Μετάβαση στο περιεχόμενο

Άπαρση

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η άπαρση (αγγλικά: weighing) είναι επίσημος ναυτικός όρος, το κοινώς λεγόμενο σαλπάρισμα, που κυριολεκτικά σημαίνει ανέλκυση άγκυρας για πλου. Η χαρακτηριστική διαφορά του όρου απόπλους με την άπαρση είναι ότι ο μεν πρώτος αναφέρεται γενικά στην αναχώρηση του πλοίου, ενώ ο δεύτερος αναφέρεται στο σύνολο των επιμέρους εργασιών και χειρισμών που πρέπει να γίνουν ώστε το ορμισμένο (κοινώς "ρεμιτζαρισμένο") ή το ευρισκόμενο "επ΄ αγκύρα" (κοινώς "αρόδου") πλοίο ν΄ αναχωρήσει με ασφάλεια.

Επιμέρους εργασίες και χειρισμοί που ανάγονται στην άπαρση είναι: η διακοπή δικτύων (ρεύματος, νερού κ.λπ.) με ξηρά, η εισολκή της σκάλας ανόδου στο πλοίο, η δοκιμή μηχανής "πρόσω ηρέμα" (ή πρόσω αργά), και "ανάποδα ηρέμα" (ή ανάποδα αργά), η δοκιμή καλής λειτουργίας πηδαλίου, η δοκιμή καλής λειτουργίας βαρούλκου αγκύρας και προετοιμασία ανέλκυσης αυτής, το κλείσιμο των παραφωτίδων (φινιστρινιών), η προετοιμασία επέκτασης των ιστίων (πανιών), αν πρόκειται για ιστιοφόρο, η προετοιμασία για αφή (άναμμα) "πλοϊκών φώτων", αν πρόκειται για νύκτα, η αφή ηλεκτρονικών οργάνων (ραντάρ, βυθομέτρου, κ.λπ.), η λύση και εισολκή των κάβων πλαγιοδέτησης, διατηρώντας μόνο τους αναγκαίους δύο ή τρεις κάβους, κ.ά.
Όταν όλες οι παραπάνω εργασίες πραγματοποιηθούν τότε ακολουθεί το ναυτικό κέλευσμα: Εις τάξιν απάρσεως όπου τόσο οι αξιωματικοί και υπαξιωματικοί όσο και οι ναύτες μεταβαίνουν τάχιστα στα οριζόμενα κατά ειδικότητα σημεία του πλοίου. Τότε αρχίζει και η ανέλκυση της άγκυρας με απόπλυση της καδένας αν ο βυθός ήταν λασπώδης και η "εξ απολαβής" (χέρι παρά χέρι) "παρέωση" μάζεμα των τελευταίων κάβων πρόσδεσης του πλοίου, με πρώτο τον πρυμνήσιο (πρυμάτσας), μέχρι να έλθει η άγκυρα "παρακάθετον" (κοινώς απίκο), όπου και ολοκληρώνεται η λύση και το μάζεμα των κάβων.
Αμέσως ενημερώνεται η μηχανή (Αξιωματικός του Μηχανοστασίου) με τον τηλέγραφο σε θέση "Σταντ Μπάι" (Stand By) δηλαδή "έτοιμος". Μόλις γίνει η ανάσπαση της άγκυρας από τον βυθό αμέσως γίνεται αφή των πλοϊκών φώτων ή αφαιρείται το σήμα αγκυροβολίας (αν είναι μέρα) και ακολουθεί η επέκταση των πανιών (στα ιστιοφόρα). Ακολούθως δίνεται η εντολή "πρόσω ηρέμα", "πρόσω αργά" κ.λπ. μέχρι ν΄ αποβιβαστεί και ο πλοηγός, αν προηγουμένως είχε επιβιβαστεί, όπου και τελευταία διευθετούνται οι κάβοι και η άγκυρα ή οι άγκυρες, στερεούμενες αυτές στις θέσεις τους, ανάλογα με τον τύπο τους.

Το σήμα άπαρσης στα μεν εμπορικά πλοία είναι ειδικό σήμα (σημαία) που όταν υποστέλλεται σημαίνει πως έχει ξεκινήσει η άπαρση, δηλαδή έχει αφαιρεθεί η κλίμακα (σκάλα) και η από-επιβίβαση είναι πλέον αδύνατη. Επειδή όμως κανένας δεν παρατηρούσε τη σημαία αυτή από μόνη της καταργήθηκε και αντ΄ αυτής σήμερα, έχει υιοθετηθεί και επίσημα, η ενημέρωση των επιβατών και των επισκεπτών να γίνεται δια μικρο-μεγαφωνικής εγκατάστασης.
Στα δε πολεμικά πλοία το σήμα άπαρσης μπορεί να είναι σήμα διοίκησης προς μεμονωμένα πολεμικά πλοία ή να είναι σήμα ναυάρχου που να έχει αποδέκτες δύναμη πολεμικών πλοίων όπου και καθορίζεται ο τρόπος άπαρσης, π.χ. κατά διαδοχική σειρά υφιστάμενου σχεδίου, ή κατ΄ αρχαιότητα των κυβερνητών ή άλλως αθρόα άπαρση. Επίσης αυτό το σήμα άπαρσης μπορεί να είναι είτε γενικό προς όλα τα πλοία, είτε προς κάθε μία μονάδα (πλοίο) χωριστά.