Προβολή πηγαίου κώδικα για τη σελίδα Γαστρίτιδα

{{Πληροφορίες ασθένειας
 | Όνομα          = Γαστρίτιδα
 | εικόνα         = Gastritis helicobacter - intermed mag.jpg
 | λεζάντα        = Εικόνα γαστρίτιδας υπό μικροσκόπιο
| ICD10           = {{ICD10|K|29|0|k|20}}-{{ICD10|K|29|7}}
| ICD9            = {{ICD9|535.0}}-{{ICD9|535.5}}
| ICDO            = 
| OMIM            = 
| DiseasesDB      = 34500
| MedlinePlus     = 001150
| eMedicineSubj   = emerg
| eMedicineTopic  = 820
| eMedicine_mult  = {{eMedicine2|med|852}}
| MeshID          = D005756
}}
Η '''γαστρίτιδα''' είναι [[φλεγμονή]] του βλεννογόνου του [[Στόμαχος|στομάχου]].<ref name="NID2013">{{Cite web|url=http://www.niddk.nih.gov/health-information/health-topics/digestive-diseases/gastritis/Pages/facts.aspx|title=Gastritis|ημερομηνία=November 27, 2013|website=The National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases (NIDDK)|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150306172839/http://www.niddk.nih.gov/health-information/health-topics/digestive-diseases/gastritis/Pages/facts.aspx|archivedate=6 March 2015|url-status=dead|accessdate=1 March 2015}}</ref> Μπορεί να εμφανιστεί ως σύντομο επεισόδιο ή μπορεί να είναι μεγάλης διάρκειας.<ref name="NID2013" /> Μπορεί να μην υπάρχουν συμπτώματα, αλλά, όταν υπάρχουν συμπτώματα, το πιο κοινό είναι πόνος στην άνω κοιλιακή χώρα (βλέπε [[δυσπεψία]] ).<ref name="NID2013" /> Άλλα πιθανά συμπτώματα περιλαμβάνουν [[ναυτία]] και [[Έμετος|έμετο]], φούσκωμα, απώλεια όρεξης και [[καούρα]].<ref name="NID2013" /><ref name="Rosen2012">{{Cite book|title=Rosen & Barkin's 5-Minute Emergency Medicine Consult|publisher=Lippincott Williams & Wilkins|isbn=9781451160970|date=2012|edition=4|page=447|url=https://books.google.com/books?id=3JNUG-m0650C&pg=PA447|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150402085944/https://books.google.ca/books?id=3JNUG-m0650C&pg=PA447|archivedate=2015-04-02}}</ref> Οι επιπλοκές μπορεί να περιλαμβάνουν [[άνω γαστρεντερική αιμορραγία|αιμορραγία στομάχου]], [[Έλκος|έλκη στομάχου]] και όγκους στομάχου.<ref name="NID2013" /> Όταν λόγω αυτοάνοσων προβλημάτων, μπορεί να εμφανιστούν [[Αναιμία|χαμηλά ερυθρά αιμοσφαίρια]] λόγω έλλειψης [[Βιταμίνη Β12|βιταμίνης Β12]], μια κατάσταση γνωστή ως κακοήθης αναιμία.<ref name="Var2014">{{Cite journal|last=Varbanova|first=M.|last2=Frauenschläger|first2=K.|last3=Malfertheiner|first3=P.|title=Chronic gastritis - an update.|journal=Best Pract Res Clin Gastroenterol|volume=28|issue=6|pages=1031–42|date=Dec 2014|doi=10.1016/j.bpg.2014.10.005|pmid=25439069}}</ref>

Οι συνήθεις αιτίες περιλαμβάνουν τη μόλυνση με ''[[Ελικοβακτήριο του πυλωρού|ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού]]'' και τη χρήση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων ( [[Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα|ΜΣΑΦ]]).<ref name="NID2013">{{Cite web|url=http://www.niddk.nih.gov/health-information/health-topics/digestive-diseases/gastritis/Pages/facts.aspx|title=Gastritis|ημερομηνία=November 27, 2013|website=The National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases (NIDDK)|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150306172839/http://www.niddk.nih.gov/health-information/health-topics/digestive-diseases/gastritis/Pages/facts.aspx|archivedate=6 March 2015|url-status=dead|accessdate=1 March 2015}}</ref> Λιγότερο κοινές αιτίες περιλαμβάνουν τις [[Αιθανόλη|αλκοόλ]], [[κάπνισμα]], [[κοκαΐνη]], σοβαρές ασθένειες, αυτοάνοσα προβλήματα, [[ακτινοθεραπεία]] και [[Νόσος του Κρον|νόσο του Κρον]].<ref name="NID2013"/><ref name="Mayo2014">{{Cite book|title=Mayo Clinic Gastroenterology and Hepatology Board Review|last=Hauser, Stephen|publisher=Oxford University Press|isbn=9780199373338|date=2014|pages=49|url=https://books.google.com/books?id=1bITBAAAQBAJ&pg=PA49|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160305051031/https://books.google.ca/books?id=1bITBAAAQBAJ&pg=PA49|archivedate=2016-03-05}}</ref> Η [[ενδοσκόπηση]] (γαστροσκόπηση), οι [[Ακτινογραφία|ακτινογραφίες]] του ανώτερου γαστρεντερικού, οι εξετάσεις αίματος και οι εξετάσεις κοπράνων μπορεί να βοηθήσουν στη διάγνωση.<ref name="NID2013" /> Συμπτώματα της γαστρίτιδας μπορεί στην πραγματικότητα να είναι συμπτώματα [[Έμφραγμα του μυοκαρδίου|εμφράγματος του μυοκαρδίου]].<ref name="Rosen2012">{{Cite book|title=Rosen & Barkin's 5-Minute Emergency Medicine Consult|publisher=Lippincott Williams & Wilkins|isbn=9781451160970|date=2012|edition=4|page=447|url=https://books.google.com/books?id=3JNUG-m0650C&pg=PA447|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150402085944/https://books.google.ca/books?id=3JNUG-m0650C&pg=PA447|archivedate=2015-04-02}}</ref> Άλλες καταστάσεις με παρόμοια συμπτώματα περιλαμβάνουν [[Παγκρεατίτιδα|φλεγμονή του παγκρέατος]], προβλήματα χοληδόχου κύστης και [[Έλκος|πεπτικό έλκος]].<ref name="Rosen2012" />

