Προβολή πηγαίου κώδικα για τη σελίδα Στέψη του Ναπολέοντα Α΄

[[Αρχείο:Jacques-Louis David, The Coronation of Napoleon edit.jpg|μικρογραφία|''[[Η Χειροτονία του Αυτοκράτορα Ναπολέοντα Α΄ και η Στέψη της Αυτοκράτειρας Ιωσηφίνας]]'', από τον [[Ζακ-Λουί Νταβίντ]] (ολοκληρώθηκε το 1808)]]
Η '''στέψη του Ναπολέοντα''' ως [[Αυτοκράτορας των Γάλλων|Αυτοκράτορα των Γάλλων]] έλαβε χωρα την Κυριακή 2 Δεκεμβρίου 1804 (11 Φριμαίρ, έτος ΙΓ΄ σύμφωνα με το [[Γαλλικό Δημοκρατικό Ημερολόγιο]]) στον [[Παναγία των Παρισίων|Καθεδρικό Ναό της Παναγίας των Παρισίων]]. Σήμανε «την εκδήλωση της σύγχρονης αυτοκρατορίας» και ήταν ένα «διάφανο τμήμα της σύγχρονης προπαγάνδας».<ref name="PorterfieldSiegfried2006">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=Pt1KApT_bBsC&pg=PA4|title=Staging empire: Napoleon, Ingres, and David|last2=Siegfried|first2=Susan L.|publisher=Penn State Press|year=2006|isbn=978-0-271-02858-3|location=Pennsylvania|page=4|last1=Porterfield|first1=Todd Burke}}</ref>
[[Αρχείο:This stool was part of a set made for the reception of Napoleon by the corps legislatif after his coronation as emperor. Made in the workshop of Jacob-Desmalter. Designed by Bernard Poyet. 1805 CE. The Victoria and Albert Museum, London.jpg|thumb|Το σκαμνί αυτό ήταν μέρος της υποδοχής του Ναπολέοντα από τα νομοθετικά σώματα (corps legislatif) μετά την στέψη του ως αυτοκράτορα. Κατασκευάστηκε στο εργαστήριο του Γιακόμπ-Ντεμαλτέ και σχεδιάστηκε από τον Μπερνάρ Πουαγιέ. 1805. [[Μουσείο Βικτώριας και Αλβέρτου]], Λονδίνο.]]
Ο [[Ναπολέων Α΄ της Γαλλίας|Ναπολέων]] ήθελε να εγκαθιδρύσει τη νομιμότητα στην Αυτοκρατορική βασιλεία του, με τη νέα βασιλική οικογένεια του και τη νέα αριστοκρατία. Έτσι, σχεδίασε μια νέα τελετή στέψης που ήταν διαφορετική από αυτές που πραγματοποιούνταν [[Στέψη της Γαλλικής μοναρχίας|για τους βασιλείς της Γαλλίας]]. Στην παραδοσιακή τελετή στέψης, οι βασιλείς πραγματοποιούσαν τελετή μύησης (''sacre'') αντί για στέψη. Στη μύηση, το [[χρίσμα]] απονεμόταν από τον [[Ρωμαιοκαθολική Αρχιεπισκοπή της Ρενς|αρχιεπίσκοπο της Ρενς]] στη [[Καθεδρικός Ναός της Ρενς|Παναγία της Ρενς]].<ref name="Englund2005"/> Η τελετή του Ναπολέοντα ήταν ιερή τελετή που διεξήχθη στο μεγάλο καθεδρικό ναό του Παρισιού παρουσία του [[Πάπας Πίος Ζ΄|Πάπα Πίου Ζ΄]]. Ο Ναπολέων συγκέντρωσε πληθώρα διαφορετικών τελετουργικών και εθίμων, στα οποία περιλαμβανόταν πτυχές της [[Δυναστεία των Καρολιδών|Καρολιδικής]] παράδοσης, του [[Παλαιό Καθεστώς|παλαιού καθεστώτος]] και της [[Γαλλική Επανάσταση|Γαλλικής Επανάστασης]], συνδυασμένα σε πολυτελή χλιδή.<ref>Dwyer 2015</ref> Σύμφωνα με τον κυβερνητικό προϋπολογισμό, το συνολικό κόστος ήταν πάνω από 8,5 εκατομμύρια γαλλικά φράγκα.<ref>{{Cite book|title=The Age of Napoleon|first=Susan Punzel|last=Conner|publisher=Greenwood Publishing Group|isbn=9780313320149|year=2004|location=Westport, Connecticut|page=48|url=https://books.google.gr/books?id=WPkgXITA09EC&pg=PA48}}</ref>

