Μετάβαση στο περιεχόμενο

Η Θεωρία του Νεκρού Διαδικτύου

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η Θεωρία του Νεκρού Διαδικτύου είναι μια διαδικτυακή θεωρία συνωμοσίας που ισχυρίζεται ότι το Διαδίκτυο περιλαμβάνεται κυρίως από δραστηριότητα ρομπότ και από αυτόματη παραγωγή περιεχομένου χειραγωγούμενο από την αλγοριθμική επιμέλεια, προκειμένου σκόπιμα να χειραγωγήσει τον γενικό πληθυσμό και να ελαχιστοποιήσει την οργανική ανθρώπινη δραστηριότητα.[1][2][3][4] Υποστηρικτές αυτής της θεωρίας πιστεύουν ότι τα ρομπότ αυτά δημιουργήθηκαν εσκεμμένα για να χειραγωγήσουν τους αλγορίθμους και να ενισχύσουν αποτελέσματα αναζητήσεων προκειμένου να χειραγωγήσουν τους καταναλωτές.[4][5] Κάποιοι υποστηρικτές κατηγορούν ότι οι κρατικές υπηρεσίες χρησιμοποιούν ρομπότ ώστε να χειραγωγήσουν την αντίληψη του κοινού.[2][4] Η χρονιά που λέγεται ότι συνέβη ο "θάνατος" του διαδικτύου είναι το 2016 ή το 2017.[2][6][7]

Η Θεωρία του Νεκρού Διαδικτύου άρχιζε να κερδίζει έδαφος γιατί παρατηρήθηκαν διάφορα φαινόμενα, όπως ενισχυμένη κυκλοφορία των ρομπότ, αλλά η βιβλιογραφία δεν υποστηρίζει ολόκληρη την θεωρία.[2][8] Η Caroline Busta, ιδρυτής της πλατφόρμας New Models, ανέφερε σε ένα άρθρο του The Atlantic ότι αρκετά από αυτά που ισχυρίζεται η Θεωρία του Νεκρού Διαδικτύου είναι μια "παρανοϊκή φαντασία", ακόμα και αν υπάρχουν βάσιμες κατηγορίες σχετικά με την κυκλοφορία ρομπότ και την ακεραιότητα του διαδικτύου, αλλά είπε ότι συμφωνεί με την "γενική ιδέα".[2] Σε ένα άρθρο του The New Atlantis, ο Robert Mariani αποκάλεσε την θεωρία μία μίξη γνήσιας θεωρίας συνωμοσίας και ενός creepypasta.[4] Η Θεωρία του Νεκρού Διαδικτύου συχνά αναφέρεται για να εξηγήσει την αισθητή αύξηση περιεχομένου από τα Μεγάλα Γλωσσικά Μοντέλα (ΜΓΜ) όπως το ChatGPT που εμφανίζεται σε διάσημους Διαδικτυακούς χώρους χωρίς να αναφέρεται ολόκληρη η θεωρία.[1][9]

Καταγωγή και εξέλιξη της θεωρίας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η καταγωγή της Θεωρίας του Νεκρού Διαδικτύου είναι δύσκολο να προσδιοριστεί. Το 2021, ένα νήμα με τίτλο "Η Θεωρία του Νεκρού Διαδικτύου: Το Περισσότερο Ίντερνετ είναι Ψεύτικο" δημοσιεύτηκε στο φόρουμ Agora Road's Macintosh Cafe από τον χρήστη "IlluminatiPirate", οπού ισχυρίζεται ότι χτίζει πάνω σε δημοσιεύσεις από τον πίνακα με παραφυσικά φαινόμενα στο 4chan και το Wizardchan,[2] διαδίδοντας έτσι τον όρο πέρα από τους πίνακες αυτούς.[2][4] Η θεωρία κέρδισε έδαφος σε συζητήσεις από λάτρεις της τεχνολογίας, από ερευνητές και από μελλοντολόγους που εξερεύνησαν το ρίσκο που σχετίζεται με την εμπιστοσύνη που έχουμε στο Διαδίκτυο. Η θεωρία συνωμοσίας έχει εισέλθει στην κοινή κουλτούρα μέσω της εκτενούς κάλυψης καθώς έχει συζητηθεί από διάφορα Youtube κανάλια υψηλού προφίλ.[2] Κέρδισε και άλλο την προσοχή με το άρθρο του The Atlantic, "Maybe You Missed It, but the Internet 'Died' Five Years Ago".[2] Αυτό το άρθρο το αναφέρουν και άλλα άρθα που καλύπτουν το θέμα.[4][10]

