Προβολή πηγαίου κώδικα για τη σελίδα Αρχαία ελληνική γλώσσα

{{Πληροφορίες γλώσσας
|language = Ἑλληνική
|χρώμα = #c9ffd9
|γλώσσα = Αρχαία ελληνικά
|περιοχή = Ανατολική [[Μεσόγειος Θάλασσα|Μεσόγειος]]
|εποχή = Εξελίχθηκε σε [[Ελληνιστική Κοινή]] από τον 4ο αιώνα π.Χ.
|Οικογένεια_1 = [[ελληνική]]
|Οικογένεια_2 = [[Ελληνικές γλώσσες|Ελληνικές]]
|Οικογένεια_3 = '''Αρχαία ελληνική'''
|διάλεκτοι = 
|σύστημα γραφής = [[Ελληνικό αλφάβητο]]
|iso-1 = 
|iso-2 = grc
|iso3 = [http://www-01.sil.org/iso639-3/documentation.asp?id=grc grc]
|lingua = 
|glotto = anci1242
|σημειώσεις = '''Το άρθρο περιέχει φωνητικά [[Διεθνές Φωνητικό <button>Αλφάβητο </button>|ΔΦΑ]] σύμβολα.''' Εκτός από την [[Διεθνές Φωνητικό Αλφάβητο|παροχή υποστήριξης]], μπορείτε να δείτε [[Mojibake|ερωτηματικά, πλαίσια, ή άλλα σύμβολα]] αντί των χαρακτήρων [[Unicode]].
}}

Με τον όρο '''αρχαία ελληνική γλώσσα''' ή '''αρχαία ελληνικά''' εννοείται μια μορφή της [[ελληνική γλώσσα|ελληνικής γλώσσας]] που ομιλείτο κατά τους αρχαϊκούς χρόνους και την κλασική αρχαιότητα. Στον όρο περιλαμβάνεται συνήθως και η μετακλασική εποχή της [[Ελληνιστική περίοδος|ελληνιστικής περιόδου]]. Ωστόσο, οι μεταλλάξεις της γλώσσας κατά την ελληνιστική περίοδο δικαιολογούν μεθοδολογικά τη διακριτή θεώρησή της με τον όρο [[Ελληνιστική κοινή]].<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.namuseum.gr/en/collection/archaiki-periodos-2/|title=Archaic Period|website=Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο n|language=en-US|accessdate=2020-03-08}}</ref>

Η μελέτη της ελληνικής γλώσσας μέσα από τις πηγές που επιβιώνουν στην προφορική εκφορά της γλώσσας και τα γραπτά τεκμήρια, μας επιτρέπει να διαγράψουμε την εξελικτική πορεία της γλώσσας, να εντοπίσουμε την ινδοευρωπαϊκή της καταγωγή, τους αρχαϊσμούς, τα προελληνικά δάνεια και να επισημάνουμε την εμφάνισή της κατά τη μυκηναϊκή εποχή. Οι κύριες φάσεις της εξελικτικής πορείας της αρχαίας ελληνικής γλώσσας είναι πέντε:<ref>{{Cite web|title=Evidence for Greek Dialect in the Mycenaean Archives|url=http://www.jstor.org/stable/628239|journal=The Journal of Hellenic Studies|date=1953|issn=0075-4269|pages=84–103|volume=73|doi=10.2307/628239|first=Michael|last=Ventris|first2=John|last2=Chadwick}}</ref>

* Αρχαϊκή γλώσσα των [[Μυκηναϊκός πολιτισμός|μυκηναϊκών]] χρόνων, έτσι όπως καταγράφεται στη [[συλλαβογράμματη γραφή]] που οι αρχαιολόγοι ονομάζουν [[Γραμμική Β΄]].<ref>{{Cite web|url=http://www.ancientscripts.com/linearb.html|title=Ancient Scripts: Linear B|website=www.ancientscripts.com|accessdate=2020-03-08}}</ref>
* Αρχαία ελληνική γλώσσα με την αλφαβητική γραφή και τις διαλέκτους της
* [[Ελληνιστική Κοινή|Ελληνιστική κοινή]] των ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων
* Μεσαιωνική γλώσσα του [[Λόγια βυζαντινή γραμματεία|βυζαντινού]] ελληνισμού, κομβικό σημείο μετουσίωσης της ελληνικής κατά τον 15ο αιώνα.
Η αρχαία ελληνική γλώσσα ήταν η γλώσσα του [[Όμηρος|Ομήρου]] καθώς και των [[Αρχαία Αθήνα|Αθηναίων ιστορικών]], [[Θεατρικός συγγραφέας|θεατρικών συγγραφέων]] και [[Αρχαία Ελληνική φιλοσοφία|φιλοσόφων]] του 5ου αιώνα π.Χ. Έχει συνεισφέρει χιλιάδες λέξεις σε κάθε δυτική γλώσσα και αποτελεί βασικό μάθημα σε εκπαιδευτικά ιδρύματα του [[Δυτικός Κόσμος|δυτικού κόσμου]] από την [[Αναγέννηση|εποχή της Αναγέννησης]]. Τα αρχαία ελληνικά διδάσκονται σε πολλές χώρες του κόσμου, τόσο για μαθητές θεωρητικών σχολείων ή επιστημών αλλά και στο γενικό εκπαιδευτικό σύστημα, ή σε μεμονωμένα σχολεία σε κάποιες χώρες. Στις περισσότερες χώρες διδάσκεται με ερασμιακή προφορά, ενώ στην [[Ελλάδα]] και στην [[Κύπρος|Κύπρο]] ακολουθείται η σημερινή προφορά της ελληνικής.

