Προβολή πηγαίου κώδικα για τη σελίδα Κάστρο του Ζερζεβάν

{{Infobox ancient site
| name           = Κάστρο του Ζερζεβάν
| native_name    = Zerzevan Kalesi
| native_name_lang =
| alternate_name = Κάστρο Σαμαχί
| image          = Hava fotoğrafı.jpg
| image_size     = 
| alt            = 
| caption        = Αεροφωτογραφία του Κάστρου Ζερζεβάν (2014)
| map            = 
| map_type       = Turkey
| map_alt        = 
| map_caption    = Τοποθεσία του κάστρου εντός της Τουρκίας.
| map_size       = 
| altitude_m     = <!-- Enter a number for altitude in meters (m) -->
| altitude_ref   = 
| relief         = yes
| coordinates    = {{coord|37|36|29|N|40|29|57|E|display=inline,title}}
| gbgridref      = 
| map_dot_label  = Κάστρο του Ζερζεβάν
| location       = Ντεμιρολτσέκ, [[Τσινάρ (Ντιγιάρμπακιρ)|Τσινάρ, Ντιγιάρμπακιρ]], Τουρκία
| region         = 
| type           = [[Οχύρωση]]
| part_of        = 
| length         = 
| width          = 
| area           = 5,7 εκτάρια
| height         = 
| builder        = [[Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία]]
| material       = 
| built          = 4ος αιώνας
| abandoned      = 7ος αιώνας
| epochs         = [[Πρωτοχριστιανική περίοδος|Πρωτοχριστιανισμός]]
| cultures       = 
| dependency_of  = 
| occupants      = 
| event          = 
| discovered     = 2014
| excavations    = 
| archaeologists = 
| condition      = Ερειπωμένο
| ownership      = 
| management     = 
| public_access  = Τμηματικά
| other_designation =
| website        = {{URL|http://www.zerzevan.com/|?lang=en}}
| architectural_styles =
| architectural_details =
| notes          = 
}}

Το '''Κάστρο του Ζερζεβάν''' ({{lang-tr|Zerzevan Kalesi}} {{lang-arm|Զերզեվանի ամրոց}}), επίσης γνωστό ως '''Κάστρο Σαμαχί''', είναι ερειπωμένο ανατολικό ρωμαϊκό κάστρο, πρώην σημαντικό στρατόπεδο, στην [[Επαρχία του Ντιγιάρμπακιρ]], στη Νοτιοανατολική Τουρκία. Αρχαιολογικές ανασκαφές οι οποίες έλαβαν χώρα στην συγκεκριμένη τοποθεσία αποκάλυψαν την ύπαρξη υπόγειων κατασκευών, μεταξύ των οποίων ένας ναός αφιερωμένος στον [[Μιθραϊσμός|Μιθραϊσμό]], μία [[μυστηριακή θρησκεία]]. Το κάστρο χρησιμοποιήθηκε ως κατοικημένος οικισμός από την δεκαετία του 1890 έως την δεκαετία του 1960. Η τοποθεσία είναι τμηματικά προσβάσιμη στο κοινό.

== Τοποθεσία ==
Το Κάστρο του Ζερζεβάν ανεγέρθηκε κατά την διάρκεια του 4ου αιώνα από την [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία]] ως στρατόπεδο επί της αρχαίας εμπορικής οδού μεταξύ του [[Ντιγιάρμπακιρ]] και του [[Μαρντίν]]. Ευρισκόταν σε χρήση έως τον 7ο αιώνα. Το κάστρο ευρίσκεται επί της κορυφής ενός βραχώδη λόφου ύψους 124 μ., πλησίον του χωριού Ντεμιρολτσέκ και σε απόσταση, περίπου, 13 χμ. στα νοτιοανατολικά της πόλης [[Τσινάρ (Ντιγιάρμπακιρ)|Τσινάρ]], στην [[Επαρχία του Ντιγιάρμπακιρ]], επί του αυτοκινητόδρομου {{TUR-D|950}} με κατεύθυνση το Μαρντίν. Ευρίσκεται σε απόσταση, περίπου, 45 χμ. από το Ντιγιάρμπακιρ.<ref name="a1"/><ref name="ah1"/><ref name="hdn1"/>

