Ειδικός ρυθμός απορρόφησης
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Ο ρυθμός ειδικής απορρόφησης (SAR - Specific absorption rate) (εσφαλμένα: ειδικός ρυθμός απορρόφησης) αποτελεί μέγεθος που εκφράζει τον ρυθμό απορρόφησης της ακτινοβολίας ραδιοσυχνοτήτων από τους ιστούς του ανθρώπινου σώματος. Υπολογίζεται ως η ενέργεια που απορροφάται από ορισμένη μάζα ιστού (ειδική απορρόφηση) μέσα σε ορισμένο χρόνο και μετριέται σε μονάδες ισχύος ανά μάζα (W/kg). Εκτεταμένη χρήση του μεγέθους γίνεται στα κινητά τηλέφωνα και οι κατασκευαστές αναγράφουν τον αντίστοιχο ρυθμό ειδικής απορρόφησης στο συνοδευτικό εγχειρίδιο για τις συσκευές που παράγουν.
Ο ρυθμός ειδικής απορρόφησης μετριέται πλέον με καθιερωμένη μέθοδο για τις συσκευές κινητής τηλεφωνίας που κυκλοφορούν στο εμπόριο η οποία προκύπτει από οδηγίες διεθνών οργανισμών. Πολλές φορές οι οδηγίες υιοθετούνται από κράτη και περιλαμβάνονται στη νομοθεσία των κρατών αυτών. Για την Ευρωπαϊκή Ένωση το όριο που υιοθετείται για τις συσκευές είναι στα 2 W/kg που περιλαμβάνεται σε όγκο που αντιστοιχεί σε 10 γραμμάρια ιστού, ενώ στις ΗΠΑ το όριο βρίσκεται στο 1,6 W/kg ανά 1 γραμμάριο ιστού. Για τον γενικό πληθυσμό, όπου δε συμπεριλαμβάνεται η χρήση κινητών τηλεφώνων ή η εργασία σε χώρους όπου υπάρχει ακτινοβολία, το όριο βρίσκεται στα 0,08 W/kg που αντιστοιχεί σε μια μέση τιμή που απευθύνεται στο σύνολο του χώρου και σε καθορισμένο από τα πρότυπα και τις οδηγίες χρονικό διάστημα (το οποίο διαφέρει ανά πρότυπο). Σημειώνεται ότι στα 4 W/kg (διπλάσιο από την οδηγία για την ΕΕ) βρίσκεται το κατώφλι όπου εμφανίζονται στον άνθρωπο βιολογικά φαινόμενα που οφείλονται σε αύξηση της θερμοκρασίας.
Μέτρηση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η μέτρηση του ρυθμού ειδικής απορρόφησης γίνεται με εκπομπή ακτινοβολίας σε ανθρώπινα ομοιώματα (phantoms) και μέτρηση της ακτινοβολίας που απορροφάται. Τα ομοιώματα είναι φτιαγμένα έτσι ώστε να μιμούνται τις ιδιότητες του ανθρώπινου ιστού ως προς την απορρόφηση της ακτινοβολίας. Η ακτινοβολία σε περίπτωση μέτρησης του SAR μιας συγκεκριμένης συσκευής κινητού τηλεφώνου, λαμβάνεται από το ίδιο κινητό τηλέφωνο σε λειτουργία, ενώ το ομοίωμα είναι ομοίωμα ανθρώπινου κεφαλιού. Οι μετρήσεις λαμβάνονται για πολλές θέσεις και αποστάσεις του κινητού από το ομοίωμα και τα ποσοστά χρήσης στις αντίστοιχες θέσεις χρησιμοποιούνται ως συντελεστές στάθμισης.
Οργανισμοί και πρότυπα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Διάφοροι διεθνείς οργανισμοί σε συνεργασία πολλές φορές με ανεξάρτητους φορείς, έχουν εκδώσει οδηγίες με βάση τα επιστημονικά δεδομένα των πρόσφατων ερευνών πάνω στον τομέα της προστασίας από την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία. Στις ΗΠΑ το όριο είναι στο 1,6 W/kg ανά 1 γραμμάριο ιστού, όπως έχει θεσπιστεί από την Επιτροπή Ομοσπονδιακών Τηλεπικοινωνιών (Federal Communications Committee - FCC), ενώ στην Ευρωπαϊκή Ένωση από το 1991 ισχύει η οδηγία που προέκυψε από την Διεθνή Επιτροπή Προστασίας από τη Μη-Ιονίζουσα Ακτινοβολία (International Commission on Non-Ionizing Radiation Protection - ICNIRP) σε συνεργασία με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Σύμφωνα με αυτή την οδηγία το όριο που τίθεται στις συσκευές που κυκλοφορούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι 2 W/kg που περιλαμβάνεται για 10 γραμμάρια ιστού. Η διαφορά στη μάζα ιστού που υπάρχει μεταξύ των δύο οδηγιών των ΗΠΑ και της ΕΕ εμποδίζει την άμεση σύγκριση μεταξύ των δύο: μπορούν να συγκριθούν ρυθμοί απορρόφησης που μετρήθηκαν ως προς την ίδια μάζα ιστού και όχι δύο ρυθμοί απορρόφησης που έχουν μετρηθεί με διαφορετικές μεθόδους. Έτσι δεν μπορούμε να συγκρίνουμε άμεσα μεταξύ τους έναν αριθμό που εκφράζει το SAR που μετρήθηκε για χρήση στην ΕΕ και έναν για χρήση στις ΗΠΑ.
Το 2013 τέθηκε σε ισχύ στην Ευρωπαϊκή Ένωση η οδηγία 2013/35 περί των ελαχίστων απαιτήσεων υγείας και ασφάλειας όσον αφορά την έκθεση των εργαζομένων σε κινδύνους προερχόμενους από φυσικούς παράγοντες (ηλεκτρομαγνητικά πεδία).
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Οδηγία 2013/35/ΕΕ περί των ελαχίστων απαιτήσεων υγείας και ασφάλειας όσον αφορά την έκθεση των εργαζομένων σε κινδύνους προερχόμενους από φυσικούς παράγοντες (ηλεκτρομαγνητικά πεδία).
- FCC: Specific Absorption Rate Κινητών Τηλεφώνων (Αγγλικά)
- World Health Organization: Ηλεκτρομαγνητικά πεδία και δημόσια υγεία (Αγγλικά)
- Ο SAR κρύβεται από τους κατασκευαστές συσκευών κινητής τηλεφωνίας (Αγγλικά)
- Λίστα εκπομπής πολλών κινητών τηλεφώνων, έκδοση του German Federal Office for Radiation Protection (BfS) (Αγγλικά)
- An Update on SAR Standards and the Basic Requirements for SAR Assessment (Αγγλικά)