Πρόσφατα, ο όρος έχει χρησιμοποιηθεί για να περιγράψει το φαινόμενο της παραγωγής περιεχομένου από ρομπότ, αντικαθιστώντας περιεχόμενο από ανθρώπους, βέβαια χωρίς την συζήτηση ολόκληρης της θεωρίας.[1][9]

Η Θεωρία του Νεκρού Διαδικτύου περιλαμβάνεται από δύο κύρια μέρη: ότι τα ρομπότ έχουν αντικαταστήσει την ανθρώπινη δραστηριότητα στο Διαδίκτυο και ότι φορείς χρησιμοποιούν αυτά τα ρομπότ για να χειραγωγήσουν τον ανθρώπινο πληθυσμό.[4][11] Το πρώτο μέρος αυτής της θεωρίας, ότι τα ρομπότ δημιουργούν αρκετό από το περιεχόμενο στο διαδίκτυο και ότι ενδεχομένως συνεισφέρουν περισσότερο από το οργανικό ανθρώπινο περιεχόμενο, έχει υπάρξει λόγος ανησυχίας για αρκετό καιρό, με την δημοσίευση του "IlluminatiPirate" να αναφέρει το άρθρο "How Much of the Internet Is Fake? Turns Out, a Lot of It, Actually", του περιοδικού New York.[2][4][12] Το δεύτερο μισό της Θεωρίας του Νεκρού Διαδικτύου χτίζει πάνω σε παρατηρήσιμα φαινόμενα ισχυρίζοντας ότι η κυβέρνηση των Η.Π.Α., επιχειρήσεις, ή άλλοι φορείς εσκεμμένα χρησιμοποιούν αυτά τα ρομπότ προκειμένου να χειραγωγήσουν τον ανθρώπινο πληθυσμό για διάφορους λόγους.[2][9] Στην αρχική δημοσίευση, η ιδέα ότι τα ρομπότ έχουν αντικαταστήσει το ανθρώπινο περιεχόμενο περιγράφεται ως η "διευθέτηση", με τον "ισχυρισμό" της θεωρίας να δίνει έμφαση ότι η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών ευθύνεται για αυτό, λέγοντας: "Η κυβέρνηση των Η.Π.Α. συμμετέχει στην χειραγώγηση ολόκληρου του κόσμου με τη δύναμη της Τεχνητής Νοημοσύνης."[2][4]

Μεγάλα Γλωσσικά Μοντέλα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι Παραγωγικοί Προεκπαιδευμένοι Μετασμχηματιστές (ΠΠΜ) είναι μια κλάση των Μεγάλων Γλωσσικών Μοντέλων (ΜΓΜ) που χρησιμοποιούν τεχνητά νευρωνικά δίκτυα για να παράγουν περιεχόμενο που μοιάζει ανθρώπινο.[13][14] Το πιο γνωστό από αυτούς αναπτύχθηκε από την OpenAI.[15] Αυτά τα μοντέλα δημιούργησαν σοβαρές αντιπαραθέσεις. Για παράδειγμα, ο Timothy Shoup από το Ινστιτούτο της Κοπεγχάγης για τις Σπουδές για το Μέλλον είπε ότι, "όταν το GPT-3 'αφεθεί ελεύθερο', το διαδίκτυο θα είναι εντελώς αγνώριστο".[16] Προέβλεψε ότι σε μια τέτοια περίπτωση, το 99% μεχρί και 99,9% του περιεχομένου στο διαδίκτυο ενδεχομένως να έχει παραχθεί από τεχνητή νοημοσύνη το 2025 με 2030.[16] Αυτές οι προβλέψεις έχουν χρησιμοποιηθεί ώς απόδειξη της Θεωρίας του Νεκρού Διαδικτύου.[10] Το 2024, η Google σημείωσε ότι τα αποτελέσματα αναζητήσεων ήταν κατακλυσμένα από ιστοσελίδες που "έμοιαζαν λες και είχαν δημιουργηθεί από μηχανές αναζητήσεων παρά από ανθρώπους."[17] Σε ένα γράμμα στην Gizmodo, ένας εκπρόσωπος της Google αναγνώρισε τον ρόλο της παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης στην ραγδαία εξάπλωση τέτοιου περιεχομένου και θα μπορούσε να αντικαταστήσει τις πιο ουσιώδες ανθρώπινες εναλλακτικές.[18]

