Προβολή πηγαίου κώδικα για τη σελίδα Αλιμέ Σουλτάν

{{Infobox Royalty
|όνομα             = Χαλιμέ Σουλτάν<br/>عالمہ سلطان
|τίτλος_ευγένειας  = Αυτοκρατορική σύζυγος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας<br />Βασιλομήτωρ της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας<br />Αντιβασίλισσα του Σουλτανάτου<br/>Υψηλότερη Καθοδηγός του Σουλτανάτου
|εικόνα            = Apartments Valide Sultan Topkapi March 2008pano.jpg
|μέγεθος_εικόνας   = 255px
|λεζάντα           = Σκηνή μιας Βαλιντέ στο διαμερισματά της, στο [[Τοπ Καπί]]
|τίτλος            = [[Βαλιντέ Σουλτάνα|Βαλιντέ Σουλτάν]] της [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανικής Αυτοκρατορίας]]
|περίοδος_εξουσίας = 22 Νοεμβρίου 1617 – 26 Φεβρουαρίου 1618 (3 μήνες & 4 μέρες)<br />	19 Μάϊου 1622 – 10 Σεπτεμβρίου 1623 (1 έτη & 3 μήνες)	
|προκάτοχος        = [[Χαντάν Σουλτάνα|Χαντάν Σουλτάν]]
|διάδοχος          = [[Κιοσέμ Σουλτάνα|Κιοσέμ Σουλτάν]]
|σύζυγος           = [[Μωάμεθ Γ΄]]
|επίγονοι          = [[Ηγεμόνας Μαχμούτ (γιος του Μεχμέτ Γ')|Ηγεμόνας Μαχμούτ]]<br/>[[Μουσταφά Α΄]]<br/>[[Ντιλρουμπά Σουλτάν (κόρη του Μεχμέτ Γ')|Ντιλρουμπά Σουλτάνα]]
|βασιλικός_οίκος   = [[Οθωμανική Δυναστεία|Οσμανιδών]] (από τον γάμο)
|πατέρας           = Ακουτς Μπέης
|μητέρα            = 
|ημ_γέννησης       = Αλτουνσάχ<br/>1571
|τόπος_γέννησης    = [[Αμπχαζία]]
|ημ_θανάτου        = 1623 (52 ετών)
|τόπος_θανάτου     = [[Κωνσταντινούπολη]], [[Οθωμανική Αυτοκρατορία]]
|τόπος_ταφής       = [[Αγία Σοφία (Κωνσταντινούπολη)|Αγία Σοφία]], [[Κωνσταντινούπολη]], [[Οθωμανική Αυτοκρατορία]]
|θρησκεία          = [[Ισλαμισμός]]
|εθνικότητα        = [[Αμπχαζία|Αμπαχζιανή]]
}}

Η '''Χαλιμέ Αλτουνσάχ Σουλτάν ή Αλιμέ Σουλτάν''' (οθ. τουρκικά: عالمہ سلطان) (τουρκικά: ''Halime Altunşah Sultan ή Alime Sultan'', [[1571]] - [[1623]])<ref>{{cite web|url=http://www.4dw.net/royalark/Turkey/turkey5.htm |title=Turkey: The Imperial House of Osman |publisher=web.archive.org |accessdate=18 February 2014 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060502150908/http://www.4dw.net/royalark/Turkey/turkey5.htm |archivedate=May 2, 2006 }}</ref> ήταν η πρώτη σύζυγος του σουλτάνου [[Μωάμεθ Γ΄]] και μητέρα του [[Μουσταφά Α΄]]. Αλιμέ σημαίνει καλλιεργημένη ή σοφή. Ήταν de facto αντιβασιλέας ως [[Βαλιντέ Σουλτάνα|Βαλιντέ Σουλτάν]] από τις 22 Νοεμβρίου 1617 μέχρι της 26 Φεβρουαρίου 1618 και τις 19 Μαΐου 1622.

