Κτίριο Πέμπτης Μεραρχίας

Προσθήκη συνδέσεων
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 35°31′5.27″N 24°1′9.01″E / 35.5181306°N 24.0191694°E / 35.5181306; 24.0191694

Κτίριο Πέμπτης Μεραρχίας (Χανιά)
Χάρτης
Είδοςκτήριο
Γεωγραφικές συντεταγμένες35°31′5″N 24°1′9″E
Διοικητική υπαγωγήΔήμος Χανίων
ΧώραΕλλάδα
δεδομένα (π)

Το κτίριο της πέμπτης μεραρχίας κατασκευάστηκε κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας (1870-1880) στα Χανιά στο λόφο Καστέλι, εντός της παλιάς πόλης των Χανίων.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το κτίριο κατασκευάστηκε κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας 1870-1880 και αξιοποιήθηκε ως οίκημα από τον Πασά. Μετά την επανάσταση του 1897-1898 και την απελευθέρωση της Κρήτης από τους Τούρκους, το κτίριο πέρασε στον Πρίγκιπα Γεώργιο, ο οποίος είχε οριστεί ως ύπατος αρμοστής έως και το 1905.

Κατά την Περίοδο της Γερμανικής Κατοχής το κτίριο αξιοποιήθηκε από τους Ναζί καθώς εγκαταστάθηκε η κομαντατούρα της Γκεστάπο. Τα υπόγεια του κτιρίου αξιοποιήθηκαν ως κελιά για βασανιστήρια.

Τέλος την περίοδο της στρατιωτικής δικτατορίας του Παπαδόπουλου, εγκαταστάθηκε η στρατιωτική διοίκηση και η Ε.Σ.Α, χρησιμοποιήθηκε ως έδρα της 5ης Μεραρχίας του Στρατού, όπου έμεινε και σαν όνομα το κτίριο της Μεραρχίας. Το 1985 το κτίριο της Μεραρχίας πέρασε από το Υπουργείο Άμυνας στο Υπουργείο Παιδείας, όπου στην συνέχεια δίνεται στο νεοσύστατο Πολυτεχνείο Κρήτης για να στεγάσει τις εκπαιδευτικές του δραστηριότητες.

Από το 1985 έως και το 2004 το κτίριο δεν αξιοποιήθηκε με κανένα τρόπο.[1][2]

Κατάληψη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Ιούνιο του 2004 ολιγομελής[3] ομάδα αναρχικών κατέλαβε το εγκαταλελειμμένο κτίριο. Το μέρος καθαρίστηκε από απορρίμματα, ενώ με προσωπικά έξοδα των εμπλεκομένων έγιναν επισκευές και εργασίες συντήρησης.[1][2] Η ενέργεια αυτή αν και παράνομη σύμφωνα με τους νόμους περί εκμετάλλευσης κρατικής ιδιοκτησίας, βρήκε στήριξη από τμήματα της τοπικής κοινωνίας, γεγονός που οφείλεται προπαντώς σε διαφορές στις πολιτικές πεποιθήσεις μεταξύ των πολιτών. Αργότερα είχαν εξασφαλιστεί 700.000 ευρώ για εργασίες από το ίδιο το πανεπιστήμιο.[3] Η κατάληψη της Rosa Nera, υποστήριζε ότι δεν διεκδικεί την ιδιοκτησία του κτηρίου, αλλά ότι πρέπει να υπάρχει το δικαίωμα κοινωνικής χρήσης αχρησιμοποίητων και εγκαταλελειμμένων επί χρόνια κτηρίων με σκοπό την κάλυψη αναγκών.[1]

Μαρτυρίες ατόμων που συμμετείχαν στην κατάληψη Rosa Nera έκαναν λόγο για αξιοποίηση πολλών χώρων χωρίς κέρδος, οι οποίοι περιλάμβαναν μεταξύ άλλων αίθουσες θεάτρου, χορού, προβολών, δανειστική βιβλιοθήκη, παιδικό στέκι, επίσης διοργανώνονταν πολιτιστικές και κοινωνικές εκδηλώσεις. Κατά καιρούς φιλοξενήθηκαν πρόσφυγες πολέμου, μετανάστες και εργάτες που είχαν πρόβλημα στέγασης.[1] Αναρχικοί που συμμετείχαν στη κατάληψη υποστηρίζουν ότι δεν υπήρχε κάποιο σύστημα ιεραρχίας ή αρχηγός, και πως οι αποφάσεις παίρνονταν με ανοιχτές συζητήσεις σε εβδομαδιαίες συνελεύσεις.[1]

Προσπάθειες εκκένωσης του κτηρίου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από το 2004 είχαν γίνει συζητήσεις και προσπάθειες από τις τοπικές αρχές των Χανίων, αλλά κυρίως από το εκπαιδευτικό ίδρυμα, για εκκένωση της κατάληψης και αξιοποίηση του χώρου.[4] O Ιωακείμ Γρυσπολάκης ισχυρίστηκε ότι το 2006 κουκουλοφόροι επιτέθηκαν με τούρτα στον πρύτανη του πανεπιστημίου[5].