Στις 18 Μαΐου 1804 το [[Sénat conservateur]] εμπιστεύθηκε την Δημοκρατική κυβέρνηση της [[Πρώτη Γαλλική Δημοκρατία|Πρώτης Γαλλικής Δημοκρατίας]] σε έναν Αυτοκράτορα, και στη συνέχεια ακολούθησαν οι προετοιμασίες για τη [[στέψη]]. Η άνοδος του Ναπολέοντα στη θέση του Αυτοκράτορα εγκρίθηκε συντριπτικά από τους Γάλλους πολίτες στο [[γαλλικό συνταγματικό δημοψήφισμα του 1804]]. Μεταξύ των κινήτρων του Ναπολέοντα για την στέψη του ήταν η απόκτηση κύρους σε διεθνείς [[Μοναρχία|βασιλικούς]] και [[Καθολική Εκκλησία|καθολικούς]] κύκλους  και η τοποθέτηση των θεμελίων για μια μελλοντική δυναστεία.<ref name="Englund2005">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=N-ZJbxGwU4cC|title=Napoleon: A Political Life|last=Englund|first=Steven|publisher=Harvard University Press|year=2004|isbn=978-0-674-01803-7|location=USA|page=}}</ref>{{rp|243}}

==Προετοιμασίες==
Ο Ναπολέων δεν επιθυμούσε να είναι μονάρχης του [[Παλαιό Καθεστώς|Παλαιού Καθεστώτος]], και ανέφερε πως «Το να είσαι βασιλιάς είναι να κληρονομείς παλιές ιδέες και γενεαλογία. Δεν θέλω να κατάγομαι από κανέναν». Σύμφωνα με τον [[Λουί Κονστάντ Βαϊρύ]], ο Ναπολέων ξύπνησε στις 8 πμ. Υπό τον ήχο των κανονιοβολισμών, αναχώρησε για το [[Παλάτι του Κεραμεικού]] στις 11 πμ φορώντας ένα λευκό [[Βελούδo|βελούδινο]] γιλέκο με χρυσό κέντημα και διαμαντένια κουμπιά, έναν κόκκινο βελούδινο χιτώνα και ένα κοντό μάλλινο παλτό με [[σατινέ]] επένδυση. Φορούσε στεφάνι από φύλλα δάφνης.<ref name="Junot1836">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=RvgsAAAAYAAJ|title=Memoirs of Napoleon, his court and family|last=Junot|first=Laure, duchesse d'Abrantès|publisher=R. Bentley|year=1836|volume=2|location=London}}</ref>{{rp|54}} Ο αριθμός των θεατών, όπως υπολογίζεται από τον Βαϊρύ, ήταν μεταξύ τεσσάρων και πέντε χιλιάδων, εκ των οποίων πολλοί βρισκόταν στις θέσεις τους όλη τη νύχτα, και εν μέσω βροχοπτώσεων που σταμάτησαν το πρωί.<ref name="Wairy1895"/>{{rp|301}}

==Τελετή==
[[Αρχείο:Médaille célébrant le sacre de Napoléon Ier par Pie VII.jpg|thumb|Αναμνηστικό νόμισμα με την εικόνα του [[Πάπας Πίος Ζ΄|Πίου Ζ΄]] στη μια πλευρά και την [[Παναγία των Παρισίων]] στην άλλη. Σημειώνεται πως η ημερομηνία αναγράφεται τόσο σύμφωνα με το [[Γρηγοριανό ημερολόγιο|Γρηγοριανό]] όσο και με το [[Γαλλικό Δημοκρατικό Ημερολόγιο|Γαλλικό Επαναστατικό]] ημερολόγιο.]]