Ο πλήρης τίτλος ήταν: '''''Devletlu İsmetlu Halime Altunşah Valide Sultan Aliyyetü'ş-Şân Hazretleri'''''

[[Αρχείο:I Mustafa.jpg|thumb|411x411px|Ο γιος της Χαλιμέ Σουλτάν, ο [[Μουσταφά Α΄|Μουσταφά Α]]΄]]

== Βιογραφία ==
Η Χαλιμέ Σουλτάν γεννήθηκε το 1576 από τον Ακουτς Μπέη, και αρχικά ονομάστηκε Αλτουνσάχ.<ref>{{cite book|author=Ga ́bor A ́goston, Bruce Alan Masters. New York: Facts on File|title=Günhan Börekçi. "Mustafa I." ''Encyclopedia of the Ottoman Empire''|pages=409|publisher=Infobase Publishing|date=January 1, 2009|isbn=978-1-438-11025-7}}</ref><ref>{{cite book|author=M. Sadık Bilge|title=Osmanlı devleti ve Kafkasya: Osmanlı varlığı döneminde Kafkasya'nın siyasî-askerî tarihi ve idarî taksimâtı, 1454-1829|pages=|year=2005|publisher=Eren Yayıncılık|isbn=}}</ref> Ήταν συγγενής με την [[Μαχιντεβράν Σουλτάνα|Μαχιντεβράν Σουλτάν]] την σύζυγο του [[Σουλεϊμάν Α΄ ο Μεγαλοπρεπής|Σουλεϊμάν Α' του Μεγαλοπρεπή]]. Είχε μια αδελφή την Φεριντέ. Ήταν θεία της [[Μαχφιρούζ Χατιτζέ Σουλτάνα|Μαχφιρούζ Χατιτζέ Σουλτάν]], συζύγου του [[Αχμέτ Α΄|Αχμέτ Α']] και μητέρας του [[Οσμάν Β΄|Οσμάν Β']]. Οι [[Μεγάλος Βεζίρης|Μεγάλοι βεζίριδες]] Μελέκ Αχμέτ Πασά και [[Ιμπσίρ Μουσταφά Πασά]], και ο πολιτικός [[Αμπαζά Χασάν Πασά]] ήταν απόγονοι του πατέρα της.

Η ημερομηνία προσχώρησης της στο χαρέμι του [[Μωάμεθ Γ΄|Μεχμέτ Γ']] είναι άγνωστη. Το 1587 γέννησε το πρώτο της παιδί, τον [[Ηγεμόνας Μαχμούτ (γιος του Μεχμέτ Γ')|Ηγεμόνα Μαχμούτ]], και το 1591 γέννησε άλλον έναν γιό, τον [[Μουσταφά Α΄|Μουσταφά Α']]. Το 1594 γέννησε μία κόρη,της οποίας το όνομα ήταν πιθανόν [[Ντιλρουμπά Σουλτάν (κόρη του Μεχμέτ Γ')|Ντιλρουμπά Σουλτάν]]. Η Ντιλρουμπά Σουλτάν παντρεύτηκε τον [[Καρά Νταβούτ Πασά]], ο οποίος είναι διάσημος ως ο υπεύθυνος για την δολοφονία του Σουλτάνου [[Οσμάν Β΄|Οσμάν Β']], το 1622.Η Χαλιμέ Σουλτάν ασκούσε σημαντική επιρροή στον σύζυγό της,γεγονός που δυσαρεστουσε την πεθερά της,[[Σαφιγιέ Σουλτάνα|Σαφιγιέ Σουλτάν]], η οποία του έδωσε ως παλλακίδα την [[Χαντάν Σουλτάνα|Χαντάν Σουλτάν]] με σκοπό να μειώσει αυτήν την επιρροή.

