Μετάβαση στο περιεχόμενο

Εμίλ Ζάτοπεκ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Εμίλ Ζάτοπεκ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Emil Zátopek (Τσεχικά)
Προφορά
Γέννηση19  Σεπτεμβρίου 1922[1][2][3]
Kopřivnice[4][5][6]
Θάνατος21  Νοεμβρίου 2000[7][4][6]
Πράγα[4][6]
Αιτία θανάτουεγκεφαλικό επεισόδιο
Τόπος ταφήςRožnov pod Radhoštěm[8]
ΕθνικότηταΤσέχοι[9]
Παρατσούκλιčeská lokomotiva[10]
Χώρα πολιτογράφησηςΤσεχοσλοβακία[5]
Τσεχία
Ύψος182 cm Edit this on Wikidata
Βάρος68 kg, 72 kg Edit this on Wikidata
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΤσεχικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΤσεχικά[11][12]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητααθλητής του στίβου
career soldier
δρομέας[13]
Olympic competitor[13]
αξιωματικός[13]
Περίοδος ακμής1938 - 1958
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΚομμουνιστικό Κόμμα Τσεχοσλοβακίας
Οικογένεια
ΣύζυγοςΝτάνα Ζάτοπκοβα (1948–2000)[14]
ΣυγγενείςAlois Zátopek (δεύτερος ξάδερφος)[15]
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςstaff captain
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςMedal of Merit, 1st class (28  Οκτωβρίου 1998)[16]
Μετάλλιο Πιερ ντε Κουμπερτέν (2000)[17]
honorary citizen of Třebíč (20  Αυγούστου 1949)[18]
Jiří Guth-Jarkovský prize
honorary citizen of Kopřivnice (8  Οκτωβρίου 1992)
honorary citizen of Lázně Toušeň
honorary citizen of Brandýs nad Labem-Staré Boleslavi (1993)[19]
Αργυρό Ολυμπιακό Τάγμα (1989)[20]
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα
Εμίλ Ζάτοπεκ
Πίνακας μεταλλίων
Χώρα συμμετοχής: Τσεχοσλοβακία Τσεχοσλοβακία
Στίβος
Ολυμπιακοί Αγώνες
Χρυσό 1948 Λονδίνο 10.000 μέτρα
Αργυρό 1948 Λονδίνο 5.000 μέτρα
Χρυσό 1952 Ελσίνκι 5.000 μέτρα
Χρυσό 1952 Ελσίνκι 10.000 μέτρα
Χρυσό 1952 Ελσίνκι Μαραθώνιος
Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Στίβου
Χρυσό 1950 Βρυξέλλες 5.000 μέτρα
Χρυσό 1950 Βρυξέλλες 10.000 μέτρα
Χρυσό 1954 Βέρνη 10.000 μέτρα
Χάλκινο 1954 Βέρνη 5.000 μέτρα

Ο Εμίλ Ζάτοπεκ (Emil Zátopek, 19 Σεπτεμβρίου 1922 - 21 Νοεμβρίου 2000) επονομαζόμενος και «ο άνθρωπος- ατμομηχανή» για το ιδιαίτερο αγωνιστικό του στυλ (έδειχνε έτοιμος να καταρρεύσει, όμως αυτό ήταν μια ψευδαίσθηση), ήταν Τσεχοσλοβακος δρομέας μεγάλων αποστάσεων και ένας από τους σπουδαιότερους αθλητές της σύγχρονης εποχής.[21]

Η πρώτη του εμφάνιση σε Ολυμπιακούς (στο Λονδίνο το 1948) συνοδεύτηκε από την κατάκτηση ενός ακόμη χρυσού μεταλλίου στα 10.000 μ., αλλά και του αργυρού στα 5.000 μ. Ο Ζάτοπεκ ήταν ο μεγάλος πρωταγωνιστής των Ολυμπιακών Αγώνων του Ελσίνκι το 1952, αφού κέρδισε 3 χρυσά μετάλλια (στα 5.000 μ., 10.000 μ. και στο Μαραθώνιο δρόμο) με ολυμπιακά ρεκόρ, σε διάστημα 8 ημερών. Ακόμη, ήταν ο πρώτος αθλητής που κατόρθωσε να κατέβει το όριο των 29 λεπτών στα 10.000 μ. το 1954, ενώ τρία χρόνια πριν (1951) είχε σπάσει το όριο της μιας ώρας για την απόσταση των 20 χλμ.

Πλούσια ήταν η συγκομιδή του και σε δύο Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα που έλαβε μέρος. Το 1950 στις Βρυξέλλες κέρδισε χρυσά μετάλλια σε 5 και 10 χλμ., ενώ τέσσερα χρόνια μετά (1954) στη Βέρνη πήρε την πρώτη θέση στα 10.000 μ. και την τρίτη στα 5.000 χλμ. Επίσης πέτυχε να καταρρίψει 18 φορές τα παγκόσμια ρεκόρ των δρόμων μεγάλων αποστάσεων. Είναι μέλος του Hall of Fame της IAAF.[22]

Καριέρα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στο Κοπρίβνιτσε της Τσεχοσλοβακίας ( σήμερα υπάγεται στην Τσεχία). Όντας ακόμη έφηβος, ξεκίνησε να εργάζεται σε εργοστάσιο παπουτσιών στο Ζλιν. Εκεί, έπειτα από προτροπή του γυμναστή του εργοστασίου, ασχολήθηκε για πρώτη φορά με το τρέξιμο[23], έχοντας ως πρότυπο τον Φινλανδό δρομέα μεσαίων και μεγάλων αποστάσεων, Πάαβο Νούρμι[24]. Το 1944, κατέρριψε τα εγχώρια ρεκόρ 2.000, 3.000 και 5.000 μέτρα και με τη λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, εντάχθηκε στις τσεχοσλοβάκικες ένοπλες δυνάμεις, γεγονός που του έδωσε την άνεση ώστε να ασχοληθεί με τον πρωταθλητισμό[24].