Η πρόληψη γίνεται με την αποφυγή πραγμάτων που προκαλούν την ασθένεια.<ref name="Ferri2013">{{Cite book|title=Ferri's Clinical Advisor 2013,5 Books in 1, Expert Consult - Online and Print,1: Ferri's Clinical Advisor 2013|last=Fred F. Ferri|publisher=Elsevier Health Sciences|isbn=9780323083737|date=2012|page=417|url=https://books.google.com/books?id=OR3VERnvzzEC&pg=PA417|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160305074639/https://books.google.ca/books?id=OR3VERnvzzEC&pg=PA417|archivedate=2016-03-05}}</ref> Η θεραπεία περιλαμβάνει φάρμακα όπως [[αντιόξινο|αντιόξινα]], [[αναστολείς Η2]] ή [[αναστολείς αντλίας πρωτονίων]].<ref name="NID2013">{{Cite web|url=http://www.niddk.nih.gov/health-information/health-topics/digestive-diseases/gastritis/Pages/facts.aspx|title=Gastritis|ημερομηνία=November 27, 2013|website=The National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases (NIDDK)|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150306172839/http://www.niddk.nih.gov/health-information/health-topics/digestive-diseases/gastritis/Pages/facts.aspx|archivedate=6 March 2015|url-status=dead|accessdate=1 March 2015}}</ref> Κατά τη διάρκεια οξέος επεισοδίου, η κατανάλωση [[Λιδοκαΐνη|παχύρρευστης λιδοκαΐνης]] μπορεί να βοηθήσει.<ref>{{Cite book|title=Emergency Medicine: Clinical Essentials|last=Adams|url=https://books.google.ca/books?id=rpoH-KYE93IC&pg=PP1314|publisher=Elsevier Health Sciences|isbn=9781455733941|date=2012|chapter=32|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160815194518/https://books.google.ca/books?id=rpoH-KYE93IC&pg=PP1314|archivedate=2016-08-15}}</ref> Εάν η γαστρίτιδα οφείλεται σε ΜΣΑΦ, αυτά μπορεί να διακοπούν.<ref name="NID2013" /> Εάν υπάρχει ''ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού'', μπορεί να αντιμετωπιστεί με συνδυασμό [[Αντιβιοτικό|αντιβιοτικών]] όπως η [[αμοξικιλλίνη]] και η [[κλαριθρομυκίνη]].<ref name="NID2013" /> Για όσους πάσχουν από κακοήθη αναιμία, τα συμπληρώματα βιταμίνης Β12 συνιστώνται είτε από το στόμα είτε με ένεση.<ref name="Var2014">{{Cite journal|last=Varbanova|first=M.|last2=Frauenschläger|first2=K.|last3=Malfertheiner|first3=P.|title=Chronic gastritis - an update.|journal=Best Pract Res Clin Gastroenterol|volume=28|issue=6|pages=1031–42|date=Dec 2014|doi=10.1016/j.bpg.2014.10.005|pmid=25439069}}</ref> Συνήθως συνιστάται στους ανθρώπους να αποφεύγουν τροφές που τους ενοχλούν.<ref name="Hold2012">{{Cite book|title=Oxford handbook of nutrition and dietetics|publisher=Oxford University Press, USA|isbn=9780199585823|date=2012|editor-last=Webster-Gandy, Joan|edition=2nd|location=Oxford|page=571|url=https://books.google.com/books?id=8DugwipyfHgC&pg=PA571|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170908172055/https://books.google.com/books?id=8DugwipyfHgC&pg=PA571|archivedate=2017-09-08}}</ref>

