Οι μεγάλες λουτροπόλεις της Ευρώπης
| Οι μεγάλες λουτροπόλεις της Ευρώπης | |
|---|---|
| Επίσημο όνομα στον κατάλογο μνημείων Π.Κ. | |
 | |
 | |
| Χώρα μέλος | Αυστρία, Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία. Τσεχία, Ιταλία, Ηνωμένο Βασίλειο |
| Τύπος | Πολιτιστικό |
| Κριτήρια | (ii) (iii) |
| Ταυτότητα | 1613 |
| Περιοχή | Ευρώπη και Βόρεια Αμερική |
| Ιστορικό εγγραφής | |
| Εγγραφή | 2021 (44η συνεδρίαση) |
Οι μεγάλες λουτροπόλεις της Ευρώπης είναι είναι ένα διακρατικό μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς που αποτελείται από 11 λουτρόπολης που βρίσκονται σε επτά ευρωπαϊκές χώρες: Μπάντεν (Αυστρία), Σπα (Βέλγιο), Φραντίσκοβι Λάζνιε, Κάρλοβι Βάρι, Μαριάνσκε Λάζνιε (Τσεχία), Βισύ (Γαλλία), Μπατ Εμς, Μπάντεν-Μπάντεν, Μπατ Κίσινγκεν (Γερμανία), Μοντεκατίνι Τέρμε (Ιταλία) και Μπαθ (Ηνωμένο Βασίλειο). Όλες τους αναπτύχθηκαν γύρω από φυσικές πηγές μεταλλικού νερού. Το κοινωνικό και πολιτιστικό φαινόμενο των ευρωπαϊκών λουτροπόλεων άρχισε να διαμορφώνεται τον 18ο αιώνα και κορυφώθηκε τον 19ο και στις αρχές του 20ου.[1] Τα περίτεχνα λουτρά που κατασκευάστηκαν αυτές τις εποχές συχνά περιβάλλονται από κήπους, καζίνο, ξενοδοχεία, θέατρα και βίλες. Από τις 24 Ιουλίου 2021 οι 11 αυτές λουτροπόλεις συμπεριελήφθησαν στον Κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.[2]
Ιστορικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η χρήση φυσικών πηγών μεταλλικού νερού για μπάνιο και για πόση είναι γνωστή από την αρχαιότητα. Από τις αρχές του 18ου αιώνα το φαινόμενο αυτό αναπτύχθηκε ιδιαιτέρως και οδήγησε στην εμφάνιση μεγάλων διεθνών θέρετρων, κυρίως στην Κεντρική Ευρώπη. Γύρω από τις πηγές οικοδομήθηκαν κτήρια και δωμάτια αφιερωμένα σε θεραπείες, χώροι εκγύμνασης, περίτεχνα σιντριβάνια, αντλιοστάσια, κιονοστοιχίες και στοές που έχουν σχεδιαστεί για την καλύτερη εκμετάλλευση των φυσικών πόρων μεταλλικού νερού και την βέλτιστη πρακτική τους χρήση. Οι σχετικές εγκαταστάσεις εξαπλώθηκαν και πολλές φορές περιλαμβάνουν κήπους, πάρκα, αίθουσες συνεδριάσεων, καζίνο, θέατρα, ξενοδοχεία και ιδιωτικές βίλες, δημιουργήθηκαν δε καινοτόμα υδραυλικά συστήματα, εξελίχθηκε η παραγωγή αλάτων, προστέθηκαν τελεφερίκ και σιδηρόδρομοι. Όλα αυτά είναι ενσωματωμένα σε ένα σύνολο αστικού πλαισίου, που περιλαμβάνει ένα προσεκτικά διαχειριζόμενο ψυχαγωγικό και θεραπευτικό περιβάλλον. Όλες αυτές οι υποδομές συνδέονται οπτικά και φυσικά με τα γύρω τοπία τους και είναι πλήρως εναρμονισμένες με το περιβάλλον.[3]
Η πόλη Σπα του ανατολικού Βελγίου, γνωστή για τις ιαματικές πηγές της με θεραπευτικές ιδιότητες. έγινε συνώνυμο κέντρων ευεξίας με υπηρεσίες περιποίησης σώματος, αρχικά στην αγγλική γλώσσα από την οποία πέρασε και σε άλλες.[4]
Το 1987 η πόλη Μπαθ εντάχθηκε αρχικά στον Κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO λόγω των ρωμαϊκών αρχαιοτήτων της και του συγκροτήματος των λουτρών των ιαματικών πηγών που σηματοδότησαν την ανάπτυξη του Μπαθ ως λουτρόπολη.[5]
Το 2006 ξεκίνησε μια προσπάθεια από το Κάρλοβι Βάρι για ένταξη του στα μνημεία της UNESCO, μαζί με άλλες δυο τσέχικες λουτροπόλεις, το Φραντίσκοβι Λάζνιε και το Μαριάνσκε Λάζνιε. Η UNESCO πρότεινε τη διεξαγωγή μιας ευρωπαϊκής μελέτης για τη διερεύνηση των δυνατοτήτων μιας υποψηφιότητας για το σύνολο του ευρωπαϊκού φαινομένου των λουτροπόλεων. Σκοπός ήταν να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός που να επιτρέπει στις χώρες να συνεργάζονται στενά για την προστασία και τη διαχείριση αυτών των πολιτιστικών και φυσικών χώρων κληρονομιάς με κοινά χαρακτηριστικά. Έπειτα από ένα συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στο Μπάντεν-Μπάντεν το 2010, με τίτλο «Ευρωπαϊκά θέρετρα υγείας και ιαματικά λουτρά του 19ου αιώνα», δημιουργήθηκε μια ομάδα εργασίας από τους δημάρχους 16 λουτροπόλεων για τη διεξαγωγή της προτεινόμενης μελέτης. Μια ομάδα ανεξάρτητων διεθνών εμπειρογνωμόνων ανέλαβε να προετοιμάσει μια συγκριτική ανάλυση, να επισκεφθεί τις λουτροπόλεις και να προετοιμάσει ένα φάκελο υποψηφιοτήτων για υποβολή στην UNESCO. Στην τελική γνωμοδότηση 11 από τις 16 λουτροπόλεις κρίθηκαν αντιπροσωπευτικότερες για την απεικόνιση της παγκόσμιας αξίας του φαινομένου αυτού στην Ευρώπη. Η διακρατική αυτή υποψηφιότητα υποβλήθηκε στην UNESCO τον Ιανουάριο του 2019. Τον Μάρτιο του 2020 μια έκθεση αξιολόγησης υποβλήθηκε από το «Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών ICOMOS» και τελικά στις 24 Ιουλίου 2021, στην 44η συνεδρίαση της UNESCO που διεξήχθη στην κινεζική πόλη Φουτσόου, έγινε δεκτή η υποψηφιότητα.[6]
Χαρακτηριστικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι 11 λουτροπόλεις διακρίνονται για τα κάτωθι κοινά χαρακτηριστικά:
- Φυσικές μεταλλικές πηγές και σύνολα λουτρικών εγκαταστάσεων που επιτρέπουν την πρόσβαση στα νερά, όπως λουτρά, αντλιοστάσια, ποτήρια.
