Κόλπος των καρχαριών: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Αναδιαμόρφωση του περιεχομένου |
|||
| Γραμμή 1: | Γραμμή 1: | ||
[[Αρχείο:Shark Bay.gif|right|thumb|Η θέση του |
[[Αρχείο:Shark Bay.gif|right|thumb|240px|Η θέση του Κόλπου των καρχαριών]] |
||
[[Αρχείο:Shark Bay region Air Satu.JPG |
[[Αρχείο:Shark Bay region Air Satu.JPG|right|thumb|240px|O Κόλπος των καρχαριών]] |
||
| ⚫ | |||
O '''Κόλπος των καρχαριών''' βρίσκεται στην [[επαρχία Γκασκόιν]], της [[Δυτική Αυστραλία|Δυτικής Αυστραλίας]], 830 [[χιλιόμετρο|χιλιόμετρα]] [[βορράς|βόρεια]] του [[Περθ]]<ref name=duy>^ The crew of the Duyfken, under Willem Janszoon, visited Cape York in 1606).</ref> και είναι το [[δύση|δυτικότερο]] σημείο της [[Αυστραλία]]ς.<ref name=duy/> Η περιοχή είναι διάσημη παγκοσμίως για τα [[δελφίνι]]α της.{{πηγή}} |
|||
[[Αρχείο:Shell Beach WA.JPG|ριght|thumb|240px|Η παραλία του Κόλπου]] |
|||
==Ιστορία== |
|||
Ο '''Kόλπος των καρχαριών''' είναι το δυτικότερο σημείο της [[Αυστραλία]]ς<ref name=nat/> και [[μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ|Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ]] από το 1991.<ref name=ovr>^ Shark Bay, Western Australia [http://www.environment.gov.au/heritage/places/world/shark-bay/index.html Australian Government]</ref> Βρίσκεται 800 χιλιόμετρα βόρεια του [[Περθ]].<ref name=nat>^ Nature's Strongholds, σελ. 595-596 [http://books.google.gr/books?hl=el&id=icMuBQhW4vgC&q=shark+bay#v=snippet&q=shark%20bay&f=false Googlebooks.gr]</ref> |
|||
== Μορφολογία == |
|||
Η περιοχή καλύπτει έκταση 23.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων (εκ των οποίων τα 4.000 αποτελούνται από θαλάσσια [[χλόη]])<ref name=shb>^ |
|||
H πρώτη επίσκεψη [[Ευρώπη|Ευρωπαίων]] εκεί (δεύτερη στην ιστορία της Αυστραλίας γενικότερα), έγινε το [[1616]] από την ομάδα του [[Ολλανδία|Ολλανδού]] εξερευνητή [[Ντιρκ Χάρτοχ]]<ref name=duy/>, 154 [[έτος|χρόνια]] πριν την προσάραξη του στόλου του [[Τζέιμς Κουκ]] στο [[Κέρνελ]] το [[1770]], η οποία οδήγησε στη [[αποικιοκρατία|βρετανική αποικιοκράτηση]] της Αυστραλίας, μετά από 18 χρόνια. Οι Ολλανδοί δεν διεκδίκησαν την περιοχή, καθώς δεν διέθετε κανένα από τα [[καρύκευμα|καρυκεύματα]] ή τα υπόλοιπα τιμαλφή, που ήθελαν να εκμεταλλευθούν [[εμπόριο|εμπορικά]]. Τα λιγοστά ταξίδια τους εκεί, είχαν ως αποτέλεσμα την ανακάλυψη ενός σύντομου δρόμου για τις ολλανδικές [[Ανατολικές Ινδίες]] (σημερινή [[Ινδονησία]]). Το [[Εθνικό Πάρκο Φρανσουά Περόν]], πήρε το όνομά του από ένα [[Γαλλία|Γάλλο]] [[Φυσιοδίφης|φυσιοδίφη]], ο