Προβολή πηγαίου κώδικα για τη σελίδα Αγγλική γλώσσα

{{Πληροφορίες γλώσσας
|χρώμα = #c9ffd9
|language = English
|γλώσσα = Αγγλικά
|προφορά = [ˈɪŋɡlɪʃ]
|χώρες = [[Αυστραλία]], [[Καναδάς]], [[Δημοκρατία της Ιρλανδίας]], [[Νέα Ζηλανδία]], [[Ηνωμένο Βασίλειο]], [[Η.Π.Α.]], [[Χονγκ Κονγκ]], [[Ινδία]], [[Πακιστάν]], [[Σιέρρα Λεόνε]], [[Γκάνα]], [[Κένυα]], [[Νιγηρία]], [[Λιβερία]], [[Μάλτα]], [[Σιγκαπούρη]], [[Νότια Αφρική]] και άλλες χώρες<br />(ως διεθνής γλώσσα).
|ομιλητές = 360 εκατομμύρια (2010).<ref name="NE100">{{cite web |url= http://www.ne.se/spr%C3%A5k/v%C3%A4rldens-100-st%C3%B6rsta-spr%C3%A5k-2010 |title= Världens 100 största språk 2010 |work= [[Nationalencyklopedin]] |trans-title= The world's 100 largest languages in 2010 |year= 2010 |accessdate= 12 February 2014}} {{sv icon}}</ref>
|-
|κατάταξη = 3η - 4η ως μητρική γλώσσα <br />1η σε συνολικούς ομιλητές.
|-
|λέξεις = 
|-
|Οικογένεια_1 = [[Ινδοευρωπαϊκές γλώσσες|Ινδοευρωπαϊκές]]
|Οικογένεια_2 = [[Γερμανικές γλώσσες|Γερμανικές]]
|Οικογένεια_3 = [[Δυτικές γερμανικές γλώσσες|Δυτικές γερμανικές]]
|Οικογένεια_4 = [[Ινγκβαεονικές γλώσσες|Ινγκβαεονικές]]
|Οικογένεια_5 = [[Αγγλοφριζικές γλώσσες|Αγγλο-Φριζικές]]
|Οικογένεια_6 = [[Αγγλικές γλώσσες|Αγγλικές]]
|Οικογένεια_7 = Αγγλική
|επίσημη γλώσσα = [[Κατάλογος χωρών όπου τα αγγλικά είναι επίσημη γλώσσα#Κυρίαρχα κράτη|54 χώρες,]] <br />[[Κατάλογος χωρών όπου τα αγγλικά είναι επίσημη γλώσσα#Μη κυρίαρχες οντότητες|27 μη κυρίαρχες οντότητες,]]<br />{{Collapsible list |titlestyle= font-weight:normal; background:transparent; text-align:left;| title= Οργανισμοί,|
[[Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών|Ηνωμένα Έθνη,]]<br />[[Ευρωπαϊκή Ένωση]],<br />[[Κοινοπολιτεία των Εθνών]],<br />[[Συμβούλιο της Ευρώπης]],<br />[[Οργανισμός για τη Δημοκρατία και την Οικονομική Ανάπτυξη ΓΚΟΥΑΜ]]<br />[[Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο]]<br />[[Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή|ΔΟΕ,]]<br />[[Διεθνής Οργανισμός Τυποποίησης|ΔΟΤ]]<br />[[ΝΑΤΟ|NATO,]]<br />[[Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου της Βόρειας Αμερικής]]<br />[[Οργανισμός Αμερικανικών Κρατών|ΟΑΚ]]<br />[[Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης|ΟΟΣΑ]]<br />[[Οργανισμός Ισλαμικής Διάσκεψης]]<br />[[Οργανισμός εξαγωγών πετρελαιοπαραγωγών χωρών|ΟΠΕΚ]]<br />[[Φόρουμ Νήσων Ειρηνικού]]<br />[[Σύμφωνο UKUSA]].
}}
|-
|ρυθμιστής = 
|-
|iso1 = en
|-
|iso2 = eng
|-
|iso3 = eng
|-
|lingua = 52-ABA
|-
|χάρτης = [[Αρχείο:Anglospeak (subnational version).svg|center|250px]]
|λεζάντα = 
{{legend|#0000ff|Επίσημη ή εκ των πραγμάτων επίσημη ή γλώσσα της πλειοψηφίας.}}
{{legend|#8ddada|Επίσημη γλώσσα, αλλά όχι στην πλειοψηφία μητρική γλώσσα.}}
|}}