== Αρχαιολογικές εργασίες ==
Οι πρώτες αρχαιολογικές ανασκαφές έλαβαν χώρα κατά την διάρκεια των θερινών μηνών του 2014. Οι εργασίες, αρχικώς, διεξήχθησαν από ομάδα 35 ατόμων υπό την ηγεσία αρχαιολόγου προερχόμενου από το [[Πανεπιστήμιο Ντιτζλέ]], υπό την εποπτεία του [[Αρχαιολογικό Μουσείο του Ντιγιάρμπακιρ|Αρχαιολογικού Μουσείου του Ντιγιάρμπακιρ]]. Το 2015, το μέγεθος της αρχαιολογικής ομάδας η οποία εργαζόταν στην συγκεκριμένη τοποθεσία αυξήθηκε στα 60 άτομα.<ref name="ah1"/><ref name="ah2"/> Εκτιμάται πως οι εργασίες ανασκαφής θα συνεχιστούν για, περίπου, 30 επιπλέον χρόνια.<ref name="a1"/><ref name="ah1"/>

== Κάστρο ==
[[File:Zerzevan Kalesi (havadan, 2016).jpg|thumb|Αεροφωτογραφία πέτρινων τάφων στο Κάστρο του Ζερζεβάν (2016)]]

Το κάστρο εκτείνεται επί περιοχής εκτάσεως 5,7 εκταρίων.<ref name="ah2"/> Το κάστρο περιλαμβάνει τόσο επίγειες όσο και υπόγειες κατασκευές.<ref name="hdn1"/> Τα ερειπωμένα τείχη του είναι μήκους 1.200 μ. και ύψους 12 μ., ενώ, επίσης, διαθέτει [[παρατηρητήριο]] ύψους 21-22 μ.<ref name="ah1"/><ref name="hdn1"/> Εντός του κάστρου, υπάρχουν ερείπια τα οποία εκτείνονται επί ευρείας έκτασης, καθώς και μία πέτρινη [[νεκρόπολη]]. Στα βόρεια του κάστρου, τμήμα το οποίο ευρίσκεται σε χαμηλότερο υψόμετρο, οικίες και οδοί ήσαν κατασκευασμένες, ενώ στα νότια δημόσια κτίρια είχαν ανεγερθεί επί του ανώτερου επιπέδου του κάστρου. Μία εκκλησία με κατεύθυνση ανατολική-δυτική παραμένει ως ένα από τα καλύτερα διατηρημένα δημόσια κτίρια εντός του κάστρου. Μεταξύ των υπολοίπων δημοσίων κτιρίων τα οποία ευρίσκονται εντός του κάστρου, περιλαμβάνονται το παλάτι, ένα διοικητικό κτίριο, λουτρά, σιταποθήκη, [[οπλοστάσιο]], καθώς και 54 [[δεξαμενή|δεξαμενές]].<ref name="a1"/><ref name="ah1"/><ref name="hdn1"/> Στρατιωτικό και ιατρικό υλικό, κοσμήματα, διακοσμητικά στοιχεία, καθώς και χάλκινα νομίσματα επίσης ανευρέθηκαν κατά την διάρκεια των ανασκαφών.<ref name="ah2"/> Το 2016 ανακαλύφθηκαν, μία υπόγεια εκκλησία, καθώς και μυστικά περάσματα .<ref name="ah2"/> Το υπόγειο μυστικό πέρασμα το οποίο ανακαλύφθηκε δεν είχε χρησιμοποιηθεί για διάστημα, περίπου, 3.000 ετών, ενώ η υπόγεια εκκλησία είχε παύσει να χρησιμοποιείται για διάστημα, περίπου, 1.500 ετών. Ένας υπόγειος [[Μιθραϊσμός|μιθραϊκός]] ναός, καθώς και ένα υπόγειο ιερό,<ref name="ht1"/> το οποίο ήταν σε θέση να χωρέσει έως 400 άτομα, επίσης ανασκάφηκαν.<ref name="hdn1"/> Τα κατάλοιπα υπογείου ναού της συγκεκριμένης [[Μυστηριακές θρησκείες|μυστηριακής θρησκείας]], κατόπιν της ανασκαφής τους, οδήγησαν στην προσέλευση παραπάνω από 20.000 τουριστών εντός χρονικού διαστήματος, μόλις, μίας εβδομάδας, σύμφωνα με επίσημες πηγές. Το 2017, ακόμη τέσσερις υπόγειες τοποθεσίες ανακαλύφθηκαν, όπου περαιτέρω εργασίες ανασκαφής τους είναι απαραίτητες.<ref name="hdn1"/>

