Προβολή πηγαίου κώδικα για τη σελίδα Παντικάπαιον

{{Infobox ancient site
  |name = Παντικάπαιον
  |native_name = 
  |alternate_name = 
  |image = Архітектурно-археологічний комплекс «Стародавнє місто Пантікапей».JPG
  |alt = 
  |caption = Άποψη του [[πρυτανείο|πρυτανείου]] του Παντικαπαίου, χρονολογούμενο από τον 2ο αιώνα π.Χ. Ο Οβελίσκος της Δόξας του [[Κερτς]] είναι ορατός στο βάθος.
  |map_type = Κριμαία
  |map_alt = 
  |map_size = 270
  |coordinates = {{coord|45|21|3|N|36|28|7|E|display=inline,title}}
  |location = [[Κερτς]], [[Κριμαία|Αυτόνομη Δημοκρατία της Κριμαίας]], [[Ουκρανία]]
  |region = [[Ταυρική]]
  |type = Οικισμός
  |part_of = 
  |length = 
  |width = 
  |area =  100 εκτάρια
  |height = 
  |builder = Άποικοι από την [[Μίλητος|Μίλητο]]
  |material = 
  |built = 7ος ή 6ος αιώνας π.Χ.
  |abandoned = π. 370&nbsp;μ.Χ.
  |epochs = [[Αρχαϊκή Εποχή]]
  |cultures = [[Αρχαία Ελλάδα|Αρχαίος Ελληνικός]]
  |dependency_of = 
  |occupants = 
  |event = 
  |excavations = 
  |archaeologists = 
  |condition = Ερειπωμένο
  |ownership = Δημόσιο
  |management = 
  |public_access = Ναι
  |website = <!-- {{URL|example.com}} -->
  |notes = 
}}
Το '''Παντικάπαιον''' (γενική: ''του Παντικαπαίου'') ήταν σημαντική [[αρχαία Ελλάδα|αρχαιοελληνική]] πόλη και λιμένας στην [[Ταυρική]] (Ταυρική Χερσόνησο), κείμενη σε λόφο (Όρος Μιθριδάτης) στη δυτική πλευρά του [[Κιμμέριοι|Κιμμέριου]] [[Βόσπορος|Βόσπορου]] στην έξοδο της λίμνης Μαιώτιδος (σημερινή [[Αζοφική θάλασσα]]), εκεί που σήμερα είναι η πόλη [[Κερτς]]. Ιδρυτές της πόλης θεωρούνται οι [[Μίλητος|Μιλήσιοι]] κατά τον ύστερο 7ο-πρώιμο 6ο αιώνα [[Π.Κ.Ε.]]

==Ιστορία==
[[File:Ancient Greek Colonies of N Black Sea el.png|thumb|left|300px|Το Παντικάπαιο στην Ταυρική Χερσόνησο.]]
[[Image:Pantikapey.jpg|thumb|left|300px|Ερείπια του Παντικαπαίου]]
[[Αρχείο:ThracianCoin.JPG|thumb|left|300px|[[Νόμισμα (Κέρμα)|Νόμισμα]] από το Παντικάπαιον, φέρον [[διάδημα]] και τα γράμματα ''ΠΑΝ''. [[2ος αιώνας π.Χ.]]]]
===Πρώτες αναφορές===
Κατά τους πρώτους αιώνες ύπαρξης της πόλης, κυριαρχούσαν τα εισαγόμενα ελληνικά προϊόντα: κεραμικά, τερακότες και μεταλλικά αντικείμενα, πιθανώς από εργαστήρια στη Ρόδο, την Κόρινθο, τη Σάμο και την Αθήνα. Η τοπική παραγωγή, μιμούμενη αυτά τα πρότυπα, εξελίχθηκε παράλληλα. Η Αθήνα κατασκεύαζε ένα ειδικό είδος κύπελλου για την πόλη, γνωστό ως σκεύος Κερτς. Οι ντόπιοι αγγειοπλάστες μιμήθηκαν τα ελληνιστικά κύπελλα, γνωστά ως γνάθια, καθώς και ανάγλυφα (Μεγαρικά κύπελλα). Η πόλη έκοβε ασημένια νομίσματα από τον 5ο αιώνα π.Χ. και χρυσά και χάλκινα από τον 4ο αιώνα π.Χ.<ref>Sear, David R. (1978). ''Greek Coins and Their Values ''. Τόμ. I: Europe (σελ. 168-169). Seaby Ltd., Λονδίνο. {{ISBN|0 900652 46 2}}</ref>. Στη μεγαλύτερη έκτασή της, η πόλη καταλάμβανε 100 εκτάρια (250 στρέμματα)<ref>{{cite encyclopedia|title=Panticapaeum|url=http://www.encyclopediaofukraine.com/display.asp?linkpath=pages\P\A\Panticapaeum.htm|encyclopedia=Internet Encyclopedia of Ukraine|publisher=Canadian Institute of Ukrainian Studies|access-date=18 Φεβρουαρίου 2013}}</ref>. Τα Μουσεία [[Ερμιτάζ]] και Κερτς περιέχουν υλικό από την περιοχή, η οποία ακόμη βρίσκεται υπό ανασκαφή.

