Μετάβαση στο περιεχόμενο

Γκέτο του Μίζοτς

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Τοποθεσία του Γκέτο του Μίζοτς κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος

Το γκέτο του Μίζοτς (γερμανικά: Misotsch, κυριλλικά: Мизоч, γίντις: מיזאָטש) ήταν Γκέτο που δημιουργήθηκε στην πόλη Μίζοτς στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου στη σημερινή δυτική Ουκρανία από τη Ναζιστική Γερμανία ,για τον βίαιο διαχωρισμό και την κακομεταχείριση των Εβραίων.

Οι Εβραίοι εγκαταστάθηκαν στο Μίζοτς τον 18ο αιώνα. Το 1897, ο συνολικός πληθυσμός της πόλης ήταν 2.662 εκ των οποίων οι 1.175 ήταν Εβραίοι που κατείχαν εργοστάσια παραγωγής τσόχας, λαδιού και ζάχαρης, καθώς και αλευρόμυλους και πριονιστήρια.[1] Μερικοί Εβραίοι μετανάστευσαν κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Σύμφωνα με την εθνική απογραφή του 1921 στο Μίζοτς, της τότε Δεύτερης Πολωνικής Δημοκρατίας, υπήρχαν 845 Εβραίοι. Ο αριθμός τους αυξήθηκε καθώς η πολωνική οικονομία ανέκαμψε.[2] Ήταν μια αστική κοινότητα που υπήρξε μεταξύ των δύο Παγκόσμιων Πολέμων, όπως πολλές άλλες στην ανατολική Πολωνία που κατοικούνταν από Εβραίους και Πολωνούς μαζί με μέλη άλλων μειονοτήτων, συμπεριλαμβανομένων των Ουκρανών. Υπήρχε στρατιωτική σχολή στο Μίζοτς για τους αξιωματικούς του 11ου τάγματος της πρώτης ταξιαρχίας του Πολωνικού Στρατού,[3] το παλάτι Καρβίκι (χτίστηκε το 1790, και μερικώς καταστράφηκε από τους Μπολσεβίκους το 1917), το ξενοδοχείο Μπάρμοκα Φούξα (Barmocha Fuksa),[4] Καθολική, Ορθόδοξη Εκκλησία και Συναγωγή. Η πλησιέστερη μεγάλη πόλη ήταν το Ρόβνο.[5]

Το Mίζοτς βρίσκεται περίπου 29 χλμ. ανατολικά του Ντούμπνο.[6] Πριν από τη γερμανοσοβιετική εισβολή στην Πολωνία το 1939, η πόλη βρισκόταν στο Βοϊβοδάτο του Βόλυν (Wołyń) της Δεύτερης Πολωνικής Δημοκρατίας.[3] Το Μίζοτς καταλήφθηκε αρχικά από τον Κόκκινο Στρατό το 1939 μετά την εισβολή του στην ανατολική Πολωνία. Έπειτα καταλήφθηκε από την Βέρμαχτ στην διάρκεια της επιχείρησης Μπαρμπαρόσα, την γερμανική εισβολή του Ιουνίου 1941 στη Σοβιετική Ένωση. Περίπου 300 Εβραίοι διέφυγαν μαζί με τους υποχωρούντες Σοβιετικούς.[2]

Γυμνές εβραϊκές γυναίκες περιμένουν στη σειρά πριν από την εκτέλεση τους από τη γερμανική αστυνομία με τη βοήθεια Ουκρανών

Εξέγερση και μαζικές δολοφονίες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 12 Οκτωβρίου 1942, το κλειστό Γκέτο των περίπου 1.700 Εβραίων περιβλήθηκε από την Ουκρανική Βοηθητική Αστυνομία και τους Γερμανούς αστυνομικούς για να ξεκινήσει η δράση εκκαθάρισης του. Οι Εβραίοι αντέδρασαν με μια εξέγερση που μπορεί να διήρκεσε δύο ημέρες. Περίπου οι μισοί κάτοικοι του μπόρεσαν να φύγουν ή να κρυφτούν κατά τη διάρκεια της σύγχυσης και της αναστάτωσης πρωτού καταπνιγεί η εξέγερση. Στις 14 Οκτωβρίου, οι συλληφθέντες επιζώντες μεταφέρθηκαν με φορτηγά σε μια απομονωμένη χαράδρα και πυροβολήθηκαν.[7]