Το κάστρο αποτέλεσε Ανατολικό Ρωμαϊκό στρατόπεδο και στρατηγικό οικισμό [[φρουρά|φρουράς]], ο οποίος επέβλεπε το σύνολο της κοιλάδας, ενώ, ταυτόχρονα, ήλεγχε την αρχαία οδό η οποία συνέδεε την [[Άμιδα (Μεσοποταμία)|Άμιδα]] (σημερινό Ντιγιάρμπακιρ) και την [[Δάρα (Μεσοποταμία)|Δάρα]] (σημερινό Μαρντίν).<ref name="ah1"/> Το κάστρο διετέλεσε καθοριστικό ρόλο, λόγω της τοποθεσίας του επί του ανατολικότερου άκρου των συνόρων τα οποία προστάτευαν τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.<ref name="ah2"/> Σηματοδοτούσε την διασταύρωση και συνένωση μεταξύ των πολιτισμών της Δύσης και της Ανατολής.<ref name="hdn1"/>

Η τοποθεσία ήταν γνωστή ως Σαμαχί κατά την διάρκεια της [[Κλασική Αρχαιότητα|Κλασικής Αρχαιότητας]].<ref name="ah1"/><ref name="ah2"/> Αποτέλεσε την τοποθεσία [[Ρωμαϊκοί-Περσικοί Πόλεμοι|σκληρών μαχών]] μεταξύ της [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|Βυζαντινής Αυτοκρατορίας]] και της [[Αυτοκρατορία των Σασσανιδών|Αυτοκρατορίας των Σασσανιδών]].<ref name="a1"/> Κοσμήματα τα οποία ανευρέθηκαν εντός του κάστρου καταδεικνύουν, επίσης, πως ο πληθυσμός του οικισμού κατοικούσε μαζί με τους στρατιωτικούς, ενώ ορισμένοι στρατιώτες ζούσαν μαζί με συγγενείς τους.<ref name="ah1"/> Το μέγεθός του ήταν αρκετό ώστε να είναι σε θέση να φιλοξενήσει πληθυσμό της τάξεως των χιλίων κατοίκων.<ref name="ah2"/> 

Επιδιορθωτικές και ανακατασκευαστικές εργασίες, οι οποίες έλαβαν χώρα κατά την διάρκεια των περιόδων βασιλείας των [[Κατάλογος Βυζαντινών αυτοκρατόρων|Ανατολικών Ρωμαϊκών αυτοκρατόρων]] [[Αναστάσιος Α΄ Δίκορος|Αναστάσιου Α΄ Δίκορου]] (βασίλευσε μεταξύ 491-518) και [[Ιουστινιανός Α΄|Ιουστινιανού Α΄]] (βασίλευσε μεταξύ 527-565), είχαν ως συνέπεια το κάστρο να λάβει την τελική μορφή του, προτού ερειπωθεί.<ref name="hdn1"/> Το κάστρο πιθανώς να βρισκόταν σε χρήση έως το 639, ημερομηνία εισβολής των [[Άραβες Μουσουλμάνοι|Αράβων Μουσουλμάνων]] και έναρξης των [[Αραβοβυζαντινοί Πόλεμοι|Αραβοβυζαντινών Πολέμων]].<ref name="ah1"/>

== Χρήση ως κατοικημένος οικισμός ==
Ένας νέος οικισμός δημιουργήθηκε, εκ νέου, εντός του κάστρου κατά την διάρκεια της δεκαετίας του 1890, όταν μία οικογένεια εγκαταστάθηκε εντός των τειχών του. Καθώς ο πληθυσμός αυξήθηκε ξεπερνώντας τις 30 οικίες, οι κάτοικοι, τελικώς, εγκατέλειψαν το κάστρο κατά την διάρκεια της δεκαετίας του 1960, μετακινήθηκαν σε τοποθεσία η οποία βρισκόταν σε απόσταση, περίπου, 1 χμ. από το κάστρο και ίδρυσαν χωριό υπό την ονομασία Ζερζεβάν. Το συγκεκριμένο χωριό, σήμερα, είναι γνωστό ως Ντεμιρολτσέκ.<ref name="a1"/>
 