Η γαστρίτιδα πιστεύεται ότι επηρεάζει περίπου τους μισούς ανθρώπους παγκοσμίως.<ref name="Ferri2013">{{Cite book|title=Ferri's Clinical Advisor 2013,5 Books in 1, Expert Consult - Online and Print,1: Ferri's Clinical Advisor 2013|last=Fred F. Ferri|publisher=Elsevier Health Sciences|isbn=9780323083737|date=2012|page=417|url=https://books.google.com/books?id=OR3VERnvzzEC&pg=PA417|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160305074639/https://books.google.ca/books?id=OR3VERnvzzEC&pg=PA417|archivedate=2016-03-05}}</ref> Το 2013 υπήρξαν περίπου 90 εκατομμύρια νέες περιπτώσεις της πάθησης.<ref>{{Cite journal|title=Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 301 acute and chronic diseases and injuries in 188 countries, 1990-2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013.|journal=[[The Lancet]]|date=22 August 2015|volume=386|issue=9995|pages=743–800|pmid=26063472|doi=10.1016/s0140-6736(15)60692-4|pmc=4561509|issn=0140-6736}}</ref> Καθώς οι άνθρωποι μεγαλώνουν, η ασθένεια γίνεται πιο συχνή.<ref name="Ferri2013"/> Αυτό, μαζί με μια παρόμοια κατάσταση στο πρώτο τμήμα του εντέρου, γνωστή ως [[δωδεκαδακτυλίτιδα]], είχε ως αποτέλεσμα 50.000 θανάτους το 2015.<ref name="GBD2015De">{{Cite journal|title=Global, regional, and national life expectancy, all-cause mortality, and cause-specific mortality for 249 causes of death, 1980-2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015.|journal=[[The Lancet]]|date=8 October 2016|volume=388|issue=10053|pages=1459–1544|pmid=27733281|doi=10.1016/s0140-6736(16)31012-1|pmc=5388903|issn=0140-6736}}</ref> ''Το ελικοβακτηρίδιο'' ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά το 1981 από τον [[Μπάρι Μάρσαλ]] και τον Ρόμπιν Γουόρεν.<ref>{{Cite journal|title=The prevalence and incidence of Helicobacter pylori-associated peptic ulcer disease and upper gastrointestinal bleeding throughout the world|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21944414/|journal=Gastrointestinal Endoscopy Clinics of North America|date=October 2011|issn=1558-1950|pmid=21944414|pages=613–635|volume=21|issue=4|doi=10.1016/j.giec.2011.07.011|first=Andrew Y.|last=Wang|first2=David A.|last2=Peura}}</ref>

== Σημεία και συμπτώματα ==
[[Αρχείο:Deep_gastric_ulcer.png|μικρογραφία| Ένα πεπτικό έλκος μπορεί να συνοδεύει τη γαστρίτιδα. Ενδοσκοπική εικόνα.]]
Πολλοί άνθρωποι με γαστρίτιδα δεν εμφανίζουν καθόλου συμπτώματα. Ωστόσο, ο [[Επιγάστριο|άνω κεντρικός]] κοιλιακός πόνος (επιγαστραλγία) είναι το πιο κοινό σύμπτωμα. Ο πόνος μπορεί να είναι ήπιος, ασαφής, καυστικός, έντονος ή να είναι οξύς.<ref name="eMed">{{Cite news|url=http://www.emedicinehealth.com/gastritis/article_em.htm|title=Gastritis Symptoms|publisher=eMedicineHealth|year=2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20081206065449/http://www.emedicinehealth.com/gastritis/article_em.htm|archive-date=2008-12-06|accessdate=2008-11-18}}</ref> Ο πόνος εντοπίζεται συνήθως στο πάνω κεντρικό τμήμα της [[Κοιλιά|κοιλιάς]],<ref name="NIH Publication No. 05–4764">{{Cite news|url=http://digestive.niddk.nih.gov/ddiseases/pubs/gastritis/|title=Gastritis|work=National Digestive Diseases Information Clearinghouse|date=December 2004|publisher=National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases|archive-url=https://web.archive.org/web/20081011181514/http://digestive.niddk.nih.gov/ddiseases/pubs/gastritis|archive-date=2008-10-11|accessdate=2008-10-06}}</ref> αλλά μπορεί να εμφανιστεί οπουδήποτε από το πάνω αριστερό τμήμα της κοιλιάς γύρω από την πλάτη.

Άλλα σημεία και συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:

* [[Ναυτία]]
* [[Έμετος]] (μπορεί να είναι διαυγής, πράσινος ή κίτρινος, με κηλίδες αίματος ή εντελώς αιματηρός ανάλογα με τη σοβαρότητα της [[Φλεγμονή|φλεγμονής]] του στομάχου)
* [[Ρέψιμο]] (συνήθως δεν ανακουφίζει τον πόνο στο στομάχι εάν υπάρχει)
* Φούσκωμα
* Πρώιμος κορεσμός<ref name="eMed">{{Cite news|url=http://www.emedicinehealth.com/gastritis/article_em.htm|title=Gastritis Symptoms|publisher=eMedicineHealth|year=2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20081206065449/http://www.emedicinehealth.com/gastritis/article_em.htm|archive-date=2008-12-06|accessdate=2008-11-18}}</ref>
* [[ανορεξία|Απώλεια όρεξης]]
* Ανεξήγητη απώλεια βάρους