Το ChatGPT είναι ένα chatbot Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ) όπου με την κυκλοφορία του το 2022 οδήγησε πολλούς δημοσιογράφους να αποκαλέσουν την Θεωρία του Νεκρού Διαδικτύου πιο ρεαλιστική από ποτέ.[6][19] Πριν από την κυκλοφορία του ChatGPT, η Θεωρία του Νεκρού Διαδικτύου έδινε έμφαση σε κυβερνητικές οργανώσεις, επιχειρήσεις και σε τεχνολογικά μορφωμένες προσωπικότητες. Το ChatGPT έδωσε στον μέσο χρήστη του διαδικτύου πρόσβαση στα Μεγάλα Γλωσσικά Μοντέλα.[6][19] Αυτή η τεχνολογία ανησύχησε πολλούς ότι το διαδίκτυο θα γέμιζε από περιεχόμενο που δημιουργήθηκε με την χρήση ΤΝ και θα έπνιγε το οργανικό ανθρώπινο περιεχόμενο.[6][19][20]

Το δελτίο της Imperva για την κυκλοφορία ρομπότ το 2016

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 2016, η εταιρία ασφαλείας Imperva δημοσίευσε ένα δελτίο σχετικά με την κυκλοφορία ρομπότ στο διαδίκτυο και βρήκε ότι τα ρομπότ ευθύνονται για το 52% της κυκλοφορίας στο διαδίκτυο.[21][22] Αυτό το δελτίο χρησιμοποιήθηκε ως απόδειξη για την Θεωρία του Νεκρού Διαδικτύου.[2]

Εικόνα Τεχνητής Νοημοσύνης του "Ιησού Γαρίδα"

Το 2024, εικόνες στο Facebook που δημιουργήθηκαν από την ΤΝ έγιναν viral. Τα θέματα σε αυτές τις εικόνες ΤΝ περιλαμβάνουν τον Ιησού Χριστό να "έχει πάρει διάφορες μορφές" με γαρίδες, με αεροσυνοδούς, και με μαύρα παιδιά δίπλα σε έργα τέχνης που υποτίθεται δημιούργησαν.[23][24] Αυτό έχει χρησιμοποιηθεί ώς ένα παράδειγμα γιατί το Διαδίκτυο μοιάζει "νεκρό."[25]

Το Facebook περιλαμβάνει μια επιλογή να παρέχει απαντήσεις ΤΝ σε δημοσιεύσεις σε ομάδες. Τέτοιες απαντήσεις εμφανίζονται αν ένας χρήστης ξεκάθαρα κάνει tag το @MetaAI σε μια δημοσίευση, ή εάν μια δημοσίευση περιλαμβάνει μια ερώτηση και κανένας αλλός χρήστης δεν έχει απαντήσει σε αυτήν μέσα σε μια ώρα.[26]

"Reddit Is Killing Third-Party Applications (And Itself)" written in big white text on a black background
"Το Reddit Σκοτώνει τις Εφαρμογές από Τρίτους(Και το Ίδιο)" Μια εικόνα που δημοσιεύτηκε σε πολλά subreddit ως διαμαρτυρία κατά τη διάρκεια του μπλακάουτ[27]

