Μέθοδος σκληρότητας Τζάνκα
Η μέθοδος σκληρότητας Τζάνκα (αγγλ. Janka test), η οποία καθιερώθηκε από τον Αυστριακό Γκάμπριελ Τζάνκα[1] (1864–1932) και χρησιμοποιείται για τη μέτρηση της σκληρότητας του ξύλου. Μ' αυτήν υπολογίζεται η δύναμη (φορτίο), σε Νιούτον (N), που απαιτείται, ώστε μία ανοξείδωτη ατσάλινη σφαίρα (διαμέτρου ακριβώς 11,28 χιλ.) να εισχωρήσει κατά το ήμισυ της διαμέτρου της μέσα στη μάζα ενός δοκιμίου ξύλου. Το δοκίμιο ευρίσκεται σε κατάσταση ξηρή στον αέρα (υγρασία 12%) και έχει ρόζους.[2]
Τυπική χρήση αυτής της μεθόδου υπάρχει συνήθως σε παρκέτα, αθλητικά δάπεδα, δάπεδα διαφορετικών χρήσεων, εξωτερικά δάπεδα τύπου ντεκ (deck) στα οποία η σκληρότητα παίζει καθοριστικό ρόλο. Για να μετρηθεί ένα δοκίμιο με αυτή τη μέθοδο, θα πρέπει να έχει πάχος περίπου 6–8 χιλιοστόμετρα, βάσει του Αμερικανικού προτύπου ASTM D1037.[3]
Η σκληρότητα επηρεάζεται από την κατεύθυνση των ινών του ξύλου. Όταν η μέθοδος αυτή μετράει τη σκληρότητα του ξύλου κάθετα στις ίνες του, δηλ. σε κατεύθυνση είτε ακτινική είτε εφαπτομενική, τότε ονομάζεται πλευρική σκληρότητα (αγγλ. side hardness). Σπάνια μετριέται και η σκληρότητα στην εγκάρσια τομή του ξύλου (βλ. σόκορο). Η σκληρότητα πλευρικά μπορεί, ανάλογα, να ονομάζεται είτε ακτινική σκληρότητα είτε εφαπτομενική σκληρότητα, αν και η διαφορά των δύο είναι εντελώς ασήμαντη και πολύ συχνά παραβλέπεται.
Τα αποτελέσματα της μεθόδου Τζάνκα, λόγω σύγχυσης σε πολλές των περιπτώσεων, δύναται να εκφράζονται (σε Φορτίο) με διαφορετικό τρόπο, λ.χ. στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής η μονάδα είναι lbf, στη Σουηδία είναι πάντα σε kgf, ενώ στην Αυστραλία, η μονάδα είναι είτε N, είτε kN.[4]
Παρακάτω παρουσιάζονται τιμές σκληρότητας Τζάνκα για πολλά διαφορετικά είδη ξυλείας, οι οποίες μετρήθηκαν εργαστηριακά με βάση το πρότυπο ASTM 1037-12. Οι κατωτέρω τιμές δεν είναι απόλυτες, είναι γενικότερα «μέσες τιμές», και είναι συγκριτικές μεταξύ των διαφόρων ειδών.
Τιμές της πλευρικής σκληρότητας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Είδη ξύλου | Φορτίο: σε lbf (ή N) | |
|---|---|---|
| Australian Buloke[5] | 5,060 lbf (22,500 N) | |
| Schinopsis brasiliensis, Quebracho[6] | 4,800 lbf (21,000 N) | |
| Schinopsis balansae, Quebracho Colorado[7] | 4,570 lbf (20,300 N) | |
| Lignum vitae, Pockenholz | 4,500 lbf (20,000 N) | |
| Anadenanthera colubrine, Piptadenia Macrocarpa, Curupay, Angico Preto, Brazilian Tiger Mahogany | 3,840 lbf (17,100 N) | |
| Snakewood | 3,800 lbf (17,000 N) | |
| Brazilian Olivewood | 3,700 lbf (16,000 N) | |
| Έβενος Βραζιλίας | 3,700 lbf (16,000 N) | |
| Ipê, Brazilian Walnut | 3,684 lbf (16,390 N) | |
| African Pearwood, Moabi | 3,680 lbf (16,400 N) | |
| Grey Ironbark | 3,664 lbf (16,300 N) | |
| Κερασιά Βολιβίας | 3,650 lbf (16,200 N) | |
| Lapacho | 3,640 lbf (16,200 N) | |
| Sucupira, Brazilian Chestnut | 3,417 lbf (15,200 N) | |
| Kingwood[8] | 3,340 lbf (14,900 N) | |
| Ironwood | 3,260 lbf (14,500 N) | |
| Έβενος | 3,220 lbf (14,300 N) | |
| Massaranduba, Brazilian Redwood | 3,190 lbf (14,200 N) | |
| Pterogyne nitens, Yvyraro | 3,040 lbf (13,500 N) | |
| Bamboo floor, Strand Woven Bamboo | 3,000 lbf (13,000 N) | |
| Cocobolo | 2,960 lbf (13,200 N) | |
| Bloodwood | 2,900 lbf (13,000 N) | |
| Boxwood | 2,840 lbf (12,600 N) | |
| Eucalyptus resinifera, Red Mahogany | 2,697 lbf (12,000 N) | |