== Αιτίες ==
Υπάρχουν δύο κατηγορίες γαστρίτιδας ανάλογα με την αιτία της νόσου. Υπάρχει διαβρωτική γαστρίτιδα, για την οποία τα κοινά αίτια είναι το [[άγχος]], το αλκοόλ, ορισμένα [[Δρόγη|φάρμακα]], όπως η [[ασπιρίνη]] και άλλα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα [[Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα|(ΜΣΑΦ)]] και η νόσος του Κρον. Και, υπάρχει μη διαβρωτική γαστρίτιδα, για την οποία η πιο κοινή αιτία είναι η λοίμωξη από [[Ελικοβακτήριο του πυλωρού|ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού]].<ref>{{Cite web|url=https://www.msdmanuals.com/home/digestive-disorders/gastritis-and-peptic-ulcer-disease/gastritis|title=Gastritis - Digestive Disorders|last=Vakil|first=Nimish|ημερομηνία=June 2021|website=[[Merck Manual of Diagnosis and Therapy|MSD Manual Consumer Version]]|publisher=[[Merck & Co.]]|language=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210813021401/https://www.msdmanuals.com/home/digestive-disorders/gastritis-and-peptic-ulcer-disease/gastritis|archivedate=2021-08-13|url-status=live|accessdate=2022-02-25}}</ref>

Τα κοινά αίτια περιλαμβάνουν το ''[[Ελικοβακτήριο του πυλωρού|ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού]]'' και τα [[Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα|ΜΣΑΦ]]. Λιγότερο κοινές αιτίες περιλαμβάνουν το [[Αιθανόλη|αλκοόλ]], την [[κοκαΐνη]], τη σοβαρή ασθένεια και τη [[Νόσος του Κρον|νόσο του Κρον]], μεταξύ άλλων.<ref name="NID2013">{{Cite web|url=http://www.niddk.nih.gov/health-information/health-topics/digestive-diseases/gastritis/Pages/facts.aspx|title=Gastritis|ημερομηνία=November 27, 2013|website=The National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases (NIDDK)|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150306172839/http://www.niddk.nih.gov/health-information/health-topics/digestive-diseases/gastritis/Pages/facts.aspx|archivedate=6 March 2015|url-status=dead|accessdate=1 March 2015}}</ref>

=== ''Ελικοβακτήριο του πυλωρού'' ===
Το ''[[Ελικοβακτήριο του πυλωρού|ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού]]'' αποικίζει το στομάχι του μισού και πλέον του παγκόσμιου πληθυσμού και η μόλυνση συνεχίζει να παίζει βασικό ρόλο στην παθογένεση ορισμένων γαστροδωδεκαδακτυλικών ασθενειών. Ο αποικισμός του γαστρικού βλεννογόνου από ''ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού'' έχει ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη χρόνιας γαστρίτιδας σε μολυσμένα άτομα και, σε ένα υποσύνολο ασθενών, η χρόνια γαστρίτιδα εξελίσσεται σε επιπλοκές (π.χ. έλκος, [[Καρκίνος του στομάχου|καρκίνοι στομάχου]] και ορισμένες διακριτές εξωγαστρικές διαταραχές).<ref>{{Cite journal|last=Kandulski|first=Arne|last2=Selgrad|first2=Michael|last3=Malfertheiner|first3=P.|title=Helicobacter pylori infection: a clinical overview|journal=Digestive and Liver Disease|volume=40|issue=8|pages=619–626|date=2008-08-01|pmid=18396114|doi=10.1016/j.dld.2008.02.026}}</ref> Ωστόσο, περισσότερο από το 80% των ατόμων που έχουν μολυνθεί από το βακτήριο είναι ασυμπτωματικά και έχει υποτεθεί ότι μπορεί να παίζει σημαντικό ρόλο στη φυσική οικολογία του στομάχου.<ref>{{Cite journal|last=Blaser|first=M. J.|authorlink=Martin J. Blaser|title=Who are we? Indigenous microbes and the ecology of human diseases|doi=10.1038/sj.embor.7400812|journal=EMBO Reports|volume=7|issue=10|pages=956–60|year=2006|pmid=17016449|pmc=1618379|url=http://www.nature.com/embor/journal/v7/n10/pdf/7400812.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121105233214/http://www.nature.com/embor/journal/v7/n10/pdf/7400812.pdf|archivedate=2012-11-05}}</ref>

=== Διατροφή ===
Τα στοιχεία δεν υποστηρίζουν τον ρόλο συγκεκριμένων τροφών, συμπεριλαμβανομένων των πικάντικων τροφών και του καφέ, στην ανάπτυξη [[Έλκος|πεπτικού έλκους]].<ref>{{Cite book|title=Rubin's pathology : clinicopathologic foundations of medicine|publisher=Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins|isbn=9781605479682|date=2012|editor-last=Raphael Rubin|edition=Sixth|location=Philadelphia|page=623|url=https://books.google.com/books?id=wb2TzY9AgJ0C&pg=PA623|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150402150147/https://books.google.ca/books?id=wb2TzY9AgJ0C&pg=PA623|archivedate=2015-04-02}}</ref> Συνήθως συνιστάται στους ανθρώπους να αποφεύγουν τροφές που τους ενοχλούν.<ref name="Hold2012">{{Cite book|title=Oxford handbook of nutrition and dietetics|publisher=Oxford University Press, USA|isbn=9780199585823|date=2012|editor-last=Webster-Gandy, Joan|edition=2nd|location=Oxford|page=571|url=https://books.google.com/books?id=8DugwipyfHgC&pg=PA571|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170908172055/https://books.google.com/books?id=8DugwipyfHgC&pg=PA571|archivedate=2017-09-08}}</ref> Υπάρχουν ελάχιστες συγκεκριμένες συμβουλές για τη διατροφή που δημοσιεύονται από έγκυρες πηγές. Ο ιστότοπος της Εθνικής Υπηρεσίας Υγείας του [[Ηνωμένο Βασίλειο|Ηνωμένου Βασιλείου]] συμβουλεύει ''την αποφυγή τροφών που μπορεί να ερεθίσουν το στομάχι, όπως πικάντικα, όξινα ή τηγανητά φαγητά'' και προτείνει ''να μιλήσετε με έναν γιατρό σχετικά με αυτό''.<ref>{{Cite web|url=https://www.nhs.uk/conditions/gastritis|title=Gastritis: Things you can do to ease gastritis|last=<!--Not stated-->|ημερομηνία=2019-05-20|website=[[National Health Service]]|accessdate=2021-08-29|quote=}}</ref>