[[Αρχείο:Early flight 02561u (6).jpg|thumb|upright|Το αερόστατο της τελετής.]]
Η τελετή ξεκίνησε στις 9 πμ όταν η Παπική πομπή ξεκίνησε από το Παλάτι του Κεραμεικού. Στην κορυφή της πομπής βρισκόταν επίσκοπος πάνω σε [[μουλάρι]] ο οποίος κρατούσε ψηλά τον [[Σταυρός|σταυρό]] του Πάπα.<ref name="NC">{{Cite web|url=http://www.georgianindex.net/Napoleon/coronation/coronation.html|title=Napoleon's Coronation as Emperor of the French |website=www.georgianindex.net|accessdate=2017-06-24 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170603230054/http://www.georgianindex.net/Napoleon/coronation/coronation.html|archivedate=2017-06-03|url-status=dead}}</ref> Ο Πάπας εισήλθε πρώτος στη Παναγία των Παρισίων, υπό τον ύμνο ''Tu es Petrus'', και έλαβε την θέση του σε θρόνο κοντά στον υψηλό βωμό.<ref name="Junot1836"/> Η άμαξα του Ναπολέοντα και της [[Ιωσηφίνα ντε Μπωαρναί|Ιωσηφίνας]] σέρνονταν από οκτώ άλογα με δάφνες και συνοδευόταν από [[Ιππότες γρεναδιέροι της Αυτοκρατορικής Φρουράς|γρεναδιέρους]] (grenadiers à cheval) και [[Χωροφύλακες της Αυτοκρατορικής Φρουράς|χωροφύλακες]] (gendarmes d'élite) της Αυτοκρατορικής Φρουράς.<ref>{{Cite book|title=Histoire des religions et des moeurs de tous les peuples du monde|first=|last=|publisher=A. Bellin|year=1819|volume=5|location=Paris|page=91|url=https://books.google.gr/books?id=QeFIAAAAcAAJ&pg=RA1-PA91}}</ref> Η διμερής τελετή έλαβε χώρα σε διαφορετικές πλευρές του ναού για να δοθεί έμφαση στην αποσύνδεση των θρησκευτικών και των κοσμικών πτυχών. Ένα μη επανδρωμένο αερόστατο, φωτισμένο με 3.000 κεριά σε σχήμα του βασιλικού στέμματος, απογειώθηκε από τη μπροστινή πλευρά του ναού της Παναγίας των Παρισίων κατά την διάρκεια της εορτής.<ref name="NC"/>
[[Αρχείο:Napoleon in Coronation Robes.png|thumb|upright|left|Ο Ναπολέων με τη ένδυση της στέψης από τον [[Φρανσουά Ζεράρ]]]]

Προτού εισέλθει στην Παναγία των Παρισίων, ο Ναπολέοντας περιβαλλόταν από έναν μακρύ λευκό σατινέ χιτώνα κεντημένο με χρυσή κλωστή ενώ η Ιωσηφίνα φορούσε παρομοίως ένα λευκό σατινέ φόρεμα αυτοκρατορικού ύφους κεντημένο με χρυσή κλωστή. Κατά την διάρκεια της στέψης ήταν ντυμένος επίσημα με βαρύ μανδύα στέψης, από κόκκινο βελούδο και επένδυση δέρματος [[ερμίνα]]ς. Το βελούδο καλυπτόταν από