== Προϊστορία ==
Κατά την προϊστορική περίοδο, στα μέσα της [[Εποχή του Χαλκού|εποχής του Χαλκού]], χρησιμοποιείται στην [[Μινωικός πολιτισμός|Κρήτη]] η πρώτη γραφή που εντοπίζεται στον ελλαδικό χώρο: η [[μινωική ιερογλυφική γραφή]] (20oς -17ος [[π.Χ.]] αι.).<ref name=":0" />

Ακολουθεί η [[Γραμμική Α]], η οποία θεωρείται εξέλιξη της ιερογλυφικής, καθώς φαίνεται να χρησιμοποιεί συλλαβογράμματα. Και οι δύο αυτές γραφές δεν έχουν αποκρυπτογραφηθεί, κατά πάσα πιθανότητα όμως είναι Πρωτοελληνικές γλώσσες που μιλούσαν όλοι οι κάτοικοι του Αιγαίου.<ref>{{Cite web|url=http://ikee.lib.auth.gr/record/16907/files/gri-2005-528.pdf|title=Τσαγκαράκη Ευαγγελία, Νεοανακτορικά σφραγίσματα με παραστάσεις ανθρώπινων μορφών: Συμβολή στη μελέτη του διοικητικού συστήματος, Διδακτορική Διατριβή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Θεσσαλονίκη 2005|last=|first=|ημερομηνία=|website=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref>

Η [[Γραμμική Β]] είναι ένα συλλαβικό σύστημα, που αποδίδει την πρωιμότερη και πιο αρχαϊκή φάση της ελληνικής γλώσσας (15ος - 13ος π.Χ. αι.). Βρίσκεται σε επιγραφές πήλινων πινακίδων, οι οποίες προέρχονται από τα οικονομικά και διοικητικά αρχεία τον [[Μυκηναϊκός πολιτισμός|μυκηναϊκού κόσμου]].<ref>{{Cite web|url=https://kids.kiddle.co/Ancient_Greece|title=Ancient Greece Facts for Kids|website=kids.kiddle.co|accessdate=2020-03-08}}</ref>

== Το ελληνικό αλφάβητο ==
{{Κύριο|ελληνικό αλφάβητο}}
Από την εποχή που εξαφανίζεται η μυκηναϊκή συλλαβική γραφή (1200 π.Χ.), η αρχαιότερη αποδεδειγμένη ελληνική γραφή, έως τα τέλη του 8ου π.Χ. αιώνα, οπότε εμφανίζονται οι πρώτες επιγραφές σε αλφάβητο, μεσολαβούν πέντε αιώνες χωρίς σχετικά αρχαιολογικά τεκμήρια.<ref>{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/Greek-language|title=Greek language|website=Encyclopedia Britannica|language=en|accessdate=2020-03-08}}</ref>

Το ελληνικό αλφάβητο καινοτομεί ως σύστημα γραφής, καθώς εισάγει την πλήρη φωνολογική αντιστοιχία των σημείων του: κάθε γράμμα αντιπροσωπεύει έναν και μόνο φθόγγο, φωνήεν ή σύμφωνο. Έτσι, με 24 γράμματα και με τους δυνατούς συνδυασμούς τους κωδικοποιούνται οι βασικοί φθόγγοι της γλώσσας, που παράγουν συλλαβές και σχηματίζουν λέξεις.