Γερμανός αστυνομικός πυροβολεί γυναίκες που είναι ακόμα ζωντανές μετά από μαζική εκτέλεση στο γκέτο του Μίζοτς, 14 Οκτωβρίου 1942

Οι πυροβολισμοί φωτογραφήθηκαν.[8] Οι φωτογραφίες ανήκαν στον SS-Unterscharführer (δεκανέας) Σέφερ έως το 1945 όταν και έγιναν μέρος της έρευνας του Λούντβιγκσμπουργκ. Δημοσιεύτηκαν και έχουν γίνει πολύ γνωστές από τότε. Συχνά οι φωτογραφίες συγχέονται να απεικονίζουν άλλες σφαγές του Ολοκαυτώματος.[9]

Δύο από τις φωτογραφίες τραβήχτηκαν τη στιγμή που η σφαγή βρισκόταν σε εξέλιξη. Οι φωτογραφίες παρέχουν σαφείς αποδείξεις για την πρακτική εκτέλεσης που ήταν κοινή κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος στην υπό γερμανική κατοχή Ουκρανία (Reichskommissariat Ουκρανίας). Τα θύματα οδηγήθηκαν στον τόπο θανάτωσης σε ομάδες περίπου των πέντε ατόμων, και αναγκάστηκαν να ξαπλώσουν μεταξύ των πρόσφατα δολοφονημένων, για να πυροβοληθούν στο πίσω μέρος του λαιμού ή του κεφαλιού, με μία μόνο σφαίρα.[10] Οι ιστορικοί σχολίασαν τη βαρβαρότητα που εμφανίζεται στις φωτογραφίες της μαζικής δολοφονίας στο Μίζοτς :

«Το 1942 στο Μίζοτς, στην περιοχή του Ρόβνο στην Ουκρανία, εκτελέστηκαν περίπου 1.700 Εβραίοι. Οι φωτογραφίες δείχνουν μεγάλο αριθμό ανθρώπων που οδηγήθηκαν σε χαράδρες, γυναίκες και παιδιά που γδύθηκαν, μια σειρά γυμνών γυναικών και παιδιών σε μια ουρά και τέλος τα σώματά τους αφού εκτελέστηκαν. Δύο συγκεκριμένες φρικιαστικές φωτογραφίες δείχνουν ότι η γερμανική αστυνομία στέκεται ανάμεσα σε σωρούς γυμνών νεκρών γυναικών σκορπισμένων και στις δύο πλευρές της χαράδρας.»[11]

Η αρχειακή περιγραφή ολόκληρου του συνόλου των φωτογραφιών από το Μουσείο Μνήμης του Ολοκαυτώματος των Ηνωμένων Πολιτειών (USHMM) περιλαμβάνει τις ακόλουθες δηλώσεις. Φωτογραφία # 17876: «Αυτοί οι Εβραίοι συγκεντρώθηκαν από τα γερμανικά τάγματα της Όρντνουνσπολιτσαϊ και την ουκρανική βοηθητική αστυνομία κατά τη διάρκεια της εκκαθάρισης του γκέτο του Μίζοτς, στο οποίο κρατούνταν περίπου 1.700 Εβραίοι.»[12] Φωτογραφία # 17877: «Γυμνές Εβραίες, μερικές από τις οποίες κρατούν βρέφη, περιμένουν στη σειρά πριν από την εκτέλεσή τους από τη γερμανική Αστυνομία ασφαλείας και τη Sicherheitsdienst με τη βοήθεια Ουκρανών.»[13] Φωτογραφία # 17878: «Γερμανός αστυνομικός πυροβολεί Εβραίες που είναι ακόμα ζωντανές μετά από μαζική εκτέλεση.»[14] Φωτογραφία # 17879: «Γερμανός αστυνομικός ετοιμάζεται να ολοκληρώσει μαζική εκτέλεση πυροβολώντας δύο παιδιά Εβραίων.»

