Ρεφλεξολογία

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Χάρτης ζωνών στο χέρι

Η ρεφλεξολογία είναι μια μέθοδος εναλλακτικής ιατρικής[1] που βασίζεται στην εφαρμογή ειδικών πιέσεων και μαλάξεων στο πέλμα και την ράχη των ποδιών. Επειδή στο πέλμα υπάρχουν 7.200 νευρικές απολήξεις, οι υποστηρικτές αυτής της μεθόδου ισχυρίζονται πως αυτές οι εξειδικευμένες πιέσεις προκαλούν ένα «αντανακλαστικό» ερέθισμα σε καθένα σημείο και όργανο του σώματος ξεχωριστά, με αποτέλεσμα την διέγερση του νευρικού και του αμυντικού συστήματος του οργανισμού.[2] Στην περίπτωση του ασθενούς που δεν είναι εφικτό να γίνει εφαρμογή στα πόδια, γίνεται στα χέρια[3].

Ιστορική αναδρομή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η αρχαιότερη καταγραφή εφαρμογής πιέσεων στα άκρα με σκοπό την θετική επίδραση στο σώμα βρίσκεται στο βιβλίο De Medicina Libri octo, του Aulus Cornelius Celsus. Στο βιβλίο του γράφει: «Πολύ πιο συχνά, ωστόσο, κάποιο άλλο μέλος πρέπει να τριφτεί από εκείνο όπου βρίσκεται ο πόνος, και ιδιαιτέρως όταν θέλουμε να απομακρύνουμε τα "περιττώματα" από την κεφαλή και το θώρακα, οπότε τρίβουμε τα χέρια και πόδια.» [1] (14,8) Παρόμοιες πρακτικές έχουν τεκμηριωθεί στην Ινδία, Κίνα και Αίγυπτο.[4][5]

Η ρεφλεξολογία εισήχθη στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1913 από τον Γουίλιαμ Φιτζέραλντ (1872–1942), ένα ωτορινολαρυγγολόγο, και τον Έντουιν Μπάουερς. Ο Φιτζέραλντ ισχυρίστηκε ότι η άσκηση πίεσης είχε αναισθητικό αποτέλεσμα σε άλλες περιοχές του σώματος.[6][7] Τροποποιήθηκε στις δεκαετίες του 1930 και του 1940 από την Γιούνις Ίνγκχαμ (1889–1974), μια νοσοκόμα και φυσιοθεραπεύτρια.[8][9] Η Ίνγκχαμ ισχυρίστηκε ότι τα πόδια και τα χέρια ήταν ιδιαίτερα ευαίσθητα και χαρτογράφησε ολόκληρο το σώμα σε «ζώνες» στα πόδια, μετονομάζοντας τη ρεφλεξολογία σε «θεραπεία ζώνης».[10] Πολλοί από τους σύγχρονους ρεφλεξολόγους χρησιμοποιούν τις μεθόδους της Ίνγκχαμ ή παρόμοιες τεχνικές της ρεφλεξολόγου Λάουρα Νόρμαν.[11]

Ισχυριζόμενος μηχανισμός δράσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δεν υπάρχει συναίνεση μεταξύ των ρεφλεξολόγων για το πώς υποτίθεται ότι λειτουργεί η ρεφλεξολογία. Σε γενικές γραμμές βασίζεται στην ιδέα ότι οι περιοχές στο πόδι αντιστοιχούν σε περιοχές του σώματος και ότι οι μαλάξεις σε αυτές μπορεί κάποιος να βελτιώσει την υγεία μέσω του τσι.[12] Οι ρεφλεξολόγοι χωρίζουν το σώμα σε δέκα ίσες κάθετες ζώνες, πέντε στα δεξιά και πέντε στα αριστερά.[13] Οι γιατροί έχουν εκφράσει ανησυχίες ότι η θεραπεία δυνητικά σοβαρών ασθενειών με ρεφλεξολογία, η οποία δεν έχει αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα, θα μπορούσε να καθυστερήσει την αναζήτηση κατάλληλης ιατρικής θεραπείας.[14]