| Δρυς Βιρτζίνιας, Live Oak | 2,680 lbf (11,900 N) | |
| Καστανιά Νοτ. ΗΠΑ | 2,670 lbf (11,900 N) | |
| Spotted Gum | 2,473 lbf (11,000 N) | |
| Hymenaea courbaril, Jatoba | 2,350 lbf (10,500 N) | |
| Mesquite | 2,345 lbf (10,430 N) | |
| Golden Teak | 2,330 lbf (10,400 N) | |
| Guatambú, Kyrandy | 2,240 lbf (10,000 N) | |
| Μαόνι Ονδούρας, Honduran Rosewood | 2,200 lbf (9,800 N) | |
| Pterocarpus macrocarpus, Pradoo | 2,170 lbf (9,700 N) | |
| Brazilian Koa | 2,160 lbf (9,600 N) | |
| Brushbox | 2,135 lbf (9,500 N) | |
| Osage Orange[9] | 2,040 lbf (9,100 N) | |
| Karri | 2,030 lbf (9,000 N) | |
| Ευκάλυπτος Αυστραλίας, Sydney Blue Gum | 2,023 lbf (9,000 N) | |
| Bubinga | 1,980 lbf (8,800 N) | |
| Cameron | 1,940 lbf (8,600 N) | |
| Tallowwood | 1,933 lbf (8,600 N) | |
| Merbau | 1,925 lbf (8,560 N) | |
| Amendoim | 1,912 lbf (8,500 N) | |
| Jarrah | 1,910 lbf (8,500 N) | |
| Purpleheart | 1,860 lbf (8,300 N) | |
| Goncalo alves, Tigerwood | 1,850 lbf (8,200 N) | |
| Hickory, Ψευδοκαρυδιά | 1,820 lbf (8,100 N) | |
| Afzelia, Doussie | 1,810 lbf (8,100 N) | |
| Castello boxwood | 1,810 lbf (8,100 N) | |
| Bangkirai | 1,798 lbf (8,000 N) | |
| Rosewood, Παλίσανδρος | 1,780 lbf (7,900 N) | |
| Padauk Αφρικής | 1,725 lbf (7,670 N) | |
| Dalbergia melanoxylon, Blackwood | 1,720 lbf (7,700 N) | |
| Merbau | 1,712 lbf (7,620 N) | |
| Kempas | 1,710 lbf (7,600 N) | |
| Robinia, Ψευδοακακία | 1,700 lbf (7,600 N) | |
| Οξιά Δασική | 1,686 lbf (7,500 N) | |
| Κόκκινη Μουριά | 1,680 lbf (7,500 N) | |
| Wenge | 1,630 lbf (7,300 N) | |
| Tualang | 1,624 lbf (7,220 N) | |
| Zebrawood | 1,575 lbf (7,010 N) | |
| Timborana | 1,570 lbf (7,000 N) | |
| Peroba | 1,557 lbf (6,930 N) | |
| Sapele, Sapelli | 1,510 lbf (6,700 N) | |
| Curupixa | 1,490 lbf (6,600 N) | |
| Σημύδα (Γλυκιά) | 1,470 lbf (6,500 N) | |
| Σκληρό Σφενδάμι | 1,450 lbf (6,400 N) | |
| Καρυδιά Καραϊβικής | 1,390 lbf (6,200 N) | |
| Kentucky coffee tree | 1,390 lbf (6,200 N) | |
| Bamboo | 1,380 lbf (6,100 N) | |
| Callitris, Κυπαρίσσι Αυστραλίας | 1,375 lbf (6,120 N) | |
| Quercus alba, Λευκή Δρυς | 1,360 lbf (6,000 N) | |
| Δρυς Τασμανίας | 1,350 lbf (6,000 N) | |
| Ribbon Gum | 1,349 lbf (6,000 N) | |
| Φράξος, Δεσποτάκι | 1,320 lbf (5,900 N) | |
| Οξιά ΗΠΑ | 1,300 lbf (5,800 N) | |
| Κόκκινη Δρυς | 1,290 lbf (5,700 N) | |
| Caribbean Heart Pine | 1,280 lbf (5,700 N) | |
| Keruing | 1,270 lbf (5,600 N) | |
| Iroko | 1,260 lbf (5,600 N) | |
| Movingui | 1,230 lbf (5,500 N) | |
| Heart pine | 1,225 lbf (5,450 N) | |
| Carapa, Brazilian Mesquite | 1,220 lbf (5,400 N) | |
| Λάρικα | 1,200 lbf (5,300 N) | |
| Bamboo | 1,180 lbf (5,200 N) | |
| Teak, Τικ | 1,155 lbf (5,140 N) | |
| Ευκάλυπτος Βραζιλίας, Rose Gum | 1,125 lbf (5,000 N) | |
| Λευκή Δρυς[10] | 1,120 lbf (5,000 N) | |
| Makore | 1,100 lbf (4,900 N) | |
| Σιβηρική Λάρικα | 1,100 lbf (4,900 N) | |
| Καρυδιά Περού | 1,080 lbf (4,800 N) | |
| Boreal | 1,023 lbf (4,550 N) | |
| Μαύρη Καρυδιά ΗΠΑ | 1,010 lbf (4,500 N) | |
| Κερασιά | 995 lbf (4,430 N) | |
| Prunus serotina, Μαύρη Κερασιά | 950 lbf (4,200 N) | |
| Κόκκινο Σφενδάμι[11] | 950 lbf (4,200 N) | |
| Boire | 940 lbf (4,200 N) | |
| Σημύδα | 910 lbf (4,000 N) | |
| Κόκκινος Κέδρος (Ανατ. ΗΠΑ) | 900 lbf (4,000 N) | |
| Καρολίνα Πάιν (Πεύκο) | 870 lbf (3,900 N) | |
| Leopardwood | 840 lbf (3,700 N) | |