Το Μίζοτς θα γινόταν αργότερα ο τόπος της σφαγής περίπου 100 Πολωνών από Ουκρανούς εθνικιστές στα τέλη του Αυγούστου 1943. Περίπου το 60% των σπιτιών πυρπολήθηκαν και κάηκαν.[15] Μεταξύ των θυμάτων ήταν ο Ουκρανός ξυλουργός Ζάχματς (Zachmacz) και ολόκληρη η οικογένειά του που δολοφονήθηκε μαζί με τους Πολωνούς επειδή αρνήθηκε να συμμετέχει στη μάχη. Ο 8χρονος γιος του επέζησε κρυμμένος με Πολωνούς.

Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τα σύνορα της Πολωνίας άλλαξαν και το Μίζοτς ενσωματώθηκε στη Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Ουκρανίας.[16] Η εβραϊκή κοινότητα δεν αποκαταστάθηκε ποτέ. Από τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, η πόλη ανήκει πλέον στην ανεξάρτητη Ουκρανία.[17][18]

  1. The Encyclopedia of Jewish Life Before and During the Holocaust: K-Sered,Shmuel Spector, Geoffrey Wigoder page 832
  2. 2,0 2,1 The Encyclopedia of Jewish Life Before and During the Holocaust: K-Sered
  3. 3,0 3,1 https://web.archive.org/web/20140717182406/http://www.wolyn.ovh.org/opisy/mizocz-11.html Mielcarek, Andrzej; Wołyń (May 2006)
  4. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2020. 
  5. https://web.archive.org/web/20140717182406/http://www.wolyn.ovh.org/opisy/mizocz-11.html [Miasteczko Mizocz]. Instytut Kresowy. Strony o Wołyniu (The Volhynian Pages).
  6. JewishGen,https://www.jewishgen.org/Communities/community.php?usbgn=-1038255
  7. Shmuel Spector, quoting the memoirs of Peretz Goldstein, The Jews of Volhynia and Their Reaction to Extermination.
  8. The USHMM collections (2012), https://web.archive.org/web/20120817122708/http://digitalassets.ushmm.org/photoarchives/result.aspx?search=MIZOCZ
  9. Struk, Janina (2004),Photographing the Holocaust: Interpretations of the Evidence
  10. The USHMM collections (2012)https://web.archive.org/web/20120817122708/http://digitalassets.ushmm.org/photoarchives/result.aspx?search=MIZOCZ
  11. Photographing the Holocaust: Interpretations of the Evidence,Janina Struk
  12. The USHMM collections: Zentrale https://web.archive.org/web/20120817122708/http://digitalassets.ushmm.org/photoarchives/result.aspx?search=MIZOCZ
  13. https://web.archive.org/web/20120817122708/http://digitalassets.ushmm.org/photoarchives/result.aspx?search=MIZOCZ
  14. Morrison, Wayne (2013)Criminology, Civilisation and the New World Order p. 86.
  15. Szolc (2015),Gmina Mizocz, powiat Zdołbunów, województwo wołyńskie. Republika.pl. Archived from the original on 3 March 2016. Retrieved 19 April https://web.archive.org/web/20160303235423/http://www.rodzina_szolc.republika.pl/Files/000057.htm
  16. Mielcarek, Andrzej; Wołyń (May 2006) https://web.archive.org/web/20140717182406/http://www.wolyn.ovh.org/opisy/mizocz-11.html
  17. Sylwester Fertacz (2005)https://web.archive.org/web/20090425133017/http://www.alfa.com.pl/slask/200506/s19.html
  18. Warlords: An Extraordinary Re-creation of World War II through the Eyes and Minds of Hitler, Churchill, Roosev by Simon Berthon, Joanna Potts Da Capo Press. p. 285.