- Μέρη για ήπια άσκηση, δηλαδή περπάτημα και περιπάτους σε πλακόστρωτες και στεγασμένες κιονοστοιχίες και στοές και διαμορφωμένα πάρκα και κήπους.
- Χώροι κοινωνικής δραστηριότητας και κοινωνικοποίησης σε αίθουσες ομιλιών και συνεδριάσεων. Στις περισσότερες από τις λουτροπόλεις υπάρχουν καζίνο, θέατρα, όπερες, αίθουσες συναυλιών και χορού.
- Μια σειρά καταλυμάτων για τη φιλοξενία μεγάλου αριθμού επισκεπτών.
- Υποδομές, όπως νοσοκομεία που βασίζονται στις μεταλλικές πηγές, εγκαταστάσεις εμφιάλωσης και εξαγωγής του νερού και των παραπροϊόντων του, εγκαταστάσεις για τη διευκόλυνση της πρόσβασης όπως τελεφερίκ, ποτάμια μεταφορά και σιδηρόδρομοι.
- Θέα: κτίρια και χώροι που συνδέονται οπτικά με τη περιβάλλουσα φύση.
- Τοπία για θεραπευτική αγωγή, δηλαδή ένα καταπράσινο ή δασικό περιβάλλον που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για άσκηση, ως συμβολή στη θεραπεία και για χαλάρωση. Εκτεταμένα δίκτυα μονοπατιών ενδέχεται να συνδέονται με συγκεκριμένες ιατρικές καταστάσεις. Παρέχονταν επίσης γήπεδα γκολφ, τένις και χώροι ιπποδρομιών.[7]
Λίστα των λουτροπόλεων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Πόλη | Χώρα | ID | Εικόνα |
|---|---|---|---|
| Μπάντεν |  Αυστρία
|
1613-001 | 
|
| Σπα |  Βέλγιο
|
1613-002 | 
|
| Φραντίσκοβι Λάζνιε |  Τσεχία
|
1613-003 | 
|
| Κάρλοβι Βάρι | Τσεχία
|
1613-004 | .jpg)
|
| Μαριάνσκε Λάζνιε | Τσεχία
|
1613-005 | _Kolonaden.JPG)
|
| Βισύ |  Γαλλία
|
1613-006 | 
|
| Μπατ Εμς |  Γερμανία
|
1613-007 | 
|
| Μπάντεν-Μπάντεν | Γερμανία
|
1613-008 | 
|
| Μπατ Κίσινγκεν | Γερμανία
|
1613-009 | 
|
| Μοντεκατίνι Τέρμε |  Ιταλία
|
1613-010 | 
|
| Μπαθ | .svg){kind=small} Ηνωμένο Βασίλειο
|
1613-011 | 
|
Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Ευαγγελία Νικολάου – Αλαβάνου, Γεωργία Νικολοπούλου. «Οι λουτροπόλεις του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα» (PDF). greekarchitects. Ανακτήθηκε στις 27 Μαρτίου 2024.
- ↑ «Unesco: Ένδεκα ευρωπαϊκές λουτροπόλεις στη λίστα Παγκόσμιας Κληρονομιάς». ARTI news. 25 Ιουλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 27 Μαρτίου 2024.
- ↑ «The Great Spa Towns of Europe». Επίσημος ιστότοπος της UNESCO. Ανακτήθηκε στις 28 Μαρτίου 2024.
- ↑ «spa». Online Etymology Dictionary. 6 Απριλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2024.
- ↑ «City of Bath». Επίσημος ιστότοπος της UNESCO. Ανακτήθηκε στις 28 Μαρτίου 2024.
- ↑ «Great Spa Towns of Europe». Επίσημος ιστότοπος Great Spa Towns of Europe. Ανακτήθηκε στις 28 Μαρτίου 2024.
- ↑ «Anatomy of a Great Spa Town». Επίσημος ιστότοπος Great Spa Towns of Europe. Ανακτήθηκε στις 28 Μαρτίου 2024.
Βιβλιογραφικές πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- An Introduction to the Great Spa Towns of Europe
- Euronews: Eleven European spa towns honoured by UNESCO