== Παθοφυσιολογία ==

=== Οξεία ===
[[Αρχείο:Histopathology_of_early_acute_superficial_gastritis.png|μικρογραφία| Πρώιμη οξεία επιφανειακή γαστρίτιδα: Σημαντικά διηθήματα ουδετερόφιλων εμφανίζονται στην περιοχή του βλεννογόνου του λαιμού και στην μεμβράνη με μικροαπόστημα κοιλότητας. Αυτή η περίπτωση προκλήθηκε από ''[[Ελικοβακτήριο του πυλωρού|ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού]]''.]]
Η οξεία διαβρωτική γαστρίτιδα τυπικά περιλαμβάνει διακριτές εστίες επιφανειακής νέκρωσης λόγω βλάβης στην άμυνα του βλεννογόνου.<ref name="merckgastritis">{{Cite news|url=http://www.merck.com/mmpe/sec02/ch013/ch013c.html|title=Gastritis|last=Vakil|first=Nimish|work=[[Merck Manual of Diagnosis and Therapy|Merck Manual - Professional Version]]|date=January 2007|publisher=[[Merck & Co.]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20090125094521/http://merck.com/mmpe/sec02/ch013/ch013c.html|archive-date=2009-01-25|accessdate=2009-01-11}}</ref> Τα ΜΣΑΦ αναστέλλουν την κυκλοοξυγενάση-1 ή COX-1, ένα ένζυμο που είναι υπεύθυνο για τη βιοσύνθεση [[Εικοσανοειδή|εικοσανοειδών]] στο στομάχι, το οποίο αυξάνει την πιθανότητα σχηματισμού [[Έλκος|πεπτικών ελκών]].<ref>{{Cite journal|last=Dajani|first=Esam Z.|last2=Islam|first2=K.|title=Cardiovascular and gastrointestinal toxicity of selective cyclo-oxygenase-2 inhibitors in man|journal=Journal of Physiology and Pharmacology|volume=59|issue=Suppl 2|pages=117–133|date=2008-08-01|pmid=18812633|url=http://www.jpp.krakow.pl/journal/archive/0808_s2/pdf/117_0808_s2_article.pdf|issn=1899-1505|oclc=165902827|accessdate=2022-04-07|archivedate=2020-03-23|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200323233727/http://www.jpp.krakow.pl/journal/archive/0808_s2/pdf/117_0808_s2_article.pdf|deadurl=dead}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Yokoyama|first=Chieko|last2=Tanabe|first2=Tadashi|title=Cloning of human gene encoding prostaglandin endoperoxide synthase and primary structure of the enzyme|journal=[[Biochemical and Biophysical Research Communications]]|volume=165|issue=2|pages=888–94|date=1989-12-15|pmid=2512924|doi=10.1016/S0006-291X(89)80049-X|issn=0006-291X|lccn=61065129|oclc=1532958}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Funk|journal=[[The FASEB Journal]]|lccn=87644294|issn=0892-6638|doi=10.1096/fasebj.5.9.1907252|pmid=1907252|date=1991-06-01|pages=2304–2312|issue=9|volume=5|title=Human platelet/erythroleukemia cell prostaglandin G/H synthase: cDNA cloning, expression, and gene chromosomal assignment|url=https://archive.org/details/sim_faseb-journal_1991-06_5_9/page/2304|first=Colin D.|first5=Garret A.|last5=Fitzgerald|first4=Amy S.|last4=Pong|first3=Matthew E.|last3=Kennedy|first2=Lena B.|last2=Funk|oclc=1096896944}}</ref> Επίσης, τα ΜΣΑΦ, όπως η ασπιρίνη, μειώνουν μια ουσία που προστατεύει το στομάχι που ονομάζεται [[προσταγλανδίνη]]. Αυτά τα φάρμακα όταν χρησιμοποιούνται σε σύντομο χρονικό διάστημα συνήθως δεν είναι επικίνδυνα. Ωστόσο, η τακτική χρήση μπορεί να οδηγήσει σε γαστρίτιδα.<ref name="Siegelbaum">{{Cite news|url=https://www.gicare.com/gi-health-resources/gastritis/|title=GI Health Resources > Gastritis|last=Siegelbaum|first=Jackson|work=Jackson Siegelbaum Gastroenterology|date=2019-08-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20210615140935/https://www.gicare.com/gi-health-resources/gastritis/|archive-date=2021-06-15|accessdate=2022-02-25}}</ref> Επιπλέον, το σοβαρό φυσιολογικό στρες («έλκη από στρες») από σήψη, υποξία, τραύμα ή χειρουργική επέμβαση είναι επίσης μια κοινή αιτιολογία για οξεία διαβρωτική γαστρίτιδα. Αυτή η μορφή γαστρίτιδας μπορεί να εμφανιστεί σε περισσότερο από το 5% των νοσηλευόμενων ασθενών.