οποίος επισκέφθηκε τον κόλπο των καρχαριών, το [[1801]] και το [[1803]]. Για πολλά χρόνια, η περιοχή παρέμενε [[βοσκότοπος]], ώσπου η [[κυβέρνηση της Αυστραλίας]] τήν αγόρασε το [[1990]]. Το παλιό αγροτόσπιτο είναι, τώρα πια, [[μουσείο]]. H [[ΟΥΝΕΣΚΟ]] συμπεριέλαβε τον Κόλπο των καρχαριών στη λίστα της με τα [[Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ|Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς]], το [[1991]]. |
|||
Shark Bay, Western Australia more information [http://www.environment.gov.au/heritage/places/world/shark-bay/information.html Australian Government]</ref> και είναι κατά το ήμισυ χερσαία και κατά το έτερο ήμισυ θαλάσσια, καθώς περιλαμβάνει -μεταξύ άλλων- πολλά νησιά, χερσονήσους και ορμίσκους. Επίσης, υπάρχουν 300 χιλιόμετρα [[ασβεστόλιθος|ασβεστολιθικών βράχων]], οι οποίοι έχουν θέα στον Κόλπο. |
|||
==Ο Κόλπος σήμερα== |
|||
| ⚫ | |||
Στο θαλάσσιο κομμάτι του πάρκου, ζουν [[δελφίνι]]α του είδους ''bottlenose'', [[θαλάσσια χελώνα|θαλάσσιες χελώνες]], πάνω από 320 είδη |
|||
O [[Κόλπος]] περιλαμβάνει πολλά μαγευτικά τοπία ([[παραλία|παραλίες]], [[βράχος|βράχους]], [[κολπίσκος|κολπίσκους]]). Ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα είναι η [[παραλία Σελ]], η οποία -όπως δηλώνει και το όνομά της (Shell Beach)-, είναι φτιαγμένη αποκλειστικά από [[κοχύλι]]α. Η ευρύτερη περιοχή αποτελείται από το Εθνικό Πάρκο [[Φρανσουά Περόν]], τη [[Νήσος Ντικ Χάρτοχ|νήσο Ντικ Χάρτοχ]], την παραλία Σελ, το [[θαλάσσιο πάρκο]] του κόλπου και τις [[πόλη|πόλεις]] [[Ντέναμ]] και [[Μάνκυ Μία]].{{πηγή}} |
|||
[[ψάρια|ψαριών]] ([[φαλαινοκαρχαρίας|φαλαινοκαρχαρίες]], γιγαντιαία [[σαλάχι]]α και [[σαλάχι μάντα|σαλάχια μάντα]]), πάνω από 10.000 [[ντιγκόνγκ|ντυγκόνγκ]] (περίπου το 12,5% του παγκόσμιου πληθυσμού και εκατομμύρια μικρότερων θαλάσσιων οργανισμών. Στο χερσαίο κομμάτι ζουν πολλά είδη [[μαρσιποφόρα|μαρσιποφόρων]] (ερυθροκίτρινο [[καγκουρώ]], [[μπάντικουτ]], [[μπέττονγκ]]), περισσότερα από 230 είδη [[πτηνά|πτηνών]] ([[παπαγάλος|παπαγάλοι]], [[κοκκινολαίμης|κοκκινολαίμηδες]], [[γλαρόνι]]α, [[αετός|αετοί]], [[ετερόσκελος|ετερόσκελοι]])<ref name=nat/> και σχεδόν 100 είδη [[ερπετά|ερπετών]] (δράκοι) και [[αμφίβια|αμφιβίων]] ([[βάτραχος|βάτραχοι]]).<ref name=shb/> Στην περιοχή βρίσκεται και το [[Εθνικό Πάρκο Φρανσουά Περόν]]. |
|||
==Mορφολογία== |
|||
=== Μετανάστευση ζώων === |
|||
Ιδιαίτερα για τα γλαρόνια, που μεταναστεύουν στο νότο από την [[Κασπία Θάλασσα]], πολύ σημαντικό σημείο αποτελεί η νήσος [[Φέιλιουρ]], όπου αναπαράγονται και γεννούν τα αβγά τους. Ακόμα, η περιοχή του Κόλπου αποτελεί μία από τις στάσεις των [[φάλαινα|φαλαινών]] κατά τη |
