτικοί μικροοργανισμοί, κυρίως από τα είδη Mycobacterium. Οι βαφές ροδαμίνης χρησιμοποιούνται επίσης εκτενώς σε εφαρμογές της βιοτεχνολογίας όπως π.χ. μικροσκοπία φθορισμού, κυτταρομετρία ροής, φασματοσκοπία συσχέτισης φθορισμού και ELISA. 

Ιδιότητες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
A is the "open" form and B is the "closed" form
Ροδαμίνη Β, όπως απεικονίζεται στις δύο μορφές της, την κλειστή (Α) και την ανοιχτή (Β)

Η ροδαμίνη Β μπορεί να υπάρχει σε ισορροπία μεταξύ δύο μορφών: μιας ανοιχτής/φθορισμού μορφής και μιας κλειστής/μη φθορίζουσας μορφής σπιρολακτόνης. Η ανοιχτή μορφή κυριαρχεί σε όξινη κατάσταση, ενώ η κλειστή μορφή είναι άχρωμη σε αλκαλική κατάσταση (βλ. υψηλό pH).[1]

Η ένταση φθορισμού της ροδαμίνης Β μειώνεται όσο αυξάνεται η θερμοκρασία.[2]

Η διαλυτότητα της ροδαμίνης Β στο νερό ποικίλλει ανάλογα με τον παρασκευαστή και έχει αναφερθεί μεταξύ των τιμών, 8 g/L και ~15 g/L. Η διαλυτότητά της στην αιθυλική αλκοόλη έχει αναφερθεί στα 15 g/L.

Το χλωριωμένο νερό (πόσιμο της βρύσης) αποσυνθέτει τη ροδαμίνη Β. Τα διαλύματα ροδαμίνης Β απορροφώνται στα πλαστικά και πρέπει να φυλάσσονται σε γυάλινα σκεύη και όχι πλαστικά.[3] Μπορεί να συντονιστεί γύρω στα 610 nm, όταν χρησιμοποιείται ως βαφή λέιζερ.[4] Η κβαντική απόδοση φωταύγειας αυτής είναι 0,65 σε βασική αιθανόλη,[5] 0,49 σε αιθυλική αλκοόλη,[6] 1,0[7] και 0,68 σε διάλυμα 94% αιθανόλης.[8] Η απόδοση φθορισμού εξαρτάται και από τη θερμοκρασία.[9]

Η ένωση αυτή είναι ρευστή και η διεγερσιμότητα της βρίσκεται σε θερμική ισορροπία όταν είναι σε θερμοκρασία δωματίου.[10]

Λοιπές χρήσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Υδατικό διάλυμα ροδαμίνης Β

Η ροδαμίνη Β συχνά αναμιγνύεται με ζιζανιοκτόνα για να δείξει που έχουν αυτά χρησιμοποιηθεί.[11]

Επίσης δοκιμάζεται για χρήση ως βιοδείκτης σε από του στόματος εμβόλια κατά της λύσσας για την άγρια ζωή, όπως π.χ. ρακούν, για τον εντοπισμό ζώων που έχουν καταναλώσει δόλωμα εμβολίου. Η ροδαμίνη Β ενσωματώνεται στα μουστάκια και στα δόντια του ζώου.[12]

Αποτελεί σημαντική υδρόφιλη χρωστική ξανθενίου, γνωστή για τη σταθερότητά της, και χρησιμοποιείται συχνά και στη βιομηχανία κλωστοϋφαντουργίας, στο δέρμα, στην εκτύπωση χαρτιού, στις βαφές, στο έγχρωμο γυαλί και στις βιομηχανίες πλαστικών.[13]

Η ροδαμίνη Β αναμειγνύεται μαζί με την χρωστική, κινακριδόνη ματζέντα (PR122), για να αποδώσει τη λαμπερή ροζ ακουαρέλα, γνωστή και ως Opera Rose.[14]

Ασφάλεια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ, η ροδαμίνη Β έχει κατηγοριοποιηθεί ως ύποπτη καρκινογόνος ουσία, και επομένως τα προϊόντα που την περιέχουν θα πρέπει να φέρουν προειδοποίηση στην ετικέτα.[15]