Για το πότε ακριβώς, σε ποιο μέρος και με ποιον τρόπο δημιουργείται το [[ελληνικό αλφάβητο]] υπάρχουν πολλές απόψεις. Κατά την απόλυτα κρατούσα γνώμη πρότυπο υπήρξε το [[Φοινικικό αλφάβητο|φοινικικό]], στο οποίο πρόσθεσαν τα φωνήεντα και το οποίο πρέπει να γνώρισαν οι Έλληνες, καθώς ταξίδευαν στα τέλη του 9ου π.Χ. αιώνα στην ανατολική Μεσόγειο. Μέσα στον 7ο π.Χ. αι. όλες οι ελληνικές [[Πόλις-κράτος|πόλεις-κράτη]] έχουν ήδη διαμορφώσει και χρησιμοποιούν η καθεμιά το δικό της αλφάβητο με κατά τόπους ιδιομορφίες.<ref>{{Cite web|url=https://apps.carleton.edu/curricular/ling/assets/Lockwood.pdf|title=Lockwood, W.B. A panorama of Indo-European languages|last=|first=|ημερομηνία=|website=|publisher=|archiveurl=|archivedate=|accessdate=}}</ref>

Οι επιγραφές είναι πάντοτε με κεφαλαία, χωρίς κενά διαστήματα ανάμεσα στις λέξεις, χωρίς σημεία στίξης και χωρίς τόνους. Τα αλφάβητα χωρίζονται σε τρεις κύριες ομάδες: τη Νότια (Κρήτη, Θήρα, Μήλο), την Ανατολική (ακτές Μικράς Ασίας, νησιά Ανατολικού Αιγαίου, Μέγαρα, Σικυών, Κόρινθος και αποικίες τους) και τη Δυτική ομάδα (Θεσσαλία, [[Αρχαία Λοκρίδα|Λοκρίδα]], Εύβοια, Αρκαδία, [[Λακωνία]] και οι αποικίες τους).

Από τις αρχαϊκές επιγραφές ήδη διαπιστώνεται ο διαλεκτικός κατακερματισμός της αρχαιοελληνικής γλώσσας, ο οποίος οφείλεται στη διαμόρφωση του γεωγραφικού χώρου με τους ορεινούς όγκους και τους περίκλειστους τόπους εγκατάστασης, στη διαδοχική εμφάνιση και διασπορά των ελληνικών φύλων, στην αρχική απομόνωση και στην πολιτική αυτοτέλεια των πρώτων οικιστικών κέντρων.

{{αρχαϊκά ελληνικά αλφάβητα}}

== Οι αρχαίες διάλεκτοι ==
{{Ιστορία της Ελληνικής γλώσσας}}
Οι αρχαίες διάλεκτοι είναι δυνατόν να ταξινομηθούν σε τρεις ενιαίες ομάδες που προσδιορίζονται με γεωγραφικά κριτήρια ως εξής:

* Ανατολική ομάδα με χαρακτηριστικό κορμό την [[Ιωνική διάλεκτος|Ιωνική]]-[[Αττική διάλεκτος|Αττική]] διάλεκτο ([[Ιωνία]], [[Εύβοια]], [[Κυκλάδες]], [[Αττική]], [[Μεθώνη Πιερίας#Ιστορικά στοιχεία|Μεθώνη Πιερίας]], [[Θάσος|Θάσο]], [[Χαλκιδική]])

* Κεντρική με χαρακτηριστικότερες διαλέκτους την [[Αρκαδοκυπριακή διάλεκτος|Αρκαδοκυπριακή]] ([[Αρκαδία]], [[Κύπρος]]) και την [[Αιολική διάλεκτος|Αιολική]] ([[Θεσσαλία]], [[Βοιωτία]], [[Λέσβος]] και [[Αιολία]]).

* Δυτική με κορμό τη [[Δωρική διάλεκτος|Δωρική]] ([[Ήπειρος (περιοχή)|Ήπειρος]], [[Μακεδονία (αρχαίο βασίλειο)|Μακεδονία]] (βλ. [[Κατάδεσμος της Πέλλας|Κατάδεσμο της Πέλλας]]), Δυτική Στερεά, [[Πελοπόννησος]], [[Μήλος]], [[Θήρα]], [[Κρήτη]], [[Δωδεκάνησα]] και τα παράλια της [[Μικρά Ασία|Μικράς Ασίας]]).