|||
Ο Κόλπος καλύπτει μια έκταση 10,000 [[τετραγωνικό χιλιόμετρο|τετραγωνικών χιλιομέτρων]], με μέσο βάθος 10 [[μέτρο|μέτρα]], [[ακτογραμμή]] 1,500 χιλιομέτρων και έχει πολλές [[χερσόνησος|χερσονήσους]] και [[νησί|νησιά]]. Υπάρχουν, περίπου, 300 χιλιόμετρα [[ασβεστόλιθος|ασβεστολιθικών]] βράχων, που έχουν θέα στον Κόλπο. Ο [[βυθός]] χωρίζεται από ρηχές τράπεζες.<ref name=ril>^ Riley, Laura and William (2005). Nature's Strongholds: The World's Great Wildlife Reserves. Princeton, New Jersey: Princeton University Press. pp. 595–596. ISBN 0-691-12219-9</ref> |
|||
μετανάστευσή τους.<ref name=nat/> |
|||
==Χλωρίδα== |
== Χλωρίδα == |
||
Στην περιοχή υπάρχουν πάνω από 1.200 είδη [[φυτά|φυτών]], εκ των οποίων τα 51 είναι ενδημικά<ref name=shb/> και τα 25 σπάνια. |
|||
O Κόλπος έχει τη μεγαλύτερη γνωστή έκταση [[θαλάσσια φανερόγαμα|θαλάσσιου γρασιδιού]] (πάνω από 4,800 τετραγωνικά χιλιόμετρα). Ένα μεγάλο μέρος της περιοχής έχει απομονωθεί από τα μη ιθαγενή είδη περιφραχθεί σε ένα απομονωμένο σημείο, ώστε να μην αλλοιωθούν τα σπάνια είδη χλωρίδας της Αυστραλίας. Η επιχείρηση αυτή ονομάζεται [[πρόγραμμα Ίντεν]].{{πηγή}} |
|||
| ⚫ | |||
Οι λεγόμενοι «στρωματόλιθοι του Χάμελιν Πουλ»<ref name=nat/> αποτελούν τις αρχαιότερες κατασκευές από ζωντανούς οργανισμούς στη Γη, |
|||
| ⚫ | |||
καθώς δημιουργήθηκαν πριν από 3,5 δισεκατομμύρια χρόνια από [[μικρόβια]]. Μελετώντας τους, οι επιστήμονες ανακάλυψαν εκατονταδες |
|||
διαφορετικά είδη μικροβίων, το καθένα από τα οποία είχε διαφορετικές λειτουργίες.<ref name=lif>^ Earlier start to life on Earth [http://www.smh.com.au/news/science/earlier-start-to-life-on-earth/2008/05/29/1211654221563.html?sssdmh=dm16.317233 The Sydney Morning Herald]</ref> Σήμερα, [[στρωματόλιθος|στρωματόλιθοι]] υπάρχουν σε πολύ λίγες περιοχές του πλανήτη, όπως ο Κόλπος των |
|||
καρχαριών, οι [[Μπαχάμες]] και τα [[έλος|έλη]] της [[Φλόριντα]].<ref>^ Κατάδυση στους στρωματόλιθους του Κόλπου των καρχαριών [http://www.geodifhs.com/2/post/2010/11/-shark-bay.html Γεωδίφης]</ref> Το 2010, ανακαλύφθηκε τυχαία στους στωματόλιθους του Κόλπου μια νέα μορφή [[χλωροφύλλη]]ς, η [[χλωροφύλλη f]], η οποία δεσμεύει λιγότερη [[φωτεινή ενέργεια]] από κάθε άλλη γνωστή μορφή χλωροφύλλης. Η χλωροφύλλη f είχε δημιουργηθεί από τα [[κυανοβακτήρια]] που βρίσκονταν στους στρωματόλιθους.<ref name=uns>^ First new chlorophyll in 60 years discovered [http://sydney.edu.au/news/science/397.html?newsstoryid=5479 University of Sydney]</ref> |
