Προβολή πηγαίου κώδικα για τη σελίδα Ρέσιτσα

{{coord|45.2950|N|21.8958|E|type:city(65509)_region:RO|format=dms|display=title}}
{{Πόλη (Ρουμανία)
|όνομα= Ρέσιτσα
|εικόνα= Resita Sud (centru), in departare Resita Nord, 1 nov 2008.jpg
|λεζάντα εικόνας= Το κέντρο της Ρέσιτσα
|χάρτης= Resita in Romania.png
|περιφέρεια = [[Δυτική περιφέρεια Ρουμανίας|Δυτική]]
|επαρχία = [[επαρχία Κάρας-Σεβερίν|Κάρας-Σεβερίν]]
|έκταση = 197,65
|πληθυσμός = 65.509
|έτος απογραφής = 2011
|πρωτεύουσα=
|πληθ. πρωτεύουσας =	
|υψόμετρο= 208
|Ιστοσελίδα= http://www.primaria-resita.ro/portal/portal.nsf/Index/100?OpenDocument
}}

Η '''Ρέσιτσα''' (''Reșița'', [[Κροατική γλώσσα|κροατικά]]: ''Ričica'', [[Τσεχική γλώσσα|τσεχικά]]: ''Rešice'', [[Γερμανική γλώσσα|γερμανικά]]: ''Reschitz'', [[Ουγγρική γλώσσα|ουγγρικά]]: ''Resicabánya'', [[Σερβική γλώσσα|σερβικά]]: ''Решица/Rešica'', [[Τουρκική γλώσσα|τουρκικά]]: ''Reşçe'') είναι πόλη της δυτικής [[Ρουμανία]]ς, πρωτεύουσα της επαρχίας Κάρας-Σεβερίν, στην περιφέρεια του [[Βανάτο]]υ με πληθυσμό 73.282.<ref>http://www.citypopulation.de/Romania-Cities.html</ref> Η πόλη βρίσκεται κοντά στα σύνορα με τη [[Σερβία]]. Η περιοχή έχει πλούσια κοιτάσματα μεταλλευμάτων και ορυκτών καυσίμων. 

==Ετυμολογία==
Το όνομα της Ρέσιτσα μπορεί να προήλθε από το λατινικό ''recitia'', που σημαίνει "κρύα πηγή", όπως κάποτε υποστήριξε ο ιστορικός [[Νικολάε Γιόργκα]], εννοώντας ότι οι Ρωμαίοι έδωσαν αυτό το όνομα στη Ρέσιτσα, από μια πηγή νερού στην κοιλάδα Ντομάν. Μια πολύ πιθανότερη εκδοχή, σύμφωνα με το Γιόργκου Γιορντάν, είναι ότι το όνομα στην πραγματικότητα προέρχεται από μια σλαβική λέξη: οι άνθρωποι που ζουσαν στο γειτονικό χωριό Καράσοβα σε απόσταση 15 χιλιομέτρων, αναφέρονταν σε αυτό το μέρος, που τότε ήταν ένα χωριό παρόμοιο με το δικό τους, ως "u rečice" (στο ρέμα). Μπορεί επίσης να σημειωθεί ότι σχεδόν όλες οι σλαβικές χώρες έχουν τοποθεσίες με το όνομα Rečice (προφέρεται"ρέσιτσε" στα Ρουμανικά).