Οι ρεφλεξολόγοι υποστηρίζουν ότι η απόφραξη ενός ενεργειακού πεδίου, της αόρατης ζωτικής δύναμης ή του Τσι, μπορεί να αποτρέψει την επούλωση. Ένα άλλο δόγμα της ρεφλεξολογίας είναι η πεποίθηση ότι οι ασκούμενοι μπορούν να ανακουφίσουν το άγχος και τον πόνο σε άλλα μέρη του σώματος μέσω του χειρισμού των ποδιών. Μια ισχυριζόμενη εξήγηση είναι ότι η πίεση που δέχεται στα πόδια μπορεί να στείλει σήματα που «εξισορροπούν» το νευρικό σύστημα ή απελευθερώνουν χημικές ουσίες όπως ενδορφίνες που μειώνουν το στρες και τον πόνο. Αυτές οι υποθέσεις απορρίπτονται από την ιατρική κοινότητα, η οποία επικαλείται την έλλειψη επιστημονικών στοιχείων και την καλά δοκιμασμένη θεωρία των μικροβίων για την ασθένεια.[15]

Ο ισχυρισμός της ρεφλεξολογίας ότι χειρίζεται την ενέργεια (Τσι) δεν υποστηρίζεται από την επιστήμη. Δεν υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία για την ύπαρξη ζωτικής ενέργειας, «ενεργειακής ισορροπίας», «κρυσταλλικών δομών» ή « μονοπατιών » στο σώμα.[16]

Αποτελεσματικότητα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 2015 το Υπουργείο Υγείας της Αυστραλιανής Κυβέρνησης δημοσίευσε τα αποτελέσματα μιας ανασκόπησης εναλλακτικών θεραπειών που προσπαθούσαν να καθορίσουν εάν κάποιες ήταν κατάλληλες για κάλυψη από ασφάλιση υγείας. Η ρεφλεξολογία ήταν μία από τις 17 θεραπείες που αξιολογήθηκαν για τις οποίες δεν βρέθηκαν σαφείς ενδείξεις αποτελεσματικότητας.[17] Αντίστοιχα, το 2017, η αυστραλιανή κυβέρνηση ονόμασε τη ρεφλεξολογία ως πρακτική που δεν πληροί τις προϋποθέσεις για ασφαλιστική επιδότηση, λέγοντας ότι αυτό το βήμα θα «διασφαλίσει ότι τα κεφάλαια των φορολογουμένων θα δαπανώνται κατάλληλα και δεν θα κατευθύνονται σε θεραπείες χωρίς στοιχεία αποτελεσματικότητας».[18]

Ανασκοπήσεις από το 2009 και το 2011 δεν βρήκαν επαρκή στοιχεία για να υποστηρίξουν τη χρήση της ρεφλεξολογίας για οποιαδήποτε ιατρική πάθηση.[19][20] Μια συστηματική ανασκόπηση του 2009 τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων δοκιμών καταλήγει στο συμπέρασμα: «Τα καλύτερα διαθέσιμα στοιχεία μέχρι σήμερα δεν αποδεικνύουν πειστικά ότι η ρεφλεξολογία είναι αποτελεσματική θεραπεία για οποιαδήποτε ιατρική πάθηση».[19]

Οι ίδιοι οι ρεφλεξολόγοι αναφέρουν πως σύμφωνα με τον κώδικα δεοντολογίας του Σωματείου Ελλήνων Ρεφλεξολόγων[21] και της Πανελλήνιας Ένωσης Ρεφλεξολόγων, ο ρεφλεξολόγος δεν κάνει ποτέ διάγνωση και η ρεφλεξολογία δεν αντικαθιστά την ιατρική φροντίδα.

Φορείς[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, προωθεί τα θέματα επαγγελματικής αναγνώρισης, εκπαίδευσης και έρευνας το Reflexology in Europe Network (RiEN)[22] με μέλη σωματεία απ' όλη την Ευρώπη. Μπορούν να εγγραφούν ως μέλη σχολές καθώς και ιδιώτες, χωρίς όμως δικαίωμα ψήφου.

Σε Παγκόσμιο επίπεδο υπάρχει το International Council of Reflexologists (ICR).

Για την προώθηση των θεμάτων που απασχολούν όσους ασχολούνται με τις εναλλακτικές και τις συμπληρωματικές αγωγές στην Ευρώπη δημιουργήθηκε το European Forum for Complementary and Alternative Medicine (EFCAM). Στον δικτυακό του τόπο μπορεί ο ενδιαφερόμενος να βρει χρήσιμες πληροφορίες για το ευρωπαϊκό γίγνεσθαι σχετικά με τις συμπληρωματικές αγωγές.

