Φαρμακευτική
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Φαρμακευτική ονομάζεται η επιστήμη υγείας που μελετά τις φαρμακολογικές, φαρμακοχημικές, φαρμακοτεχνικές και τοξικολογικές ιδιότητες των φαρμάκων. Είναι επιφορτισμένη με την έρευνα, την παραγωγή, τον έλεγχο, τη δοκιμή, τη διάθεση και την ασφαλή και αποτελεσματική χρήση των φαρμάκων.
Η άσκηση της φαρμακευτικής απαιτεί άριστη γνώση των φαρμάκων, του μηχανισμού δράσης τους, του τρόπου χειρισμού τους, των ανεπιθυμήτων ενεργειών, των αλληλεπιδράσεων, της κινητικής και της τοξικότητάς τους. Ταυτοχρόνως, απαιτεί γνώσεις θεραπευτικής και κατανόηση της παθολογικής διαδικασίας. Ορισμένες ειδικότητες φαρμακοποιών, όπως αυτή του κλινικού φαρμακοποιού, απαιτούν και άλλες ιδιότητες, π.χ. και γνώσεις γύρω από την απόκτηση και εκτίμηση φυσικών και εργαστηριακών δεδομένων.
Υπάρχουν πολλά χημικά υλικά με φαρμακολογικές ιδιότητες αλλά χρειάζονται ειδικά μέτρα για να αποκτήσουν θεραπευτικές ιδιότητες σχετικές με τα πεδία δράσης τους. Η φαρμακευτική βοηθά στην συσχέτιση των φαρμάκων με την πρόσληψη και διάθεσή τους στο σώμα. Η φαρμακευτική ασχολείται με την διαμόρφωση μιας καθαρής φαρμακολογικής ουσίας σε μια δοσολογική μορφή. Κλάδοι της φαρμακευτικής περιλαμβάνουν :
- Φαρμακευτική χημεία
- Φαρμακευτική τεχνολογία
- Φαρμακευτική ανάλυση
- Φαρμακολογία
- Φαρμακογνωσία
- Διοίκηση φαρμακευτικών μονάδων
Οι καθαρές φαρμακευτικές ουσίες είναι συνήθως λευκές κρυσταλλικές ή άμορφες σκόνες. Ιστορικά, πριν την εμφάνιση της ιατρικής ως επιστήμης, ήταν κοινό φαινόμενο για τους φαρμακοποιούς να χορηγούν τα φάρμακα όπως είναι. Σήμερα τα περισσότερα φάρμακα χορηγούνται ως τμήματα μιας δοσολογικής μορφής. Η κλινική απόδοση των φαρμάκων εξαρτάται από την μορφή της εμφάνισής τους στον ασθενή.
Φαρμακευτική Τεχνολογία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα επιστημονικά αντικείμενα του τομέα φαρμακευτικής τεχνολογίας είναι:
Η φαρμακευτική πράξη και νομοθεσία (εκτέλεση συνταγών και φαρμακο-τεχνικών εργασιών στο φαρμακείο και στο νοσοκομείο).
Η θεώρηση των φαρμακευτικών ουσιών και των σκευασμάτων και των συστημάτων εφαρμογής και δράσης αυτών ( φυσικοί και φυσικοχημικοί νόμοι) από φυσική-φαρμακευτική άποψη.
Οι βασικές φαρμακοτεχνικές διεργασίες σε ημιβιομηχανική και βιομηχανική κλίμακα των πρώτων υλών και φαρμακευτικών ουσιών καθώς και ο σχεδιασμός, τεχνολογία και μορφοποίηση αυτών σε σκευάσματα και καλλυντικά προϊόντα.
Η εκτίμηση της ποιότητας φαρμάκων, καλλυντικών και γενικά προϊόντων φυτικής προέλευσης, σκευασμάτων και ουσιών, με εφαρμογή μεθόδων ελέγχου ( φυσικοχημικών, τεχνολογικών, μικροβιολογικών, in vivo, κλπ.).
Η βιοφαρμακευτική τεχνολογία των σκευασμάτων και οι παράγοντες που επιδρούν στην αποτελεσματικότητα κατά την in vivo εφαρμογή τους.
Η τεχνολογική μελέτη παραγόντων που επηρεάζουν την παραλαβή, επεξεργασία, έλεγχο φυσικών προϊόντων και των συστατικών τους.