Η '''αγγλική γλώσσα''' (αγγλικά: ''English'', [[Διεθνές Φωνητικό Αλφάβητο|IPA]] {{IPA| ['ɪŋglɪʃ]}}) <ref>Όλες οι αναφορές στην προφορά λέξεων σύμφωνα με το [[Διεθνές Φωνητικό Αλφάβητο]] βασίζονται στο ''Cambridge Advanced Learner's Dictionary'', (Cambridge University Press, 2008)[http://dictionary.cambridge.org/].</ref> είναι γλώσσα της [[Ινδοευρωπαϊκές γλώσσες|ινδοευρωπαϊκής οικογένειας]] και ειδικότερα του [[Δυτικές γερμανικές γλώσσες|δυτικού γερμανικού υποκλάδου]] του [[Γερμανικές γλώσσες|γερμανικού κλάδου]]. Συγκεκριμένα αποτελεί μέλος της [[Αγγλικές γλώσσες|αγγλικής υποομάδας]] της [[Αγγλοφριζικές γλώσσες|αγγλοφριζικής ομάδας]]. Η αγγλική γλώσσα έλκει την καταγωγή της από την [[Αγγλία]] και είναι η [[μητρική γλώσσα]] της πλειονότητας των κατοίκων του [[Ηνωμένο Βασίλειο|Ηνωμένου Βασιλείου]], των [[Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής|Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής]], του [[Καναδάς|Καναδά]], της [[Αυστραλία]]ς, της [[Νέα Ζηλανδία|Νέας Ζηλανδίας]], της [[Δημοκρατία της Ιρλανδίας|Δημοκρατίας της Ιρλανδίας]] και της [[Αγγλόφωνη Καραϊβική|Αγγλόφωνης Καραϊβικής]]. Χρησιμοποιείται, επίσης, ως [[δεύτερη γλώσσα|δεύτερη]] ή [[επίσημη γλώσσα]] σε πολλές χώρες του κόσμου, κυρίως σε όσες αποτελούν μέλη της [[Κοινοπολιτεία των Εθνών|Κοινοπολιτείας των Εθνών]], καθώς και σε πολλούς διεθνείς οργανισμούς.

Η σύγχρονη αγγλική γλώσσα, η οποία μερικές φορές χαρακτηρίζεται ως η πρώτη παγκόσμια [[lingua franca]] <ref name="thefuture">David Graddol, ''The Future of English?'' (The British Council, 2000) [http://www.britishcouncil.org/de/learning-elt-future.pdf] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140628012917/http://www.britishcouncil.org/de/learning-elt-future.pdf|date=2014-06-28}} (ανάκτηση 17 Ιουλίου 2008).</ref><ref>"Global English: gift or curse?", ''Cambridge Journals'', 4 Απριλίου 2005 (Cambridge University Press, 2005)
[http://journals.cambridge.org/action/displayAbstract;jsessionid=92238D4607726060BCBD3DB70C472D0F.tomcat1?fromPage=online&aid=291932] (ανάκτηση 17 Ιουλίου 2008).</ref>, κατέχει κυρίαρχη θέση ως [[διεθνής γλώσσα]] στους τομείς των επικοινωνιών, της επιστήμης, των επιχειρήσεων, της πολιτικής και της διπλωματίας, της ψυχαγωγίας, της αεροναυτιλίας και της ραδιοεπικοινωνίας, και των ηλεκτρονικών υπολογιστών και του διαδικτύου <ref>"The triumph of English", ''The Economist'', 20 Δεκεμβρίου 2001 [http://www.economist.com/world/europe/displayStory.cfm?Story_ID=883997] (ανάκτηση 17 Ιουλίου 2008).</ref>. Αποτελεί μία από τις συνολικά έξι επίσημες γλώσσες του [[Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών|Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών]], μία από τις 23 επίσημες της [[Ευρωπαϊκή Ένωση|Ευρωπαϊκής Ένωσης]] όπου κατέχει τη δεύτερη θέση ως μητρική γλώσσα και την πρώτη ως ξένη γλώσσα με ποσοστό 51%, τη μοναδική επίσημη της [[Κοινοπολιτεία των Εθνών|Κοινοπολιτείας των Εθνών]], ενώ χρησιμοποιείται και σε πολλούς ακόμη διεθνείς οργανισμούς.

Η [[αρχαία αγγλική γλώσσα]] ήταν κατά βάση γερμανική ως προς το λεξιλόγιο και έμοιαζε αρκετά με γλώσσες όπως τα [[Ολλανδική γλώσσα|ολλανδικά]] και τα [[Φριζικές γλώσσες|φριζικά]]. Το 1066 η [[νορμανδική κατάκτηση της Αγγλίας]] άλλαξε για πάντα την αγγλική γλώσσα, καθώς η χρήση της αγγλονορμανδικής και της λατινικής γλώσσας στην κυβέρνηση για τρεις αιώνες οδήγησε στην δημιουργία μιας αγγλικής γλώσσας με πολύ μεγάλο ποσοστό λατινικών λέξεων, σχεδόν 60%, ενώ το ποσοστό των γερμανογενών λέξεων είναι 25 με 35%. Έρευνες θέτουν το ποσοστό ελληνικών λέξεων στα αγγλικά γύρω στο 5 με 6% του συνολικού λεξιλογίου της αγγλικής.<ref name="Finkenstaedt 1973">{{cite book|title=Ordered profusion; studies in dictionaries and the English lexicon|first=Thomas|last=Finkenstaedt|author2=Dieter Wolff|publisher=C. Winter|isbn=3-533-02253-6|year=1973}}</ref> Έχουν υπάρξει ανεπιτυχείς προσπάθειες για την αντιστροφή αυτής της αλλαγής στο διάβα των αιώνων.