Το 1946, συμμετείχε στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ανοιχτού Στίβου του Όσλο, όπου κατετάγη έκτος στα 5.000 μ., σημειώνοντας παράλληλα νέο εθνικό ρεκόρ[25]. Το 1948, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου, κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στα 10.000 μέτρα και το ασημένιο στο αγώνισμα των 5.000 μέτρων.

Το 1950, στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ανοιχτού Στίβου του Βελγίου κατάφερε να αναδειχτεί νικητής τόσο στα 5.000 όσο και στα 10.000 μέτρα[26]. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1952 στο Ελσίνκι πέτυχε τον άθλο της κατάκτησης 3 χρυσών μεταλλίων στα αγωνίσματα των 5.000μ., 10.000μ. και του Μαραθωνίου δρόμου[24]. Το 1954, στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα της Βέρνης, υπερασπίστηκε με επιτυχία τον τίτλο του στα 10000 μέτρα ενώ κατετάγη τρίτος στο αγώνισμα των 5000 μέτρων[27].

Το 1956, στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Μελβούρνης, συμμετείχε στον μαραθώνιο δρόμο, τερματίζοντας στην έκτη θέση. Τον επόμενο χρόνο αποχώρησε από την ενεργό δράση[24].

Μετέπειτα χρόνια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ζάτοπεκ αποτελούσε προσωπικότητα με κύρος εντός των κόλπων του Κ.Κ. Τσεχοσλοβακίας, όμως το 1968, στήριξε με δηλώσεις του το κίνημα της Άνοιξης της Πράγας, με αποτέλεσμα, μετά την κατάπνιξή του, ο ίδιος να αποβληθεί τόσο από το κόμμα όσο και από τις τάξεις του στρατού[24].

Ο Εμίλ Ζάτοπεκ τιμήθηκε μετά θάνατο με το μετάλλιο Πιερ ντε Κουμπερτέν (2000).

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 131952022. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. ↑ 2,0 2,1 (Αγγλικά) Internet Movie Database. nm0953685. Ανακτήθηκε στις 16  Οκτωβρίου 2015.
  3. ↑ 3,0 3,1 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Emil-Zatopek. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jk01152198. Ανακτήθηκε στις 23  Νοεμβρίου 2019.
  5. ↑ 5,0 5,1 «Evidence zájmových osob StB». Records of persons of interest.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/126413. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  7. ↑ (Αγγλικά) Internet Movie Database. Ανακτήθηκε στις 20  Οκτωβρίου 2019.
  8. ↑ 8,0 8,1 «ZATOPEK Emil (1922-2000)». Ανακτήθηκε στις 3  Ιανουαρίου 2018.
  9. ↑ www.landrucimetieres.fr/spip/spip.php?article2441.
  10. ↑ www.landrucimetieres.fr/spip/spip.php?article2441. Ανακτήθηκε στις 3  Ιανουαρίου 2018.
  11. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb131952022. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  12. ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jk01152198. Ανακτήθηκε στις 1  Μαρτίου 2022.
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jk01152198. Ανακτήθηκε στις 15  Δεκεμβρίου 2022.
  14. ↑ «Deník». (Τσεχικά) Deník.cz. Vltava Labe Media. 13  Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 2  Νοεμβρίου 2020.
  15. ↑ www.okobeskyd.cz?p=12237.
  16. ↑ «Seznam vyznamenaných». Správa Pražského hradu. Ανακτήθηκε στις 25  Σεπτεμβρίου 2024.
  17. ↑ «Zlatý podzim v botanické zahradě». Ολυμπιακή Επιτροπή της Τσεχίας. 11  Νοεμβρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13  Αυγούστου 2024. Ανακτήθηκε στις 25  Σεπτεμβρίου 2024.
  18. ↑ «Čestná občanství a Ceny města Třebíče: Třebíč». Ανακτήθηκε στις 16  Απριλίου 2023.
  19. ↑ «Čestná občanství a ceny: Brandýs nad Labem-Stará Boleslav». Ανακτήθηκε στις 16  Απριλίου 2023.
  20. ↑ «Olympedia». (Αγγλικά) Olympedia. 2006. Ανακτήθηκε στις 25  Σεπτεμβρίου 2024.
  21. ↑ «Top 20: Οι κορυφαίοι Ολυμπιονίκες της ιστορίας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουλίου 2024. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2024. 
  22. ↑ «IAAF : Hall of Fame». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 24 Ιανουαρίου 2022. 
  23. ↑ All of them oddballs: Angus Calder sees the diversity of life by Robert Fulford.
  24. ↑ 24,0 24,1 24,2 24,3 24,4 50 stunning Olympic moments No 41: Emil Zatopek the triple-gold winner.
  25. ↑ European Athletics Championships Zürich 2014 - STATISTICS HANDBOOK, p. 368.
  26. ↑ European Athletics Championships Zürich 2014 - STATISTICS HANDBOOK, p. 373.
  27. ↑ European Athletics Championships Zürich 2014 - STATISTICS HANDBOOK, p. 378.


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Εμίλ_Ζάτοπεκ&oldid=10701543"