Στο παρελθόν, η ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης Reddit επέτρεπε την ελεύθερη πρόσβαση στο API της και στα δεδομένα της, που επέτρεπε στους χρήστες να χρησιμοποιήσουν εφαρμογές ελέγχου από τρίτους και να εκπαιδεύσουν την ΤΝ στην ανθρώπινη αλληλεπίδραση. Κατά τρόπο αμφιλεγόμενο, το Reddit ανάγκασε η πρόσβαση στο σετ δεδομένων των χρηστών να γίνεται επί πληρωμή. Οι εταιρίες που εκπαιδεύουν ΤΝ πιθανόν να συνεχίζουν να χρησιμοποιούν αυτά τα δεδομένα για μελλοντική εκπαίδευση ΤΝ. Καθώς τα ΜΓΜ όπως το ChatGPT γίνονται διαθέσιμα στο γενικό κοινό, θα χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο στο Reddit από χρήστες και λογαριασμούς ρομπότ. Ο καθηγητής Toby Walsh του Πανεπιστημίου New South Wales είπε σε μια συνέντευξή του με το Bussiness Insider ότι η εκπαίδευση της επόμενης γενιάς ΤΝ σε περιεχόμενο της προηγούμενης γενιάς θα έκανε το νέο περιεχόμενο να υποφέρει. Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου South Florida, John Licato, σύγκρινε την κατάσταση της κατάκλυσης του περιεχομένου ΤΝ στο Reddit με την Θεωρία του Νεκρού Διαδικτύου.

Πολλοί λογαριασμοί στο Twitter άρχιζαν να ανεβάζουν tweet που ξεκινούσαν με την φράση "I hate texting"("Μισώ το texting") ακολουθούμενο με μια εναλλακτική δραστηριότητα, όπως "Μισώ το texting απλώς θέλω να κρατήσω το χέρι σου", ή "Μισώ το texting απλά έλα και ζήσε μαζί μου".[2] Πολλές από αυτές τις αναρτήσεις έλαβαν χιλιάδες likes και πολλοί υποπτέυθηκαν ότι ήταν από χρήστες ρομπότ. Υποστηρικτές της Θεωρίας του Νεκρού Διαδικτύου χρησιμοποίησαν αυτούς τους λογαριασμούς ως παράδειγα.[2]

Η εξαγορά του Twitter από τον Ίλον Μασκ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η αναλογία των λογαριασμών ρομπότ στο Twitter έγινε μεγάλο θέμα κατά την εξαγορά της εταιρίας από τον Ίλον Μασκ.[28][29][30][31] Ο Μασκ αμφισβήτησε τον ισχυρισμό του Twitter ότι λιγότερο από 5% των νομισματοποιημένων καθημερινών χρηστών ήταν ρομπότ.[28][32] Ο Μασκ παρήγγηλε στην εταιρία Cyara να εκτιμήσει το ποσοστό των Twitter λογαριασμών που ήταν ρομπότ, με μια έρευνα να εκτιμά 13,7% ενώ μια άλλη 11%.[28] Η CounterAction, μια άλλη εταιρία που προσέλαβε ο Μασκ, εκτίμησε ότι το 5,3% των λογαριασμών ήταν ρομπότ.[33] Κάποιοι λογαριασμοί ρομπότ παρέχουν υπηρεσίες, όπως για παράδειγμα ένα ρομπότ παρέχει τις τιμές μετοχών όταν το ρωτούν, ενώ άλλα κάνουν τρολ, μεταδίδουν παραπληροφόριση, ή προσπαθούν να εξαπατήσουν χρήστες.[32] Υποστηρικτές της Θεωρίας του Νεκρού Διαδικτύου έχουν αναφέρει αυτό το γεγονός ώς απόδειξη.

Το 2024, το TikTok άρχισε να πραγματεύεται να παρέχει ψηφιακούς influencer σε διαφημιστικά πρακτορεία. Σε ένα άρθρο του περιοδικού Fast Company το 2024, ο Michael Grothaus συνέδεσε αυτό και άλλο περιεχόμενο ΤΝ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με την Θεωρία του Νεκρού Διαδικτύου. Σε αυτό το άρθρο, αποκάλεσε το περιεχόμενο αυτό ως "AI-slime."