Η [[Σαφιγιέ Σουλτάνα|Σαφιγιέ Σουλτάν]], η μητέρα του [[Μωάμεθ Γ΄|Μεχμέτ Γ']], έπαιξε σημαντικό ρόλο στην εκτέλεση του [[Ηγεμόνας Μαχμούτ (γιος του Μεχμέτ Γ')|Ηγεμόνα Μαχμούτ]]. Ο θάνατος του ήταν αποτέλεσμα των ιντριγκών της γιαγιάς του,Σαφιγιέ Σουλτάν, η οποία φοβόταν τόσο την δύναμη και το κύρος του, όσο και την επιρροή της μητέρας του,Χαλιμέ. Κατά τη διάρκεια του [[Μωάμεθ Γ΄|Μεχμέτ Γ']], έγιναν εξεγέρσεις στην [[Μικρά Ασία|Ανατολία]].Οι στρατηγοί δεν ήταν σε θέση να καταστείλουν την εξέγερση. Έτσι ο Ηγεμόνας Μαχμούτ ζήτησε από τον πατέρα του να του δώσει στρατό, με σκοπό να καταπνίξει την εξέγερση. Όμως, η [[Σαφιγιέ Σουλτάνα|Σαφιγιέ Σουλτάν]] η οποία ήθελε να ξεφορτωθεί τον εγγονό της, Μαχμούτ, είπε στον γιο της, τον [[Μωάμεθ Γ΄|Μεχμέτ Γ']]: "Αν ο Μαχμούτ καταπνίξει την εξέγερση και οι άνθρωποι τον ακολουθήσουν και τον κάνουν [[Σουλτάνος|Σουλτάνο]], αυτό θα είναι το τέλος σου". Ο Ηγεμόνας Μαχμούτ εκτελέστηκε το 1602 με εντολή του πατέρα του, Μεχμέτ Γ'.

Υπάρχουν εικασίες ότι στον θάνατό του συνέβαλε και η [[Χαντάν Σουλτάνα|Χαντάν Σουλτάν]],συμμαχώντας με την [[Σαφιγιέ Σουλτάνα|Σαφιγιέ Σουλτάν]]. Η [[Χαντάν Σουλτάνα|Χαντάν Σουλτάν]] ήταν μία άλλη σύζυγος του [[Μωάμεθ Γ΄|Μεχμέτ Γ']](συζύγου της Χαλιμέ) και μητέρα του [[Αχμέτ Α΄|Ηγεμόνα Αχμέτ]] (αργότερα [[Αχμέτ Α΄|Αχμέτ Α']]). Η [[Χαντάν Σουλτάνα|Χαντάν]] ήθελε να βγάλει τον Μαχμούτ από την μέση,διότι ήξερε ότι αν ο Μαχμούτ γινόταν [[Σουλτάνος]] θα εκτελούσε τον [[Αχμέτ Α΄|Αχμέτ]], όπως συνήθιζαν να κάνουν οι Σουλτάνοι μετά την ενθρόνισή τους (Εκτελούσαν τους αδελφούς τους,καθώς και τα αρσενικά παιδιά των αδελφών τους με σκοπό να αποκλείσουν το ενδεχόμενο κάποιας επανάστασης για να τους πάρουν τον θρόνο).

== Το ζήτημα σχετικά με τον Ηγεμόνα Μουσταφά ==
Το 1603 ο Σουλτάνος Μεχμέτ Γ΄ πέθανε και τον διαδέχθηκε ο [[Αχμέτ Α΄|Αχμέτ Α']], τον οποίο είχε αποκτήσει με την [[Χαντάν Σουλτάνα|Χαντάν Σουλτάν]]. Σύμφωνα με τον νόμο που είχε τεθεί σε ισχύ από τον [[Μωάμεθ Β΄ ο Πορθητής|Φατίχ Σουλτάν Μεχμέτ]], ο Αχμέτ έπρεπε να εκτελέσει τον αδελφό του, Μουσταφά, ο οποίος ήταν γιος της Αλιμέ Σουλτάν, προκειμένου να διατηρήσει την τάξη στην αυτοκρατορία.

Ωστόσο, ο Αχμέτ χάρισε την ζωή στον αδελφό του. Αυτή η απόφαση πάρθηκε από τον Αχμέτ αφενός γιατί ο θάνατος του [[Ηγεμόνας Μαχμούτ (γιος του Μεχμέτ Γ')|Ηγεμόνα Μαχμούτ]], του πρώτου γιου της Χαλιμέ, είχε προκαλέσει εντύπωση στον Αχμέτ και αφετέρου γιατί ο [[Αχμέτ Α΄|Αχμέτ]] δεν είχε γιους (ήταν μόλις 13 ετών όταν έγινε [[Σουλτάνος]]), με αποτέλεσμα σε περίπτωση θανάτου του να διακοπεί η συνέχεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Επίσης, ένας άλλος λόγος ήταν η επιρροή που ασκούσε η [[Κιοσέμ Σουλτάνα|Κιοσέμ Σουλτάν]] στον σύζυγό της, Αχμέτ Α'. Η Κιοσέμ δεν ήθελε μετά τον θάνατο του Αχμέτ να τον διαδεχθεί ο μεγαλύτερος γιος του, [[Οσμάν Β΄|Οσμάν Β']], διότι πίστευε ότι θα εκτελέσει τους ετεροθαλής αδελφούς του, δηλαδή τους γιούς της Κιοσέμ και του Αχμέτ.