Φαρμακολογία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα επιστημονικά αντικείμενα του τομέα Φαρμακολογίας είναι:
Η φαρμακολογική ανάπτυξη των νέων φαρμάκων και βελτίωση των γνωστών φαρμακευτικών ουσιών και η μελέτη δομής και φαρμακολογικής δράσης σε βιοχημικό, μοριακό επίπεδο in vitro καθώς και in situ (απομονωθέντα όργανα) και in vivo (πειραματόζωα).
Η φαρμακοδυναμική μελέτη των φαρμακολογικών ενεργειών, ανεπιθύμητων ενεργειών και αλληλεπιδράσεων φαρμάκων.
Η ανάλυση δράσης χημειοθεραπευτικών για μικροβιακές λοιμώξεις, παρασιτικές αρρώστιες, ιώσεις και νεοπλασίες.
Η φαρμακοκινητική ανάλυση και κλινική δοκιμασία φαρμάκων (μηχανισμοί απορρόφησης, κατανομής, αποβολής φαρμάκων), καθορισμός δόσεων, θεραπευτικά πρωτόκολλα, αλληλεπιδράσεις φαρμάκων.
Η φαρμακογενετική μελέτη της ιδιοσυγκρασίας, μεταβολικής διεργασίας, εθισμού, ψυχικής και φυσικής εξάρτησης και αντίστασης στα φάρμακα.
Η ανοσοφαρμακολογική ανάλυση αλλεργιογόνων παραγόντων, φαρμακευτικών ουσιών, μηχανισμοί ανοσοκαταστολής από φάρμακα καθώς και η φαρμακολογική βάση των φαινομένων υπερευαισθησίας.
Η τοξικολογική μελέτη των μηχανισμών ανεπιθύμητης ενέργειας φαρμάκων, φυσικών προϊόντων, δηλητηρίων, τοξινών, τερατογόνων και μεταλλαξιογόνων ουσιών in vitro και in vivo.
Η μελέτη φαρμακολογικής δράσης μακρομοριακών παραγόντων (εμβόλια, οροί, πρωτεΐνες, ορμόνες κ.ά.) και προϊόντων μεταβολισμού μικροοργανισμών που παρασκευάζονται με μεθόδους βιοτεχνολογίας. Όλα τα παραπάνω από φαρμακολογική άποψη.
Η Ανάπτυξη καινοτόμων αντικαρκινικών φαρμάκων, εξατομικευμένη θεραπευτική του καρκίνου.
Η Μοριακή φαρμακολογία των ριβοσωμοπαθειών.
Φαρμακογονιδιωματική και οι αλληλεπιδράσεις φαρμάκων με το "DNA".
Φαρμακογνωσία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Επιστημονικά αντικείμενα του τομέα Φαρμακογνωσίας είναι:
Η χημεία των φυσικών προϊόντων (φυτικής, ζωικής και ορυκτής προελεύσεως) δηλαδή η απομόνωση δραστικών συστατικών, ταυτοποίηση, έλεγχος και χημική μελέτη (Γενική Φαρμακογνωσία - Δρογοχημεία).
Η μελέτη των φαρμακευτικού ενδιαφέροντος δρογών και αρωματικών φυτών (αιθέρια έλαια, αλκαλοειδή κλπ.: ανάλυση, προδιαγραφές και μέθοδοι βελτιώσεών των). Περιγραφή των δρογών, κατάταξη, μικροσκοπικός έλεγχος, καλλιέργεια αυτών, απομόνωση, ταυτοποίηση, έλεγχος και βιογένεση των φυσικών προϊόντων τους, φυσιολογική δράση και χρήσεις αυτών (Εφαρμοσμένη Φαρμακογνωσία).
Η εφαρμογή φυσικοχημικών μεθόδων που χρησιμοποιούνται στη Φαρμακογνωσία.
Η Βιοτεχνολογία φαρμακευτικών φυτών (ταυτοποίηση και χαρακτηρισμός γονιδίων του δευτερογενούς μεταβολισμού, εφαρμογές της λειτουργικής γενωματικής έρευνας - functional genomics- στα αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά, γενετικός μετασχηματισμός φυτών).
Η Βιοτεχνολογία βιολογικών, βιοδραστικών, φυτικών μορίων (π.χ. ασκορβικό , αργινίνη, κ.λπ.).
Φαρμακευτική Χημεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα ερευνητικά ενδιαφέροντα του Τομέα Φαρμακευτικής Χημείας είναι ποικίλα και εστιάζονται στη σύνθεση πρωτότυπων βιολογικά δραστικών ενώσεων καθώς και σε in vivo και in vitro δοκιμασίες, προς διερεύνηση μοριακού μηχανισμού δράσης και εξαγωγή σχέσεων χημικής δομής και βιολογικής δραστικότητας με την υποστήριξη και της θεωρητικής Φαρμακοχημείας
Η Φαρμακοχημική μελέτη φυσικών προϊόντων και συσχέτιση της βιολογικής τους δράσης με τις φυσικοχημικές ιδιότητες τους και την δομή τους.