===5ος-1ος αιώνας π.Χ.===
Κατά τον 5ο - 4ο αιώνα Π.Κ.Ε. η πόλη έγινε έδρα των δυναστειών των Αρχαιανακτιδών και των Σπαρτοκιδών, βασιλέων του [[Βασίλειο του Βοσπόρου|βασιλείου του Βοσπόρου]] όπου και ονομαζόταν ενίοτε Βόσπορος. Την εποχή εκείνη γνώρισε μεγάλη ακμή από το σιτεμπόριο που ανέπτυξε με άλλες αρχαίες ελληνικές πόλεις. Η οικονομική της πτώση κατά τον 4ο και 3ο αιώνα Π.Κ.Ε. ήταν το αποτέλεσμα αφενός οι επιδρομές των Σαρμάτων στα βόρεια και αφετέρου το άνοιγμα νέων αγορών και του αυξανόμενου ανταγωνισμού ιδίως του [[Αρχαία Αίγυπτος|αιγυπτιακού]] σταριού. Ο τελευταίος των Σπαρτοκιδών άφησε το βασίλειό του στον [[Μιθριδάτης Στ' Ευπάτωρ|Μιθριδάτη Στ']], βασιλέα του [[Πόντος|Πόντου]], το 115 π.Χ. όταν κατέλαβε τη νότια Ρωσία.

==Παραπομπές==
<references />

==Βιβλιογραφία==
* Noonan, Thomas&nbsp;S. «The Origins of the Greek Colony at Panticapaeum», ''American Journal of Archaeology'', Vol.&nbsp;77, No.&nbsp;1. (1973), 77–81.

==Δικτυακοί τόποι==
*[http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0064%3Aid%3Dpanticapaeum Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Περσέας (Perseus Digital Library)]
*[http://www.chersonesos.org/?p=museum_coll_ep1&l=eng Διάταγμα προς τιμήν του Διόφαντου] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210922085133/http://www.chersonesos.org/?p=museum_coll_ep1&l=eng |date=2021-09-22 }}, γενικά στοιχεία για τον Μιθριδάτη ΣΤ' Ευπάτορα.
*[http://www.atmo.info/Mithridat.htm Ομοιότητες της πόλης του Παντικάπαιου και της Ατλαντίδας όπως περιγράφηκε από τον Πλάτωνα. Eagle/Wind 2005]
*[https://web.archive.org/web/20200605051853/https://hum.ihu.edu.gr/ MA in Black Sea Cultural Studies].International Hellenic University-School of Humanities

{{Αρχαίες ελληνικές αποικίες στον Εύξεινο Πόντο}}
[[Κατηγορία:Αποικίες της Μιλήτου]]
[[Κατηγορία:Ιστορία της Κριμαίας]]
[[Κατηγορία:Βασίλειο του Βοσπόρου]]
[[Κατηγορία:Αρχαίες ελληνικές αποικίες στη Μαύρη Θάλασσα]]