κεντημένες χρυσές μέλισσες, οι οποίες σχεδιάστηκαν με βάση τις χρυσές μέλισσες που βρισκόταν στα εμβλήματα που ανακαλύφθηκαν στον Μεροβίγγειο τάφο του [[Χιλδέριχος Α΄|Χιλδέριχου Α΄]]. Ήταν σύμβολο που συνέδεε το παρελθόν των Βουρβόνων και συνέδεε τη νέα δυναστεία με τους αρχαίους [[Μεροβίγγειοι|Μεροβίγγειους]]. Η μέλισσα αντικατέστησε το [[fleur-de-lis]] στα αυτοκρατορικά παραπετάσματα και ενδύματα. Ο μανδύας ζύγιζε τουλάχιστον 3,6 κιλά (8 λίβρες) και στηριζόταν από τέσσερις αξιωματούχους.<ref name="Wairy1895">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=masUAAAAYAAJ|title=Recollections of the private life of Napoleon|last=Wairy|first=Louis Constant|publisher=The Merriam company|year=1895|volume=1|location=UK}}</ref>{{rp|299}} Η Ιωσηφίνα ήταν παράλληλα ντυμένη επίσημα με παρόμοιο κόκκινο βελούδινο μανδύα κεντημένο με μέλισσες με χρυσή κλωστή και επένδυση δέρματος ερμίνας, η οποία στηριζόταν από τις τρεις αδελφές του Ναπολέοντα.{{refn|Υπάρχει μια ανέκδοτη αναφορά η οποία αναφέρει πως μόλις η Ιωσηφίνα έφτασε στην κορυφή των σκαλοπατιών του υψηλού βωμού στέψης, οι αδελφές του Ναπολέοντα τράβηξαν απότομα τον μανδύα της, κάτι που την έκανε να χάσει για λίγο την ισορροπία της, χωρίς όμως να πέσει.<ref>{{cite book|url=https://books.google.gr/books?id=0DFvjmvJlm0C&pg=PA229|title=The Secret Life of Josephine: Napoleon's Bird of Paradise|last=Erickson|first=Carolly|publisher=Macmillan|date=2008|page=229}}</ref>|group="nb"}} Υπήρχαν δύο ορχήστρες με τέσσερις χορωδίες, πολυάριθμες [[Στρατιωτική μπάντα|στρατιωτικές μπάντες]] που έπαιζαν ηρωικά εμβατήρια και πάνω από τρεις χιλιάδες μουσικοί.<ref name="Wairy1895"/>{{rp|302}} 400μελής χορωδία ερμήνευσε τα "Mass" και "[[Te Deum]]". Λόγω της καταστροφής του παραδοσιακού βασιλικού στέμματος κατά την διάρκεια της [[Γαλλική Επανάσταση|Γαλλικής Επανάστασης]], το αποκαλούμενο [[Στέμμα του Ναπολέοντα]], κατασκευάστηκε για να μοιάζει με μεσαιωνικό και είχε την ονομασία «στέμμα του Καρλομάγνου» για την περίσταση αυτή.<ref name="Junot1836"/>{{rp|55}} Βρισκόταν στον βωμό κατά την διάρκεια της τελετής. Ενώ το στέμμα ήταν καινούριο, το [[σκήπτρο]] φημολογείται πως ανήκε στον [[Κάρολος Ε΄ της Γαλλίας|Κάρολο Ε΄]] και το σπαθί στον [[Φίλιππος Γ΄ της Γαλλίας|Φίλιππο Γ΄]].