Επίσης, η κατανάλωση αλκοόλ δεν προκαλεί χρόνια γαστρίτιδα. Ωστόσο, διαβρώνει το βλεννογόνο του στομάχου. Χαμηλές δόσεις αλκοόλ διεγείρουν την έκκριση [[Υδροχλωρικό οξύ|υδροχλωρικού οξέος]]. Οι υψηλές δόσεις αλκοόλ δεν διεγείρουν την έκκριση οξέος.<ref>{{Cite journal|last=Wolff|first=G|title=[Effect of alcohol on the stomach]|language=de|journal=Gastroenterologisches Journal|volume=49|issue=2|pages=45–49|year=1989|pmid=2679657|trans_title=Effect of alcohol on the stomach|issn=0863-1743}}</ref>

=== Χρόνια ===
Η χρόνια γαστρίτιδα αναφέρεται σε ευρύ φάσμα προβλημάτων των γαστρικών ιστών.<ref name="merckgastritis">{{Cite news|url=http://www.merck.com/mmpe/sec02/ch013/ch013c.html|title=Gastritis|last=Vakil|first=Nimish|work=[[Merck Manual of Diagnosis and Therapy|Merck Manual - Professional Version]]|date=January 2007|publisher=[[Merck & Co.]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20090125094521/http://merck.com/mmpe/sec02/ch013/ch013c.html|archive-date=2009-01-25|accessdate=2009-01-11}}</ref> Το ανοσοποιητικό σύστημα παράγει πρωτεΐνες και αντισώματα που καταπολεμούν τις λοιμώξεις στο σώμα για να διατηρήσουν [[Ομοιόσταση|ομοιοστατική]] κατάσταση. Σε ορισμένες διαταραχές το σώμα στοχεύει το στομάχι σαν να ήταν μια ξένη πρωτεΐνη ή παθογόνο, παράγει αντισώματα εναντίον του, το βλάπτει σοβαρά και μπορεί ακόμη και να καταστρέψει το στομάχι ή το βλεννογόνο του.<ref name="Siegelbaum">{{Cite news|url=https://www.gicare.com/gi-health-resources/gastritis/|title=GI Health Resources > Gastritis|last=Siegelbaum|first=Jackson|work=Jackson Siegelbaum Gastroenterology|date=2019-08-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20210615140935/https://www.gicare.com/gi-health-resources/gastritis/|archive-date=2021-06-15|accessdate=2022-02-25}}</ref> Σε ορισμένες περιπτώσεις η [[χολή]], που συνήθως χρησιμοποιείται για να βοηθήσει την πέψη στο λεπτό έντερο, εισέρχεται μέσω της πυλωρικής βαλβίδας του στομάχου εάν έχει αφαιρεθεί κατά τη διάρκεια της επέμβασης ή δεν λειτουργεί σωστά, οδηγώντας επίσης σε γαστρίτιδα. Η γαστρίτιδα μπορεί επίσης να προκληθεί από άλλες ιατρικές καταστάσεις, όπως [[AIDS|HIV/AIDS]], [[Νόσος του Κρον|νόσο του Crohn]], ορισμένες διαταραχές του συνδετικού ιστού και [[ηπατική ανεπάρκεια|ηπατική]] ή [[νεφρική ανεπάρκεια]]. Από το 1992, οι βλάβες της χρόνιας γαστρίτιδας ταξινομούνται σύμφωνα με το σύστημα του Σύδνεϋ.<ref name="DS00488">{{Cite news|url=http://www.mayoclinic.com/health/gastritis/DS00488/DSECTION=causes|title=Gastritis|last=Mayo Clinic Staff|date=April 13, 2007|publisher=MayoClinic|archive-url=https://web.archive.org/web/20081208050321/http://www.mayoclinic.com/health/gastritis/DS00488/DSECTION%3Dcauses|archive-date=December 8, 2008|accessdate=2008-11-18}}</ref>

==== Μεταπλασία ====
Η [[μεταπλασία]] του βλεννογόνου αδένα, η αναστρέψιμη αντικατάσταση των διαφοροποιημένων κυττάρων, εμφανίζεται στο πλαίσιο σοβαρής βλάβης των γαστρικών αδένων, οι οποίοι στη συνέχεια απομακρύνονται (ατροφική γαστρίτιδα) και σταδιακά αντικαθίστανται από βλεννογόνους αδένες. Μπορεί να αναπτυχθούν γαστρικά έλκη. Δεν είναι σαφές εάν είναι αυτό είναι η αιτία ή το αποτέλεσμα. Η εντερική μεταπλασία συνήθως ξεκινά ως απόκριση σε χρόνια βλάβη του βλεννογόνου στο άντρο του στομάχου και μπορεί να επεκταθεί στο σώμα. Τα κύτταρα του γαστρικού βλεννογόνου αλλάζουν για να μοιάζουν με τον εντερικό βλεννογόνο και μπορεί ακόμη και να προσλαμβάνουν απορροφητικά χαρακτηριστικά. Η εντερική μεταπλασία ταξινομείται ιστολογικά ως πλήρης ή ατελής. Με την πλήρη μεταπλασία, ο γαστρικός βλεννογόνος μετατρέπεται πλήρως σε βλεννογόνο του λεπτού εντέρου, τόσο ιστολογικά όσο και λειτουργικά, με την ικανότητα να απορροφά θρεπτικά συστατικά και να εκκρίνει πεπτίδια. Στην ατελή μεταπλασία, το επιθήλιο αποκτά ιστολογική εμφάνιση πιο κοντά σε αυτήν του παχέος εντέρου και συχνά εμφανίζει [[δυσπλασία]].<ref name="merckgastritis">{{Cite news|url=http://www.merck.com/mmpe/sec02/ch013/ch013c.html|title=Gastritis|last=Vakil|first=Nimish|work=[[Merck Manual of Diagnosis and Therapy|Merck Manual - Professional Version]]|date=January 2007|publisher=[[Merck & Co.]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20090125094521/http://merck.com/mmpe/sec02/ch013/ch013c.html|archive-date=2009-01-25|accessdate=2009-01-11}}</ref>