Αφετηρία της τεράστιας εξάπλωσης της αγγλικής γλώσσας υπήρξε η ίδρυση αποικιών, οι πολεμικές κατακτήσεις και οι διπλωματικές συμφωνίες, οι οποίες οδήγησαν στην ίδρυση κτήσεων, αποικιακών κρατών και προτεκτοράτων και στην κατοχή περιοχών υπό το καθεστώς της εντολής, τις οποίες πέτυχε το Ηνωμένο Βασίλειο από τον 16ο έως και τον 20ό αιώνα. Κατ’ αυτόν τον τρόπο στα τέλη του 19ου αιώνα η πολιτική ισχύς της [[Βρετανική Αυτοκρατορία|Βρετανικής Αυτοκρατορίας]] επέβαλε την αναγνώριση της αγγλικής γλώσσας σε παγκόσμιο επίπεδο <ref>''Lecture 7: World-Wide English'', EHistLing [http://www.ehistling-pub.meotod.de/01_lec06.php] (ανάκτηση 17 Ιουλίου 2008).
</ref>.

Ένας ακόμη σημαντικός λόγος που βοήθησε στην εξάπλωση της αγγλικής γλώσσας, αποτέλεσε η ανάδειξη των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, η πλειοψηφία των κατοίκων των οποίων έχει ως μητρική γλώσσα την αγγλική, σε [[υπερδύναμη]] μετά τον [[Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος|Β’ παγκόσμιο πόλεμο]] και η επακόλουθη οικονομική και πολιτιστική επιρροή τους παγκοσμίως, με τη βοήθεια και της εξάπλωσης των μέσων ενημέρωσης και του διαδικτύου <ref name="thefuture"/>.

Η γνώση της αγγλικής έχει καταστεί απαραίτητη σε ένα ευρύ εργασιακό φάσμα, ενώ σε πολλές χώρες, στις οποίες δεν αποτελεί επίσημη γλώσσα, είναι απαραίτητη ως προσόν για την εξεύρεση εργασίας, με αποτέλεσμα πάνω από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι σε όλον τον κόσμο να την μιλούν, τουλάχιστον στο βασικό της επίπεδο. Στο ελληνικό σύστημα εκπαίδευσης τα Αγγλικά διδάσκονται από την τρίτη τάξη του Δημοτικού μέχρι την τρίτη τάξη του Λυκείου ως πρώτη ξένη γλώσσα.

Η παγκόσμια εξάπλωση της αγγλικής γλώσσας και η χρήση της ως διεθνούς γλώσσας, συνέτεινε στη συρρίκνωση της γλωσσικής ποικιλομορφίας, κυρίως στις περιοχές της Αυστραλασίας και της Βόρειας Αμερικής, ενώ μέσω της συνεχούς επίδρασής της, συνέτεινε στη γλωσσική φθορά άλλων γλωσσών, από την άποψη του λεξιλογίου, της γραμματικής και του συντακτικού <ref>David Crystal, ''Cambridge Encyclopedia of the English Language'' (Cambridge University Press, 1995), σελ. 106.</ref>.
Από την άλλη μεριά, όμως, αυτή καθαυτή η παγκόσμια εξάπλωσή της συνέτεινε στη φθορά της ίδιας της αγγλικής γλώσσας από τις κατά τόπους πληθυσμιακές ομάδες οι οποίες τη χρησιμοποιούσαν και τη χρησιμοποιούν, γεγονός το οποίο κατέληξε έως και στη δημιουργία γλωσσών διαφορετικής γλωσσικής οικογένειας, όπως είναι οι [[κρεολικές γλώσσες]] και οι [[Πίτζιν γλώσσες|γλώσσες πίτζιν]].

Οι [[Αγγλόφωνος κόσμος|αγγλόφωνοι]] χρησιμοποιούν το εξής αλφάβητο:

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

== Ιστορία ==
=== Προϊστορία ===
Πριν από την κατάκτηση της [[Βρετανία]]ς από τους [[Ρωμαίος|Ρωμαίους]], αρχικά από τον [[Ιούλιος Καίσαρας|Ιούλιο Καίσαρα]] το 55 π.Χ. και στη συνέχεια από τον [[Κλαύδιος|Κλαύδιο]] το 42 μ.Χ., δεν υπάρχουν γραπτές μαρτυρίες για τη γλώσσα η οποία μιλιόταν στα Βρετανικά νησιά. Οι Ρωμαίοι, όταν έφτασαν στη Βρετανία, βρήκαν ένα [[Κέλτες|Κελτικό φύλο]], τους [[Βρετανοί (κελτικό φύλο)|Βρετανούς]], οι οποίοι είχαν έλθει προγενέστερα ως εισβολείς από την ηπειρωτική Ευρώπη, γύρω στα μέσα της πρώτης χιλιετίας π.Χ.. Οι Βρετανοί αντιστάθηκαν πεισματικά στη ρωμαϊκή εισβολή, όμως τελικά νικήθηκαν και οι Ρωμαίοι σταδιακά κατέκτησαν το μεγαλύτερο μέρος της χώρας.