== Παραπομπές ==
{{reflist|30em|refs=
<ref name="a1">{{tr}} {{cite journal |url=https://www.atlasdergisi.com/gundem/zerzevan-kalesi.html |journal=[[Atlas (περιοδικό)|Atlas]] |title=Zerzevan Kalesi |author=Kaya, Selim |date=Δεκέμβριος 2014 |issue=261 |accessdate=28 Απριλίου 2018 }}</ref>
<ref name="ah1">{{tr}} {{cite news |url=http://arkeolojihaber.net/2015/09/04/diyarbakirda-romali-hristiyanlarin-ilk-kilisesi-bulundu/ |newspaper=Arkeoloji Haber |title=Diyarbakır’da Romalı Hristiyanların İlk Kilisesi Bulundu |date=4 Σεπτεμβρίου 2015 |accessdate=29 Απριλίου 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180924041236/http://arkeolojihaber.net/2015/09/04/diyarbakirda-romali-hristiyanlarin-ilk-kilisesi-bulundu/ |archive-date=2018-09-24 |url-status=dead }}</ref>
<ref name="ah2">{{tr}} {{cite news |url=http://arkeolojihaber.net/2016/12/27/zerzevan-kalesinde-mithras-tarikatina-ait-yeralti-tapinagi-bulundu/ |newspaper=Arkeoloji Haber |title=Zerzevan Kalesi’nde Mithras Tarikatı’na Ait Yeraltı Tapınağı Bulundu |date=27 Δεκεμβρίου 2016 |accessdate=29 Απριλίου 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181029220839/http://arkeolojihaber.net/2016/12/27/zerzevan-kalesinde-mithras-tarikatina-ait-yeralti-tapinagi-bulundu/ |archive-date=2018-10-29 |url-status=dead }}</ref>
<ref name="hdn1">{{en}} {{cite news |url=http://www.hurriyetdailynews.com/zerzevan-castle-home-to-secret-history--117141 |newspaper=[[Hürriyet Daily News]] |title=Zerzevan Castle home to secret history  |date=25 Αυγούστου 2017 |accessdate=29 Απριλίου 2018 }}</ref>
<ref name="ht1">{{tr}} {{cite news |url=http://www.haberturk.com/gundem/haber/1314613-zerzevan-kalesinde-bin-500-yillik-yeralti-siginagi-bulundu/4 |newspaper=[[Habertürk]] |title=Zerzevan Kalesi'nde bin 500 yıllık yeraltı sığınağı bulundu  |date=24 Οκτωβρίου 2016 |accessdate=30 Απριλίου 2018 }}</ref>
}}

== Εξωτερικοί Σύνδεσμοι ==
{{commons category|Zerzevan Castle}}
* {{en}} [https://web.archive.org/web/20180625104029/http://www.zerzevan.com/?lang=en Επίσημη ιστοσελίδα]
* {{tr}} {{en}} {{cite book|url=https://www.amazon.com/Zerzevan-Castle-Samachi-garrison-garnizonu/dp/6051499199 |title=Zerzevan Castle (Samachi): Roman border garrison / Zerzevan Kalesi: Roma'nin sinir garnizonu|publisher=TC Diyarbakır Valiliği / TC Kültür ve Turizm Bakanlığı|author=Coşkun, Aytaç |year=2017|page=72|isbn=978-605-149-9192}}

{{Κάστρα στην Τουρκία}}

{{DEFAULTSORT:Ζερζεβαν, Καστρο του}}

[[Κατηγορία:Βυζαντινές οχυρώσεις στην Τουρκία]]
[[Κατηγορία:Ερειπωμένα κάστρα στην Τουρκία]]
[[Κατηγορία:Αρχαιολογικοί τόποι στη Νοτιοανατολική Ανατολία]]
[[Κατηγορία:Κτίρια και κατασκευές στην Επαρχία του Ντιγιάρμπακιρ]]
[[Κατηγορία:Τσινάρ (Ντιγιάρμπακιρ)]]
[[Κατηγορία:Αξιοθέατα στην Επαρχία του Ντιγιάρμπακιρ]]
[[Κατηγορία:Βυζαντινά κάστρα]]