== Λογοτεχνικά είδη ==
[[Αρχείο:Beginning Odyssey.svg|μικρογραφία|261px|Απόσπασμα του Ομηρικού έπους «Οδύσσεια» σε [[μικρογράμματη γραφή]].]]
Οι διάλεκτοι επηρεάζουν καθοριστικά τον αρχαίο ποιητικό και πεζό λόγο, καθώς τα διάφορα λογοτεχνικά είδη καλλιεργούνται στη διάλεκτο εκείνου του ελληνικού φύλου που, λόγω ιδιοσυγκρασίας και κάποιων κοινωνικοοικονομικών παραγόντων, τα δημιούργησε για πρώτη φορά.<ref>Λίνος Πολίτης, ''Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας'', ΜΙΕΤ, Αθήνα 1978</ref>

Στην Ιωνική καλλιεργείται το [[έπος]], μερικά είδη λυρικής ποίησης ([[ελεγεία]], [[επίγραμμα]], [[ίαμβος]]) και [[ιστοριογραφία]], στη Δωρική η [[χορική ποίηση]] και αργότερα το [[ειδύλλιο]], στην Αιολική η [[μελική ποίηση]]. Στην Αττική το [[Δράμα (λογοτεχνία)|δράμα]] ([[τραγωδία]] και [[κωμωδία]]), η [[ρητορική]] και η [[φιλοσοφία]].

Ίσως χρειάζεται να επισημανθεί εδώ το γεγονός ότι οι αρχαίοι ποιητές, ιστορικοί, ρήτορες ή φιλόσοφοι δεν έγραφαν στη μητρική τους γλώσσα, αλλά στη διάλεκτο που χρησιμοποιείτο κατά παράδοση για το λογοτεχνικό είδος που έγραφαν.

Η διάλεκτος που χρησιμοποιείτο στις επιγραφές, είναι επίσημη, επιμελημένη και προσεκτικά διατυπωμένη γλώσσα με κοινά στοιχεία από το προφορικό ιδίωμα όλων των [[πόλις-κράτος|πόλεων-κρατών]] μιας ευρύτερης περιοχής ([[Ιωνία|Ιωνίας]], [[Πελοπόννησος|Πελοποννήσου]] κ.ά.).<ref>Μπαμπινιώτης Γ, 2002<sup>5</sup>, ''Συνοπτική ιστορία της ελληνικής γλώσσας'', Αθήνα.</ref>

Όπως φαίνεται από τα παραπάνω, η διάλεκτος των λογοτεχνικών κειμένων δεν αποδίδει τον πραγματικό λόγο. Ήταν μια τεχνητή γλώσσα, κατασκευασμένη με κάποια γενικά χαρακτηριστικά των φυσικών, ομιλούμενων διαλέκτων. Ο ποιητής χρησιμοποιούσε συμβατικά βασικά γνωρίσματα, παρμένα από τον κοινό, γραπτό ή προφορικό, διαλεκτικό τύπο της Ιωνικής, της Αιολικής, της Δωρικής, προκειμένου να προσδώσει στη [[γλώσσα]] του το αντίστοιχο χρώμα, έτσι όπως του επέβαλλε η παράδοση του λογοτεχνικού είδους που υπηρετούσε.

Από τον 4ο π.Χ. αιώνα παρατηρείται το φαινόμενο της εξάπλωσης της χρήσης της αττικής διαλέκτου, παράλληλα με την αυξανόμενη πολιτική επιρροή της Αθήνας. Η αττική διάλεκτος εντέλει κατόρθωσε να συνδυάσει σε σχετικά υψηλό βαθμό τη φυσικότητα και τον δυναμισμό του προφορικού λόγου με την εκφραστικότητα της ποιητικής καλλιέργειας. Το γεγονός ότι αναγνωρίστηκε ως επίσημη γλώσσα των Μακεδόνων βασιλέων, συνετέλεσε αποφασιστικά στην καθιέρωσή της ως βάσης της ελληνιστικής Κοινής.<ref>{{Cite web|url=https://www.lit.auth.gr/sites/default/files/documents/corpus_simeiwsewn_ellinikis_glwssas_ii.pdf|title=EΛΛHNIKH ΓΛΩΣΣΑ - ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ|last=|first=|ημερομηνία=|website=|publisher=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200530060401/https://www.lit.auth.gr/sites/default/files/documents/corpus_simeiwsewn_ellinikis_glwssas_ii.pdf|archivedate=2020-05-30|accessdate=|url-status=}}</ref>