Παρ' όλα αυτά, η ρωμαϊκή εξουσία περιορίστηκε εξαιτίας των φυσικών εμποδίων, τα οποία οριοθετούσαν τα όρη της [[Σκωτία]]ς και της [[Ουαλία]]ς, στα οποία κατέφυγαν οι Κέλτες. Έτσι, οι Ρωμαίοι αναγκάστηκαν να περιοριστούν στα ήδη κατακτημένα εδάφη, κτίζοντας τείχη, όπως το περίφημο [[Τείχος του Αδριανού]], τμήματα του οποίου σώζονται έως σήμερα, κατασκευάζοντας στρατόπεδα και οχυρώνοντας πόλεις για να προστατευθούν από τις επιθέσεις των ορεσίβιων κελτικών φύλων. Έξω από την ελεγχόμενη από τους Ρωμαίους περιοχή, η παλαιά [[Κελτικές γλώσσες|κελτική γλώσσα]] ήταν σε σχεδόν αποκλειστική χρήση και τα [[Λατινική γλώσσα|Λατινικά]] δεν κατάφεραν να επιβληθούν, όπως συνέβη στην υπόλοιπη [[Αγγλία]] και κυρίως στις μεγαλύτερες πόλεις της <ref>C. E. & J. M. Eckersley, ''A comprehensive English Grammar'' (Longman, 7η ανατύπωση 1970), σελ. 417.</ref>. Τελικά το 410 οι Ρωμαίοι αποχώρησαν για να υπερασπιστούν την ίδια τη [[Αρχαία Ρώμη|Ρώμη]] η οποία απειλούνταν από τους [[Γότθοι|Γότθους]].

Το κενό εξουσίας στα Βρετανικά νησιά έδωσε την ευκαιρία στους Σκώτους και τους [[Πίκτοι|Πίκτους]] από τον βορρά να επιχειρούν συνεχείς επιδρομές λεηλατώντας και καταδιώκοντας τούς υπό ρωμαϊκή πολιτιστική επιρροή [[Κέλτες]] οι οποίοι αναγκάστηκαν να ζητήσουν βοήθεια από τους Ρωμαίους. Οι Ρωμαίοι, όμως ήταν τόσο απασχολημένοι με τα δικά τους προβλήματα, που η έκκληση απευθύνθηκε εις ώτα μη ακουόντων. Έτσι, οι Ρωμαιο-Κέλτες αυτοί, αναγκάσθηκαν να αναζητήσουν αλλού βοήθεια και προσέφυγαν στις γερμανικές φυλές των [[Σάξονες|Σαξόνων]] οι οποίοι κατοικούσαν στις ακτές της σημερινής βόρειας [[Γερμανία]]ς.

=== Επιρροές από την κελτική γλώσσα ===
Στα Βρετανικά νησιά, η [[Πρωτοκελτική γλώσσα]] εξελίχθηκε στις ομιλούμενες ακόμη και σήμερα κελτικές γλώσσες της [[Γοϊδελικές γλώσσες|Γοϊδελικής υποοικογένειας]] και συγκεκριμένα στα [[Σκωτική Γαελική γλώσσα|Κελτικά Σκωτικά]], στα [[Ιρλανδική γλώσσα|Ιρλανδικά]] και στη [[Μανξ γλώσσα|γλώσσα Μανξ]] και τις γλώσσες της [[Βρυθονικές γλώσσες|Βρυθονικής υποοικογένειας]] και συγκεκριμένα στην [[Ουαλική γλώσσα|Ουαλική]], στην [[Κορνουαλική γλώσσα|Κορνουαλική]] και στη [[Βρετονική γλώσσα|Βρετονική]] της [[Γαλλία]]ς. Εκτός από τα βρετονικά, οι παραπάνω κελτικές γλώσσες έχουν χαρακτηριστεί από μεγάλη γεωγραφική γλωσσική μετάβαση υπέρ της αγγλικής.

Παρ' όλη τη μακρά ιστορική παρουσία των κελτικών γλωσσών στα Βρετανικά νησιά, οι επιρροές τους στην αγγλική γλώσσα είναι αξιοσημείωτα μικρές. Ελάχιστες είναι οι λέξεις τις οποίες η αγγλική υιοθέτησε από τα κελτικά κατά τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο και ακόμη λιγότερες αυτές οι οποίες παρέμειναν σε χρήση έως σήμερα, από τις οποίες πολλές μόνον σε διαλεκτική χρήση <ref>C. E. & J. M. Eckersley, ''A comprehensive English Grammar'' (Longman, 7η ανατύπωση 1970), σελ. 417-8 και David Crystal, ''Cambridge Encyclopedia of the English Language'' (Cambridge University Press, 1995), σελ. 8.</ref><ref>Όλες οι ετυμολογικές αναφορές βασίζονται στο Eric Partridge, ''Origins, a Short Etymological Dictionary of Modern English'' (Routledge, ανατύπωση 2006 της 1966<sup>4</sup>).</ref>.

