Μετάβαση στο περιεχόμενο

Δικαίωμα σε υγιές περιβάλλον

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Το δικαίωμα σε υγιές περιβάλλον ή το δικαίωμα σε ένα βιώσιμο και υγιές περιβάλλον είναι ένα ανθρώπινο δικαίωμα το οποίο υποστηρίζεται από οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και περιβαλλοντικές οργανώσεις για την προστασία των οικολογικών συστημάτων, τα οποία είναι σημαντικά για την διατήρηση της ανθρώπινης υγείας.[1][2][3] Το δικαίωμα είναι διασυνδεδεμένο με άλλα ανθρώπινα δικαιώματα με επίκεντρο την υγεία, όπως το ανθρώπινο δικαίωμα στο νερό και την αποχέτευση, το δικαίωμα στη τροφή και το δικαίωμα στην υγεία.[4] Το δικαίωμα σε υγιές περιβάλλον χρησιμοποιεί μια προσέγγιση με βάση τη θεωρία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για την προστασία της περιβαλλοντικής ποιότητας σε αντίθεση με τη νομική θεωρία που αναπτύχθηκε για τα δικαιώματα της φύσης, τα οποία προσπαθούν να επεκτείνουν τα ανθρώπινα δικαιώματα ή άλλες νομικές οντότητες στη φύση και στην φύση την ίδια.[5]

Αποψίλωση των δέντρων για φυτείες φοινικέλαιου στην Ινδονησία.

Αυτό το δικαίωμα επιβάλλει στο κράτος την υποχρέωση να ρυθμίζει και να επιβάλλει τους περιβαλλοντικούς νόμους, να ελέγχει την ρύπανση και γενικά να παρέχει δικαιοσύνη και προστασία για τις κοινότητες που πλήττονται από περιβαλλοντικά προβλήματα.[6] Το δικαίωμα σε ένα υγιές περιβάλλον υπήρξε ένα σημαντικό δικαίωμα για τη δημιουργία περιβαλλοντικών νομικών προηγουμένων σε δικαστικές υποθέσεις που αφορούν την κλιματική αλλαγή ή άλλα ζητήματα.[7][8]

Τα φουγάρα μιας χαρτοβιομηχανίας εκπέμπουν σωματίδια και ξεπροβάλλουν μια θειώδης οσμή.

Το δικαίωμα σε ένα υγιές περιβάλλον βρίσκεται στον πυρήνα της διεθνούς προσέγγισης μεταξύ της κλιματικής αλλαγής και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι διεθνείς συμφωνίες που υποστηρίζουν αυτό το δικαίωμα περιλαμβάνουν την διακήρυξη της Στοκχόλμης το 1972, τη διακήρυξη του Ρίο του 1992 και το Παγκόσμιο Σύμφωνο για το Περιβάλλον.[1] Πάνω από 150 κράτη στα Ηνωμένα Έθνη έχουν αναγνωρίσει το δικαίωμα σε κάποια μορφή μέσω νομοθεσίας, νομικών υποθέσεων, συνταγματικού δικαίου, δικαίου περί συνθηκών ή άλλης νομικής αρχής.[4] Ο Αφρικανικός Χάρτης για τα δικαιώματα του ανθρώπου και των λαών, η Αμερικανική σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, και η Συμφωνία του Εσκασού, όλες κατονομάζουν το δικαίωμα σε ένα υγιές περιβάλλον.[9][10] Άλλα πλαίσια για τα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως η Σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού, κατονομάζουν τα περιβαλλοντικά ζητήματα ως σχετικά με το θέμα στο οποίο επικεντρώνεται η σύμβαση, που στην περίπτωση αυτά είναι τα δικαιώματα των παιδιών.

Ο ειδικός εισηγητής των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και το Περιβάλλον Τζον Χ. Νοξ (2012-2018) και Ντέιβιντ Ρ. Μπόιντ (2018–) έχουν διατυπώσει προτάσεις σχετικά με τον τρόπο επισημοποίησης αυτών των δικαιωμάτων στο διεθνές δίκαιο.[11] Αυτό έχει υποστηριχθεί από διάφορες επιτροπές σε επίπεδο Ηνωμένων Εθνών, καθώς και από τοπικές νομικές κοινότητες όπως η ο δικηγορικός σύλλογος της Νέας Υόρκης, το 2020.[12]

Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στα ανθρώπινα δικαιώματα παρουσιάζονται από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ σε ένα ενημερωτικό δελτίο με τις πιο συχνές ερωτήσεις σχετικά με το θέμα.[13]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 «The Case for a Right to a Healthy Environment». Human Rights Watch (στα Αγγλικά). 1 Μαρτίου 2018. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2021. 
  2. ↑ «The Time is Now for the UN to Formally Recognize the Right to a Healthy and Sustainable Environment». Center for International Environmental Law (στα Αγγλικά). 25 Οκτωβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2021. 
  3. ↑ Knox, John H. (2020-10-13). «Constructing the Human Right to a Healthy Environment» (στα αγγλικά). Annual Review of Law and Social Science 16 (1): 79–95. doi:10.1146/annurev-lawsocsci-031720-074856. ISSN 1550-3585. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2021-04-07. https://web.archive.org/web/20210407101440/https://www.annualreviews.org/doi/10.1146/annurev-lawsocsci-031720-074856. Ανακτήθηκε στις 2021-06-03. 
  4. ↑ 4,0 4,1 «OHCHR | Good practices on the right to a healthy environment». www.ohchr.org. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2021. 
  5. ↑ Halpern, Gator. «Rights to Nature vs Rights of Nature» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2021. 
  6. ↑ Boyle, Alan (2012-08-01). «Human Rights and the Environment: Where Next?» (στα αγγλικά). European Journal of International Law 23 (3): 613–642. doi:10.1093/ejil/chs054. ISSN 0938-5428. https://academic.oup.com/ejil/article/23/3/613/399894. 
  7. ↑ Atapattu, Sumudu (2018), Knox, John H.; Pejan, Ramin, επιμ., «The Right to a Healthy Environment and Climate Change: Mismatch or Harmony?», The Human Right to a Healthy Environment (Cambridge: Cambridge University Press): 252–268, ISBN 978-1-108-42119-5, https://www.cambridge.org/core/books/human-right-to-a-healthy-environment/right-to-a-healthy-environment-and-climate-change/4000179282C67A3C0794A98F75D4E7F0, ανακτήθηκε στις 2021-02-10 
  8. ↑ Varvastian, Sam (2019-04-10) (στα αγγλικά). The Human Right to a Clean and Healthy Environment in Climate Change Litigation. Rochester, NY. https://papers.ssrn.com/abstract=3369481. 
  9. ↑ Shelton, Dinah (2002). Human Rights, Health & Environmental Protection: Linkages in Law & Practice. Health and Human Rights Working Paper Series No 1. World Health Organization. 
  10. ↑ «Regional Agreement on Access to Information, Public Participation and Justice in Environmental Matters in Latin America and the Caribbean» (PDF). CEPAL. 4 Μαρτίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 6 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2021. 
  11. ↑ «OHCHR | Right to a healthy and sustainable environment». www.ohchr.org. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2021. 
  12. ↑ «Human Right to a Healthy Environment: UN Formal Recognition». nycbar.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2021. 
  13. ↑ «Frequently Asked Questions on Human Rights and Climate Change» (PDF). ohchr.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2021. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Δικαίωμα_σε_υγιές_περιβάλλον&oldid=10136938"