Περιπτώσεις νοθείας με οικονομικά κίνητρα - όπου έχει χρησιμοποιηθεί παράνομα - έχουν γίνει ώστε αυτή να προσδώσει έντονο κόκκινο χρώμα σε σκόνη τσίλι, γεγονός που έχει εντοπιστεί από τις ρυθμιστικές αρχές για την ασφάλεια τροφίμων.[16]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ «Investigating rhodamine B-labeled peptoids: scopes and limitations of its applications». Biopolymers 96 (5): 694–701. 2011. doi:10.1002/bip.21617. PMID 22180914. 
  2. ↑ «Thermo-optical characterization of fluorescent rhodamine B based temperature-sensitive nanosensors using a CMOS MEMS micro-hotplate». Sensors and Actuators. B, Chemical 192: 126–133. March 2014. doi:10.1016/j.snb.2013.10.042. PMID 25844025. 
  3. ↑ Bedmar, Antonio Plata· Araguás, Luís Araguás (2002). Detection and Prevention of Leaks from Dams. Taylor & Francis. ISBN 90-5809-355-7. 
  4. ↑ Prahl, Scott. «Rhodamine B». OMLC. 
  5. ↑ «Fluorescence quantum yields of some rhodamine dyes». Journal of Luminescence 27 (4): 455–462. 1982. doi:10.1016/0022-2313(82)90045-X. Bibcode: 1982JLum...27..455K. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-10-13. https://web.archive.org/web/20171013125833/http://habana.qfa.uam.es/~lmc/ref/old/kubin82.pdf. Ανακτήθηκε στις 2023-05-12. 
  6. ↑ Casey, Kelly G.; Quitevis, Edward L. (1988). «Effect of solvent polarity on nonradiative processes in xanthene dyes: Rhodamine B in normal alcohols». The Journal of Physical Chemistry 92 (23): 6590–6594. doi:10.1021/j100334a023. 
  7. ↑ «Radiationless Intermolecular Energy Transfer. III. Determination of Phosphorescence Efficiencies». The Journal of Chemical Physics 41 (10): 3042–3045. 1964. doi:10.1063/1.1725672. Bibcode: 1964JChPh..41.3042K. 
  8. ↑ «The photophysics of rhodamine B». Journal of Photochemistry 18 (4): 335–346. 1982. doi:10.1016/0047-2670(82)87023-8. 
  9. ↑ «Rhodamine B and rhodamine 101 as reference substances for fluorescence quantum yield measurements». The Journal of Physical Chemistry 84 (14): 1871–1872. 1980. doi:10.1021/j100451a030. 
  10. ↑ «Bypassing bleaching with fluxional fluorophores». Nature Methods 16 (5): 357. May 2019. doi:10.1038/s41592-019-0402-2. PMID 31040423. (απαιτείται συνδρομή)
  11. ↑ «Evaluation of five fluorescent dyes and triethyl phosphate as atmospheric tracers of agricultural sprays». Journal of Environmental Science and Health, Part B 32 (6): 969–83. November 1997. doi:10.1080/03601239709373123. 
  12. ↑ «Oral rabies vaccination in north america: opportunities, complexities, and challenges». PLOS Neglected Tropical Diseases 3 (12): e549. December 2009. doi:10.1371/journal.pntd.0000549. PMID 20027214. 
  13. ↑ Sudarshan, Shanmugam; Bharti, Vidya Shree; Harikrishnan, Sekar; Shukla, Satya Prakash; RathiBhuvaneswari, Govindarajan (2 October 2022). «Eco-toxicological effect of a commercial dye Rhodamine B on freshwater microalgae Chlorella vulgaris». Archives of Microbiology 204 (10): 658. doi:10.1007/s00203-022-03254-5. 
  14. ↑ MacEvoy, Bruce. «Handprint: color making attributes». www.handprint.com. 
  15. ↑ «Naval Jelly MSDS with Rhodamine B» (PDF). Locite Corporation. 20 Οκτωβρίου 1998. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 15 Απριλίου 2010. 
  16. ↑ Lin, Shuang (2015). «Rapid and sensitive SERS method for determination of Rhodamine B in chili powder with paper-based substrates». Analytical Methods 7 (12): 5289. doi:10.1039/c5ay00028a. https://www.researchgate.net/publication/278036259. Ανακτήθηκε στις 1 February 2018. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ροδαμίνη_Β&oldid=10123960"