{| class="wikitable" style="text-align:center"
|-
|'''Αγγλικά'''||'''Προφορά''' [[Διεθνές Φωνητικό Αλφάβητο|IPA]]||'''Σημασία'''||'''[[Σκωτική Γαελική γλώσσα|Κελτικά Σκωτικά]]'''||'''[[Ιρλανδική γλώσσα|Ιρλανδικά]]'''||'''[[Μανξ γλώσσα|Γλώσσα Μανξ]]'''||'''[[Ουαλική γλώσσα|Ουαλικά]]'''||'''[[Κορνουαλική γλώσσα|Κορνουαλικά]]'''||'''[[Βρετονική γλώσσα|Βρετονικά]]'''
|-
|bannock||{{IPA|['bæn.ɘk]}}||κομμάτι σπιτικού ψωμιού||bonnach / bannach||||||||||
|-
|bard||{{IPA|[bαːd]}}||βάρδος||bàrd||bard||||bardd||||barz
|-
|brock (broc)||{{IPA|[brɒk]}}||ασβός||broc (brec > breac)||broc (breac)||||(brech / brych)||brōch / brogh||(breach)
|-
|cairn||{{IPA|[keɘn]}}||σωρός λίθων ως ορόσημο ή μνημείο||carn||carn||carn||carn||carn||carn
|-
|clan||{{IPA|[klæn]}}||φατρία, ομάδα οικογενειών||clann||cland / clann||||plant / planta||plans / planz / plansa||
|-
|crag||{{IPA|[kræg]}}||γκρεμός||creag||craig /creag||creg||craig (πλ. creigiau)||clegar||karreg (πλ. kerreg)
|-
|druid||{{IPA|['druː.ɪd]}}||δρυΐδης||draoi / draidh||drui (γεν. druad) / draoidh||druī||derwydd||druw||drouiz (πλ. drouized)
|-
|flannel||{{IPA|['flæn.<sup>ɘ</sup>l]}}||φανέλα (ύφασμα)||olann||olann||ollan||gwlanen < gwlān||gulān / glān||gulān
|-
|galore||{{IPA|[gɘ'lɔː<sup>r</sup>]}}||αφθονία||||go leōr||||||||
|-
|gull||{{IPA|[gʌl]}}||γλάρος||guilb (γεν. gulbann)||gulban||||gilbin > gwylan||guilan / gullan||gwelan
|-
|shamrock||{{IPA|['ʃæm.rɒk]}}||τριφύλλι||seamrag||semrach > seamrdg / seamróg||||||||
|}

Παρ' όλα αυτά, αρκετές κελτικές λέξεις επέζησαν ως γλωσσικά απολιθώματα σε πολυάριθμα τοπωνύμια <ref>C. E. & J. M. Eckersley, ''A comprehensive English Grammar'' (Longman, 7η ανατύπωση 1970), σελ. 418 και David Crystal, ''Cambridge Encyclopedia of the English Language'' (Cambridge University Press, 1995), σελ. 9.</ref>, όπως:
* Ονομασίες ποταμών: Aire, Avon (= ποταμός), Don, Doune (οι δύο τελευταίες λέξεις προέρχονται από μια λέξη για το νερό), Exe, Ouse, Stour, Tees, Thames, Trent, Usk, Wey, Wye.
* Ονομασίες πόλεων, είτε εξ ολοκλήρου: Dover (= νερό), Glasgow, Kent, London (όνομα φυλής), York, είτε ως πρώτο συνθετικό: '''dun''' (= προστατευμένος τόπος) > ''Dun''dee, ''Dun''bar, ''Dun''edin, '''kill''' (= εκκλησία) > ''Kil''dare, ''Kil''kenny, '''caer''' (= οχυρωμένος τόπος) > ''Caer''leon, ''Car''lisle, ''Car''diff, '''pen''' (= κορυφή, λόφος) ''Pen''dle, '''llan''' (= άγιος) ''Llan''gollen, ''Llan''dudno, ή ως δεύτερο: '''combe''' (= κοίλωμα, κοιλότητα) Ilfra''combe''. Ακόμη το πρώτο συνθετικό στα ονόματα των πόλεων ''Dor''chester, ''Glou''cester, ''Man''chester, ''Win''chester, ''Salis''bury είναι κελτικής προέλευσης με δεύτερο συνθετικό τις λέξεις της αρχαίας αγγλικής γλώσσας ceaster (<nowiki>< λατ. castra, civitas <</nowiki> ελλ. {{lang|grc|κεῖται}}) = στρατόπεδο > πόλη και burgh = φρούριο, οχυρό.