== Διάγνωση ==
Συχνά, μια διάγνωση μπορεί να γίνει με βάση την περιγραφή των συμπτωμάτων τους από τους ασθενείς. Άλλες μέθοδοι που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την επαλήθευση της γαστρίτιδας περιλαμβάνουν:

* Εξετάσεις αίματος:
** [[Γενική εξέταση αίματος|Αριθμός αιμοσφαιρίων]]
** Παρουσία ''ελικοβακτηριδίου του πυλωρού''
** Λειτουργίες του [[Ήπαρ|ήπατος]], των [[Νεφρός|νεφρών]], της [[Χοληδόχος κύστη|χοληδόχου κύστης]] ή του [[Πάγκρεας|παγκρέατος]]
* [[Γενική εξέταση ούρων|Ανάλυση ούρων]]
* Δείγμα κοπράνων, για αναζήτηση αίματος στα κόπρανα
* Ακτινογραφίες
* Ενδοσκόπηση, για έλεγχο φλεγμονής του βλεννογόνου του στομάχου και διάβρωση του βλεννογόνου
* [[Βιοψία]] στομάχου, για έλεγχο γαστρίτιδας και άλλων καταστάσεων<ref>{{Cite news|url=http://www.emedicinehealth.com/gastritis/page3_em.htm|title=Exams and Tests|publisher=eMedicinHealth|year=2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20081211013501/http://www.emedicinehealth.com/gastritis/page3_em.htm|archive-date=2008-12-11|accessdate=2008-11-18}}</ref>

Το πλαίσιο σταδιοποίησης OLGA της χρόνιας γαστρίτιδας στην ιστοπαθολογία. Η [[ατροφία]] βαθμολογείται ως το ποσοστό των ατροφικών αδένων και βαθμολογείται σε κλίμακα τεσσάρων επιπέδων. Χωρίς ατροφία (0%) = βαθμολογία 0; ήπια ατροφία (1–30%) = βαθμολογία 1; μέτρια ατροφία (31–60%) = βαθμολογία 2; 9 σοβαρή ατροφία (>60%) = βαθμολογία 3. Αυτές οι βαθμολογίες (0–3) χρησιμοποιούνται στην αξιολόγηση σταδιοποίησης OLGA σε κάθε 10 τμήματα: 
{| class="wikitable"
! colspan="2" rowspan="2" |
! colspan="4" | Σώμα
|-
! Καμία ατροφία<br />(βαθμολογία 0)
! Ήπια ατροφία<br />(βαθμολογία 1)
! Μέτρια ατροφία<br />(βαθμολογία 2)
! Σοβαρή ατροφία<br />(βαθμολογία 3)
|-
! rowspan="5" | Άντρο
|-
| Χωρίς ατροφία (βαθμολογία 0)
| Στάδιο 0
| Στάδιο Ι
| Στάδιο II
| Στάδιο II
|-
| Ήπια ατροφία (βαθμολογία 1)
| Στάδιο Ι
| Στάδιο Ι
| Στάδιο II
| Στάδιο III
|-
| Μέτρια ατροφία (βαθμολογία 2)
| Στάδιο II
| Στάδιο II
| Στάδιο III
| Στάδιο IV
|-
| Σοβαρή ατροφία (βαθμολογία 3)
| Στάδιο III
| Στάδιο III
| Στάδιο IV
| Στάδιο IV
|}

== Θεραπευτική αγωγή ==
Τα αντιόξινα είναι μια κοινή θεραπεία για την ήπια έως μέτρια γαστρίτιδα.<ref name="Overview">{{Cite journal|last=Zajac|first=P|last2=Holbrook|first2=A|last3=Super|first3=ME|last4=Vogt|first4=M|title=An overview: Current clinical guidelines for the evaluation, diagnosis, treatment, and management of dyspepsia|journal=Osteopathic Family Physician|volume=5|issue=2|pages=79–85|date=March–April 2013|doi=10.1016/j.osfp.2012.10.005}}</ref> Όταν τα αντιόξινα δεν παρέχουν αρκετή ανακούφιση, συχνά συνταγογραφούνται φάρμακα όπως οι αναστολείς Η<sub>2</sub> και οι αναστολείς της αντλίας πρωτονίων που βοηθούν στη μείωση της ποσότητας του [[Γαστρικό οξύ|οξέος]].<ref name="Overview" /><ref name="pmid18457460">{{Cite journal|title=Guide to the use of proton pump inhibitors in adult patients|journal=Drugs|volume=68|issue=7|pages=925–47|year=2008|pmid=18457460|doi=10.2165/00003495-200868070-00004}}</ref>