Ο Θεωρητικός και πειραματικός προσδιορισμός φυσικοχημικών ιδιοτήτων που εμπλέκονται στις βιολογικές δράσεις
Ένα τομέας της έρευνας εστιάζεται στην ανάπτυξη πλουσίων σε ηλεκτρόνια αναστολέων του ενζύμου αναγωγάση της αλδόζης και της μη-ενζυμικής πρωτεϊνικής γλυκοζυλίωσης (με δυνητική χρησιμότητα στην αντιμετώπιση των μακροχρόνιων επιπλοκών του σακχαρώδους διαβήτη), καθώς και στην ανάπτυξη σεροτονινεργικών προσδεμάτων (στους 5-HT1A υποδοχείς). Εκτός αυτού επίσης ο Τομέας ασχολείται με αναστολή και άλλων ενζύμων όπως κυκλοοξυγονάση, λυποξυγονάση.
Αλλά πεδία επιστημονικού και ερευνητικού ενδιαφέροντος είναι αυτά των ελευθέρων ριζών, οξειδωτικού στρες και αντιοξειδωτικών παραγόντων, σε σχέση με το σχεδιασμό βιοδραστικών ενώσεων για αντιμετώπιση καταστάσεων όπως φλεγμονή, αθηρωμάτωση και νευροεκφυλιστικές παθήσεις, μεταβολισμός ξενοβιοτικών, καθώς και σχεδιασμος ενώσεων δοτών μονοξειδίου του αζώτου .
Μια άλλη κατεύθυνση είναι η σύνθεση ετεροκυκλικών ενώσεων φαρμακευτικού ενδιαφέροντος με αντιφλεγμονώδη και αντιμικροβιακή καθώς και αντι-ιική δράση (ΗΙV) καθώς και κατά της λευχαιμίας.
Τέλος, μια άλλη κατεύθυνση είναι η ανάπτυξη ραδιοεπισημασμένων ενώσεων με σκοπό την διάγνωση ή την θεραπεία παθήσεων (π.χ. σχεδιασμός στοχευμένων ραδιοφαρμάκων του τεχνητίου-99m).
Τομείς Απασχόλησης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η ενασχόληση των φαρμακοποιών με τα φάρμακα μπορεί να είναι στην έρευνα και ανάπτυξη, στο σχεδιασμό, στην ανακάλυψη, στην παραγωγή, στη μορφοποίηση, στον έλεγχο ποιότητας, στη φύλαξη και διανομή, στην ενημέρωση, στη διάθεση, στον κλινικό έλεγχο επιπέδων φαρμάκου και μεταβολιτών τους σε βιολογικά υγρά, στην εκπαίδευση
Σπουδές Φαρμακευτικής
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Για να εισαχθεί κάποιος στη Φαρμακευτική Σχολή, θα χρειαστεί να αποκτήσει απολυτήριο Λυκείου και να συμμετάσχει στις ετήσιες πανελλαδικές εξετάσεις είτε από Γενικό είτε από Επαγγελματικό Λύκειο. Εάν συγκεντρώσει ο υποψήφιος την απαιτούμενη βαθμολογία τότε έχει τη δυνατότητα να φοιτήσει στις ακόλουθες σχολές φαρμακευτικής που παρέχονται στη χώρα μας και εδρεύουν στις εξής πόλεις:
- Αθήνα
- Θεσσαλονίκη
- Πάτρα
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- "Τμήμα Φαρμακευτικής-Φαρμακευτική χημεία" https://www.pharm.auth.gr/el/pharmaceutical-chemistry
- "Τμήμα Φαρμακευτικής-Φαρμακευτική Τεχνολογία" https://www.pharm.auth.gr/el/pharmaceutical-techonology Αρχειοθετήθηκε 2019-11-17 στο Wayback Machine.
- "Τμήμα φαρμακευτικής- Τομείς Φαρμακολογίας και Φαρμακογνωσίας" https://www.pharm.auth.gr/el/pharmacognosy-pharmacology Αρχειοθετήθηκε 2019-11-17 στο Wayback Machine.
- https://sop.washington.edu
- Rhodes, edited by Gilbert S. Banker, Christopher T. (2002). Modern Pharmaceutics, 1. (5th ed.). Hoboken: Informa Healthcare. ISBN 0824744691