Το Πολυτεχνείο Κρήτης προσπάθησε το 2010 να κινήσει τις διαδικασίες για την έναρξη εργασιών στατικής ενίσχυσης του διατηρητέου κτιρίου, στηριζόμενο σε πολυδάπανη μελέτη αναστύλωσης και διαμόρφωσης που είχε πραγματοποιηθεί στο παρελθόν. Ήδη από το 2009 το κτίριο αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα στατικότητας.[6] Το σχέδιο ήταν να στεγαστεί εκεί η Σχολή Καλών Τεχνών, τελικά όμως τελμάτωσε με ευθύνη της πρυτανείας και των καταληψιών που επιτέθηκαν σε υπαλλήλους του πολυτεχνείου.[5][7] Ως συνέπεια δεν υπογράφηκε σύμβαση με την εργολαβική εταιρία, γεγονός που οδήγησε σε απώλεια 4,5 εκατ. ευρώ από το Πρόγραμμα Δημοσίων επενδεύσεων.[3]

Το Μάρτιο του 2014 η Σύγκλητος του πανεπιστημίου αποφάσισε να προχωρήσει στην παραχώρηση του κτιρίου της πέμπτης μεραρχίας και κάποιων ακόμη κτιρίων που ανήκουν στο Πολυτεχνείο Κρήτης, στην Εταιρία Αξιοποίησης Περιουσίας του Πολυτεχνείου Κρήτης, εταιρία μονομετοχική που ελέγχεται αποκλειστικά από το Πολυτεχνείο και πρόεδρος είναι ο εκάστοτε πρύτανης. Αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας ήταν να γίνουν διάφορες προτάσεις για την αξιοποίηση του χώρου και κατά κύριο λόγο τέθηκε το ζήτημα ανέγερσης μεγάλης ξενοδοχειακής μονάδας. [8][9][10] Το 2017, το υπουργείο Πολιτισμού επεσήμανε ότι το κτίριο έχει κηρυχθεί διατηρητέο και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για επιχειρηματικούς σκοπούς.[11] Τη ίδια χρονιά, κατά τη διάρκεια πορείας μέλη της κατάληψης έφτυσαν δημοσιογράφο στο πρόσωπο διότι στην ιστοσελίδα του υποστήριζε τη θέση της πρυτανείας υπέρ της παραχώρησης των δημόσιων κτιρίων στον ιδιώτη.[12]

Τα ξημερώματα της 5ης Σεπτεμβρίου 2020 η αστυνομία εισήλθε στον χώρο, εκκενώνοντας το κτίριο, ώστε να αποδοθεί πίσω στον νόμιμο ιδιοκτήτη του, δηλαδή το Πολυτεχνείο Κρήτης με προοπτική την εμπορική αξιοποίηση του.[13] Υποστηρικτές της κατάληψης επιτέθηκαν τόσο στους αστυνομικούς όσο και στο συνεργείο που είχε σταλεί για τον καθαρισμό του κτιρίου.[14] Η αστυνομία κατέσχεσε 16 κοντάρια και φορητούς υπολογιστές.[15] Πανεπιστημιακοί και ερευνητές εξέδωσαν ανακοίνωση που καταδικάζει την εκκένωση της κατάληψης Rosa Nera προκειμένου να μετατραπεί σε ξενοδοχειακή μονάδα.[16] Αντίστοιχα υπήρξαν αντιδράσεις από το Δήμο Χανίων, φορείς και αντιπολιτευόμενα κοινοβουλευτικά κόμματα.[17] Πορείες και συλλαλητήρια έλαβαν χώρα στα Χανιά ενάντια στο κλείσιμο της Rosa Nera, οδηγώντας σε πολλαπλές κινητοποιήσεις με σκοπό την υπεράσπιση των δικαιωμάτων όσων χρησιμοποιούσαν το χώρο.[18]