==Ιστορία==
Ιστορικά η πόλη έχει τις ρίζες της στο 15ο αιώνα με το όνομα ''Rechyoka'' και ''Rechycha''. Αρχαιολογικές έρευνες βρήκαν ίχνη κατοίκησης της [[Νεολιθική περίοδος|Νεολιθικής]], της [[Δακία|Δακικής]] και της [[Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|Ρωμαϊκής εποχής]]. Τα αρχαιολογικά ευρηματα από ανασκαφές στην περιοχή φυλάσσονται στο Επαρχιακό Ιστορικό Μουσείο, που βρίσκεται στην πόλη.<ref>[http://www.romguide.net/Visit/The-County-Museum-of-History_vt6da The County Museum of History]{{Dead link|date=Δεκέμβριος 2019 }} Romguide</ref>. Αναφέρεται το 1673 με το όνομα ''Reszinitza'', οι πολίτες της οποίας κατέβαλλαν φόρους στην [[Τιμισοάρα]], και τα χρόνια 1690 έως 1700, αναφέρεται ως μέρος της Επαρχίας Μπόξα μαζί με άλλες πόλεις στην Κοιλάδα Μπίρζαβα. Η πόλη αναφέρεται σε πράξεις στρατολόγησης του 1717 με το όνομα ''Retziza''. Το 1768 η αυτοκράτειρα της [[Αυστρία]]ς [[Μαρία Θηρεσία]] διέταξε την κατασκευή εργοστασίων μεταλλουργίας<ref>{{Cite web |url=http://www.myresitainfo.com/past.htm |title=Αρχειοθετημένο αντίγραφο |accessdate=2012-12-09 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120613184617/http://www.myresitainfo.com/past.htm |archivedate=2012-06-13 |url-status=dead }}</ref>.Στις 3 Ιουλίου 1771 έγινε σημαντικό μεταλλουργικό κέντρο στην περιοχή. Η θεμελίωση της βιομηχανικής Ρέσιτσα τέθηκαν με την ίδρυση των εργοστασίων κοντά στα χωριά Reşiţa Română (Reschiza Kamerală ή Oláh Resitza) και Reşiţa Montană (Eisenwerk Reschitza, Nemet ή Reschitza ή Resiczbánya). Η Reşiţa Montană αρχικά κατοικείτο από Ρουμάνους και αργότερα, το 1776, εγκαταστάθηκαν εκεί 70 γερμανικές οικογένειες. Μεταξύ 1880 και 1941 στην πόλη πλειοψηφούσαν οι Γερμανοί με 12.096 το 1941, με 9.453 Ρουμάνους και 1861 Ούγγρους. Μεταξύ των ετών 1910-1925, η Ρέσιτσα ήταν αγροτική περιοχή και το 1925 ανακηρύχθηκε πόλη, χάρη στη βιομηχανική ανάπτυξή της.

Οι εγκάταστασεις εκσυγχρονίστηκαν μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και στην πόλη υπήρχε η λεγόμενη βαριά βιομηχανία, καθώς υπήρχε ένα εργοστάσιο που κατασκεύαζε μηχανές ντίζελ για τρένα.<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/499349/Resita Resita] Brittanica</ref> Η μεταλλουργική βιομηχανία καθορίζει ακόμη και σήμερα την οικονομική ζωή της πόλης αν και τα τελευταία χρόνια λειτουργούν και μονάδες επεξεργασίας κρεάτων, ζυμαρικών και ειδών ένδυσης<ref>{{Cite web |url=http://www.myresitainfo.com/today.htm |title=Αρχειοθετημένο αντίγραφο |accessdate=2012-12-09 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120613184643/http://www.myresitainfo.com/today.htm |archivedate=2012-06-13 |url-status=dead }}</ref>. Στην πόλη υπάρχει ένα μουσείο για ατμομηχανές τρένων.<ref>{{cite web|title=Steam Locomotives Museum|url=http://www.romguide.net/Visit/Steam-Locomotives-Museum_vt6db|publisher=Romguide.com|accessdate=9 Δεκεμβρίου 2012}}{{Dead link|date=Δεκέμβριος 2019 }}</ref>

Μετά το 1989 η Ρέσιτσα έχασε το μεγαλύτερο μέρος της σημασίας της και η οικονομία της αντιμετώπισε κρίση, μαζί με τη ρουμανική οικονομία. Ο πληθυσμός υπέστη επίσης μείωση, από 110.000 το 1989 σε 86.000 το 2006. Μετά την πτώση του κομμουνισμού, η Χαλυβουργία της Ρέσιτσα (''Combinatul Siderurgic Reşiţa, CSR'') αγοράστηκε από Αμερικανό επενδυτή που έφερε το εργοστάσιο μόλις ένα βήμα πριν τη χρεοκοπία. Σήμερα η χαλυβουργία διοικείται από την ΤΜΚ Europe GmbH, γερμανική θυγατρική της OAO TMK,Moscow, που σχειάζει εκσυγχρονισμό της CSR. Πάντως πιστεύεται ότι η CSR δεν θα επανακτήσει ποτέ τη θέση που είχε την κομμουνιστική εποχή.

==Η πόλη==
Η πόλη βρίσκεται κατά μήκος του ποταμού [[Μπάρζαβα]], που συναντά τον ποταμό Ντόμαν στο κέντρο της πόλης. Το μεγαλύτερο μέρος της αστικής περιοχής είναι συγκεντρωμένο κατά μήκος του Μπάρζαβα, με κάποια ανάπτυξη, ως επί το πλείστον κατοικιών, στους γύρω λόφους.