Οι κυτταροπροστατευτικοί παράγοντες έχουν σχεδιαστεί για να βοηθούν στην προστασία των ιστών που καλύπτουν το στομάχι και το λεπτό έντερο.<ref>{{Cite journal|last=Fashner|first=J|last2=Gitu|first2=AC|title=Diagnosis and Treatment of Peptic Ulcer Disease and H. pylori Infection.|journal=American Family Physician|date=15 February 2015|volume=91|issue=4|pages=236–42|pmid=25955624}}</ref> Περιλαμβάνουν τα φάρμακα σουκραλφάτη και [[μισοπροστόλη]]. Εάν τα [[Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα|ΜΣΑΦ]] λαμβάνονται τακτικά, μπορεί επίσης να ληφθεί ένα από αυτά τα φάρμακα για την προστασία του στομάχου. Ένας άλλος κυτταροπροστατευτικός παράγοντας είναι το υποσαλικυλικό βισμούθιο<ref>{{Cite web|url=https://www.lecturio.com/concepts/gastritis/|title=Gastritis|website=The Lecturio Medical Concept Library|accessdate=22 July 2021}}</ref>

Χρησιμοποιούνται διάφορα σχήματα για τη θεραπεία της λοίμωξης ''από ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού''. Οι περισσότεροι χρησιμοποιούν έναν συνδυασμό δύο [[Αντιβιοτικό|αντιβιοτικών]] και ενός αναστολέα αντλίας πρωτονίων. Μερικές φορές στο σχήμα προστίθεται [[βισμούθιο]].

== Ιστορία ==
Το 1000 μ.Χ., ο [[Αβικέννας]] περιέγραψε για πρώτη φορά τον καρκίνο του στομάχου. Το 1728, ο Γερμανός γιατρός Γκέοργκ Ερνστ Σταλ επινόησε για πρώτη φορά τον όρο «γαστρίτιδα». Ο Ιταλός παθολογοανατόμος [[Τζιοβάνι Μπατίστα Μοργκάνι|Τζοβάνι Μπατίστα Μοργκάνι]] περιέγραψε περαιτέρω τα χαρακτηριστικά της γαστρικής φλεγμονής. Περιέγραψε τα χαρακτηριστικά της διαβρωτικής ή ελκώδους γαστρίτιδας και της διαβρωτικής γαστρίτιδας. Μεταξύ 1808 και 1831, ο Γάλλος γιατρός Φρανσουά-Ζοζέφ-Βικτόρ Μπρουσαί συγκέντρωσε πληροφορίες από τις νεκροψίες Γάλλων στρατιωτών. Περιέγραψε τη χρόνια γαστρίτιδα ως «γαστρίτιδα» και λανθασμένα πίστευε ότι η γαστρίτιδα ήταν η αιτία του [[Ασκίτης|ασκίτη]], του [[Τυφοειδής πυρετός|τυφοειδούς πυρετού]] και της [[Μηνιγγίτιδα|μηνιγγίτιδας]]. Το 1854, ο Τσαρλς Χάντφιλντ Τζόουνς και ο Γουίλσον Φοξ περιέγραψαν τις μικροσκοπικές αλλαγές της εσωτερικής επένδυσης του στομάχου στη γαστρίτιδα που υπήρχαν σε διάχυτες και τμηματικές μορφές. Το 1855, ο [[Καρλ φον Ροκιτάνσκι|βαρόνος Καρλ φον Ροκιτάνσκι]] περιέγραψε για πρώτη φορά την υπερτροφική γαστρίτιδα. Το 1859, ο Βρετανός γιατρός Ουίλιαμ Μπρίντον περιέγραψε για πρώτη φορά την οξεία, υποξεία και χρόνια γαστρίτιδα. Το 1870, ο Σάμιουελ Φένουικ σημείωσε ότι η κακοήθης αναιμία προκαλεί ατροφία των αδένων στη γαστρίτιδα. Ο Γερμανός χειρουργός Γκέοργκ Ερνστ Κονιέτζνι παρατήρησε ότι τόσο το γαστρικό έλκος όσο και ο καρκίνος του στομάχου είναι αποτέλεσμα γαστρικής φλεγμονής. Οι Σιλντς Γουόρεν και Γουίλιαμ Μάισνερ περιέγραψαν την εντερική μεταπλασία του στομάχου ως χαρακτηριστικό της χρόνιας γαστρίτιδας.<ref name="Guyula 2013">{{Cite book|title=Current Topics in gastritis|url=https://archive.org/details/colonoscopycolor00bust|first=Mozsik|last=Gyula|publisher=University of Pécs|isbn=978-953-51-0907-5|date=16 January 2013|chapter=Chapter 1: Diagnosis of Gastritis – Review from Early Pathological Evaluation to Present Day Management|pages=[https://archive.org/details/colonoscopycolor00bust/page/n24 1]–19}}</ref>

== Παραπομπές ==
<references />

[[Κατηγορία:Παθήσεις που διαγιγνώσκονται με εξέταση κοπράνων]]
[[Κατηγορία:Φλεγμονές]]
[[Κατηγορία:Παθήσεις του γαστρεντερικού]]
[[Κατηγορία:Στόμαχος]]