Ένα τέτοιο σενάριο υλοποιήθηκε εν μέρει το 1621, όταν μετά τη γέννηση του γιου του Ηγεμόνα Ομέρ, ο Οσμαν Β΄ διέταξε την εκτέλεση του μεγαλύτερου γιού της Κιοσέμ, Ηγεμόνα Μεχμέτ. Ο [[Οσμάν Β΄|Οσμάν Β']] ήταν γιος του [[Αχμέτ Α΄]] και της [[Μαχφιρούζ Χατιτζέ Σουλτάνα|Μαχφιρούζ Χατιτζέ Σουλτάν]], η οποία ήταν ανιψιά της Χαλιμέ Σουλτάν. Άρα η Χαλιμέ Σουλτάν και ο Οσμάν Β΄ ήταν συγγενείς.

Πριν από τον θάνατο του Αχμέτ Α', το 1617, ο Μουσταφά φυλακίστηκε στο Καφές, έναν ειδικό χώρο όπου απομονώνονταν τα αρσενικά μέλη της δυναστείας που αποτελούσαν απειλή για τον [[Σουλτάνος|Σουλτάνο]]. Η Χαλιμέ Σουλτάν στάλθηκε στο Παλαιό Παλάτι και της χορηγήθηκε επίδομα, ως χήρα του Σουλτάνου.

== Πρώτη θητεία ==
Τον Νοέμβριο του 1617 πέθανε ο [[Αχμέτ Α΄|Αχμέτ Α']]. Ο [[Σεϊχουλισλάμης|Σεϊχουλισλάμ]] [[Μεχμέτ Εφέντι]] και ο [[Μεχμέτ Πασάς]] υποστήριξαν ότι ο πρωτότοκος γιος του Αχμέτ, ο [[Οσμάν Β΄|Οσμάν Β']] ήταν πολύ νέος για να κυβερνήσει. Ο επικεφαλής ευνούχος του χαρεμιού, [[Χατζί Μουσταφά Αγάς|Χατζί Αγάς]], έφερε αντίρρηση, επικαλούμενος το γεγονός ότι ο Μουσταφά ήταν ψυχικά άρρωστος.

Παρ'όλα αυτά όμως δεν το έλαβαν υπόψη και έτσι ο θρόνος πέρασε στον αδελφό του Αχμέτ, τον [[Μουσταφά Α΄|Μουσταφά Α']]. Η Χαλιμέ γύρισε από το Παλαιό Παλάτι στο [[Τοπ Καπί]] και έγινε [[Βαλιντέ Σουλτάνα|Βαλιντέ Σουλτάν]]. Σύντομα έγινε σαφές ότι ο [[Μουσταφά Α΄|Μουσταφά]] δεν είναι σε θέση να κυβερνήσει μόνος του και η Χαλιμέ έγινε αντιβασιλέας για τον γιο της.

Αργότερα, όμως, ο [[Μουσταφά Α΄|Μουσταφά Α']] εκθρονίστηκε και ο θρόνος πέρασε στα χέρια του ανιψιού του, [[Οσμάν Β΄|Οσμάν Β']]. Ο Μουσταφά στάλθηκε πίσω στο Καφές και η Χαλιμέ στο Παλαιό Παλάτι. Ως πρώην Βαλιντέ Σουλτάν άρχισε να λαμβάνει μεγαλύτερο επίδομα απ' ότι λάμβανε πριν,ως χήρα του Σουλτάνου.

== Δεύτερη θητεία ==
Στις 18 Μαϊου 1622 οι γενίτσαροι εκθρόνισαν τον [[Οσμάν Β΄]], απελευθέρωσαν τον [[Μουσταφά Α΄|Μουσταφά]] από το Καφές και τον αναγνώρισαν ως Σουλτάνο. Είναι γνωστό ότι λίγο πριν από αυτό το γεγονός η Χαλιμέ συναντήθηκε με τον Μεγάλο Βεζίρη Καρά Νταβούτ Πασά, ο οποίος ήταν σύζυγος της κόρης της, καθώς και με μερικούς γενίτσαρους με σκοπό να διαπραγματευτεί την ανάκτηση του γιου της στο οθωμανικό θρόνο.