Αποτελείται από τρεις κύριες περιοχές, δύο πρώην χωριά που ήταν πολύ κοντά: τη '''Ρουμανική Ρέσιτσα''' (Ρουμανικά: ''Reşiţa Română'' ή ''Olah Resitza'') και την '''Ορεινή Ρέσιτσα'''(Ρουμανικά ''Reşiţa Montană, Eisenwerk Reschitza'' ή ''Nemet Reschitza''), μια νέα περιοχή, που χτίστηκε πρόσφατα, από πολυκατοικίες σε ένα μεγάλο λιβάδι, που ονομάζεται '''Λιβάδι Μπάρζαβα'''.

Το κέντρο της πόλης έχει μερικώς ανακαινιστεί από το 2006. Ένα σημαντικό σημείο έλξης που βρίσκεται στο κέντρο της πόλης είναι το εντυπωσιακό κινητό συντριβάνι, σχεδιασμένο από τον Κονσταντίν Λουκάτσι, την κομμουνιστική εποχή.

Υπάρχουν, επίσης, σημαντικά πολιτιστικοί χώροι στη Ρέσιτσα που ανακαινίστηκαν το 2006, όπως η Σχολή κυροδέματος (Şcoala de Beton), το κέντρο της πόλης και η Πολυκλαδική Αίθουσα (Sala Polivalentă).

Ενα μουσείο ατμομηχανών που έχει την πρώτη ατμομηχανή της Ρουμανίας, που κατασκευάστηκε στη Ρέσιτσα, βρίσκεται στη συνοικία Σιδηροδρομική Διακλάδωση (Ρουμανικά: Triaj).

Σημαντικό κέντρο σιδήρου και χάλυβα, η Ρέσιτσα είναι περιοχή υψικαμίνων, χυτήριων σιδήρου και εργοστασίων, που παράγουν ηλεκτρικές συσκευές, χημικά προϊόντα και μηχανήματα.

{{multiple image
| align     = right
| direction = horizontal
| header    = 
| width     = 200

| image1    = Rs20thcentury.jpg
| alt1      = View of the Reșița's local factory in the early 20th century
| caption1  = Τοπικό εργοστάσιο στις αρχές του 20ού αιώνα

| image2    = 230 DCE.jpg
| alt2      = Present time view of a small part of the Reșița Steelworks
| caption2  = Τμήμα της Χαλυβουργίας της Ρέσιτσα

| image3    = Reșița, primăria la noapte 1.jpeg
| alt3      = City Hall in the City Centre
| caption3  = Δημαρχείο στο Κέντρο
| image4    = 0150 DCE.jpg
| alt4      = Museum of Highland Banat
| caption4  = Μουσείο του Ορεινού [[Βανάτο]]υ

| image5    = Resita Casa de Cultura.jpg
| alt5      = Community Centre
| caption5  = Κοινοτικό Κέντρο
}}

==Δημογραφικά==

{{Historical populations|align=none|cols=2
|percentages=pagr
|1880|14616
|1890|18448
|1910|23625
|1930|19868
|1948|24895
|1956|41234
|1966|56653
|1977|84786
|1992|96918
|2002|84026
|2011|73282
}}

Στην τελευταία απογραφή του 2011 κατοικούσαν στην πόλη της Ρέσιτσα 65.509 άνθρωποι,<ref name="census">{{cite web | url = http://www.edrc.ro/recensamant.jsp?regiune_id=1832&judet_id=1909&localitate_id=1910 | title = Ethno-demographic Structure of Romania | accessdate =2 January 2011 | publisher = The Ethnocultural Diversity Resource Center }}</ref> καθιστώντας τη την 29η μεγαλύτερη πόλη της Ρουμανίας. Η εθνοτική σύνθεση είναι ως εξής:

{| class="toccolours" style="margin: 0 1em 0 1em;" width="80%" 
|-
! align="center" style="background:#ccccff" colspan="2" | '''Απογραφή'''<ref name=BisericiArhidiac>{{cite book|last1= Țiglă|first1=Erwin Joseph|authorlink1=Erwin Joseph Țiglă|editor1-first=Waldermar|editor1-last=Konig|editor1-link=Waldermar Konig|title=Biserici Romano-Catolice din Arhidiaconatul Montan|edition=a doua|year=2004|origyear=2001|publisher=ColorPrint Reșita |location= Reșita |language= Romanian|isbn=973-97258-5-6|page=110|chapter=Resita Montana}}</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.recensamantromania.ro/wp-content/uploads/2012/08/TS6.pdf |title=Αρχειοθετημένο αντίγραφο |accessdate=2016-12-05 |archive-date=2013-05-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130511165101/http://www.recensamantromania.ro/wp-content/uploads/2012/08/TS6.pdf |url-status=dead }}</ref>
! align="center" style="background:#ccccff" colspan="10" | '''Ethnic Structure'''
|-
!'''Ετος'''
!'''Πληθυσμός'''
![[Ρουμάνοι]]
![[Γερμανοί]]
!Ούγγροι
![[Σέρβοι]]
![[Κροάτες]]
![[Σλοβάκοι]]
!Τσέχοι
!Ουκρανοί
![[Ρομά]]
!Αλλοι
|- align="center"
| 1880 || '''14.616''' || 6557 || 5428 || 592 || || || || || || || 2039
|- align="center"
| 1890 || '''18.448''' || 6876 || 8150 || 967 || || || || || || || 2455 
|- align="center"
| 1910 || '''23.625''' || 8465 || 10471 ||2814 || || || || || || || 1875
|- align="center"
| 1930
| '''19.868'''
| 5.851
| 10.637
| 2.127
| 36
| 36
| 191
| 191
| 
| 
| 797
|- align="center"
| 1935
| '''20.085'''
| 
| 
| 
| 
| 
| 
| 
|
| 
| 
|- align="center"
| 1966
| '''55.752'''
| 39.760
| 9.846
| 4.008
| 289
| 289
| 239
| 712
| 
| 
| 610
|- align="center"
| 1992
| '''95.216'''
| 79.518
| 5.045
| 4.009
| 936
| 296
| 167
| 205
| 
| 
| 2.340
|- align="center"
| 2002
| '''84.026'''
| 74.584
| 2.696
| 3.034
| 580
| 535
| 102
| 140
| 
| 
| 2.355
|- align="center"
| 2011
| '''65.509'''
| 59,994 <br>(90.02%)
| 1,323 <br>(1.98%)
| 1,682 <br>(2.52%)
| 365 <br>(0.54%)
| 313 <br>(0.47%)
| 
| 
| 714
| 1,019 <br>(1.53%)
| 698 <br>(1.06%)
|}

==Θρησκεία==
[[File:Frontal View of Mary of Snow Catholic Church.jpg|thumb|right|Καθολική Εκκλησία στη Ρέσιτσα, αφιερωμένη στην Παναγία των Χιονιών.]]
[[File:Synagogue resita.jpg|thumb|right|[[Συναγωγή]].]]
Σύμφωνα με την [[Αυστροουγγαρία|Αυστροουγγρική]] απογραφή του 1880 οι κάτοικοι ήταν:
*6569 [[Καθολική Εκκλησία|Ρωμαιοκαθολικοί]]
*2129 [[Ορθόδοξη Εκκλησία|Ορθόδοξοι]] 
*304 [[Λουθηρανισμός|Λουθηρανοί]]
*163 [[Ανατολικές Καθολικές Εκκλησίες|Ανατολικοί Καθολικοί]] (Ουνίτες)
*126 [[Μεταρρυθμισμένες εκκλησίες|Μεταρρυθμιστές]] 
*72 [[Εβραίοι]] 

