Ιουδαϊκή εξέγερση της Κύπρου

Η ιουδαϊκή παρουσία στο νησί της Κύπρου ανάγονταν τουλάχιστον στην ελληνιστική εποχή. Η ιουδαϊκή κοινότητα αποτελούσε τη μεγαλύτερη από τις αλλοεθνείς κοινότητες που βρίσκονταν εγκατεστημένες στο νησί. Ύστερα από τον Πρώτο Ιουδαϊκό Πόλεμο ο αριθμός των Ιουδαίων αυξήθηκε ακόμη περισσότερο .

Οι ιουδαϊκές παροικίες στην Κύπρο

Οι ιουδαϊκές παροικίες βρίσκονταν εκεί που υπήρχαν μεγάλα εμπορικά και μεταλλευτικά κέντρα. Έτσι παροικίες συναντούμε στη Σαλαμίνα, στο Κίτιο, στην Αμαθούντα, στην Πάφο, στο Κούριο, στους Σόλους, στην Ταμασό και στους Γόλγους . Η επαφή των Ιουδαίων με τους άλλους κατοίκους του νησιού πέρα από το οικονομικό πεδίο ήταν περιορισμένη. Το γεγονός αυτό οφείλεται πιθανότατα στη διαφορά που υπήρχε μεταξύ των θρησκευτικών και των πολιτισμικών παραδόσεων τους σε σχέση με τους υπόλοιπους κατοίκους .

Τα βαθύτερα αίτια της εξέγερσης

Το θέατρο της Σαλαμίνας

Η Κύπρος εκτός από τον μεταλλευτικό πλούτο που διέθετε και τις τοπικές βιοτεχνίες λινών υφασμάτων και κατεργασίας της πορφύρας χρησίμευε και σαν διαμετακομιστικό κέντρο στο εμπόριο που διεξάγονταν μεταξύ της Ινδίας και της Αραβίας με τη Ρώμη και τη ρωμαϊκή Δύση. Το εμπόριο αυτό κατά τη διάρκεια του 1ου αιώνα βρίσκονταν σε άνθηση φέρνοντας ευημερία στο νησί. Σε πολλές πόλεις εμφανίζονται πολυτελή οικοδομήματα δημόσια και ιδιωτικά .

Την ευημερία αυτή απολάμβανε κατά το μεγαλύτερο μέρος της η ανώτερη αριστοκρατία του νησιού που κατείχε τον πλούτο και την οικονομική δύναμη. Ένα μικρότερο μερίδιο απολάμβανε η κατώτερη αριστοκρατία των μικρεμπόρων και των επαγγελματιών του νησιού. Κατά καιρούς ορισμένοι από αυτούς περνούσαν στην ανώτερη τάξη. Οι μισθωτοί εργάτες και οι δούλοι έρχονταν απλώς να συμπληρώσουν το αστικό σκηνικό .

Οι εκστρατείες του Τραϊανού αναστάτωσαν τους εμπορικούς δρόμους τη στιγμή που τα δημόσια οικονομικά των κυπριακών πόλεων βρίσκονταν σε πολύ άσχημη κατάσταση λόγω των αλόγιστης σπατάλης που είχε γίνει κατά τη διάρκεια της μεγαλόσχημης οικοδομικής δραστηριότητας του παρελθόντος. Όταν η εξέγερση ξέσπασε στο νησί στις πόλεις υπήρχαν πολλοί δυσαρεστημένοι από την οικονομική κατάσταση που επικρατούσε. Όλα αυτά τα στοιχεία μαζί με το γεγονός ότι η εξέγερση ξέσπασε στη μεγάλη πόλη της Σαλαμίνας σε ένα κοσμοπολίτικο περιβάλλον και επίσης ότι το όνομα του Ιουδαίου που ηγήθηκε της εξέγερσης στο πρώτο στάδιο της ήταν ελληνικό (Αρτεμίων) έχουν οδηγήσει στη διατύπωση της υπόθεσης ότι η εξέγερση στην πρώτη φάση της(116) τουλάχιστον δεν οφείλονταν μόνο σε μια εθνική μειονότητα .

Οι συνέπειες

Ύστερα από την εξέγερση(117) όσοι Ιουδαίοι επέζησαν όχι μόνο εξορίστηκαν αλλά απαγορεύτηκε και η παρουσία τους πάνω στο νησί. Ακόμα και οι ναυαγοί θανατώνονταν. Αυτά τα αυστηρά μέτρα χαλάρωσαν με την πάροδο του χρόνου και ιουδαϊκές κοινότητες εγκαταστάθηκαν στο νησί πριν από το τέλος των ρωμαϊκών χρονών .

Πηγές

• Ιστορία του Ελληνικού Έθνους Τομ.ΣΤ Ελληνισμός και Ρώμη. Εκδοτική Αθηνών (1979)