Προβολή πηγαίου κώδικα για τη σελίδα Ζηλιάνα

{{Ποταμός}}
Η '''Ζηλιάνα''' ή '''Συς''' (γεν.: της Συός, ''[[Αρχαία ελληνική γλώσσα|αρχαία ελληνικά]]'': Σῦς, δηλ. αγριόχοιρος) είναι ποταμός και διοικητικό όριο των χωριών [[Σκοτίνα Πιερίας|Σκοτίνας]] και [[Λεπτοκαρυά Πιερίας|Λεπτοκαρυάς]], στη Νότια Πιερία. Πηγάζει από τον [[Όλυμπος|Όλυμπο]] και εκβάλει στο νότιο Θερμαϊκό κόλπο. Στην κοίτη του ποταμού βρίσκονται κυρίως δασικές και σε λιγότερο βαθμό αγροτικές εκτάσεις. Κοντά στις όχθες του ποταμού βρίσκονται οι οικισμοί [[Σκοτίνα Πιερίας|Σκοτίνα]], [[Άνω Σκοτίνα Πιερίας|Άνω Σκοτίνα]], Καρυά και Συκαμινέα.<ref>{{cite journal | url=http://invenio.lib.auth.gr/record/123174/export/xm | title=Τυπολογία και εκτίμηση της οικολογικής κατάστασης με τη χρήση των γεωγραφικών συστημάτων πληροφοριών (ΓΣΠ) στη λεκάνη απορροής του ποταμού Ζηλιάνα (υδατικό διαμέρισμα Δυτικής Μακεδονίας) | author=Πολυχρονιάδης, Κωνσταντίνος Ευσταθίου | journal=Μεταπτυχιακή Διπλωματική εργασία | year=2010}}</ref>

== Ετυμολογία ==
Ο ποταμός σήμερα ονομάζεται Ζηλιάνα, Ζυλιάνα{{πηγή}} και Ζλ(ι)άνα παρά τα υγρά η ένρινα. Η Ζυλιάνα φωνητικώς φαίνεται να προήλθε από την αρχική ονομασία του ποταμού με τις εξής αλλοιώσεις: Συς=Ζυς=Ζυσιάνα με προσθήκη της μεγεθυντικής κατάληξης (ι)άνα - Ζυλιάνα η Ζλ(ι)άνα. 

Χαρακτηριστικό της Ζηλιάνας είναι πως πρόκειται για ένα από τα λίγα ποτάμια στην [[Ελλάδα]] που έχει ονομασία [[θηλυκό|θηλυκού γένους]], με την [[Αράπιτσα (ποταμός)|Αράπιτσα]] στη [[Νάουσα]], την [[Έρκυνα (ποταμός)|Έρκυνα]] στη [[Λειβαδιά]], την [[Ερμίτσα (ποταμός)|Ερμίτσα]] στο [[Αγρίνιο]], τη [[Νέδα (ποταμός)|Νέδα]] στα σύνορα [[Νομός Ηλείας|Ηλείας]] και [[Νομός Μεσσηνίας|Μεσσηνίας]] να συναποτελούν τα πιο γνωστά.

== Πορεία ==
Ο ποταμός εκβάλλει στον [[Θερμαϊκός κόλπος|Θερμαϊκό κόλπο]] κοντά στον σταθμό διοδίων της εταιρείας Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου ([[Αθήνα|Αθηνών]] - [[Θεσσαλονίκη]]ς) στη [[Λεπτοκαρυά Πιερίας|Λεπτοκαρυά]]. Η Ζυλιάνα σχηματίζεται από πηγαία ύδατα του [[Όλυμπος|Ολύμπου]] επί της Ν.Α κοιλάδας του χωριού [[Καρυές Πιερίας|Καρυές]] σε υψόμετρο 900μ. Η κοίτη της Ζυλιάνας διέρχεται μέσα από δασώδη χαράδρα και καθώς κατέρχεται προς τον [[Θερμαϊκός κόλπος|Θερμαϊκό κόλπο]] στενεύει ακόμη περισσότερο και γίνεται αρκετά βαθιά. Μέσα σε αυτή διαβιούν ακόμη και σήμερα [[Αγριόχοιρος|αγριόχοιροι]] από τους οποίους πήρε και το όνομα ο ποταμός (Σύς=Αγριόχοιρος, Κάπρος). Τα νερά της Ζυλιάνας κατά την έξοδο στην πεδιάδα της [[Σκοτίνα Πιερίας|Σκοτίνα]]ς καταδύονται κατά το καλοκαίρι σε μία αμμουδερή από τον χρόνο κοίτη, ενώ παλαιότερα κατέρρεαν μέχρι την εκβολή. Ως χείμαρρος ήδη, και μάλιστα κατά την πτώση ραγδαίας βροχής ή και της τήξης των χιονιών, συμπαρασύρει λίθους και δένδρα και ρέει με θόρυβο και πολύ ορμητικός, πολλές φορές εκχειλίζει και κατακλύζει μεγάλη έκταση από τα κτήματα της Σκοτίνας. Εξαιτίας των καιρικών φαινομένων, στο παρελθόν σημειώθηκαν καταστροφές σε συγκοινωνιακά έργα του ποταμού. Τον Μάρτιο του [[1972]] κατέρρευσε η σιδηροδρομική [[γέφυρα]], ενώ τον Νοέμβριο του [[1998]] κατέρρευσε η [[γέφυρα]] της εθνικής οδού Αθηνών - Θεσσαλονίκης.

== Παραπομπές ==
<references />

==Βιβλιογραφία==
* Λαϊκή Παράδοση στον Κάτω Όλυμπο "Η Σκοτίνα", Ιωάννης Α. Καλιαμπός, Κώδικας, Θεσσαλονίκη 2007.

{{DEFAULTSORT:Ζηλιανα}}
[[Κατηγορία:Ποταμοί της Μακεδονίας]]