=== Επιρροές από τη λατινική γλώσσα ===
Τα '''Λατινικά''' γενικά άσκησαν μεγάλη επιρροή στην ιστορία της αγγλικής γλώσσας. Στην περίοδο της ρωμαϊκής κυριαρχίας (55 π.Χ. - 410 μ.Χ.) οι λεγεωνάριοι του ρωμαϊκού στρατού και οι έμποροι από την ηπειρωτική Ρωμαϊκή αυτοκρατορία έδωσαν νέα ονόματα σε αντικείμενα της περιοχής και εισήγαγαν νέες έννοιες, χρησιμοποιώντας πολλές φορές λέξεις τις οποίες οι ίδιοι είχαν δανειστεί από τα [[Ελληνική γλώσσα|Ελληνικά]]. Περίπου οι μισές από αυτές τις λέξεις αφορούσαν σε φυτά, ζώα, φαγητά και ποτά, και οικιακά είδη, ενώ λέξεις οι οποίες αφορούσαν σε άλλους σημαντικούς τομείς είχαν σχέση με την ένδυση, τα κτήρια και την κατασκευή τους, τους στρατιωτικούς και τους νομικούς θεσμούς, το εμπόριο και τη θρησκεία <ref>David Crystal, ''Cambridge Encyclopedia of the English Language'' (Cambridge University Press, 1995), σελ. 8.</ref>.

{| class="wikitable" style="text-align:center"
|-
|'''Σύγχρονα Αγγλικά'''||'''Προφορά''' [[Διεθνές Φωνητικό Αλφάβητο|IPA]]||'''Σημασία'''||'''[[Αρχαία αγγλική γλώσσα|Αρχαία Αγγλικά]]'''||'''[[Λατινική γλώσσα|Λατινικά]]'''
|-
|pea||{{IPA|[piː]}}||μπιζέλι||pise||pisum < ελλ. {{lang|grc|πίσον}}
|-
|plant||{{IPA|[plɑːnt]}}||φυτό||plante||planta
|-
|cheese||{{IPA|[tʃiːz]}}||τυρί||cese / cyse||caseus
|-
|cat||{{IPA|[kæt]}}||γάτα||cat / catt / catte||cattus
|-
|wine||{{IPA|[waɪn]}}||κρασί||win||vinum
|-
|kettle||{{IPA|['ket.ḷ]}}||χύτρα||cetel||catillus < ελλ. {{lang|grc|κοτύλη}}
|-
|dish||{{IPA|[dɪʃ]}}||πιάτο||disc||discus < ελλ. {{lang|grc|δίσκος}}
|-
|candle||{{IPA|['kæn.dḷ]}}||λαμπάδα, κερί||candle||candela
|-
|belt||{{IPA|[belt]}}||ζώνη||belt||balteus
|-
|tile||{{IPA|[taɪl]}}||κεραμίδι||tigle||tegula
|-
|wall||{{IPA|[wɔːl]}}||τείχος, τοίχος||weall||vallum
|-
|city||{{IPA|['sɪt.i]}}||στρατόπεδο > πόλη||ceaster||castra, civitas < ελλ. {{lang|grc|κεῖται}}{{πηγή}}
|-
|street||{{IPA|[striːt]}}||δρόμος, οδός||stræt||(via) strata
|-
|pound||{{IPA|[paʊnd]}}||μέτρο βάρους ή όγκου||pund||pondo
|-
|Mass||{{IPA|[mæs]}}||Λειτουργία, Ακολουθία||mæsse||missa
|-
|monk||{{IPA|[mʌŋk]}}||μοναχός||munuc||monachus < ελλ. {{lang|grc|μοναχὸς}}
|-
|minster||{{IPA|['mɪn.stɘ<sup>r</sup>]}}||(απρχ.) μεγάλος ναός||mynster||monasterium < ελλ. {{lang|grc|μοναστήριον}}
|}

== Αρχαία αγγλική γλώσσα ==
Η αγγλική γλώσσα προέρχεται από τις [[Αγγλοφριζικές γλώσσες|αγγλοφριζικές διαλέκτους]] τις οποίες χρησιμοποιούσαν οι γερμανικής καταγωγής άποικοι, οι οποίοι προέρχονταν από διαφορετικές περιοχές της σημερινής βορειοδυτικής [[Γερμανία]]ς και της βόρειας [[Ολλανδία]]ς. Αρχικά, τα [[Αρχαία αγγλική γλώσσα|αρχαία αγγλικά]] ήταν ένα συνονθύλευμα διαφορετικών διαλέκτων, γεγονός το οποίο αντικατόπτριζε τη διαφορετική γεωγραφική προέλευση των [[Αγγλοσάξωνες|αγγλοσαξονικών]] βασιλείων της Αγγλίας. Μία από αυτές τις διαλέκτους, η [[Ύστερη Δυτική Σαξονική γλώσσα|ύστερη δυτική σαξονική]], έμελε τελικά να υπερισχύσει. Η πρωταρχική αρχαία αγγλική γλώσσα επηρεάστηκε στη συνέχεια από τα δύο κύματα εισβολέων στα Βρετανικά νησιά. Το πρώτο έλαβε χώρα κατά τον 8ο και 9ο αιώνα, όταν κατακτητές οι οποίοι προέρχονταν από τη Σκανδιναβία και μιλούσαν γλώσσες του [[Βόρειες γερμανικές γλώσσες|βόρειου γερμανικού υποκλάδου]] του [[Γερμανικές γλώσσες|γερμανικού κλάδου]] εγκαταστάθηκαν σε περιοχές της Βρετανίας. Το δεύτερο συνέβη κατά τον 11ο αιώνα, όταν έφτασαν οι [[Νορμανδοί]], οι οποίοι μιλούσαν την [[Αρχαία Νορμανδική γλώσσα|αρχαία νορμανδική γλώσσα]] και τελικά ανάπτυξαν μια αγγλική διάλεκτο η οποία ονομάζεται [[αγγλονορμανδική γλώσσα]]. Κατ' αυτόν τον τρόπο, οι καταβολές της αγγλικής γλώσσας συνέτειναν στο να παρουσιάζεται αυτή ως [[μικτή γλώσσα]] (σαν υβριδική μορφή γερμανικής και ιταλικής γλώσσας) χωρίς, όμως, να είναι στην πραγματικότητα, αφού η γραμματική της αγγλικής και το μεγαλύτερο μέρος του βασικού λεξιλογίου παραμένει γερμανικό. Σήμερα το γερμανογενές λεξιλόγιο στα αγγλικά είναι γύρω στο 30% και ένα 5-6% προέρχεται από τα ελληνικά μέσω των λατινικών.<ref name="Finkenstaedt 1973"/>