Σήμερα υπάρχουν σε λειτουργία πολλές από τις παλιές και μερικές νέες εκκλησίες:
*''Ρωμαιοκαθολικές εκκλησίες''
**Εκκλησία της Παναγίας των Χιονιών (Παλιά Πόλη) ({{lang-ro|link=no|Biserica Maria Zăpezii}})
**Εκκλησία της Κυριακής της Αγίας Τριάδας (Govândari) ({{lang-ro|link=no|Biserica Duminica Preasfintei Treimi}})
*''Ορθόδοξες εκκλησίες''
**Εκκλησία του Νέου Ιωσήφ του Πάρτος (Κέντρο Πόλης) ({{lang-ro|link=no|Sfântul Ierarh Iosif cel Nou de la Partoș}}) 
**Εκκλησία της [[Πεντηκοστή]]ς (Govândari) ({{lang-ro|link=no|Pogorârea Sfântului Duh}})
**Εκκλησία Αγίων Πέτρου και Παύλου (Govândari) ({{lang-ro|link=no|Sfinții Apostoli Petru și Pavel}}) 
**Εκκλησία Αγίων Πέτρου και Παύλου (Lend) ({{lang-ro|link=no|Sfinții Apostoli Petru și Pavel}}) 
**Εκκλησία του [[Βασίλειος Καισαρείας|Αγίου Βασιλείου του Μεγάλου]] (Moroasa) ({{lang-ro|link=no|Sfântul Vasile cel Mare}})
**Εκκλησία των Αγίων Αρχαγγέλων [[Αρχάγγελος Μιχαήλ|Μιχαήλ]] and [[Αρχάγγελος Γαβριήλ|Γαβριήλ]] (Moroasa) ({{lang-ro|link=no|Sfinții Arhangheli Mihail și Gavriil}})
*''Ορθόδοξος καθεδρικός''
**Adormirea Maicii D-lui (Παλιά Πόλη)
**Schimbarea la Față (Govândari)
*''Λουθηρανική εκκλησία'' (Παλιά Πόλη) - του 19ου αιώνα
*''Μεταρρυθμιστική εκκλησία'' (Παλιά Πόλη)
*''Ανατολική Καθολική εκκλησία'' (Govândari)
*''Συναγωγή'' (Παλιά Πόλη)

==Οικονομία==
[[Image:BCR 1.jpg|thumb|Το κτίριο της Banca Comercială Română]]
Η Ρέσιτσα έχει θεωρείται προ πολλού το δεύτερο μεγαλύτερο βιομηχανικό κέντρο της Ρουμανίας. Είναι σημαντικό κέντρο παραγωγής χάλυβα και οχημάτων. Το C.S.R. (Combinatul Siderurgic Reşiţa) και το U.C.M.R., το πρώτο ρουμανικό εργοστάσιο (Uzina Constructoare de Masini Reşiţa)στήριξαν τη ζωή της πόλης για πάνω από 300 χρόνια. Τα πρώτα εργοστάσια χτίστηκαν το 1771, κατά τη διάρκεια της βασιλείας της Μαρίας Θηρεσίας. Κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα, τα χαλυβουργεία ήταν γνωστά ως Steg. Μετά το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, όταν το [[Βανάτο]] έγινε μέρος της Ρουμανίας, άλλαξαν το όνομά τους και πάλι, αυτή τη φορά σε Uzinele şi Domeniile Reşiţa ή UDR. Μόνο αργότερα, υπό το κομμουνιστικό καθεστώς, ήταν η UDR διαχωρίστηκε σε CSR και UCMR.

Η οικονομία της Ρέσιτσα αντιμετώπισε πρόβλημα από το 1989, αλλά άρχισε να ανακάμπτει καθώς οι επενδύσεις αυξάνονται

* Βιομηχανία: αυτοκινήτων, σιδήρου, υφαντρουργίας, ιδιωτικών κατασκευών
* Γεωργία: 1% του εργατικού δυναμικού της πόλης εργάζεται στη γεωργία
* Υπηρεσίες: δημόσια τροφοδοσία, εσωτερικές και διεθνείς μεταφορές
* Τουρισμός: 2 τουριστικές εταιρείες (Tourist Semenic ΑΕ και BIRTA ΑΕ).

== Σημαντικοί άνθρωποι ==
[[File:Cristian Chivu 2011.jpg|thumb|right|130px|Ο Κριστιάν Κίβου σε αγώνα το 2011]]
* Κριστιάν Κίβου (1980–), ποδοσφαιριστής
* Φλάβιους Κότσι (1987–), αθλητής καλλιτεχνικής γυμναστικής
* Κοσμίν Μότσι (1984-), ποδοσφαιριστής
* Φράντσισκ Βάσταγκ (1969–), πυγμάχος

==Αδελφοποιήσεις==
* {{flag|Canada}}, [[Μόνκτον]]
* {{flag|Italy}}, [[Πέζαρο]]

== Παραπομπές ==
<references />

{{Βικιλεξικό|Ρέσιτσα}}
{{commonscat|Reșița}}

{{Authority control}}

[[Κατηγορία:Πόλεις της Ρουμανίας]]