Χρήστης:Streklas ioannis

Θεισόα, Ολυμπιας Νομού Ηλεία

Χωριό της επαρχίας Ολυμπίας του νομού Ηλείας. Μέλος του Καποδιστριακού Δήμου Ανδρίτσαινας. Βρίσκεται σε υψόμετρο 500μ. και έχει εδαφική επιφάνεια 14 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Κείται στη θέση της αρχαίας Θεισόας επί Λυκαίω. Βρίσκεται βορειοδυτικά της Ανδρίτσαινας, στα όρια με το Νομό Αρκαδίας, ο ποταμός Αλφειός είναι το φυσικό σύνορό.

Κατά τον Παυσανία, η θέση της Αρχαίας Θεισόας, η οποία τοποθετείται παρά τον Ποταμό Μυλάωνα συμπίπτει με τη θέση της σημερινής. [Παυσ. Αρκαδία Λ-Η]

Η μικρή τετραγωνική της ακρόπολη, περιμέτρου 500μ., είναι κτισμένη με ογκώδεις τοπικούς λίθους, όπως εκείνους που παρουσιάζουν πολλές αρχαίες ακροπόλεις, οι λεγόμενες Πελασγικές. Τα τείχη της κυρίως εσωτερικής Ακροπόλεως, καθώς και τα μετά επάλξεων τείχη του περιβόλου διατηρούνται σε καλή σχετικώς κατάσταση. Εντός του εσωτερικού τείχους ευρίσκονται θεμέλια μικρού ναού από λεπτούς, με 20 ραβδώσεις κίονες, από κιονόκρανα και μετώπες τα οποία φέρουν όλα τις διακριτικές διακοσμήσεις του δωρικού ρυθμού. Φαίνεται ότι το μικρό αυτό ιερό είναι σύγχρονο του ναού του Επικούρειου Απόλλωνος των Βασσών. (430-429 π.Χ.)

Στο υψηλότερο σημείο της Ακροπόλεως παρατηρούνται τείχη κτιρίου νεωτέρων χρόνων. Πιθανόν τούτο να είναι πύργος ανεγερθείς υπό των Φράγκων Βαρόνων της Καρύταινας (1209-1275 μ.Χ.). Στην θέση Μάρμαρα, του ποταμού Μυλάωνος, απεκάλυψαν αρχαίους τάφους. [Εγκυκλοπαίδειες Πάπυρος-Ήλιος]

Στο επίπεδο της Χριστιανικής πίστης, το χωριό ανέδειξε τον Άγιο Δημήτριο τον Νεομάρτυρα. Νέος αλλαξοπίστησε, απόκτησε φήμη και πλούτη, δραστηριοποιούμενος ως έμπορος στην Σμύρνη. Επιστρέφων στην Τρίπολη, μεταμελήθηκε, πέταξε τα τούρκικα ρούχα, ξυρίστηκε και ξανάγινε Χριστιανός. Συνελήφθη και στην άρνησή του να επανέλθει στη Μουσουλμανική Θρησκεία, καρατομήθηκε στις 28 Μαΐου 1769. [Μέγας Συναξαριστής της Εκκλησίας της Ελλάδος]

Την εποχή της τουρκοκρατίας η Θεισόα, είχε το όνομα Λάβδα, το οποίο προέρχεται από την Βυζαντινή εποχή, όπου η περιοχή ανήκε στη Βυζαντινή Οικογένεια Λάβδα.

                                                  --Streklas ioannis 20:17, 1 Αυγούστου 2008 (UTC)