Ο συγχρωτισμός των πρώτων αποίκων με τους σκανδιναβούς εισβολείς, είχε ως αποτέλεσμα τη γραμματική απλοποίηση και τον λεξιλογικό εμπλουτισμό του αρχικού αγγλοφριζικού γλωσσικού υποστρώματος. Η νορμανδική κατάκτηση οδήγησε στον εγκεντρισμό, πάνω σ' αυτό το γερμανικό γλωσσικό υπόστρωμα, ενός περισσότερο εκλεπτυσμένου φάσματος λέξεων από τον [[Ιταλικές γλώσσες|Ιταλικό κλάδο]]. Αυτή η νορμανδική γλωσσική επιρροή εισέβαλε στα αγγλικά κυρίως μέσω της δικαστικής και της κυβερνητικής γλώσσας. Κατ' αυτόν τον τρόπο, η αγγλική γλώσσα αναπτύχθηκε στον μέγιστο βαθμό ως [[Δάνειο (γλώσσα)|δανειζόμενη γλώσσα]], με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τη μεγάλη ευελιξία και προσαρμοστικότητα, και το τεράστιο λεξιλόγιο.

== Ταξινόμηση και συγγενικές γλώσσες ==
[[File:EN English Language Symbol ISO 639-1 IETF Language Tag Icon.svg|thumb|150px|Αγγλικά συμβολίζεται με τον κωδικό γλώσσας «EN», σύμφωνα με το [[ISO 639-1]]]]

Η αγγλική γλώσσα ανήκει στον [[Δυτικές γερμανικές γλώσσες|δυτικό γερμανικό υποκλάδο]] του [[Γερμανικές γλώσσες|γερμανικού κλάδου]] της [[Ινδοευρωπαϊκές γλώσσες|ινδοευρωπαϊκής οικογένειας]] γλωσσών. Η πλησιέστερη συγγενικά ζωντανή γλώσσα προς τα αγγλικά, είναι τα [[Σκωτική γλώσσα (Σκωτς)|Σκωτικά (Σκωτς)]], τα οποία ομιλούνται κατά κύριο λόγο στη [[Σκωτία]] και σε περιοχές της [[Βόρεια Ιρλανδία|Βόρειας Ιρλανδίας]]. Η Σκωτική γλώσσα (Σκωτς) αντιμετωπίζεται από τους γλωσσολόγους είτε ως διαφορετική γλώσσα, είτε ως ομάδα διαλέκτων της αγγλικής. Η αμέσως κοντινότερη συγγενική γλώσσα της αγγλικής είναι η [[φριζική γλώσσα]], η οποία ομιλείται στη βορειοδυτική [[Γερμανία]] και στη βόρεια [[Ολλανδία]]. Σε μικρότερο βαθμό συγγενικές ζωντανές γλώσσες προς την αγγλική, είναι οι δυτικές γερμανικές γλώσσες, δηλαδή η [[Ολλανδική γλώσσα|ολλανδική]], η [[Κάτω Γερμανική γλώσσα|κάτω γερμανική]], η [[Γερμανική γλώσσα|γερμανική]] και η [[Αφρικάανς γλώσσα|αφρικάανς]]. Οι σκανδιναβικές γλώσσες του [[Βόρειες γερμανικές γλώσσες|βόρειου γερμανικού υποκλάδου]] είναι ακόμη πιο μακρινές συγγενικά από τις υπόλοιπες γλώσσες του [[Δυτικές γερμανικές γλώσσες|δυτικού γερμανικού υποκλάδου]].