== Ελληνιστική κοινή ==
{{Κύριο|Ελληνιστική Κοινή γλώσσα|l1=Ελληνιστική κοινή}}

Με τις [[Πόλεμοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου|κατακτήσεις]] του [[Αλέξανδρος ο Μέγας|Μεγάλου Αλεξάνδρου]] ο ελληνικός κόσμος και ο [[Ελληνικός πολιτισμός|πολιτισμός]] του επεκτάθηκαν έως τις Ινδίες. Η [[Αττική διάλεκτος]], που είχε μετατραπεί σε μια κοινή γλώσσα για τις διοικητικές, διπλωματικές, εμπορικές ανάγκες όλων των Ελλήνων επεκτάθηκε, προκειμένου να καλύψει τις ίδιες ανάγκες ενός πολυφυλετικού κράτους με ποικιλία ομιλούμενων γλωσσών. Γενόμενη η ελληνική γλώσσα κοινό κτήμα ενός τεράστιου και πολυποίκιλου πληθυσμού, ήταν φυσικό να αλλοιωθεί η φωνητική της, να απλοποιηθεί η γραμματοσυντακτική μορφή της, να εμπλουτιστεί με νέες λέξεις και νέες σημασίες, δάνειες ή μεταπλασμένες από δικές της αρχαϊκότερες.<ref>Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2002). ''Συνοπτική Ιστορία της Ελληνικής Γλώσσας''. Αθήνα.</ref>

Αυτή τη νέα γλωσσική μορφή της ελληνικής, την οποία βλέπουμε εμείς σήμερα να σχηματίζεται και να χρησιμοποιείται μέσα σε ένα διάστημα έξι αιώνων, κατά τους ελληνιστικούς και ρωμαϊκούς χρόνους (3ος π.Χ. αι.- 4ος αι. π.Χ.), την ονομάζουμε ελληνιστική (ή αλεξανδρινή) Κοινή ή απλώς Κοινή.

Η Κοινή χρησιμοποιήθηκε τόσο στον προφορικό όσο και στον γραπτό λόγο. Αρχικά υιοθετήθηκε και από τον Χριστιανισμό για τη διάδοση της διδασκαλίας του στις λαϊκές μάζες έως τον 4ο αιώνα. Από τον 1ο π.Χ. αιώνα, ωστόσο, αλεξανδρινοί λόγιοι, γραμματικοί και ρητοροδιδάσκαλοι είχαν αρχίσει να διδάσκουν τη χρήση της αρχαίας αττικής διαλέκτου, που γνώριζαν από τα κείμενα της κλασικής εποχής, πιστεύοντας ότι με τον τρόπο αυτό θα οδηγηθούν σε μια νέα λογοτεχνική άνθηση.<ref>{{Cite web|url=https://www.thinkfree.gr/%ce%b3%ce%bb%cf%89%cf%83%cf%83%ce%b9%ce%ba%ce%bf%ce%af-%cf%83%cf%84%ce%b1%ce%b8%ce%bc%ce%bf%ce%af-%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%b5%ce%bb%ce%bb%ce%b7%ce%bd%ce%b9%ce%ba%ce%ae%cf%82-%ce%b3%ce%bb%cf%8e%cf%83/|title=Γλωσσικοί σταθμοί της ελληνικής γλώσσας|first=|ημερομηνία=2012-10-18|website=|publisher=|language=el|archiveurl=|archivedate=|accessdate=2020-03-08}}</ref>

Οι [[αττικιστές]], όπως ονομάστηκαν αυτοί οι συγγραφείς, με την αδιάλλακτη εναντίωσή τους στη ζωντανή, προφορική γλώσσα και την προσκόλλησή τους στη μίμηση της γραφής του 5ου π.Χ. αιώνα, επηρέασαν τους λόγιους όχι μόνο των πρώτων χριστιανικών αιώνων, αλλά και τον Βυζαντίου, με αποτέλεσμα να προκληθεί έτσι ο [[Γλωσσικό ζήτημα|γλωσσικός διχασμός]], που σημάδεψε την ελληνική παιδεία έως τις μέρες μας.