| Αφρικάνικο Μαόνι | 830 lbf (3,700 N) | |
| Μαόνι Αμερικής, Honduran Mahogany | 800 lbf (3,600 N) | |
| Araucaria angustifolia, Parana | 780 lbf (3,500 N) | |
| Κοινό Σφενδάμι | 770 lbf (3,400 N) | |
| Σφενδάμι negundo | 720 lbf (3,200 N) | |
| Guibourtia ehie, Shedua | 710 lbf (3,200 N) | |
| Ακτινωτή πεύκη, Radiata Pine[12] | 710 lbf (3,200 N) | |
| Σφενδάμι, Silver Maple[13] | 700 lbf (3,100 N) | |
| Πιτς Πάιν (Loblolly Pine) | 690 lbf (3,100 N) | |
| Όρεγκον Πάιν, Ψευδοτσούγκα | 660 lbf (2,900 N) | |
| Άρκευθος (Δυτ. ΗΠΑ) | 626 lbf (2,780 N) | |
| Κόκκινη κλήθρα | 590 lbf (2,600 N) | |
| Λάρικα | 590 lbf (2,600 N) | |
| Καστανιά | 540 lbf (2,400 N) | |
| Πόπλαρ (Λιριόδενδρο) | 540 lbf (2,400 N) | |
| Τσούγκα, Hemlock | 500 lbf (2,200 N) | |
| Λευκό πεύκο, Δυτ. ΗΠΑ | 420 lbf (1,900 N) | |
| Φλαμούρι | 410 lbf (1,800 N) | |
| Λευκό πεύκο Αμερικής | 380 lbf (1,700 N) | |
| Cuipo[14] | 75 lbf (330 N) | |
| Ochroma pyramidale[14] | 70 lbf (310 N) | |
| Μπάλσα, Balsa[14] | 22 lbf (98 N) | |
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ https://www.geschichtewiki.wien.gv.at/Gabriel_Janka
- ↑ https://www.wood-database.com/wood-articles/janka-hardness/ Janka test, πηγή: www.wood-database.com
- ↑ «What is the Janka Hardness Scale». Avant Garde Flooring. 10 Μαρτίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2019.
- ↑ Pedersen, Jason. «The Janka Hardness Test». Low Cost Flooring. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 18 Μαρτίου 2016.
- ↑ Morlan, Johnny W. «Wood Species Janka Hardness Scale/Chart By Common/Trade Name A–J». The World's Top 125 Known Softest/Hardest Woods. Morlan wood gifts. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Απριλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 2011.
- ↑ «Global Species». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2018.
- ↑ «Quebracho». Lumber identification. The Wood Database. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2021.
- ↑ «Kingwood». Lumber identification. The Wood Database.
- ↑ «Red Maple». Lumber identification. The Wood Database. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Αυγούστου 2016. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2021.
- ↑ «English Oak». The Wood Database. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 28 Αυγούστου 2015.
- ↑ Wood charts, http://www.customworkshop.biz/wood_charts.html, ανακτήθηκε στις 2018-11-30.
- ↑ «Radiata Pine». Lumber identification. The Wood Database. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Αυγούστου 2016. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2021.
- ↑ «Silver Maple». Lumber identification. The Wood Database. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Αυγούστου 2016. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2021.
- ↑ 14,0 14,1 14,2 Wiepking, C. A.; Doyle, D. V. (November 1955). Strength and related properties of Balsa and Quipo woods. UISDA Forest Service, Forest Products Laboratory, σελ. 27–28. Report No. 1511. http://ir.library.oregonstate.edu/xmlui/handle/1957/1239. The record softness of 22 lbf is often falsely ascribed to quipo, but all such reports appear to be a misreading of figures 15 and 16 from this primary source, which makes clear that measurement is of balsa, and the softest quipo measured was 46 lbf tangential, 38 lbf radial.