Τον Ιούνιο του 2021, η Rosa Nera άρχισε να λειτουργεί ξανά, μετά την ανακατάληψη του κτιρίου από κατοίκους.[19]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 «Κάτω τα χέρια από τη «Rosa Nera»». Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2020. 
  2. ↑ 2,0 2,1 «Oι καταλήψεις στην Κρήτη δεν ...κατέουν από τελεσίγραφα». Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2020. 
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Λακασάς, Απόστολος. «Κατάληψη, χώρος… αναψυχής | Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ». Ανακτήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2020. 
  4. ↑ ««Εκκένωση» της κατάληψης Rosa Nera ζητά ο Πρύτανης του Πολυτεχνείου Κρήτης Διγαλάκης – Αντιδράσεις εναντίον του από κοινωνικούς φορείς». Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2020. [νεκρός σύνδεσμος]
  5. ↑ 5,0 5,1 admin (6 Σεπτεμβρίου 2020). «Ιωακείμ Γρυσπολάκης για εκκένωση κατάληψης Rosa Nera: "Χάθηκε η ευκαιρία το 2010 να αναστηλωθεί και να στεγάσει τη Σχολή Καλών Τεχνών. Να αξιοποιηθεί εις όφελος του Ιδρύματος"». Αγώνας της Κρήτης (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2020. 
  6. ↑ Θεοδωράκη, Σοφία (8 Σεπτεμβρίου 2020). «Χανιά: Β. Διγαλάκης: Η εκκένωση της κατάληψης Rosa Nera μετά από 16 χρόνια, ήταν πράξη αυτονόητη». ert.gr. Ανακτήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2020. 
  7. ↑ «Rosa Nera και αριστεία: Κάποιες πρώτες σκέψεις». www.kriti24.gr. 10 Σεπτεμβρίου 2020. 
  8. ↑ «Ιστορικό κτίριο προορίζεται για ξενοδοχείο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιουλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2020. 
  9. ↑ «Το Υπουργείο Πολιτισμού διερευνά… τώρα αν το κτίριο της 5ης Μεραρχίας είναι μνημείο!». Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2020. 
  10. ↑ «Και επίσημα μνημείο το κτίριο της Μεραρχίας». Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2020. 
  11. ↑ userbackup1 (4 Ιουλίου 2017). ««Εκκένωση» της κατάληψης Rosa Nera ζητά ο Πρύτανης του Πολυτεχνείου Κρήτης Διγαλάκης - Αντιδράσεις εναντίον του από κοινωνικούς φορείς». ΝΕΑ ΣΕΛΙΔΑ. Ανακτήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2020. [νεκρός σύνδεσμος]
  12. ↑ «ΒΙΝΤΕΟ:Έφτυσαν δημοσιογράφο στο πρόσωπο στη συγκέντρωση της Rosa nera...». ΝΕΑ Τηλεόραση Κρήτης. 13 Ιουνίου 2017. Ανακτήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2020. 
  13. ↑ Πολύζου, Κατερίνα (5 Σεπτεμβρίου 2020). «Χανιά: Εκκένωση κτιρίου κατάληψης της Ροζα Νέρα – Συλλήψεις και τραυματισμός δημοσιογράφου (video)». ert.gr. Ανακτήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 2020. 
  14. ↑ «Χανιά: Εκκενώθηκε κτίριο του Πολυτεχνείου Κρήτης που ήταν υπό κατάληψη επί... 16 χρόνια». ΤΑ ΝΕΑ. 5 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2020. 
  15. ↑ «Χανιά: Αυτά είναι τα ευρήματα που εντοπίστηκαν στην κατάληψη Rosa Nera». Έθνος. 5 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2020. 
  16. ↑ «Πανεπιστημιακοί και ερευνητές τοποθετούνται υπέρ της κατάληψης Rosa Nera». Alfavita. Ανακτήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2020. 
  17. ↑ «Rosa Nera: οι επενδυτές του Διγαλάκη ήρθαν με τα ΜΑΤ». Η Εφημερίδα των Συντακτών. Ανακτήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2020. 
  18. ↑ «Τεράστια διαδήλωση στα Χανιά ενάντια στην ξενοδοχοποίηση του λόφου Καστέλι, σε αλληλεγγύη με την κατάληψη Rosa Nera (Video)». Αυγή. 12 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2020. 
  19. ↑ «Κατέλαβαν ξανά τη «Rosa Nera»». Η Εφημερίδα των Συντακτών. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2021. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Κτίριο_Πέμπτης_Μεραρχίας&oldid=9300593"