Εικονοστάσιο (τέμπλο)

Εικονοστάσι ορθόδοξου ρωσικού ναού

Για άλλες χρήσεις δείτε εικονοστάσιο

Το εικονοστάσιο ή τέμπλο είναι ένα Βυζαντινής καταγωγής αρχιτεκτονικό μοτίβο, το οποίο είναι χαρακτηριστικό των Ανατολικών Εκκλησιών. Έτσι ονομάζεται στους Ορθόδοξους ιερούς ναούς μια ξύλινη ή μαρμάρινη κατασκευή, η οποία χωρίζει τον κυρίως ναό από το Ιερό Βήμα.

Η επικοινωνία ιερού Βήματος και κυρίως ναού γίνεται με τις τρεις θύρες του εικονοστασίου, την ωραία πύλη (κεντρική), από την οποία μπαινοβγαίνουν μόνο οι λειτουργοί, τη βόρεια και τη νότια πύλη.

Στις παλαιοχριστιανικές βασιλικές ήταν ένα απλό χαμηλό διάφραγμα, μπροστά από το οποίο κρεμούσαν τα «καταπετάσματα» ή «βήλα» και είχε μικρούς κίονες και μαρμάρινα ή ξύλινα θωράκια. Πάνω στους κίονες αναρτούσαν μικρές εικόνες, χωρίς να εμποδίζουν τη θέα προς την Αγία Τράπεζα. Αργότερα προστέθηκαν οι μεγάλες εικόνες, διπλασιάστηκε σε ύψος και προστέθηκε το δωδεκάορτο, οπότε πήρε τη σημερινή του μορφή, αποκλείοντας την όψη του Ιερού Βήματος από τον κυρίως ναό.

Σήμερα, στα εικονοστάσια βρίσκονται αφενός ζωγραφισμένες μεγάλες εικόνες, αφετέρου, κάτω από αυτές, είναι ανηρτημένες μικρές εικόνες με το ίδιο θέμα για προσκύνηση. Οι μεγάλες εικόνες είναι συνήθως αυτές της Παναγίας, του Χριστού, του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή και του Αγίου στον οποίο είναι αφιερωμένος ο Ναός.

Βιβλιογραφία

• Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ελευθερουδάκη, Εκδοτικός Οίκος Ελευθερουδάκης Α.Ε., 1929
• Άρθρο Το Ιερό Βήμα, Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος, ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2007
• Efthalia Rentetzi, Le iconostasi delle chiese greche in Italia[1], Apostoliki Diakonia, Atene 2008.