Υπάρχει μια αγορά στο διαδίκτυο για ψεύτικες προβολές στο Youtube προκειμένου να ενισχυθεί η φερεγγυότητα ενός βίντεο και να φτάσει σε περισσότερο κοινό.[34] Κάποια στιγμή, οι ψεύτικες προβολές είχαν επικρατήσει τόσο πολύ, όπου κάποιοι τεχνικοί είχαν προβληματιστεί ότι ο αλγόριθμος του Youtube που τις ανιχνεύει θα θεωρούσε τις ψεύτικες προβολές κανονικές και θα κατηγοριοποιούσε λανθασμένα τις αληθινές.[2][34] Οι τεχνικοί στο Youtube επινόησαν τον όρο "the Inversion"("Η Αναστροφή") όπου σημειώνεται σαν υποστήριξη της Θεωρίας του Νεκρού Διαδικτύου στο διαδικτυακό φόρουμ Agora Road's Macintosh Cafe.[2]

Στην ποπ κουλτούρα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Συζητήσεις στο Twitter

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Θεωρία του Νεκρού Διαδικτύου έχει συζητηθεί από πολλούς χρήστες της πλατφόρμας κοινωνικής δικτύωσης Twitter. Οι χρήστες έχουν σημειώσει ότι η δραστηριότητα των ρομπότ έχει επηρεάσει την εμπειρία τους.[2]

Πολλά κανάλια στο Youtube και άλλες διαδικτυακές κοινότητες, όπως τα φόρουμ Linus Tech Tips, έχουν καλύψει την Θεωρία του Νεκρού Διαδικτύου, γεγονός που έχει βοηθήσει την προώθηση της ιδέας στις δημόσιες συζητήσεις.[2]