|||
== Κλίμα == |
|||
Το [[κλίμα]] είναι ήπιο καθ'όλη τη διάρκεια του έτους. Περισσότερο «γλυκό» θεωρείται κατά την περίοδο Μαΐου-Οκτωβρίου.<ref name=nat/> Οι βροχές δεν είναι συχνές.<ref name=shb/> |
|||
Ο Κόλπος των καρχαριών είναι πολύ σημαντικός από [[ζωολογία|ζωολογικής]] πλευράς. Φιλοξενεί, περίπου, 10,000 [[θαλάσσιες αγελάδες]] (1/8 του παγκόσμιου πληθυσμού) και πολλά δελφίνια του είδους [[Δελφίνια Bottlenose|Bottlenose]], κυρίως στο Μάνκυ Μία. Τα δελφίνια αυτά, είναι φιλικά με τους [[άνθρωπος|ανθρώπους]] από τη [[Δεκαετία 1960|δεκαετία του '60]]. Επίσης, στη γύρω περιοχή προστατεύονται 26 απειλούμενα είδη [[θηλαστικά|θηλαστικών]], 230 είδη [[πτηνά|πτηνών]] και 150 είδη [[ερπετά|ερπετών]], ενώ συνολικά, υπάρχουν περισσότερα από 320 είδη [[ψάρια|ψαριών]] (κυρίως [[καρχαρίας|καρχαρίες]] και [[σαλάχι]]α). |
|||
== Κίνδυνοι == |
|||
Η περιοχή κινδυνεύει από την εξόρυξη μεταλλευμάτων, την [[υπερβόσκηση]], η οποία έχει οδηγήσει στη [[διάβρωση]] ορισμένων εκτάσεων, την [[υπεραλίευση]] και τη [[λαθραία αλιεία]], που καταστρέφουν τα θαλάσσια οικοσυστήματα και από τους απερίσκεπτους τουρίστες, οι οποίοι θέτουν σε κίνδυνο τους πληθυσμούς των ντυγκόνγκ, των χελώνων και των δελφινιών.<ref name=nat/> |
|||
Κάποια δελφίνια του Κόλπου επιδεικνύουν μια από τις ελάχιστες περιπτώσεις χρήσεως [[εργαλείο|εργαλείων]] από [[θάλασσα|θαλάσσια]] θηλαστικά: προστατεύουν τις [[μύτη|μύτες]] τους με [[σφουγγάρι]], καθώς ψάχνουν για τροφή στον [[άμμος|αμμώδη]] [[πυθμένας|πυθμένα]]. Οι [[φάλαινα|φάλαινες]], του [[νότος|νότου]], χρησιμοποιούν τα [[νερό|νερά]] του κόλπου σαν στάση του [[μετανάστευση|μεταναστευτικού]] τους ταξιδιού, ενώ οι απειλούμενες [[πράσινο|πράσινες]] [[χελώνα καρέτα-καρέτα|χελώνες καρέτα-καρέτα]], φτιάχνουν τις [[φωλιά|φωλιές]] τους, στις αμμώδεις παραλίες του κόλπου. Τέλος, τα μεγαλύτερα ψάρια στον κόσμο, οι [[φαλαινοκαρχαρίας|φαλαινοκαρχαρίες]] συγκεντρώνονται στον κόλπο στο διάστημα [[Απρίλιος|Απριλίου]]-[[Μάιος|Μαΐου]] και στις [[πανσέληνος|πανσελήνους]].<ref name=ril/> |
|||
== Εξωτερικές συνδέσεις == |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
* [http://www.sharkbay.org Επίσημη ιστοσελίδα] |
|||