[[Αρχείο:Ingres, Napoleon on his Imperial throne.jpg|thumb|upright|''[[Ο Ναπολέων Α΄ στον Αυτοκρατορικό Θρόνο του]]'' από τον [[Ζαν Ωγκύστ Ντομινίκ Ενγκρ]], 1806]] 
Η στέψη ξεκίνησε με την απαγγελία του ύμνου, ''[[Veni Creator Spiritus]]'', συνοδευόμενο από τον στίχο «Κύριε, στείλε το Πνεύμα σου» και ως απάντηση, «Και ανανέωσε την όψη της γης», μαζί με την προσευχή της Νηστείας της [[Πεντηκοστή]]ς, «Ο Θεός, ο οποίος δίδαξε τις καρδιές των πιστών σας δίνοντας τους το φως του Αγίου Πνεύματος,...». Μετά η ακόλουθη προσευχή, «Παντοδύναμος, αιώνιος Θεός, δημιουργός των πάντων...».{{refn|Με την αντικατάσταση της λέξης «αυτοκράτορας» αντί για «βασιλιάς» και την προσθήκη των λέξεων «και της συντρόφου του» στην αρχική προσευχή του παραδοσιακού γαλλικού τελετουργικού στέψεων.<ref name="Woolley1915">{{cite book|last=Woolley|first=Reginald Maxwell|title=Coronation Rites|url=https://books.google.com/books?id=gcs7AAAAIAAJ&pg=PA106|year=1915|publisher=Cambridge University Press|pages=106–107}}</ref>|group="nb"}} Κατά την διάρκεια της [[Λιτανεία των Αγίων|Λιτανείας των Αγίων]], ο Αυτοκράτορας και η Αυτοκράτειρα παρέμειναν καθήμενοι, γονατίζοντας μόνο για ικετεύσεις. Ο Αυτοκράτορας και η Αυτοκράτειρα ήταν και οι δύο αλειμμένοι στο κεφάλι και τα χέρια τους με [[χρίσμα]]–ο Αυτοκράτορας με τις προσευχές, «Θεέ, Υιέ του Θεού...»<ref name="Woolley1915"/> και «Θεέ που οδήγησες στον θρίαμβο του Αζαήλ επί των Συρίων...»,<ref name="Woolley1915"/> και η Αυτοκράτειρα με την προσευχή, «Θεέ, Πατέρα της αιώνιας δόξας...»—ενώ την ίδια ώρα ψελνόταν το [[αντίφωνο]] «Ζάντοκ ο ιερεύς...». Τότε ξεκίνησε το "Mass". Μετά από απαίτηση του Ναπολέοντα, η [[προσευχή]] της Παρθένου Μαρίας (ως προστάτιδος του ναού) ψάλθηκε αντί της προσευχής της ημέρας. Μετά την επιστολή τα αυτοκρατορικά σύμβολα ευλογήθηκαν ένα προς ένα,{{refn|Οι ευλογίες για το σπαθί, τα δαχτυλίδια, τα γάντια, την Χείρα της Δικαιοσύνης και το σκήπτρο ήταν μέρος του ''Cérémoniel françois'', ενώ η ευλογία της σφαίρας συντέθηκε ειδικά για την περίσταση.<ref name="Woolley1915"/>|group="nb"}} και παραδόθηκαν{{refn|Οι φόρμες της παράδοσης του σπαθιού, των δαχτυλιδιών, της Χείρας της Δικαιοσύνης και του σκήπτρου ήταν επίσης μέρος του ''Cérémoniel françois'', ενώ αυτές για την παράδοση των μανδυών και της Σφαίρας συντέθηκαν ειδικά για την περίσταση.<ref name="Woolley1915"/>|group="nb"}} στον Αυτοκράτορα και την Αυτοκράτειρα.{{refn|Οι φόρμες για την παράδοση των δαχτυλιδιών και των μανδυών ήταν στον πληθυντικό μιας και δινόταν ταυτόχρονα στον Αυτοκράτορα και την Αυτοκράτειρα.<ref name="Woolley1915"/>|group="nb"}}  
[[Αρχείο:Robe de la comtesse Bérenger au sacre de Napoléon.PNG|thumb|left |Το τελικό ένδυμα της Στέψης του Ναπολέοντα / Κόμισσα Μπερενζέ, σύζυγος του Κόμη Ζαν Μπερενζέ (1767-1850)]]