  1. 1,0 1,1 1,2 Walter, Yoshija (2024-02-05). «Artificial influencers and the dead internet theory» (στα αγγλικά). AI & SOCIETY. doi:10.1007/s00146-023-01857-0. ISSN 1435-5655. https://doi.org/10.1007/s00146-023-01857-0. 
  2. 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 2,14 2,15 2,16 2,17 2,18 Tiffany, Kaitlyn (31 Αυγούστου 2021). «Maybe You Missed It, but the Internet 'Died' Five Years Ago». The Atlantic (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2024. 
  3. DAO, Bridgit (9 Οκτωβρίου 2023). The Metaweb: The Next Level of the Internet. CRC Press. ISBN 978-1-000-96049-5. 
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 Mariani, Robert (2023). «The Dead Internet to Come». The New Atlantis (73): 34–42. ISSN 1543-1215. https://www.jstor.org/stable/27244117. 
  5. III, Vic Gonzales (28 Ιουνίου 2023). «The Internet is Dead: The Truth Behind the Dead Internet Theory». Capiz News | Opinion | News | Commentaries | Capiz, Philippines (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2024. 
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 «Did A.I. just become a better storyteller than you?». The Story (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2024. 
  7. soir, Par l’édition du (6 Σεπτεμβρίου 2021). «Une théorie du complot affirme qu'internet est « mort » depuis 2016 - Edition du soir Ouest-France - 06/09/2021». Ouest-France.fr (στα Γαλλικά). Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2024. 
  8. https://www.idr.ro/publicatii/Policy_Paper_35.pdf
  9. 9,0 9,1 9,2 «Humans share the web equally with bots, report warns amid fears of 'dead internet'». The Independent (στα Αγγλικά). 17 Απριλίου 2024. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2024. 
  10. 10,0 10,1 «What the 'Dead Internet Theory' Predicted About the Future of Digital Life». www.theswaddle.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2024. 
  11. https://www.fastcompany.com/91092650/dead-internet-theory-true-tiktok-ai-influencers.  Missing or empty |title= (βοήθεια)
  12. Read, Max (26 Δεκεμβρίου 2018). «How Much of the Internet Is Fake?». Intelligencer (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2024. 
  13. https://www.weforum.org/agenda/2023/01/davos23-generative-ai-a-game-changer-industries-and-society-code-developers/.  Missing or empty |title= (βοήθεια)
  14. Perrigo, Billy (13 Απριλίου 2023). «The A to Z of Artificial Intelligence». TIME (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2024. 
  15. https://openai.com/index/language-unsupervised/.  Missing or empty |title= (βοήθεια)
  16. 16,0 16,1 Cifs. «What if 99% of the Metaverse is made by AI?». Copenhagen Institute for Futures Studies (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 27 Ιουλίου 2024. 
  17. «New ways we're tackling spammy, low-quality content on Search». Google (στα Αγγλικά). 5 Μαρτίου 2024. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουλίου 2024. 
  18. Serrano, Jody (5 Μαρτίου 2024). «Google Says It's Purging All the AI Trash Littering Its Search Results». Gizmodo (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 27 Ιουλίου 2024. 
  19. 19,0 19,1 19,2 Beres, Damon (27 Ιανουαρίου 2023). «Death by a Thousand Personality Quizzes». The Atlantic (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 27 Ιουλίου 2024. 
  20. Agarwal, Shubham. «AI is about to turn the internet into a total nightmare». Business Insider (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 27 Ιουλίου 2024. 
  21. LaFrance, Adrienne (31 Ιανουαρίου 2017). «The Internet Is Mostly Bots». The Atlantic (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 27 Ιουλίου 2024. 
  22. «Bot Traffic Report 2016 | Imperva». Blog (στα Αγγλικά). 24 Ιανουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουλίου 2024. 
  23. «Facebook users say 'amen' to bizarre AI-generated images of Jesus». NBC News (στα Αγγλικά). 19 Μαρτίου 2024. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουλίου 2024. 
  24. «The 'dead internet theory' makes eerie claims about an AI-run web. The truth is more sinister». UNSW Sites (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 27 Ιουλίου 2024. 
  25. Hern, Alex (2024-04-30). «TechScape: On the internet, where does the line between person end and bot begin?» (στα αγγλικά). The Guardian. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/technology/2024/apr/30/techscape-artificial-intelligence-bots-dead-internet-theory. Ανακτήθηκε στις 2024-07-27. 
  26. Fiesler, Casey (20 Μαΐου 2024). «AI chatbots are intruding into online communities where people are trying to connect with other humans». The Conversation (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 27 Ιουλίου 2024. 
  27. Grantham-Philips, Wyatte (16 Ιουνίου 2023). «The Reddit blackout, explained: Why thousands of subreddits are protesting third-party app charges». Associated Press (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουνίου 2023. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2023. 
  28. 28,0 28,1 28,2 Fung, Clare Duffy,Brian (10 Οκτωβρίου 2022). «Elon Musk commissioned this bot analysis in his fight with Twitter. Now it shows what he could face if he takes over the platform | CNN Business». CNN (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 27 Ιουλίου 2024. 
  29. «Musk now gets chance to defeat Twitter's many fake accounts». AP News (στα Αγγλικά). 31 Οκτωβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουλίου 2024. 
  30. «As Twitter's new owner, Musk gets his chance to defeat bots - CBS News». www.cbsnews.com (στα Αγγλικά). 31 Οκτωβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουλίου 2024. 
  31. Syme, Pete. «Elon Musk's war against Twitter bots isn't going very well. Next, you'll have to pay to DM those who don't follow you». Business Insider (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 27 Ιουλίου 2024. 
  32. 32,0 32,1 «What are Twitter bots, and why is Elon Musk obsessed with them? - CBS News». www.cbsnews.com (στα Αγγλικά). 17 Μαΐου 2022. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουλίου 2024. 
  33. Hays, Grace Kay, Kali. «Elon Musk's own data scientists couldn't find many bots on Twitter, and he hid that crucial information, the company says». Business Insider (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 27 Ιουλίου 2024. 
  34. 34,0 34,1 Keller, Michael H. (2018-08-11). «The Flourishing Business of Fake YouTube Views» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/interactive/2018/08/11/technology/youtube-fake-view-sellers.html,%20https://www.nytimes.com/interactive/2018/08/11/technology/youtube-fake-view-sellers.html. Ανακτήθηκε στις 2024-07-27.