Πριν από 3,5 δισεκατομμύρια χρόνια, [[μικρόβιο|μικρόβια]] ξεκίνησαν να χτίζουν [[στρωματολίτης|στρωματολίτες]], στο [[Χάμελιν Πουλ]], στα νότια του κόλπου.<ref>^ Richard Macey (30 March 2008). "Earlier start to life on Earth". The Sydney Morning Herald</ref> <ref>^ Stromatolites of Shark Bay Nature fact sheets. Department of Environment and Conservation</ref> Οι κατασκευές αυτές, είναι τα αρχαιότερα σημάδια [[ζωή]]ς στη [[Γη]]. Κάποια [[απολίθωμα|απολιθώματα]] ηλικίας 3,5 δισεκατομμυρίων ετών (αν και η [[βιολογία|βιολογική]] προέλευσή τους αμφισβητείται), βρίσκονται στο [[Βόρειος Πόλος|Βόρειο Πόλο]] και τη Δυτική Αυστραλία.<ref name=ril/> Τα απολιθώματα αυτά, ανακαλύφθηκαν το [[1956]], στο Χάμελιν Πουλ, θεωρούμενα ως ζωντανά απολιθώματα. Η περιοχή αυτή, περιλαμβάνει τα περισσότερα και διαφορετικά παραδείγματα ζωντανών στρωματόλιθων παγκοσμίως.<ref>^ "Shark Bay, Western Australia". Department of Sustainability, Environment, Water, Population and Communities. 3 September 2008</ref> Οι επιστήμονες υποθέτουν ότι, οι [[στρωματόλιθος|στρωματόλιθοι]] αυτοί, περιέχουν μια νέα μορφή [[χλωροφύλλη]]ς, τη [[χλωροφύλλη f]].<ref>^ Avolio C. First new chlorophyll in 60 years discovered at The University of Sydney Faculty of Science, 20 August 2010</ref> Σήμερα, στρωματόλιθοι υπάρχουν σε πολύ λίγες περιοχές του πλανήτη, όπως στον κόλπο των καρχαριών, τις [[Μπαχάμες]] και τα [[έλος|έλη]] της [[Φλόριντα]]. Παρ'όλ' αυτά, δίνουν τη δυνατότητα στους σύγχρονους μελετητές να ερευνήσουν μέσα από αυτούς, το πώς ήταν η ζωή, πριν από 1 δισεκατομμύριο χρόνια.<ref>^ Κατάδυση στους στρωματόλιθους του Κόλπου των καρχαριών [http://www.geodifhs.com/2/post/2010/11/-shark-bay.html Geodifhs.com]</ref> |
|||
* [http://www.youtube.com/watch?v=uzwvjOSS2Pc Σύντομο ντοκυμανταίρ για τους στρωματόλιθους του Κόλπου των καρχαριών (στα αγγλικά)] |
|||
==Παραπομπές== |
== Παραπομπές == |
||
{{παραπομπές}} |
{{παραπομπές}} |
||
{{DEFAULTSORT:Κολπος των καρχαριων}} |
|||
[[Κατηγορία:Γεωγραφία της Αυστραλίας]] |
[[Κατηγορία:Γεωγραφία της Αυστραλίας]] |
||
[[Κατηγορία:Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς στην Αυστραλία]] |
[[Κατηγορία:Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς στην Αυστραλία]] |
||
Έκδοση από την 17:31, 19 Σεπτεμβρίου 2013
Ο Kόλπος των καρχαριών είναι το δυτικότερο σημείο της Αυστραλίας[1] και Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ από το 1991.[2] Βρίσκεται 800 χιλιόμετρα βόρεια του Περθ.[1]
Μορφολογία
Η περιοχή καλύπτει έκταση 23.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων (εκ των οποίων τα 4.000 αποτελούνται από θαλάσσια χλόη)[3] και είναι κατά το ήμισυ χερσαία και κατά το έτερο ήμισυ θαλάσσια, καθώς περιλαμβάνει -μεταξύ άλλων- πολλά νησιά, χερσονήσους και ορμίσκους. Επίσης, υπάρχουν 300 χιλιόμετρα ασβεστολιθικών βράχων, οι οποίοι έχουν θέα στον Κόλπο.