== Σύγχρονη χρήση ==

=== Στην εκπαίδευση ===
Η μελέτη των αρχαίων ελληνικών στις ευρωπαϊκές χώρες μαζί με τα [[Λατινική γλώσσα|λατινικά]] είχε σημαντική θέση στην εκπαίδευση από την [[Αναγέννηση]] μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα. Τα Αρχαία Ελληνικά εξακολουθούν να διδάσκονται ως υποχρεωτικό ή προαιρετικό μάθημα σε πολλές χώρες στην Ευρώπη, ειδικά σε παραδοσιακά σχολεία και άλλα σχολεία για χαρισματικούς μαθητές ή για παιδιά εύπορων οικογενειών. Διδάσκεται σε πολλά δημόσια σχολεία και γραμματικά σχολεία στη [[Ηνωμένο Βασίλειο|Βρετανία]]. Είναι υποχρεωτική στα κλασσικά σχολεία στην [[Ιταλία]], στα γυμνάσια στην [[Ολλανδία]], σε ορισμένες τάξεις στην [[Αυστρία]], σε κλασσικά γυμνάσια στην [[Κροατία]], στις [[κλασικές σπουδές]] στα σχολεία γενικής μέσης εκπαίδευσης Βέλγιο και είναι προαιρετικό στα ανθρωπιστικά γυμνάσια (Gymnasium) της [[Γερμανία]]ς (συνήθως ως τρίτη γλώσσα μετά τα λατινικά και τα αγγλικά, από την ηλικία των 14 έως 18 ετών). Το 2006/07, 15.000 μαθητές παρακολούθησαν μαθήματα αρχαίων ελληνικών στη Γερμανία σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Στατιστική Υπηρεσία της Γερμανίας, ενώ στην Ιταλία 280.000 μαθητές μελέτησαν τα αρχαία ελληνικά.<ref>{{Cite web|url=http://www.edscuola.it/archivio/statistiche/numeri_2007.pdf|title=Ministry publication|website=www.edscuola.it}}</ref> Είναι ένα υποχρεωτικό θέμα παράλληλα με τα λατινικά στον κλάδο των ανθρωπιστικών επιστημών του Ισπανικού μπατσιγιεράτο. Τα αρχαία ελληνικά διδάσκονται επίσης στα περισσότερα μεγάλα [[Πανεπιστήμιο|πανεπιστήμια]] σε όλο τον κόσμο, συχνά σε συνδυασμό με [[Λατινική γλώσσα|λατινικά]] ως μέρος της μελέτης των κλασικών επιστημών. Το 2010 τα αρχαία ελληνικά διδάσκονταν σε τρία δημοτικά σχολεία στη [[Ηνωμένο Βασίλειο|Βρετανία]], με στόχο την ενίσχυση των γλωσσικών δεξιοτήτων των παιδιών,<ref>{{Cite web|url=https://www.telegraph.co.uk/education/educationnews/7917191/Ancient-Greek-to-be-taught-in-state-schools.html|title=Ancient Greek 'to be taught in state schools'|ημερομηνία=30 July 2010|website=The Daily Telegraph|accessdate=3 May 2015}}</ref> και το 2014 ήταν μια από τις επτά ξένες γλώσσες μπορούσαν να διδάξουν τα δημοτικά σχολεία σε μια προσπάθεια να βελτιωθεί η ποιότητα της εκπαίδευσης.<ref>[https://www.telegraph.co.uk/education/educationnews/9683536/More-primary-schools-to-offer-Latin-and-ancient-Greek.html More primary schools to offer Latin and ancient Greek], The Telegraph, 26 November 2012</ref>

=== Στην Ελλάδα ===
Τα Αρχαία Ελληνικά διδάσκονται ως υποχρεωτικό μάθημα στα γυμνάσια και τα [[Λύκειο|λύκεια]] στην [[Ελλάδα]].<ref>{{Cite web|url=http://www.fa3.gr/phys_educ_2/33-orologio-programma-Gymnasiou.htm|title=Ωρολόγιο Πρόγραμμα των μαθημάτων των Α, Β, Γ τάξεων του Ημερησίου Γυμνασίου|accessdate=3 May 2015}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://edu.klimaka.gr/leitoyrgia-sxoleivn/lykeio/755-wrologio-programma-genika-lykeia.html|title=ΩΡΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ|accessdate=3 May 2015}}</ref> Ξεκινώντας από το 2001, υπάρχει ένας Διαγωνισμός στην Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία ανοιχτός για συμμετέχοντες από όλο τον κόσμο. Απευθυνόταν σε μαθητές μέσης εκπαίδευσης και διοργανωνόταν από το [[Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων|Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων]].<ref>{{Cite web|url=https://en.unesco.org/creativity/sites/creativity/files/periodic_report/Greece_StatAnnex_OwnFormat_EN_2012_0.pdf|title=Annex to 2012 Greek statistics|ημερομηνία=2012|publisher=UNESCO|page=26|accessdate=14 December 2018}}</ref> Το 2010 φαίνεται να είχε σταματήσει να λαμβάνει χώρα, έχοντας αποτύχει να κερδίσει την αναγνώριση και την αποδοχή των εκπαιδευτικών.<ref>{{Cite journal|title=Proceedings of the 2nd Pan-hellenic Congress for the Promotion of Innovation in Education|date=2016|volume=II|page=548}}</ref>

