Μετάβαση στο περιεχόμενο

Κρητική μπαστούνα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Κατσούνα)
Κατασκευή παραδοσιακής κρητικής κατσούνας

Η κρητική μπαστούνα ή κατσούνα αποτελεί κρητικό είδος ράβδου, η χρήση της οποίας προορίζεται ως παραδοσιακό μέσο κυρίως από κτηνοτρόφους για τον έλεγχο των ζώων τους, για στήριξη ή ακόμα και για διακοσμητικούς λόγους. Για την κατασκευή της χρησιμοποιείται κυρίως ξύλο από το δέντρο αμπελιτσιά, που αποτελεί πλέον προστατευόμενο είδος.[1][2] Ωστόσο, στη σύγχρονη εποχή η κατασκευή τους μπορεί να γίνει και από άλλα ξύλα, όπως ροδιάς, αστύρακα, σκίνου και άλλα. Ωστόσο η κατασκευή και από αυτά τα ξύλα γίνεται ακριβώς με τον ίδιο τρόπο, όπως κατασκευαζόταν και τα παλαιότερα χρόνια οι κατσούνες από αμπελιτσιά.


Η κατασκευή της γνήσιας Κρητικής κατσούνας γίνεται από ξύλο αμπελιτσιάς. Αυτό είναι ένα είδος δέντρου που επιστημονικά ονομάζεται Zelkova abelicea ή Zelkova cretica. Εξαπλώνεται μόνο στην Κρήτη και απαντάται κυρίως σε μέτρια με μεγάλα υψόμετρα. Μεγαλύτερη ποσότητα βρίσκεται στο νομό των Χανίων όπου υπάρχει θερμότερο κλίμα. Ωστόσο για την προστασία της, σήμερα απαγορεύεται η κοπή του ξύλου.

Ωστόσο για τη συντήρηση της παραδοσιακής αυτής τέχνης οι κατσούνες πλέον μπουν να φτιαχτούν από πολλά και διαφορετικά ξύλα που το κάθε ένα από αυτά έχει τα προτερήματα του. Τα ξύλα μπορεί να είναι πρίνος, αστύρακας, σκίνος, ρογδιά, συκιά, μουρνιά, μαυρομουρνιά, μπουρνελιά κ.α.[3]

  1. «Κατσούνα - Σύλλογος Κρητών Αιγάλεω». www.kritesegaleo.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2017. 
  2. CretanMagazine. «Από που φτιάχνεται η κατσούνα των Κρητικών». Cretanmagazine.gr. http://www.cretanmagazine.gr/apo-pou-ftiachnete-i-katsouna-ton-kritikon/. Ανακτήθηκε στις 2017-06-25. 
  3. Εργαστήρι Κατασκευής Κρητικής Κατσούνας. «Από τι ξύλα φτιάχνονται οι Κρητικές Κατσούνες & Μαγκούρες».