Πανίδα
Στο θαλάσσιο κομμάτι του πάρκου, ζουν δελφίνια του είδους bottlenose, θαλάσσιες χελώνες, πάνω από 320 είδη ψαριών (φαλαινοκαρχαρίες, γιγαντιαία σαλάχια και σαλάχια μάντα), πάνω από 10.000 ντυγκόνγκ (περίπου το 12,5% του παγκόσμιου πληθυσμού και εκατομμύρια μικρότερων θαλάσσιων οργανισμών. Στο χερσαίο κομμάτι ζουν πολλά είδη μαρσιποφόρων (ερυθροκίτρινο καγκουρώ, μπάντικουτ, μπέττονγκ), περισσότερα από 230 είδη πτηνών (παπαγάλοι, κοκκινολαίμηδες, γλαρόνια, αετοί, ετερόσκελοι)[1] και σχεδόν 100 είδη ερπετών (δράκοι) και αμφιβίων (βάτραχοι).[3] Στην περιοχή βρίσκεται και το Εθνικό Πάρκο Φρανσουά Περόν.
Μετανάστευση ζώων
Ιδιαίτερα για τα γλαρόνια, που μεταναστεύουν στο νότο από την Κασπία Θάλασσα, πολύ σημαντικό σημείο αποτελεί η νήσος Φέιλιουρ, όπου αναπαράγονται και γεννούν τα αβγά τους. Ακόμα, η περιοχή του Κόλπου αποτελεί μία από τις στάσεις των φαλαινών κατά τη μετανάστευσή τους.[1]
Χλωρίδα
Στην περιοχή υπάρχουν πάνω από 1.200 είδη φυτών, εκ των οποίων τα 51 είναι ενδημικά[3] και τα 25 σπάνια.
Στρωματόλιθοι
Οι λεγόμενοι «στρωματόλιθοι του Χάμελιν Πουλ»[1] αποτελούν τις αρχαιότερες κατασκευές από ζωντανούς οργανισμούς στη Γη, καθώς δημιουργήθηκαν πριν από 3,5 δισεκατομμύρια χρόνια από μικρόβια. Μελετώντας τους, οι επιστήμονες ανακάλυψαν εκατονταδες διαφορετικά είδη μικροβίων, το καθένα από τα οποία είχε διαφορετικές λειτουργίες.[4] Σήμερα, στρωματόλιθοι υπάρχουν σε πολύ λίγες περιοχές του πλανήτη, όπως ο Κόλπος των καρχαριών, οι Μπαχάμες και τα έλη της Φλόριντα.[5] Το 2010, ανακαλύφθηκε τυχαία στους στωματόλιθους του Κόλπου μια νέα μορφή χλωροφύλλης, η χλωροφύλλη f, η οποία δεσμεύει λιγότερη φωτεινή ενέργεια από κάθε άλλη γνωστή μορφή χλωροφύλλης. Η χλωροφύλλη f είχε δημιουργηθεί από τα κυανοβακτήρια που βρίσκονταν στους στρωματόλιθους.[6]
Κλίμα
Το κλίμα είναι ήπιο καθ'όλη τη διάρκεια του έτους. Περισσότερο «γλυκό» θεωρείται κατά την περίοδο Μαΐου-Οκτωβρίου.[1] Οι βροχές δεν είναι συχνές.[3]
Κίνδυνοι
Η περιοχή κινδυνεύει από την εξόρυξη μεταλλευμάτων, την υπερβόσκηση, η οποία έχει οδηγήσει στη διάβρωση ορισμένων εκτάσεων, την υπεραλίευση και τη λαθραία αλιεία, που καταστρέφουν τα θαλάσσια οικοσυστήματα και από τους απερίσκεπτους τουρίστες, οι οποίοι θέτουν σε κίνδυνο τους πληθυσμούς των ντυγκόνγκ, των χελώνων και των δελφινιών.[1]
Εξωτερικές συνδέσεις
- Επίσημη ιστοσελίδα
- Σύντομο ντοκυμανταίρ για τους στρωματόλιθους του Κόλπου των καρχαριών (στα αγγλικά)
Παραπομπές
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 ^ Nature's Strongholds, σελ. 595-596 Googlebooks.gr
- ↑ ^ Shark Bay, Western Australia Australian Government
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 ^ Shark Bay, Western Australia more information Australian Government
- ↑ ^ Earlier start to life on Earth The Sydney Morning Herald
- ↑ ^ Κατάδυση στους στρωματόλιθους του Κόλπου των καρχαριών Γεωδίφης
- ↑ ^ First new chlorophyll in 60 years discovered University of Sydney