Στις 20 Μαΐου 1622 ο [[Οσμάν Β΄|Οσμάν]] στραγγαλίστηκε στην φυλακή του Γεντί Κουλέ και ο Καρά Νταβούτ Πασάς παρέδωσε ένα αυτί του και την μύτη του στην Χαλιμέ, ως απόδειξη ότι είχε όντως πεθάνει. Στην αυτοκρατορία όμως επικρατούσε πολιτική αστάθεια.

Η Χαλιμέ πείστηκε να εγκαταλείψει ο γιος της τον θρόνο, με την προϋπόθεση ότι θα του χαριζόταν η ζωή. Έτσι στον θρόνο ανέβηκε ο ανιψιός του, [[Μουράτ Δ΄]], ο γιος του [[Αχμέτ Α΄]] και της [[Κιοσέμ Σουλτάνα|Κιοσέμ Σουλτάν]]. Ο Μουσταφά στάλθηκε ξανά στο Καφές, όπου πέρασε το υπόλοιπο της ζωής του. Η Χαλιμέ στάλθηκε πάλι στο Παλαιό παλάτι, και λίγο αργότερα εικάζεται ότι πέθανε το 1623 σε ηλικία 52 ετών, με εντολή της Κιοσέμ Σουλτάνας, ως αντίποινο για την εμπλοκή της στον θάνατο του Οσμάν Β',τον οποίο η Κιοσέμ είχε μεγαλώσει ως γιό της.

== Παιδιά ==
* [[Ηγεμόνας Μαχμούτ (γιος του Μεχμέτ Γ')|Ηγεμόνας Μαχμούτ]] (1587-1603)
* Χατιτζέ Σουλτάν (1590-1613)
* [[Μουσταφά Α΄|Μουσταφά Α']] (1591-1639)
* [[Ντιλρουμπά Σουλτάν (κόρη του Μεχμέτ Γ')|Ντιλρουμπά Σουλτάν]] (1594-1623)
* Γκεβχέρ Σουλτάν (?-?)

==Παραπομπές==
<references />

== Πηγές ==
*"Turkey: The Imperial House of Osman". web.archive.org. Retrieved 18 February 2014.
*Börekçi, Günhan. "Mustafa I." ''Encyclopedia of the Ottoman Empire''. Ed. Gábor Ágoston and Bruce Masters. New York: Facts on File, 2009. p.&nbsp;409.
*Leslie P. Peirce (1993). ''The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire''. Oxford University Press. pp.&nbsp;106–107. ISBN 978-0-195-08677-5.

{{S-start}}
{{S-roy}}
{{S-bef|πριν = [[Χαντάν Σουλτάνα|Χαντάν Σουλτάν]]}}
{{S-ttl|τίτλος = [[Βαλιντέ Σουλτάνα|Βαλιντέ Σουλτάν]]<br />22 Νοεμβρίου 1617 – 26 Φεβρουαρίου 1618}}
{{S-aft|μετά = [[Μαχφιρούζ Χατιτζέ Σουλτάνα|Μαχφιρούζ Χατιτζέ Σουλτάν]]}}
{{S-end}}{{S-start}}
{{S-roy}}
{{S-bef|πριν = [[Μαχφιρούζ Χατιτζέ Σουλτάνα|Μαχφιρούζ Χατιτζέ Σουλτάν]]}}
{{S-ttl|τίτλος = [[Βαλιντέ Σουλτάνα|Βαλιντέ Σουλτάν]]<br />19 Μάϊου 1622 – 10 Σεπτεμβρίου 1623}}
{{S-aft|μετά = [[Κιοσέμ Σουλτάνα|Κιοσέμ Σουλτάν]]}}
{{S-end}}

{{Μητέρες των σουλτάνων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας}}
{{Σύζυγοι Σουλτάνων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας}}

{{DEFAULTSORT:Χαλιμέ Σουλτάν}}
[[Κατηγορία:Βασιλομήτωρ]]
[[Κατηγορία:Οθωμανοί]]
[[Κατηγορία:Βαλιδέ Σουλτάνες]]
[[Κατηγορία:Σουλτάνες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας]]