Ωστόσο, η διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών στην Ελλάδα από την Α΄ Γυμνασίου έχει επικριθεί, καθώς για τα αρχαία ελληνικά αφιερώνονται περισσότερες ώρες από αυτές για τα νέα, οδηγώντας τα παιδιά να μην μπορούν να χειριστούν τη σύγχρονη γλώσσα επαρκώς,<ref>{{Cite web|url=https://tvxs.gr/news/paideia/i-epistoli-na-ayksithoyn-oi-ores-didaskalias-ton-neon-ellinikon-kai-na-katargithoyn-ta-&dr=tvxsmrstvxs|title=Η επιστολή να αυξηθούν οι ώρες διδασκαλίας των Νέων Ελληνικών και να καταργηθούν τα Αρχαία|accessdate=6 July 2021}}</ref> με πολλούς να προτείνουν ότι τα Αρχαία Ελληνικά πρέπει να διδάσκονται από το πρωτότυπο στο λύκειο και όχι από την πρώτη τάξη του γυμνασίου. Επίσης, διαπιστώθηκε ότι όσοι μαθητές διδάχθηκαν τα πρωτότυπα κείμενα μόνο κατά τη φοίτηση τους στο λύκειο, την περίοδο 1977-1992, μπορούν να χειριστούν καλύτερα την ελληνική γλώσσα από τους νεότερους. Επίσης, η μέθοδος στην οποία διδάσκονται τα Αρχαία Ελληνικά, η οποία δίνει πολύ μεγάλη έμφαση στη γραμματική και αργότερα στη σύνταξη, κάνει τους περισσότερους μαθητές να έχουν αρνητική άποψη για το μάθημα, θεωρώντας το άχρηστο.<ref>{{Cite web|url=https://www.alfavita.gr/ekpaideysi/189330_gia-ti-didaskalia-ton-arhaion-ellinikon-sto-gymnasio|title=Για τη διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών στο Γυμνάσιο|accessdate=6 July 2021}}</ref>

=== Χρήση στον πραγματικό κόσμο σήμερα ===
Οι σύγχρονοι συγγραφείς σπάνια γράφουν στα αρχαία ελληνικά, αν και ο Γιαν Κρεσάντλο έγραψε ποίηση και πεζογραφία στη γλώσσα. Υπάρχουν μεταφράσεις του [[Ο Χάρι Πότερ και η Φιλοσοφική Λίθος|Χάρι Πότερ και της Φιλοσοφικής Λίθου]], [[Αστερίξ|μερικοί τόμοι]] του [[Αστερίξ]],<ref>{{Cite web|url=http://www.asterix-obelix.nl/index.php?page=manylanguages/languages.inc&lng=ae|title=Asterix speaks Attic (classical Greek) - Greece (ancient)|ημερομηνία=22 May 2011|website=Asterix around the World - the many Languages of Asterix}}</ref> και των περιπετειών του Άλιξ που έχουν μεταφραστεί στα Αρχαία Ελληνικά. Τα {{Lang|grc|Ὀνόματα Κεχιασμένα}} είναι το πρώτο περιοδικό σταυρόλεξων και γρίφων στα Αρχαία Ελληνικά.<ref>{{Cite news|url=http://www.repubblica.it/ultimora/24ore/nazionale/news-dettaglio/4581488|title=Enigmistica: nasce prima rivista in greco antico 2015|date=4 May 2015|accessdate=10 September 2018}}</ref> Το πρώτο του τεύχος κυκλοφόρησε τον Απρίλιο του 2015 ως παράρτημα του λατινόγλωσσου περιοδικού Hebdomada Aenigmatum. Ο Άλφρεντ Ραλφς συμπεριέλαβε ένα πρόλογο, μια σύντομη ιστορία του κειμένου της [[Μετάφραση των Εβδομήκοντα|μετάφρασης των Εβδομήκοντα]], και άλλο υλικό που μεταφράστηκε Αρχαία Ελληνικά στην έκδοση της μετάφρασης των Εβδομήκοντα του 1935. Ο Ρόμπερτ Χάναρτ επίσης προσέθεσε μια εισαγωγή στη νέα έκδοση του 2006.<ref>Rahlfs, Alfred, and Hanhart, Robert (eds.), ''Septuaginta, editio altera'' ([[Deutsche Bibelgesellschaft]], 2006).</ref> Το Akropolis World News αναφέρει εβδομαδιαία μια περίληψη των σημαντικότερων ειδήσεων στα Αρχαία Ελληνικά.<ref name="akropolis">{{Cite web|url=http://www.akwn.net/|title=Akropolis World News|website=www.akwn.net|language=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160922003312/http://www.akwn.net/|archivedate=22 September 2016}}</ref>