Τη στιγμή της στέψης όταν ο Πάπας ανέφερε, «Παρέλαβε το αυτοκρατορικό στέμμα...», ο Ναπολέων γύρισε και απομάκρυνε το στεφάνι δάφνης από το κεφάλι του, τοποθετώντας το στέμμα στην θέση του και στη συνέχεια έστεψε την γονατίζουσα Ιωσηφίνα με ένα μικρό στέμμα πάνω από έναν σταυρό, τον οποίο είχε τοποθετήσει αρχικά στο κεφάλι του.<ref name="Woolley1915"/> Οι επικριτές του Ναπολέοντα αναφέρουν πως άρπαξε το στέμμα από τον Πάπα, και πως η πράξη αυτή έδειχνε απίστευτη αλαζονεία. Ο Ναπολέων συμβόλιζε πως γινόταν αυτοκράτορας με βάση τις δικές του αξίες και την θέληση του λαού, και όχι λόγω θρησκευτικής χειροτονίας. Ο Πάπας γνώριζε για την κίνηση αυτή από την αρχή και δεν είχε αντίρρηση.<ref>{{Cite book|title=Napoleon for Dummies|url=https://archive.org/details/napoleonfordummi0000mark|last=Markham|first=J. David|publisher=John Wiley & Sons Inc|year=2005|isbn=9780764597985|location=Foster City, USA|page=[https://archive.org/details/napoleonfordummi0000mark/page/286 286]}}</ref><ref>{{Cite book|title=Napoleon|last=Cronin|first=Vincent|publisher=Harpercollins|year=1971|location=UK|page=250}}</ref> Στην ενθρόνιση του Ναπολέοντα ο Πάπας είπε, «Ο Θεός ας σε χρίσει στον θρόνο αυτό και ο Χριστός ας σου δώσει την δύναμη να κυβερνήσεις μαζί του το αιώνιο βασίλειο του». Όντας περιορισμένος, ο Πίος Ζ΄ αναφώνησε την [[Λατινική γλώσσα|Λατινική]] φράση ''Vivat imperator in aeternum!'' («Μακάρι ο Αυτοκράτορας να ζήσει για πάντα!»), που επαναλήφθηκε από όλες τις χορωδίες, ενώ στη συνέχεια ακολούθησε το "Te Deum". Με τα χέρια του στην [[Βίβλο]], ο Ναπολέων ορκίστηκε: 
:«Ορκίζομαι να διατηρήσω την ακεραιότητα της επικράτειας της Δημοκρατίας, να σέβομαι και να επιβάλω τον σεβασμό για [[Σύμφωνο του 1801|το Σύμφωνο]], και την ελευθερία της θρησκείας, την ισότητα των δικαιωμάτων, την πολιτική και αστική ελευθερία, το αμετάκλητο της πώλησης εθνικών γαιών. Ορκίζομαι να μην αυξήσω τους φόρους παραβλέποντας τους νόμους, να διατηρήσω τον θεσμό της [[Εθνικό Τάγμα της Λεγεώνας της Τιμής|Λεγεώνας της Τιμής]] και να κυβερνώ με μοναδικό συμφέρον την ευτυχία και την δόξα του γαλλικού λαού».<ref name="Englund2005"/>{{rp|245}} Το κείμενο παρουσιάστηκε στον Ναπολέοντα από τον Πρόεδρο της Γερουσίας, τον Πρόεδρο της Βουλής και τον γηραιότερο Πρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας. Μετά την ορκωμοσία παρουσιάστηκαν τα νέα [[Διάσημο|διάσημα]]: «Ο τρις δοξασμένος και τρις αύγουστος Αυτοκράτορας Ναπολέοντας στέφθηκε και ενθρονίστηκε. Ο Αυτοκράτορας να μακροημερεύσει!» Κατά την διάρκεια των επιδοκιμασιών του πλήθους ο Ναπολέων, περιτριγυρισμένος από αξιωματικούς, αποχώρησε από το ναό ενώ η χορωδία έψαλλε "Domine salvum fac imperatorem nostrum Napoleonem"—«Ο Θεός να σώσει τον Αυτοκράτορα μας Ναπολέων».

Μετά την στέψη ο Αυτοκράτορας παρουσίασε τα αυτοκρατορικά σύμβολα σε κάθε ένα από τα συντάγματα του.

==Σημειώσεις==
<references group="nb"/>

==Παραπομπές==
<references/>

==Βιβλιογραφία==
{{Commonscat}}
* Dwyer, Philip. "Citizen Emperor’: Political Ritual, Popular Sovereignty and the Coronation of Napoleon I,"  ''History'' (2015) 100#339 σσ. 40–57, [http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/1468-229X.12089/full διαδικτυακά]
*Masson, Frederic; Cobb. Frederic (μτφρ.). ''Napoleon and his Coronation''. London, 1911

[[Κατηγορία:Ιστορία της Γαλλίας]]