Πολλές γαλλικές λέξεις είναι κατανοητές σε κάποιον [[Αγγλοφωνία|αγγλόφωνο]] (παρά το γεγονός ότι η ακουστική κατανόηση δεν είναι ανάλογη με την οπτική, λόγω της συχνά διαφορετικής προφοράς των λέξεων), ως αποτέλεσμα της υιοθέτησης εκτεταμένου λεξιλογικού υλικού από τα [[Νορμανδική γλώσσα|νορμανδικά]] και τα [[Γαλλική γλώσσα|γαλλικά]] μετά τη νορμανδική κατάκτηση και κατευθείαν από τα γαλλικά κατά τους επόμενους αιώνες (κοντά 30%). Ως αποτέλεσμα, μεγάλο μέρος του αγγλικού λεξιλογίου προέρχεται από τα γαλλικά, με κάποιες μικρές διαφοροποιήσεις στην ορθογραφία (κυρίως στις καταλήξεις των λέξεων, στη χρήση παρωχημένων μορφών γαλλικής ορθογράφησης, κ.λπ.), όπως επίσης και στην κατά περιπτώσεις νοηματική διαφοροποίηση. Η προφορά των λέξεων οι οποίες αποτελούν γλωσσικά δάνεια από τα γαλλικά, έχει πλέον προσαρμοστεί ολοκληρωτικά στα αγγλικά πρότυπα και ακολουθεί το τυπικό υπόδειγμα τονισμού των γερμανικών γλωσσών.

Παράλληλα λόγω της λατινικής επιρροής το ελληνικό λεξιλόγιο στα αγγλικά είναι πολύ πιο εκτενές σε σχέση με τις υπόλοιπες γερμανικές γλώσσες. Και αυτές έχουν προσαρμοστεί στον τονισμό της αγγλικής γλώσσας.

== Δείτε επίσης ==

* [[Βρετανικά Αγγλικά]]
* [[Αμερικανικά Αγγλικά]]
* [[Καναδικά Αγγλικά]]
* [[Αυστραλιανά Αγγλικά]]
* [[Ινδικά Αγγλικά]]

== Παραπομπές ==
<references />

== Βιβλιογραφία ==
* Albert C. Baugh and Thomas Cable, ''A History of the English Language'', London 2002, ISBN 978-0-13-015166-7.
* Frederic G. Cassidy, ''Geographical Variation of English in the United States'', in Richard W. Bailey and Manfred Görlach, ''English as a World Language'', Ann Arbor 1982, 177-210, ISBN 978-3-12-533872-2.
* [[Φάουστο Τσερτσινιάνι|Fausto Cercignani]], ''Shakespeare's Works and Elizabethan Pronunciation''. Oxford 1981, ISBN 0-19-811937-2.
* David Crystal, ''The Cambridge Encyclopedia of the English Language'', Cambridge 2003, ISBN 0-521-53033-4.
* Manfred Görlach, ''Introduction to Early Modern English''. Cambridge 1991, ISBN 0-521-32529-3.
* Christian Mair, ''Twentieth-century English: History, variation and standardization''. Cambridge 2006.
* Tom McArthur, ''The Oxford Companion to the English Language''. Oxford 1992, ISBN 978-0-19-214183-5.
* David Northrup, ''How English Became the Global Language''. London 2013, ISBN 978-1-137-30306-6.
* Peter Roach, ''English Phonetics and Phonology''. Cambridge 2009.
* Peter Trudgill and Jean Hannah, ''International English: A Guide to the Varieties of Standard English'', London 2008, ISBN 978-0-340-97161-1.
* J. C. Wells, Accents of English, I, II, III. Cambridge 1982.

== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
{{βικιλεξικό|αγγλικά}}
{{commonscat|English language}}
{{Βικιεπιστήμιο|Τμήμα:Αγγλικά}}
{{InterWiki|code=en}}
* [http://el.wikibooks.org/wiki/%CE%9C%CE%AC%CE%B8%CE%B5_%CE%91%CE%B3%CE%B3%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AC Μάθε την αγγλική γλώσσα στα Βικιβιβλία]

{{Επίσημες γλώσσες του ΟΗΕ}}
{{Επίσημες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης}}
{{Authority control}}

[[Κατηγορία:Αγγλική γλώσσα| ]]
[[Κατηγορία:Γλώσσες της Αυστραλίας]]
[[Κατηγορία:Γλώσσες της Γουιάνας]]
[[Κατηγορία:Γλώσσες του Ηνωμένου Βασιλείου]]
[[Κατηγορία:Γλώσσες των Ηνωμένων Πολιτειών]]
[[Κατηγορία:Γλώσσες της Ινδίας]]
[[Κατηγορία:Γλώσσες της Ισημερινής Γουινέας]]
[[Κατηγορία:Γλώσσες του Καναδά]]
[[Κατηγορία:Γλώσσες της Λιβερίας]]
[[Κατηγορία:Γλώσσες της Μπελίζ]]
[[Κατηγορία:Γλώσσες της Νέας Ζηλανδίας]]
[[Κατηγορία:Γλώσσες της Νιγηρίας]]
[[Κατηγορία:Γλώσσες της Ουγκάντας]]
[[Κατηγορία:Γλώσσες του Πακιστάν]]
[[Κατηγορία:Γλώσσες της Ρουάντα]]
[[Κατηγορία:Γλώσσες της Σκωτίας]]
[[Κατηγορία:Γλώσσες της Τζαμάικας]]
[[Κατηγορία:Γλώσσες του Τρινιντάντ και Τομπάγκο]]
[[Κατηγορία:Γλώσσες των Φιλιππίνων]]
[[Κατηγορία:Γερμανικές γλώσσες]]