Ένας από τους μεγαλύτερους και πιο δραστήριους συλλόγους στην Ευρώπη είναι το Association of Reflexologists (AoR) που εκπροσωπεί περισσότερους από 10.000 Ρεφλεξολόγους στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Με ιδιαίτερη έμφαση στην έρευνα αλλά και την προώθηση της Ρεφλεξολογίας σε πολλές μεγάλες επιχειρήσεις ο σύλλογος των Ρεφλεξολόγων στη Δανία έχει επιτελέσει αξιόλογο έργο. Πολλές χρήσιμες πληροφορίες για τις έρευνες που γίνονται στην Ευρώπη αλλά και την μεθοδολογία της έρευνας μπορείτε να βρείτε στη σελίδα του Danish Reflexologists Association (FDZ).

Barbara and Kevin Kunz. Από τους πλέον ενημερωμένους και δραστήριους δικτυακούς τόπους για τις εξελίξεις σε θέματα έρευνας και εφαρμογής της Ρεφλεξολογίας. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο διαδραστικός χάρτης Ρεφλεξολογίας που μπορεί να δει ο επισκέπτης.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Lannoye, Paul (27 Οκτωβρίου 1997). «Lannoye Report to the European Parliament». Report on the status of non-conventional medicine. European Parliament. 
  2. «Τι είναι η Ρεφλεξολογία;». Σωματείο Ελλήνων Ρεφλεξολόγων. Ανακτήθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 2018. 
  3. «Τι είναι η ρεφλεξολογία ;». Κέντρο Ρεφλεξολογίας και Έρευνας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 2018. 
  4. Reflexology: A Practical Approach, p. 185, Vicki Pitman, Kay MacKenzie, Nelson Thornes
  5. «Reflexology». Aetna IntelliHealth. 6 Μαΐου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2016. 
  6. Norman, Laura· Thomas Cowan (1989). The Reflexology Handbook, A Complete Guide. Piatkus. σελ. 17. ISBN 0-86188-912-6. 
  7. Fitzgerald, William H.; Bowers, Edwin F. (1917) Zone therapy; or, Relieving pain at home. Columbus, Ohio: I. W. Long, Publisher (California Digital Library) Accessed Jan. 2015
  8. Benjamin, Patricia (1989). «Eunice D. Ingham and the development of foot reflexology in the U.S». American Massage Therapy Journal. 
  9. «Massagenerd.com Presents History of Massage, Therapies & Rules» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 7 Μαρτίου 2008. Ανακτήθηκε στις 12 Οκτωβρίου 2007. 
  10. «cancer.org – Reflexology». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Φεβρουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 31 Μαρτίου 2022. 
  11. «Reflexology». Aetna IntelliHealth. 6 Μαΐου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2016. 
  12. Norman, Laura· Thomas Cowan (1989). The Reflexology Handbook, A Complete Guide. Piatkus. σελίδες 22, 23. ISBN 0-86188-912-6. 
  13. «Reflexology». Aetna IntelliHealth. 6 Μαΐου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2016. 
  14. «Reflexology». National Council Against Health Fraud. 1996. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2007. 
  15. «Reflexology». Aetna IntelliHealth. 6 Μαΐου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2016. 
  16. Barrett, Stephen (25 Σεπτεμβρίου 2004). «Reflexology: A close look». Quackwatch. Ανακτήθηκε στις 12 Οκτωβρίου 2007. 
  17. Baggoley C (2015). «Review of the Australian Government Rebate on Natural Therapies for Private Health Insurance» (PDF). Australian Government – Department of Health. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 26 Ιουνίου 2016. Ανακτήθηκε στις 31 Μαρτίου 2022. 
  18. Paola S (17 October 2017). «Homeopathy, naturopathy struck off private insurance list». Australian Journal of Pharmacy. https://ajp.com.au/news/homeopathy-naturopathy-struck-off-private-insurance-list/. 
  19. 19,0 19,1 Ernst E (2009). «Is reflexology an effective intervention? A systematic review of randomised controlled trials». Med J Aust 191 (5): 263–266. doi:10.5694/j.1326-5377.2009.tb02780.x. PMID 19740047. 
  20. Ernst, E; Posadzki, P; Lee, MS (Feb 2011). «Reflexology: an update of a systematic review of randomised clinical trials.». Maturitas 68 (2): 116–120. doi:10.1016/j.maturitas.2010.10.011. PMID 21111551. 
  21. «Σωματείο Ελλήνων Ρεφλεξολόγων - Reflexology.gr». www.reflexology.gr. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2017. 
  22. «Greece - Rien - Reflexology in Europe Network» (στα nl-NL). Rien - Reflexology in Europe Network. https://reflexology-europe.org/landen/greece/. Ανακτήθηκε στις 2017-08-25. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]