Τα Αρχαία Ελληνικά χρησιμοποιούνται επίσης από οργανισμούς και άτομα, κυρίως Έλληνες, που επιθυμούν να δηλώσουν τον σεβασμό, τον θαυμασμό ή την προτίμησή τους για τη χρήση αυτής της γλώσσας. Αυτή η χρήση θεωρείται μερικές φορές γραφική, εθνικιστική ή χιουμοριστική. Σε κάθε περίπτωση, το γεγονός ότι οι νεοέλληνες μπορούν ακόμα να κατανοήσουν τουλάχιστον μερικώς κείμενα γραμμένα σε μη αρχαϊκές μορφές της αρχαίας ελληνικής δείχνει τη συγγένεια της νεοελληνικής γλώσσας με τον προγονικό προκάτοχό της.<ref name="akropolis" />

Μια απομονωμένη κοινότητα ανατολικά της [[Τραπεζούντα|Τραπεζούντας]], στην [[Περιοχή Όφεως (Πόντος)|περιοχή Όφεως]] στην οποία ομιλούνται τα [[Ποντιακή διάλεκτος|Ποντιακά]] είναι η περιοχή στην οποία ομιλούνται τα [[Ποντιακή διάλεκτος|Οφιτικά]], μια διάλεκτος που έχει δομικές και λεξικές ομοιότητες με τα αρχαία ελληνικά που δεν υπάρχουν σε άλλες ποικιλίες ([[Συντηρητική γλώσσα (γλωσσολογία)|γλωσσικός συντηρητισμός]]).<ref>[https://www.independent.co.uk/life-style/history/jason-and-the-argot-land-where-greeks-ancient-language-survives-2174669.html ''Jason and the argot: land where Greek's ancient language survives''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180612220616/https://www.independent.co.uk/life-style/history/jason-and-the-argot-land-where-greeks-ancient-language-survives-2174669.html |date=2018-06-12 }}, ''The Independent'', 3 January 2011</ref> Μόλις 5.000 άνθρωποι μιλούν τη διάλεκτο και οι γλωσσολόγοι πιστεύουν ότι είναι η πλησιέστερη ζωντανή γλώσσα στα Αρχαία Ελληνικά.<ref>{{Cite web|url=http://www.cam.ac.uk/research/news/against-all-odds-archaic-greek-in-a-modern-world|title=Against all odds: archaic Greek in a modern world|last=Sitaridou|first=Ioanna|website=University of Cambridge}} [https://www.youtube.com/watch?v=UcAYP4irSyQ Video alone on YouTube]</ref>

Τα Αρχαία Ελληνικά χρησιμοποιούνται συχνά στη δημιουργία σύγχρονων τεχνικών όρων στις ευρωπαϊκές γλώσσες. Οι εκλατινισμένες μορφές των αρχαίων ελληνικών ριζών χρησιμοποιούνται σε πολλά [[Διωνυμική ονοματολογία|επιστημονικά ονόματα]] [[Είδος (βιολογία)|ειδών]] και στην επιστημονική ορολογία.

== Δείτε επίσης ==
* [[Μεγάλο λεξικό της ελληνικής γλώσσας]]
* [[Diccionario Griego-Español]]

== Παραπομπές ==
<references />

== Βιβλιογραφία ==
* Βούρτσης Ι. κ.ά, 1999, ''Εισαγωγή στον ελληνικό πολιτισμό'', ΕΑΠ, Πάτρα.
* Μπαμπινιώτης Γ, 2002<sup>5</sup>, ''Συνοπτική ιστορία της ελληνικής γλώσσας'', Αθήνα.
* Προμπονάς Ι., 1995, “Η εξελικτική πορεία της ελληνικής γλώσσας”, στο ''Μια πολυεπιστημονική θεώρηση της γλώσσας,'' Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο.
* Τhomson G., 1989, ''Η Ελληνική γλώσσα'', Αρχαία και Νέα, Κέδρος, Αθήνα

== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
{{Incubator|code=grc/Κυρία Δέλτος|Wp/grc/Κυρία_Δέλτος/|Wikimedia Incubator}}
{{Βικιεπιστήμιο|Τμήμα:Αρχαία Ελληνικά}}
* [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/morph Το πρότζεκτ Perseus (Liddell-Scott-Jones) του πανεπιστημίου TUFTS]
* [http://www.tlg.uci.edu/ Thesaurus Linguae Graecae η μεγαλύτερη συλλογή αρχαιοελληνικών κειμένων από το πανεπιστήμιο Irvine]


{{Ελληνική γλώσσα}}
{{Θέματα Αρχαίας Ελλάδας}}
{{Authority control}}

[[Κατηγορία:Αρχαία ελληνική γλώσσα| ]]
[[Κατηγορία:Κλασικές γλώσσες]]